Week 1 Flashcards
Transport van bloed en lymfe vindt plaats ten behoeve van:
- stofwisseling (zuurstof/voedingsstoffen)
- communicatie tussen delen in het lichaam (hormonen)
- bestrijding ontsteking (o.a. witte bloedcellen)
Opbouw van de vaatwand
binnen naar buiten:
tunica intima
tunica media
tunica adventitia
Tunica intima eigenschappen
- basale lamina bestaande uit endotheelcellen
- subendotheliale laag (soms gladde spiercellen en vezels)
- lamina elastica interna (niet te zien bij venen)
- gefenestreerd (gaten voor uittreden van bijv. witte bloedcellen)
Tunica media eigenschappen
- gladde spiercellen (circulair)
- elastische lamellae/vezels
- geen fibroblasten
- lamina elastica externa
Tunica adventitia eigenschappen
- bindweefsel (vooral collagene weefsels, longitudinaal)
- vasa vasorum (kleine bloedvaatjes)
- nervi vascularis (vasoconstrictie en dilatatie)
Drie typen arteriën
- elastische (aorta)
- musculeuze (meeste arteriën)
- arteriolen (klein, tunica media is 1-3 spierlagen)
Pericyt
Zitten op de capillairen, zijn gladde spiercellen, spelen een rol bij groei en herstel van spieren en longen
Drie typen capillairen
- continue capillairen: endotheellaag zonder gaten, bevatten 1-3 cellen in 1 diameter en soms pericyten, vooral te vinden in hersenen, spieren en longen
- gefenestreerde capillairen: fenestrae in groepen soms met diafragma, continue basale lamina, vooral in endocriene klieren waar eiwitten door moeten in bijv. darmen, nieren en galblaas
- discontinue capillairen/sinusoïden: fenestrae zonder diafragma en met grotere diameter, komen voor in lever, milt en beenmerg
drie typen venen
- post-capillaire venulen (lijken op capillairen en hebben relatief groot lumen in relatie tot vaatwanddikte, leukocyten)
- musculeuze venen
- kleine venen
- grote venen
twee typen arteriosclerose
- excentrisch: atherosclerose
2. concentrisch: Monckebergse media sclerose, arteriolosclerose (hyperplastisch en hyaline)
risicofactoren aneurysma
- atherosclerose
- hypertensie
- bindweefselziekten (thoracaal)
Dissectie
lekkage in de wand, kleine scheur in tunica intima en bloed in tunica media
risicofactoren dissectie
- hypertensie
- bindweefselziekten
- zwangerschap
Passief iontransport
- poriën: bijv. connexon, langdurig open, weinig selectief, transport met gradiënt mee
- ionkanalen: bijv. Na kanaal, open of gesloten, ion-selectief, transport met gradënt mee
- carriers: bijv. NCX, conformatie verandert tijdens transport, selectief, met gradiënt mee
Actief iontransport
pomp: Na/K-ATPase, conformatie verandert, selectief, tegen gradiënt in dus ATP nodig
Direct/primair actief: gedreven door ATP-hydrolyse
Indirect/secundair actief: gedreven door downhill symport of downhill antiport