Week 1 Flashcards
Transport van bloed en lymfe vindt plaats ten behoeve van:
- stofwisseling (zuurstof/voedingsstoffen)
- communicatie tussen delen in het lichaam (hormonen)
- bestrijding ontsteking (o.a. witte bloedcellen)
Opbouw van de vaatwand
binnen naar buiten:
tunica intima
tunica media
tunica adventitia
Tunica intima eigenschappen
- basale lamina bestaande uit endotheelcellen
- subendotheliale laag (soms gladde spiercellen en vezels)
- lamina elastica interna (niet te zien bij venen)
- gefenestreerd (gaten voor uittreden van bijv. witte bloedcellen)
Tunica media eigenschappen
- gladde spiercellen (circulair)
- elastische lamellae/vezels
- geen fibroblasten
- lamina elastica externa
Tunica adventitia eigenschappen
- bindweefsel (vooral collagene weefsels, longitudinaal)
- vasa vasorum (kleine bloedvaatjes)
- nervi vascularis (vasoconstrictie en dilatatie)
Drie typen arteriën
- elastische (aorta)
- musculeuze (meeste arteriën)
- arteriolen (klein, tunica media is 1-3 spierlagen)
Pericyt
Zitten op de capillairen, zijn gladde spiercellen, spelen een rol bij groei en herstel van spieren en longen
Drie typen capillairen
- continue capillairen: endotheellaag zonder gaten, bevatten 1-3 cellen in 1 diameter en soms pericyten, vooral te vinden in hersenen, spieren en longen
- gefenestreerde capillairen: fenestrae in groepen soms met diafragma, continue basale lamina, vooral in endocriene klieren waar eiwitten door moeten in bijv. darmen, nieren en galblaas
- discontinue capillairen/sinusoïden: fenestrae zonder diafragma en met grotere diameter, komen voor in lever, milt en beenmerg
drie typen venen
- post-capillaire venulen (lijken op capillairen en hebben relatief groot lumen in relatie tot vaatwanddikte, leukocyten)
- musculeuze venen
- kleine venen
- grote venen
twee typen arteriosclerose
- excentrisch: atherosclerose
2. concentrisch: Monckebergse media sclerose, arteriolosclerose (hyperplastisch en hyaline)
risicofactoren aneurysma
- atherosclerose
- hypertensie
- bindweefselziekten (thoracaal)
Dissectie
lekkage in de wand, kleine scheur in tunica intima en bloed in tunica media
risicofactoren dissectie
- hypertensie
- bindweefselziekten
- zwangerschap
Passief iontransport
- poriën: bijv. connexon, langdurig open, weinig selectief, transport met gradiënt mee
- ionkanalen: bijv. Na kanaal, open of gesloten, ion-selectief, transport met gradënt mee
- carriers: bijv. NCX, conformatie verandert tijdens transport, selectief, met gradiënt mee
Actief iontransport
pomp: Na/K-ATPase, conformatie verandert, selectief, tegen gradiënt in dus ATP nodig
Direct/primair actief: gedreven door ATP-hydrolyse
Indirect/secundair actief: gedreven door downhill symport of downhill antiport
Evenwichtspotentialen
Na: +67 mV
K: -88 mV
Ca: +123 mV
Cl: -89 mV
Potentiële energie
Als delta elektrichemische gradiënt < 0, dan wil X+ graag van out naar in
Als > 0, dan wil X+ graag van in naar out
Als = 0: evenwicht, geen netto transport van X+
Behandeling stabiele AP
- lifestyle management
- medicamenteus
- revascularisatie
- cardiale revalidatie
Stabiele AP medicamenteuze behandeling
Anti-ischemische medicatie:
- bètablokkers (metoprolol, atenolol)
- calciumantagonisten, voor coronairspasmen (verapamil, diltiazem)
- nitraten
Voorkomen van events:
- thrombocyten aggregatie remmers (ascal)
- cholesterolsynthese remmers (statines, bij stenoses)
- ACE-inhibitors bij hoge bloeddruk (captopril, ramipril, perinopril)
ACS medicamenteuze behandeling
Initieel:
- anti-thombotische med (heparine)
- anti-plaatjes therapie (aspirine, P2Y12 receptor inhibitor (ticagrelor, prasugrel, clopidogrel))
- pijnstilling
- zuurstof (ook gevaarlijk door vrije radicalen)
- nitraat (bij STEMI niet handig)
Secundair: "golden five" - aspirine - P2Y12 - bètablokkers - ace-remmer - statine
Linker coronair arterie
Bestaat uit:
Ramus descendens anterior/LAD:
- voorziet anterior en apicale zijde van het hart, anterior 2/3e deel gedeeltes van het septum en anterolaterale papillairspier van bloed.
- loopt in anterior interventriculaire sulcus.
- geeft septale takken en diagonale takken af.
Ramus circumflex:
- voorziet laterale en posterior gedeelte en anterolaterale papillairspier van bloed.
- loopt in sulcus coronarius.
- geeft MO (margo obtusis) tak en soms ramus descendens posterior.
Rechter coronair arterie
- voorziet rechter ventrikel, posterior 1/3e gedeelte van septum, inferior gedeelte van linker ventrikel, posteromediale papillairspier en geleidingssysteem van bloed.
- loopt in sulcus coronarius.
- vertakt in ramus descendens posterior en ramus posterolateralis.
utalisme vs. egalitarisme
utalisme: je handelt juist, als je zoveel mogelijk geluk of welzijn voor een zo groot mogelijke groep kan creëren.
egalitarisme: gelijkheid mits ongelijkheid ten goede komt van de meest benadeelden.
wat staat er in het boek “a theory of justice”?
- rechtvaardigheid wordt vertaald naar eerlijkheid
- een eerlijke verdeling heeft in ieder geval iets te maken met een gelijke verdeling
- gelijkheid is niet zomaar een nobel streven, maar het kan beargumenteerd worden vanuit eigen belang