W3 Kultura Flashcards
Kultura -
wyuczone (nie zaś dziedziczne) aspekty społeczeństw ludzkich, wspólne wszystkim członkom społeczeństwa, dzięki nimi ludzie mogą współpracować i porozumiewać się ze sobą (Giddens).
Kultura normatywna:
wszystkie normy reguły, zakazy, powinności. Skodyfikowane albo przekazywane ustnie
Kultura idealna
- przekonania, symbole, wszystko, w co możemy wierzyć, sposób myślenia, język. Trwa poprzez pamięć, przekonania, język
RODZAJE KULTURY
- elitarna - kultura, w której bardzo istotny jest element tworzenia, oryginalności, uważana za niedostępną dla wszystkich, może być trudniejsza w odbiorze
-
ludowa - ma charakter nieuświadomiony, jest przekazywana z pokolenia na pokolenie na drodze tradycji ustnej, ci którzy ją tworzą jednocześnie w niej uczestniczą, ale o tym nie wiedzą; wiedza ludowa, tradycje, wierzenia, rękodzieło, muzykę, kuchnia. Jest homogeniczna. Wyznacza rytm codziennego życia.
- folklor - pozostałość po kulturze ludowej, ma charakter atrakcji turystycznej
- masowa - pokłosie rewolucji przemysłowej, kiedy pojawiło się zjawisko czasu wolnego. Ma zapewniać rozrywkę. Standaryzacja treści, podobieństwo scenariuszy, łatwość w odbiorze, przyjemność.
Globalizacja
Zbiór procesów, które czynią świat społeczny jednym.
Świat wydaje się mniejszy z powodu powiązań technologicznych, społecznych.
Zwiększa się nasza świadomość świata.
Uniformizacja systemów ekonomicznych → dominacja jakiejś formy kapitalizmu. Polityka → demokratyzacja.
McLuhan - świat zmienia się w globalną wioskę.
GLOBALIZACJA KULTURY
- homogenizacja kultury, język, dostępność (np. premiery w tym samym czasie)
- kreolizacja lub hybrydyzacja kultury - kultury silniejsze mieszają się ze słabszymi, żadna nie pozostaje czysta
- dyktatura konsumpcji
Pokojowa homogenizacja -
wzory kulturowe przenoszą się za pomocą mediów, za pomocą otoczki produktów technicznych czy konsumpcyjnych, imperializm mediów, które narzucają wzory, treści, obrazy,
akulturacja antycypująca
- czekając na turystów, niektóre miejsca przekształcają się w takie miejsca, jakich turyści oczekują np. oprócz tradycyjnych potraw są pizze, uczy się obsługi norm typowych dla przyjezdnych. Otoczka produktów - przekazywanie stylów życia np. boże nagrodzenie z Coca-colą
Procesy towarzyszące globalizacji:
- fragmentaryzacja/bałkanizacja: podział świata na mniejsze państwa
- glokalizacja: nierozerwalność lokalnego i globalnego
Różnorodność kulturowa
Poziomy zróżnicowania:
- jednorodność kulturowa - małe społeczności, w przeszłości mogło tak być, teraz mogą być kultury co najwyżej bliskie jednorodności kulturowej, wtedy mówimy o homogenicznej kulturze
- wielokulturowość: kultury vs subkultury
- zróżnicowanie kulturowe
3 sposoby rozumienia podkultur:
- Jako grupy dewiacyjne lub sprzyjające dewiacjom
- Jako kulturę odrębnych grup np. wyznaniowych, etnicznych
- Jako kulturę poszczególnych grup rozumianych jako części składowe społeczeństwa
Cechy subkultur młodzieżowych:
- przenoszone są w procesie dyfuzji - z różnego miejsca
- manifestowanie się tylko w pewnych rolach i sytuacjach
- często przemijają wraz z dorastaniem
- bywają rozhermetyzowane przez kulturę masową
Kontrkultury
Przejawiają się w specyficznym stylu życia, języku, ideologia. Kontestacja społeczna. Przeciwstawia się dominującej kulturze np. ruch hippisowski.
Etnocentryzm
Oczywistość własnej kultury, również kiedy jedziemy w inne miejsce. Więc w innych miejscach możemy przeżywać szok kulturowy
Klisze kulturowe
Konstrukcje myślowe, które pozwalają nam orientować się w świecie np. obraz kobiety matki. Ważne dla ogólnoludzkiej świadomości obrazy.
Mogą przybierać funkcję stereotypów, które ułatwiają poznanie rzeczywistości, ale też zakłócają poznanie rzeczywistości
Relatywizm kulturowy
– świadomość różnorodności kulturowej, traktowanie
wszystkich kultur jako równych, bez wartościowania
Wielokulturowość
Przyczyny wielokulturowości:
- ruchliwość społeczna (kolonizacja, uchodźctwo, migracja, niewolnictwo)
- wzrost ruchów autonomicznych i separatystycznych
- polityzacja odrębności kulturowych
- wzrost społecznej, kulturowej i politycznej roli mniejszości
- globalizacja
- oddziaływania mediów
Wyłączenie/czystki -
grupa dominująca odrzuca prawo mniejszości do utrzymywania swojej odmienności na wspólnym obszarze. Ekstremum to np. obozy zagłady. Można też ludzi usuwać z danego terenu.
Segregacja -
aprobata dla zachowania dziedzictwa grup etnicznych przy sprzeciwie dla utrzymania równorzędnych kontaktów międzygrupwych. Uznanie niezaleznych ścieżek rozwojowych różnych grup przy dominacji jednej z nich. Np. Apartheid lub sposób funkcjowania społeczności żydowskiej w II RP, getto.
Tygiel/model republikański
- duża chłonność na obcokrajowców przy usuwaniu różnorodności i dążeniu do homogenizacji.
Wielokulturowość -
pluralizm, intensywne kontakty między odmiennymi grupami przy zachowaniu tożsamości każdej z nich.
Plemiona, trybalizm -
członkowie mogą pochodzić z różnych krajów, nie spotykają się na codzień tylko okazjonalnie, ale mają poczucie wspólnoty kulturowych, mogą się integrować nie biorąc pod uwagę ograniczeń typu różnice czasowe, powstają dzięki technologii. Przykład: tancerze samba, którzy kontaktują się wirtualnie, a potem spotykają i tańczą.
Bańki informacyjne -
Parisel definiował to jako ograniczony dostęp do informacji spowodowany personalizacją treści. Algorytmy podsuwają nam to, czego szukamy, co chcemy przeczytać
Technologia, AR/VR, Cyfrowa kultura -
cyfrowe muzea, cyfrowe podróże, cyfrowy nomadyzm. Przyspieszone przez pandemię.
Internet rzeczy -
sieć inteligentnych przedmiotów, które mogą przetwarzać dane i współpracować między sobą. Chcą zaspokoić znane dzisiaj potrzeby. Urządzenia smart, pojazdy, inteligentne budynki.
Miasto zrównoważone, zielone miasto, smart cities -
dążymy do tego. Pojęcie zrówn. miasta pojawiło się w 87 r. Nie wykorzystujemy wszystkich zasobów, miasta mają służyć też kolejnym pokoleniom. Harmonijna przestrzeń w obszarze społecznym, środowiskowym, ekonomicznym. Sprawiedliwość, równość, zrównoważona konsumpcja. Wszystkie usługi w obrębie 15 min. → spacer lub komunikacja miejsca.
Migracja klimatyczna -
poszukiwanie miejsca do życia z powodu zmian klimatu. Większość tych osób będzie migrowało do miast
Domy przyszłości -
inteligentne domy, małe mieszkania (projekt dom 13m2 → mieszkania muszą być mniejsze i wielofunkcyjne, bo przestrzeń będzie się kurczyć), ekologicznie zrównoważone domy samowystarczalne.
