Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Lífeðlisfræði I > Vöðvar > Flashcards

Vöðvar Flashcards

1
Q

Hvað eru beinagrindarvöðvar?

A

Viljastýrðir vöðvar sem hreyfa um liðamót

Beinagrindarvöðvar eru rákóttir og stjórnað af úttaugakerfinu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Hvað er samdráttareining (sarcomere)?

A

Minnsta eining vöðvans sem getur dregist saman, staðsett á milli tveggja Z-lína

Z-línur tengja aktín aðlægra samdráttareininga.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hver eru samdráttarprótínin í vöðvafrumum?

A

Þykkir þræðir (mýósín) og þunnir þræðir (aktín)

Trópómýósín og trópónín eru einnig mikilvæg í þessu ferli.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hvernig tengjast mýósín og aktín í vöðvasamdrætti?

A

Mýósín tengist aktín með krossbrúm þegar Ca2+ er til staðar

Ca2+ losnar í umfrymi vöðvafrumna við samdrátt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hvað gerist við Ca2+ í slökum vöðva?

A

Trópómýósín kemur í veg fyrir bindingu mýósíns

Trópónín heldur trópómýósíni á sínum stað í slökum vöðvum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hvað er hlutverk títíns í vöðvum?

A

Stuðningur við mýósín og eykur teygjanleika vöðva

Títín er risastórt prótín sem tengir Z-línu við M-línu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Hver er munurinn á fasískum og tónískum sléttum vöðvum?

A

Fasískir vöðvar eru hreyfanlegir, tónískir vöðvar eru stöðugir

Þeir hafa mismunandi eiginleika í samdrætti.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Hvernig er ATP notað í vöðvasamdrætti?

A

Mýósín klofnar ATP til að fá orku fyrir samdrátt

ATPasi í mýósíni er mikilvægt fyrir orkuöflun.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Hvað er T píplur?

A

Samfelldar við frumuhimnu vöðvafrumunnar og flytja boðspennu niður í vöðvaþræðlinga

T píplurnar hjálpa til við losun Ca2+ úr frymisneti.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Hvernig flæðir Ca2+ inn í umfrymi vöðvafrumna?

A

Ca2+ losnar úr frymisneti þegar ryanodine viðtakar opnast

Spennubreyting í T píplum virkjast ryanodine viðtaka.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hvað er hjartavöðvi?

A

Vöðvar sem stjórnast af ósjálfráða taugakerfinu

Hjartavöðvi er einnig rákóttur en er sjálfstýrður.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hver er bygging beinagrindarvöðvafrumu?

A

10 til 100 μm í þvermál, jafnvel tugir cm að lengd, margir kjarnar

Vöðvafruma er samsett úr vöðvaþráðum (muscle fibers).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hvað gerist þegar boðspenna deyr út?

A

Ca2+ styrkur lækkar og trópónín-trópómýósín lokar fyrir bindiset á aktíni

Þetta leiðir til slökunar í vöðvanum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Hvernig er hreyfieining skilgreind?

A

Hreyfieining er samsetning taugar og þeirra vöðvafrumna sem hún stjórnar

Hreyfieiningar eru mikilvægar fyrir vöðvasamdrátt.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hvað eru sléttir vöðvar?

A

Vöðvar sem stjórnast af ósjálfráða taugakerfinu, finnast í holum líffærum

Sléttir vöðvar eru ekki rákóttir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hvað eru hliðarsekkir frymisnetsins?

A

Stutt frá T píplum, losa Ca2+ við spennubreytingar

Hliðarsekkir eru mikilvægar fyrir Ca2+ losun í vöðvafrumum.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hver er munurinn á 3 tegundum beinagrindarvöðvafrumna?

A

Rauðir, hvítir og blandaðir vöðvafrumur

Hver tegund hefur mismunandi eiginleika og orkuöflun.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Hvernig breytir einingar vöðvi styrk samdráttar?

A

Styrkur samdráttar fer eftir fjölda vöðvafrumna sem virkjaðar eru

Því fleiri vöðvafrumur, því meiri kraftur.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Hvað gerist þegar boðspennan deyr út?

A

Streymi Ca2+ lokast, Ca2+ styrkur lækkar í umfryminu, trópónín-trópómýósín færist fyrir bindiset á aktíni, mýósín tengist ekki og samdrátturinn stöðvast

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Hversu mikið ATP er notað fyrir hvert skref sem mýósínhaus tekur?

A

Eitt ATP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hvað þarf að vera til staðar svo mýósín komist að aktíni?

A

Nóg af Ca2+ í umfrymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Hvernig er tímamismunur milli boðspennu og vöðvakipps mikilvægur?

A

Ef önnur boðspenna kemur fljótt á eftir, þá bætist kraftur ofan á þann kraft sem fyrir er í vöðvanum

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hvað umlykur knippi vöðvafrumna?

A

Bandvefur

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Hvað gerist þegar samdráttareiningar dragast saman?

A

Vöðvinn styttist og togar í sinarnar sem festa hann við beinin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Hvað er jafnkraftssamdráttur?
Krafturinn sá sami
26
Hvað er jafnlengdarsamdráttur?
Lengd vöðva breytist ekki, beinagrindin hreyfist ekki
27
Hvað gerist þegar vöðvinn lengist í frámiðju (eccentric) samdrætti?
Vöðvinn lengist en er samt að mynda kraft
28
Hvernig hefur mótstaða áhrif á hraða samdráttar?
Eftir því sem mótstaðan er meiri, því hægari getur samdráttur verið
29
Hvað er vinna í vöðvum?
Vinna = kraftur * vegalengd
30
Hvað ræður krafti sem tiltekinn vöðvi myndar?
Fjöldi vöðvafrumna sem dregst saman og krafturinn sem hver vöðvafruma myndar
31
Hvað er hreyfieining?
Hreyfitaugafruma og vöðvafrumurnar sem hún stjórnar
32
Hvernig er röð virkjunar hreyfieininga?
Minni einingar fyrst, þolnari einingar fyrst
33
Hvað gerist við tíðari örvun vöðva?
Samdráttarkippir leggjast saman og kraftur vex
34
Hvers vegna leggjast vöðvakippir saman?
Ca2+ styrkur helst hár eða vex
35
Hvað er kreatínfosfat?
Forði í vöðvum sem dugir fyrstu sekúndurnar af átökum
36
Hvað gerist við glýkólýsu?
Niðurbrot glúkósa án súrefnis
37
Hvað er afleiðing glýkólýsu?
Uppsöfnun laktats/mjólkursýru
38
Hvað er loftháð orkuvinnsla?
Súrefni notað til að oxa glúkósa/fitu
39
Hverjar eru þrjár tegundir beinagrindarvöðvafrumna?
* Hægir oxidatívir – gerð 1 * Hraðir oxidatívir – gerð 2a * Hraðir glýkólýtiskir – gerð 2x
40
Hver er munurinn á hraðum og hægum vöðvafrumum?
Hraðir: meira af mýósín ATPasa -> hraðari samdráttur
41
Hverjar eru ástæður þreytu?
* Uppsöfnun fosfats vegna niðurbrots ATP * Leki Ca2+ úr umfrymi * Glýkógen birgðir klárast
42
Hvað gerist við aukna súrefnisnotkun eftir áreynslu?
Súrefnisnotkunin er aukin vegna þess að loftháða orkuvinnslan er aukin
43
Hvað er mikilvægt að hafa í huga um lengd vöðva?
Lengd vöðva breytist almennt ekki meira en +- 30% frá bestu lengdinni
44
Hverjar eru þrjár tegundir beinagrindarvöðvafrumna?
1. Hægir oxidatívir – gerð 1 2. Hraðir oxidatívir – gerð 2a 3. Hraðir glýkólýtiskir – gerð 2x ## Footnote Hver gerð hefur mismunandi eiginleika og notkun á orku.
45
Hvernig hefur hraði mýósín ATPasa áhrif á vöðvasamdrátt?
Meira mýósín ATPasa leiðir til hraðari samdráttar ## Footnote Hraðinn á samdrættinum er bundinn við hversu fljótt ATP er brotið niður.
46
Hvernig breytist vöðvaþol við þolþjálfun?
Meiri hæfileiki til að nota súrefni * Fjölgun hvatbera * Háræðar ## Footnote Þolþjálfun eykur getu vöðva til að nýta súrefni og auka orku.
47
Hvernig breytist vöðvafrumur eftir styrktarþjálfun?
Stærri og sterkari * Meira mýósín og aktín * Þykknun vöðvafrumna ## Footnote Styrktarþjálfun eykur massa og styrk vöðvanna.
48
Hvað er sléttur vöðvi?
Vöðvi sem er stjórnað af ósjálfráða taugakerfinu ## Footnote Sléttir vöðvar eru ekki viljastýrðir og hafa fjölbreyttari samdráttareiginleika.
49
Hvernig er samdráttur í sléttum vöðvum stýrður?
Stýring er fjölbreyttari en í beinagrindarvöðvum * Taugaboð * Hormón * Efnaumhverfi ## Footnote Sléttir vöðvar geta dregist saman sjálfkrafa eða undir áhrifum frá taugakerfi.
50
Hvað eru dense bodies í sléttum vöðvum?
Akkerispunktar fyrir samdráttarprótín ## Footnote Dense bodies eru sambærileg Z-línunum í beinagrindarvöðvum en eru ekki skipulagðar í myofibrils.
51
Hvað gerist þegar Ca2+ styrkur hækkar í sléttum vöðvum?
Léttar prótínkeðjur á mýósíni fosfórast og opna fyrir bindingu aktíns ## Footnote Þetta ferli er nauðsynlegt fyrir samdrátt í sléttum vöðvum.
52
Hver er munurinn á fasískum og tónískum sléttum vöðvum?
Fasískir: hröð samdráttur Tónískir: stöðugur samdráttur ## Footnote Fasískir sléttir vöðvar eru til dæmis í meltingarfærum, en tónískir í slagæðlingum.
53
Hvað eru fjöleininga sléttir vöðvar?
Vöðvar sem hafa margar sjálfstæðar einingar stjórnað af sjálfvirka taugakerfinu ## Footnote Hver eining þarf að fá boð frá taugafrumu til að dragast saman.
54
Hvernig breytir sjálfvirka taugakerfið Ca2+ styrk í sléttum vöðvum?
Losun acetýlkólíns og noradrenalíns breytir Ca2+ styrk ## Footnote Taugaboðefni hafa áhrif á samdráttarkraft sléttra vöðva.
55
Hver eru áhrif adrenalíns á legvöðva?
Adrenalín slakar á legvöðvum ## Footnote Þetta er mikilvægt í sambandi við fæðingu, þar sem oxýtósín eykur samdrátt.
56
Hvernig er samdráttur í hjartavöðva stýrður?
Boðspenna berst eftir hreyfitaugafrumu og opnar spennustýrð Ca2+ göng ## Footnote Hjartavöðvi er rákóttur og hefur eiginleika bæði beinagrindarvöðva og sléttra vöðva.
57
Hvað gerist í vöðvafrumu þegar acetýlkólín binst viðtökum?
Opnar katjónagöng, Na+ fer inn og K+ fer út ## Footnote Þetta veldur afskautun og myndun boðspennu í vöðvafrumunni.
58
Hvernig breytist samdráttarkraftur í einnar einingar sléttum vöðvum?
Allur vöðvinn dregst saman í einu ## Footnote Einnig breytist samdráttarkraftur með breytingum á Ca2+ styrk.
59
Hvað brýtur acetýlkólín niður fljótt?
Acetýlkólínesterasi ## Footnote Acetýlkólínesterasi er ensím sem brýtur acetýlkólín niður til að stoppa boðflutning.
60
Hvað gerist þegar acetýlkólín losnar á vöðvann?
Na+ streymir inn og K+ út ## Footnote Þetta leiðir til afskautunar og boðspennumyndunar í vöðvafrumum.
61
Hvað er intercalated disc?
Hjartavöðvafrumutengsl ## Footnote Intercalated discs eru tengsl milli hjartavöðvafrumna sem leyfa skörun boðspenna.
62
Hvað er desmósóm?
Mekanísk tenging sem heldur frumunum saman ## Footnote Desmósóm eru mikilvæg fyrir styrk og samverkun frumna.
63
Hvað gerir gatatengi?
Hleypa jónum í gegnum sig ## Footnote Gatatengi leyfa rafstraumi að ferðast milli frumna, sem er mikilvægt fyrir starfsemi hjartans.
64
Hver er hlutverk Ca2+ í samdrætti hjartavöðvafrumu?
Ca2+ styrkurinn eykst og binst trópóníni ## Footnote Þetta leiðir til þess að trópónín og trópómýósín færa sig og samdráttur getur orðið.
65
Hversu lengi varir boðspenna í hjartavöðvafrumu?
Um 250 ms ## Footnote Lengd boðspennu í hjartavöðvafrumu er mun lengri en í beinagrindarvöðvum.
66
Af hverju er ekki hægt að senda aðra boðspennu meðan hjartavöðvafruman er afskautuð?
Refractory period ## Footnote Á meðan að hjartavöðvafruman er afskautuð getur hún ekki tekið við nýju boði.
67
Hvernig er hægt að auka kraft samdráttar í hjartavöðvafrumu?
Með því að auka styrk Ca2+ ## Footnote bæði taugakerfið og hormónakerfið geta haft áhrif á Ca2+ styrk.
68
Hverjar eru þrjár helstu gerðir vöðva?
Rákóttir vöðvar, sléttir vöðvar, hjartavöðvar ## Footnote Þeir eru mismunandi í kjarnafjölda og stjórnkerfi.
69
Hvað er samdráttareining (sarcomere)?
Minnsta eining vöðvans sem getur dregist saman ## Footnote Sarcomere er grunneining í beinagrindarvöðvum.
70
Hvernig losnar Ca2+ úr frymisneti beinagrindarvöðvafrumu?
Boðspenna dreifist um frumuhimnuna ## Footnote Spennubreyting í T-píplum ýtir undir losun á Ca2+.
71
Hvað er hreyfieining?
Hreyfitaugafruma + vöðvafrumurnar sem hún stjórnar ## Footnote Hreyfieiningar eru grundvallareiningar í vöðvasamdrætti.
72
Hverjar eru þrjár helstu gerðir beinagrindavöðvafrumna?
Hægir oxídatívir (gerð 1), hraðir oxídatívir (gerð 2a), hraðir glýkólítískir (gerð 2b) ## Footnote Hver gerð hefur mismunandi eiginleika hvað varðar orkuvinnslu og þol.
73
Hvernig aðlagast vöðvi álagi?
Með þolþjálfun eykst hæfileikinn til að nota súrefni ## Footnote Styrktarþjálfun eykur einnig magn mýósíns og aktíns í vöðvafrumum.
74
Hver er helsti munurinn á útliti beinagindavöðvafrumu og sléttrar vöðvafrumu?
Sléttar vöðvafrumur eru með einn kjarna per frumu ## Footnote Beinagrindarvöðvafrumur hafa marga kjarna.
75
Hvað veldur hækkað Ca2+ í sléttri vöðvafrumu?
Mýósín getur tengst aktíni ## Footnote Hækkaður Ca2+ styrkur í umfrymi sléttrar vöðvafrumu leiðir til samdráttar.
76
Hvað eru fasískir sléttir vöðvar?
vöðvar sem dragast snögglega saman og slaka síðan á. Þeir eru oft virkjaðir með boðspennum og hafa hraða aukningu í Ca²⁺ styrk. Dæmi: vöðvar í meltingarvegi sem blanda og flytja fæðu.
77
Hvað eru tónískir sléttir vöðvar?
vöðvar sem eru stöðugt með einhvern samdrátt án þess að þurfa boðspennu. Þeir hafa stöðugt opin Ca²⁺ göng, sem viðheldur samdrætti. Dæmi: sléttir vöðvar í slagæðlingum, sem stjórna blóðflæði. ## Footnote Stýring á Ca2+ styrk og samdráttarkrafti
78
Hvernig er fjöleiningarvöðvi ólíkur einnar einingar sléttum vöðva?
Fjöleiningarvöðvi eru margar sjálfstæðar einingar, stjórnað af sjálfvirka taugakerfinu ## Footnote Dæmi: í veggjum loftvega til lungna
79
Hver er algengari, fjöleiningar sléttir vöðvar eða einnar einingar sléttir vöðvar?
Einnar einingar sléttir vöðvar eru algengari
80
Hvernig berast himnuspennubreytingar um sléttan vöðva?
Aukinn Ca2+ styrkur veldur fosfórun próteinkeðja ## Footnote Fosfórað mýósín getur bundist aktíni og samdráttur verður
81
Hvað getur stillt af Ca2+ styrk í sléttum vöðva?
Taugaboðefni, hormón, tog á vöðva, efni úr efnaskiptum vefsins ## Footnote Dæmi: noradrenalín sest á alfa 1 viðtaka
82
Hvernig eru sléttir vöðvar ólíkir beinagrindarvöðva hvað varðar samdráttarhraða?
Sléttir vöðvar dragast hægt saman
83
Hvernig er slökunarhraði sléttra vöðva?
Sléttir vöðvar slaka hægt
84
Hvernig nýta sléttir vöðvar ATP?
Nýta ATP betur, nota yfirleitt loftháða orkuvinnslu
85
Hvað er samhengi lengdar og kraftmyndunar í sléttum vöðvum?
Sléttir vöðvar geta orðið 0,5 – 2,5X lengri en eðlileg lengd
86
Hvernig er uppbygging hjartavöðvafrumu lík/ólík uppbyggingu beinagrindarvöðvafrumu?
Hjartavöðvafrumur eru rákóttar, hafa sama samdráttarprótein og beinagrindarvöðvafrumur
87
Hvernig tengjast hjartavöðvafrumur hver annarri?
Tengjast með desmósóm og gatatengjum
88
Hvernig virkar afskautun í hjartavöðvafrumu?
Boðspenna vegna Na+ og Ca2+ innflæðis, meira Ca2+ úr frymisneti
89
Hvað er ólíkt með boðspennu í hjartavöðvafrumu og beinagrindarvöðvafrumu?
Miklu lengri boðspenna í hjartavöðvafrumu
90
Hvað er boðspenna í beinagrindarvöðvafrumum löng?
1-2 millisekúndur
91
Hvað er boðspenna í hjartavöðvafrumum löng?
250 millisekúndur

Lífeðlisfræði I (6 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions