VO.2 Histopathologie: beenmerg en leukemie Flashcards
Noem de eigenschappen van methyleenblauw: kenmerk, aankleuring van, kleur
Basische kleurstof
Aankleuring: zure componenten mn nucleinezuren
Kleur: blauw
Noem de eigenschappen van eosine: kenmerk, aankleuring van, kleur
Zure kleurstof
aankleuring: basische componenten mn eiwitten
kleur: oranje/bruin
Noem de eigenschappen van Azuren: kenmerk, aankleuring van, kleur
Basische kleurstof
Aankleuring: zure componenten met name granules
Kleur: rood/paars
Wat betekent basofiel? Noem een basische kleurstof
Sterke aankleuring met een basische kleurstof (= zuur componenten)
Methyleenblauw
Wat betekent acidofiel (= eosinofiel)? Noem een zure kleurstof
Sterke aankleuring met zure kleurstof (= basische componenten)
Eosine
cytoplasma eiwit
Is dit basofiel of acidofiel? En welke kleurstof kan hiervoor gebruikt worden?
Acidofiel
Eosine: oranje/bruin
mRNA
Is dit basofiel of acidofiel? En welke kleurstof kan hiervoor gebruikt worden?
Basofiel
Methyleenblauw: donkerblauw
Kern
Is dit basofiel of acidofiel? En welke kleurstof kan hiervoor gebruikt worden?
Basofiel + azurofiel
Methyleenblauw + azuurkleurstoffen: paars
Azurofiele granula
Is dit basofiel of acidofiel? En welke kleurstof kan hiervoor gebruikt worden?
Azurofiel
Azuurkleurstoffen: donkerrood
Eosinofiele granula
Eosinofiel
Eosine: oranje/bruin
Wat voor kleuring moet gebruikt worden voor erytrocyten?
Bevatten veel hemoglobine = basisch eiwit
= Acidofiele kleuring
Wat voor kleuring moet gebruikt worden voor plasmacellen?
producren veel immunoglobulines (eiwit) houden dit niet in cytoplasma maar scheiden uit
Cytoplasma bevat dus veel zuur mRNA dat codeert voor immunoglobuline en relatief weinig basisch eiwit
= Basofiele kleuring
Hoe herken je een neutrofiele granulocyt?
Hoe vaak komt deze cel voor in het bloed?
Licht paars/roze cytoplasma
Gefragmenteerde donkerpaarse kern
40-80%
Hoe herken je een kleine lymfocyt?
Hoe vaak komt deze cel voor in het bloed?
Ronde kern
ongeveer even groot als erytrocyt
Weinig cytoplasma
egaler chromatine
15-50%
Hoe herken je een grote lymfocyt?
Meer cytoplasma
Ronde kern met egaler chromatine
15-50%
Hoe herken je een monocyt?
Hoe vaak komt deze cel voor in het bloed?
Licht paars cytoplasma
Gedeukte donkerpaarse kern (kern is nooit echt rond)
6-10%
Hoe herken je een eosinofiele granulocyt? Hoe vaak komt deze cel voor in het bloed?
Donker paars/roze cytoplasma
Gefragmenteerde kern donkerpaars
0-6%
Hoe herken je een basofiele granulocyt?
Hoe vaak komt deze cel voor in het bloed?
Volledig donkerpaars
Veel granula
0-2%§
Wat is een poly morfonucleaire cel? Noem hier 2 voorbeelden van
Kern bestaat uit fragmenten
Eosinofiele en neutrofiele granulocyt
Wat zijn twee mononucleaire cellen?
lymfocyt en monocyt
Wat betekent het als het cytoplasma van een cel blauw kleurt?
Dat het basofiel is en dus relatief veel RNA heeft (zuur)
Wat zijn de 5 kenmerken waarnaar gekeken kan worden bij cellen in het beenmerg?
- Grote van de cellen
- kleur cytoplasma
- granula
- Kern
- Verhouding kern/cytoplasma
Er zijn nucleoli te zien in een cel, wat geeft dit aan over rijpheid van deze cel?
Nog onrijp, alleen zichtbaar in blasten
Hoe is het chromatine te zien bij cellen in de ontwikkeling? (onrijp vs rijp)
Onrijp: dispers = open
rijp: gecondenseerd
Hoe verandert het cytoplasma in de uitrijping?
Onrijp: basofiel
Rijp: neutrofiel of acidofiel
Vanaf welk stadium zijn er granula zichtbaar in de cel?
Vanaf promyelocyt stadium
Wat is het verschil in granula in onrijpe versus rijpe cellen?
Onrijp: azuren granula
Rijp: specifieke korrels = neutrofiel, eosinofiel, basofiel
Hoe herken je een erytrocyt?
Kogelronde kern
Korrelig chromatine
Klein
Helemaal rijp dan geen kern meer
Wat is een pleiomorf adenoom?
Variabiliteit van weefselcomponenten
Wisselende hoeveelheden stroma, epitheel, steunweefsel, etc.
Zijn zijn pleiomorfe cellen?
BESTAAT NIET
Wat voor soort cellen kunnen bij een infectie in het bloed gevonden worden?
Onrijpe, met name staafkernige granulocyten
Wat is er histologisch te zien bij AML?
Hypercellulair, homogeen beeld
Veel blasten (groot) met grote kern, duidelijke nucleoli, dispers chromatine
Cytoplasma: basofiel tot neutrofiel
Wat is de aard van AML?
Verschuiving van het evenwicht naar onrijpe myeloide cellen, waardoor andere cellijnen worden onderdrukt
Wat voor soort klachten krijgen mensen bij AML?
- Anemie
- trombocytopenie
- hyperleukocytose
- Infecties (functionele lymfo’s afgenomen)
Wat is het histologisch beeld van CML?
Hypercellulair heterogeen beeld met zowel rijpe als onrijpe cellen
Wat zijn de klachten bij CML?
- Buikklachten door spleno- en hepatomegalie
- anemie: dyspnoe, bleekheid
- vermoeidheid
- afvallen
- blauwe plekken en bloedingen (hoeft niet)
- trombi
- niet acuut ziek
Symptomen zijn relatief mild
Wat zijn de lab afwijkingen bij CML?
- Milde anemie
- hyperleukocytose
- trombocyten verhoogd
- verhoogd urinezuur (tumor lysis syndroom door afbraak maligne cellen)
- translocatie (9;22)
- infecties
Wat zijn lab afwijkingen bij multipel myeloom?
- Verhoogde BSE (door vele eiwitten in bloed)
- Matige anemie
- monoklonale gamma-globulineband in serum electroforese
- Nierfunctiestoornissen
- verhoogd calcium
Wat is verder afwijkend aanvullend onderzoek bij multipel myeloom?
Röntgenfoto:
- ingezakte ruggenwervels
- lyrische laesies in botten
Wat zijn klachten bij multipel myeloom?
- Vermoeidheid sinds aantal maanden
- Botpijnen
- infecties
Wat is het histologisch beeld bij multipel myeloom?
Hypocellulair homogeen beeld met veel lymfocyten en plasmacellen
Cellen: veel cytoplasma, asymmetrische kernen, oplichting tegen kern aan = negatief Golgi systeem: betekenis dat er veel eiwitten (Ig) worden aangemaakt
wat is de pathofysiologogie van multipel myeloom?
Er is een kwaadaardige B-cel (plasmacel) die ongeremd is gaan prolifereren
Andere cellen worden overwoekerd door clonale expansie (alle celreeksen zijn aangedaan)
Normaal bij een infectie heb je plasmacellen die Ig maken met zowel kabda en labda waardoor de verhouding 1:1 is. Bij multipel myeloom wordt er echter van 1 plasmacel veel te veel gemaakt waardoor er ook van 1 Ig te veel wordt gemaakt en er een disbalans ontstaat
Wat is het doel van gel electroforese?
Eiwitten van elkaar scheiden en de hoeveelheid verschillende eiwitten meten
Er wordt speciaal gelet of er 1 soort eiwit in grote hoeveelheden wordt gemaakt
Waaruit bestaan immunoglobulines?
Een lichte en een zware keten
De lichte keten bestaat uit een kappa of een labda
Wat is de relatie van de klachten met de pathofysiologie bij multipel myeloom?
- Plasmacellen gaan terug naar beenmerg en maken cytokinen die osteoclasten activeren -> geven botafbraak (zodat plekje voor plasmacellen) -> lokale laesies
Vooral op plekken waar beenmerg zit: bekken, wervels, stermum - nierschade door hoge eiwitproductie in de vorm van immunoglobulines
- Verhoogde botafbraak geeft verhoogd calcium in bloed
- Anemie door verdringing
- Verhoogde BSE door grote hoeveelheid eiwitten in het bloed
- Monoklonale eiwitband wordt veroorzaakt door monoklonaal immunoglobuline
Wat zijn klachten die passen bij CLL?
- Vermoeidheid sinds paar maanden (niet acuut)
- Opgezette lymfeklieren (niet per se pijnlijk)
- niet ziek
- Splenomegalie
- Geen blauwe plekken
Wat zijn lapwaarden bij CLL?
- lichte anemie
- normale erytrocyten aantal
- trombocyten normaal
- leukocyten verhoogd
- Ig verlaagd
Wat is het histologisch beeld bij CLL?
Hypercellulair homogeen beeld van kleine lymfocyten
Veel kapotte cellen (leukemie cellen zijn instabieler)
Wat wordt er gedaan bij immunofenotypering?
- Identiteit van leukocyten in het perifere bloed wordt bepaald door monoklonale antistoffen met fluoriserende kleurstof
- Deze antistoffen binden celspecifieke markers op het membraan van de verschillende leukocyten
- Het fluorescentie profiel wordt aangetoond met een flowcytometer
Daarnaast Ig-kappa en Ig-labda getest
Wat zijn de markers van de B- en T-lymfocyten?
B-cel: CD19
T-cel: CD3
Wat is de relatie tussen de pathofyisologie en de klachten bij CLL?
- Verlaagde weerstand: toename B-cellen wordt vorming van functionele afweercellen verdrongen
- Opgezette klieren: ophoping maligne lymfocyten in lymfeklieren
- Serum Ig is verlaagd: er wordt geen Ig door de leukemische B-lymfocyten gemaakt en er vindt onderdrukking van normale lymfocyten plaats
Wat is het verschil tussen multipel myeloom en B-cel CLL?
Bij MM gaat het vooral om de overmatige productie van immunoglobulines
Bij CLL gaat het vooral om de overmatige hoeveelheid onrijpe B-cellen in het bloed
Bij een van de leukemieen komt een specifieke genetische afwijking veel voor. Welke is dit en hoe noemen we dit?
Bij CML
Translocatie 9;22 = Philadelphia chromosoom
