VO's Flashcards
Hoe neemt de lever glucose uit het bloed op?
Via GLUT2. Onafhankelijk van insuline maar afhankelijk van de glucose concentratie
Hoe wordt opname van glucose door de lever gereguleerd?
Glucokinase zet glucose om in glucose-6P en is oiv insuline actief. Daardoor ontstaat een steile concentratiegradient
Wat gebeurt er in de gevoede toestand met glucose in de lever?
-Glycogenese
-Glycolyse
-Vetzuursynthese
Waardoor is de vetzuursynthese in gevoede toestand actief?
- Insuline stimuleert pyruvaat dehydrogenase dat pyruvaat omzet in acetyl-CoA, wat daarna de citroenzuurcyclus in gaat en wordt omgezet in citraat
- Bij te veel citraat loopt de ademhalingsketen vast en gaat citraat naar buiten het mitochondrium
- Citraat-> acetyl-CoA oiv acetyl-CoA carboxylase (stimulatie door insuline)
- Acetyl-CoA-> FFA-> TG-> VLDL-> via bloed naar vet en spieren
Hoe zorgt insuline ervoor dat er meer glucose in weefsels wordt opgenomen?
Insuline stimuleert GLUT-4 expressie in spier- en vetweefsel dmv transport vesikels naar membraanoppervlak waardoor glucose wordt opgenomen
Wat gebeurt er met glucose in de spiercel in gevoede toestand?
- Glucose omgezet in G6P
- Deel omgezet in glycogeen en deel in glycolyse
Wat gebeurt er met glucose in de vetcel in gevoede toestand?
Deel voor glycolyse, deel omgezet in glycerol 3P dat met ATP gebruikt wordt voor de vorming van TG uit vetzuren (uit chylomicronen)
Op welke 3 manieren bevordert insuline de vetopslag?
- Binnenkomst glucose via GLUT-4 expressie
- Binnenkomst vrije vetzuren via lipoprotein lipase expressie
- Voorkomen van lipolyse via HSL (hormoon-sensitief lipase) remming
Hoe zorgen verlaging van insuline en glucagon stijging voor vrijgeving glucose?
- Glycogenolyse
- Gluconeogenese
Hoe vindt glucose sparingen plaats bij vasten?
Glucose wordt niet door spier- en vetweefsel opgenomen omdat GLUT-4 inactief is, waardoor er meer beschikbaar is voor de hersenen, ery’s (en nieren)
Hoe draagt vetweefsel in de vastende toestand bij aan de energievoorziening?
HSL wordt gestimuleerd door glucagon waardoor het vetweefsel vetzuren aan het bloed afgeeft, die naar de lever en spieren gaan. De spieren krijgen ook VLDL van de lever
Wat is de Cori-cyclus?
De ery’s verbranden glucose tot lactaat, dat vrijkomt en naar de lever gaat om weer in glucose te worden omgezet
Wat doet de lever met vetzuren uit het vetweefsel?
-Omgezet in TG met glycerol en dmv VLDL afgegeven
-Via FFA-CoA omgezet in acetyl-CoA dat de citroenzuurcyclus in gaat
Wat verandert er bij langer vasten?
Insuline daalt verder en vetweefsel geeft meer vetzuren af, er is meer b-oxidatie. Bij veel b-oxidatie wordt (een deel van het) acetyl-CoA omgezet in ketonlichamen in de ketogenese
Waardoor doet de lever in de early refed state nog enkele uren aan gluconeogenese?
De [glucose] IC is nog hoog omdat glucokinase nog niet actief is, waardoor de lever slecht glucose opneemt. Daardoor gluconeogenese voor de glycogenese. Na afname gluconeogenese wordt glucose uit het bloed weer gebruikt
In welke organen vindt in gevaste toestand oxidatie van ketonlichamen plaats?
Spieren en hersenen
In welke organen vindt in gevaste toestand B-oxydatie plaats?
Lever, spier, vetweefsel
Uit welke 5 fases bestaat de glucose homeostase?
- Gevoed
- Begin gevaste toestand
- Vasten 1 etmaal
- 2 dagen tot 3 weken vasten
- Langer dan 3-4 weken vasten
Waardoor kan een baby niet vasten?
Grote hersenen-> veel glucose nodig
Kleine lever en weinig vet
Waardoor kan na lang vasten nierinsufficientie ontstaan?
De transporteiwitten in de nieren worden afgebroken en niet meer aangemaakt
Waardoor kan iemand die lang vast een acetonlucht hebben?
Ketonlichamen kunnen uiteenvallen in aceton en worden uitgeademd
Hoe kan ketoacidose door langdurig vasten behandeld worden?
Glucose iv geven-> insuline stijgt en HSL geremd-> geen vetzuuraanbod-> geen ketonlichaamvorming-> acidose verdwijnt
Wat is een sleutelenzym?
Enzym waarbij de reactie 1 kant op gaat (aflopend) + lage activiteit (snelheidsbepalende) stap waardoor gereguleerd kan worden
Waardoor kunnen 2 omgekeerde reacties van sleutelenzymen niet tegelijk plaatsvinden?
Het kost heel veel ATP: wasteful/ futiele cyclus
Wat zijn de sleutelenzymen van de glycolyse?
Glucokinase, fosfofructokinase-1 (belangrijkste) en pyruvaat kinase
Wat zijn de sleutelenzymen van de gluconeogenese?
Pyruvaat carboxylase, PEP carboxykinase, fructose-1,6-bisfosfatase en G6Pase
Wanneer vindt fosforylering en wanneer defosforylering plaats?
Vasten: fosforylering
Voeden (insuline): defosforylering
Hoe wordt glycogeen fosforylase geactiveerd?
- cAMP verhoogd door glucagon/ adrenaline
- cAMP activeert protein kinase A
- Activeert glycogeen fosforylase door fosforylering en remt glycogeen synthase door fosforylering
->AMP activeert fosforylase in de spier dmv allosterie waardoor er actiever glycogenolyse is
Wat zijn de sleutelenzymen van de glycogeen processen?
Glycogenolyse: glycogeen fosforylase
Glycogenese: glycogeen synthase
Wat gebeurt er met glycogeen in de gevoede toestand?
- Fosfoprotein fosfatase wordt geactiveerd door insuline en defosforyleert fosforylase en glycogeen synthase
- Geeft inactivering fosforylase en activering glycogeen synthase
Hoe worden PFK-1 en FBPase1 gereguleerd?
PFK-1 wordt geactiveerd door fructose-2,6-bisfosfaat door allosterische activatie (vormverandering). Fructose-1,6-bisfosfatase tegelijk geremd door fructose-2,6-bisfosfaat (bij veel glycolyse, bij weinig gluconeogenese). PFK-1 geactiveerd door AMP in de spier, aanwezig bij inspanning/ anaerobe glycolyse
Hoe wordt fructose-2,6-bisfosfaat gereguleerd?
- Fructose-2,6-bisfosfaat wordt gemaakt door PFK-2 uit fructose-6P en afgebroken door FBPase 2
- PFK2 dmv insuline omgezet in actieve PFK-2, dmv glucagon inactief gemaakt
- FBPase2 actief in de gevaste toestand, insuline inactiveert het door defosforylering en glucagon activeert het door fosforylering. Adrenaline werkt via cAMP-> fosforylering, PFK2 dan actief (glycolyse actief)
Hoe wordt pyruvaatkinase gereguleerd?
Stimulatie: insuline, fructose-1,6-bisfosfaat
Remming: glucagon/ adrenaline
Hoe wordt PEP-carboxykinase gereguleerd?
Gestimuleerd: glucagon/ adrenaline, cortisol
Geremd: insuline
Wat zijn de sleutelenzymen van de lipogenese?
Pyruvaat via pyruvaat dehydrogenase omgezet in acetyl-CoA
Acetyl-CoA via acetyl-CoA carboxylase omgezet in malonyl-CoA
Hoe wordt pyruvaat dehydrogenase gereguleerd?
+: insuline
Hoe wordt acetyl-CoA carboxylase gereguleerd?
+: citraat, insuline
-: acyl-CoA, glucagon/ adrenaline
Hoe wordt de b-oxidatie gereguleerd?
Vetzuursynthese in cytoplasma, oxidatie in mitochondrium. Regulatie door toegang tot het mitochondrium via CPT-1 (carnitine palmitoyl-CoA transferase):
->Malonyl-CoA (product vetzuursynthese) remt CPT-1, dus bij minder synthese meer oxidatie
Wat zijn de belangrijkste regulerende enzymen van de b-oxidatie?
Acetyl-CoA carboxylase geeft vetzuursynthese en remt indirect CPT-1
CPT-1
Wat is de sleutelenzym van de pentosefosfaatpad en hoe wordt het gereguleerd?
G6P dehydrogenase. + door NADPH (product pad)
Hoe wordt G6Pase gestimuleerd?
Door G6P
Hoe wordt pyruvaat carboxylase gestimuleerd?
Door acetyl-CoA