Vitaminen Flashcards
Vetoplosbare vitaminen:
- vit A (retinal)
- vit D2 (ergocalciferol)
- vit D3 (cholecalciferol)
- vit E (tocopherol)
- vit K (K1 = phylloquinone, K2 = menaquinone)
Wateroplosbare vitaminen:
- vit B 1-2-3-5-6-7-9-12
- vit C (ascorbinezuur)
Chemische benaming vitamine B1
thiamine
Chemische benaming vitamine B2
riboflavine
Chemische benaming vitamine B3
niacine
Chemische benaming vitamine B5
pantotheenzuur
Chemische benaming vitamine B6
pyridoxine
Chemische benaming vitamine B7
biotine
Chemische benaming vitamine B9
foliumzuur
Chemische benaming vitamine B12
cyanocobalamine
Functies vitamine A (retinal)
- zet trans-retinol om naar cis-retinol naar cis-retinal => cis retinal + opsine => rhodopsine = lichtgevoelige fotoreceptor in het oog
=> VIT A zorgt vr zicht bij schemering & lichtperceptie - belangrijk bij instandhouding & integriteit van epitheel en slijmvliezen
- ((vage associaties met immuniteit & fertiliteit))
Bronnen van vitamine A (retinal)
DIRECT: enkel dierlijke vetten
- melkvet
- eidooier
- lever
- …
INDIRECT
- carotenoïden (maïs, insecten, crustacae)
Provitaminen voor vitamine A =
carotenoïden –> binnen de carotenoïden heb je da carotenen welke echt omzetbaar zijn in vit A
Bronnen van carotenoïden
- maïs (uitzondering want in meeste planten heel weinig carotenoïden)
- insecten & crustacae zoals bvb rivierkreeftjes
Welke stof is nodig voor de metabolisatie van vit A ?
zink
kat en vitamine A
kat kan carotenen niet omzetten nr vit A dus moet het doen met vit A uit dierlijke bronnen => obligaat carnivoor
Functie van vitamine D (actieve vorm = calcitrol)
calciumhomeostase!! calcitrol bindt op intracellulaire R die Ca transporteren - expressie ca-bindend eiwit in darm - resorptie van Ca thv nier - vrijstelling van Ca uit botten
Bronnen van vitamine D (actieve metaboliet calcitrol)
DIRECT:
- visolie
- eidooier
- melk
INDIRECT: provitaminen
- vit D3 (cholecalciferol) = dierlijke precursor
- vit D2 (ergocalciferol) = plantaardige precursor
Metabolisatie vit D
VITD3
- 7-dehydrocholesterol w gesynthetiseerd in lichaam
- oiv UV w 7-dehydrocholesterol omgezet tot vit D3 = cholecalciferol -> vit D3 w in de lever gehydrolyseerd tot 25hydroxycalciferol => omzetting tot calcitrol
VIT D2
- obv ergosterol ku dieren ergocalciferol = VIT D2 aanmaken -> dmv UV (zonlicht) omgezet in calcitrol
Intoxicatie vitamine A; voorkomen
komt niet voor als je voeding geeft dat aan normale normen voldoet, mr kan je bvb wel krijgen als je kat elke dag lever geeft
Deficiënties vitamine D; voorkomen + gevolgen
- zelden bij grazend dier want voldoende zonlicht
DEFICIENTIE =>
- rachitis (beenmalformaties, fracturen) bij opgroeiende dieren
- osteomalacie (verweking van gevormde bot) bij volwassen dieren
Intoxicatie vitamine D; gevolgen
- calcinose (= kalkafzetting in bindweefsel) in nieren en vaatwanden
- botresorptie
Chemische benaming vitamine E
tocopherol
Bronnen van vitamine E
(geen endogene aanmaak!)
- kiemolie, plantaardige olie
- lever, vet (stapelorganen vit A)
(vit E w enkel aangemaakt door planten, mr zit ook in dierlijke bronnen omdat die vitamine E he gegeten)