Vestræn menning í mótun bls 59-95

Question 0

Hvenær er sagt að miðaldir hafa hafist?

Answer 0

Eftir fall Rómaveldis í hendur germanskra þjóða seint á 5 öld.

Question 1

Hvenær náði Rómarveldi hámarki?

Answer 1

Á 2 öld e.Kr.

Question 2

Hvenær var aðskilnaður kirkjudeilda í austri og vestri?

Answer 2

1054 og rofnaði þá formleg eining kristinna manna.

Question 3

Hvað er miðað við að miðöldum ljúki?

Answer 3

Við fall Konstantínópel árið 1453.

Question 4

Hvert var rit gyðinga?

Answer 4

Gamla testamentið.

Question 5

Hverjar eru helstu heimildir um starf og líf Jesú frá Nasaret?

Answer 5

Nýja testamentið.

Question 6

Hvað merkir messías?

Answer 6

Hinn smurði.

Question 7

Hver var það sem sagði að Kristni væri ætlað öllum mönnum, ekki bara gyðingum.

Answer 7

Páll Postuli.

Question 8

Hver var Páll Postuli?

Answer 8

Hann var fyrst andstæðingur kristinna manna en gekk svo í þeirra flokk og var afar afkastamikill trúboði kristninnar. Hann mótaði starf hinna fyrstu safnaða. Bréf hans til safnaða í Rómarveldi má finna í Nýja Testamentinu. Hann er nefndur postuli en það þýðir að senda, hann var þó ekki í hópi hinna upphaflegu lærisveina.

Question 9

Hvernig urðu embætti djákna, presta og biskupa til?

Answer 9

Þegar staðbundnir söfnuðir uðru ttil fór að koma verkaskipting og þá urðu þessi embætti til.

Question 10

Hvað gerðu prestar?

Answer 10

Þeir voru hirðar safnaðanna, eins konar leiðtogar en jafnframt þjónar. Þeir gengdu meðal annars sérstöku hlutverki við boðun orðsins og við helgiathafnir á borð við útdeilingu kvöldmáltíðarsakramentsins.

Question 11

Hvað gerðu djáknar?

Answer 11

Þeir voru einskonar aðstoðarmenn, meðal annars við helgiathafnir, og á fyrstu öldum kristninnar gengdu bæði konur og karlar því embætti.

Question 12

Hver var hlutverk biskupa?

Answer 12

Á annari öld var umsjón stærri eininga eða safnaða í þeirra höndum. Í þeim borgum sem þóttu mikilvægar voru biskupar nefndir patríarkar.

Question 13

Hvað merkir orðið kirkja? (tvöföld merking).

Answer 13

Á fornöld var það notað um samkomur í grískum borgríkjum eða um gyðinga sem komu saman í trúarlegum tilgangi til að hlýða á lestur úr helgiritum.

Í Nýja Testamentinu er orðið kirkja norað með vísun til allra kristinna manna og merkir þá í raun samfélag trúaðra, en jafnframt á það við staðbundna hópa og yfirfærist þannig á húsið þar sem þeir koma saman.

Question 14

Hvert fluttist þungasmiðja Rómverska keisaradæmisins á 4. öld e.Kr.?

Answer 14

Til Býsans við Sæviðarsund.

Question 15

Hvaða borg var gerð að höfuðborg Ítalíu árið 330? Hver gerði það?

Answer 15

Það var Býsans og það var Konstantínus keisari sem gerði það, hann vildi að borgin væri hin nýja Róm.

Question 16

Hvað var öðruvísi við Býsans?

Answer 16

Borgin átti að verða háborg Kristni þar sem hann var Kristinn og var borgin nefnd Konstantínópel til heiðurs keisarans.

Question 17

Hvaða atburður er miðaður við fall vestrómverska ríkisins?

Answer 17

Þegar Germaninn Ódóvakar hrakti síðasta keisara Vesturríkisins frá völdum og settist sjálfur á valdastól. Sagt er að þarna liggi mörk fornaldar og miðaldar.

Question 18

Hvað er Mílanótilskipunin, hver setti hana fram og hvenær var hún lögð fram?

Answer 18

Hún kvað um almennt trúfrelsi og það var Konstantínus keisari sem gaf hana út árið 313.

Question 19

Hvenær varð kristini ríkistrú í Rómaveldi?

Answer 19

Árið 380 og það var sett fram af Þeódósíusi keisara.

Question 20

Hvenær var trúfrelsið afnumið?

Answer 20

Árið 392.

Question 21

Hver voru rök biskupsins fyrir því að forysta hans meðal kristinna manna væri viðurkennd?

Answer 21

Hann sagði að hann væri arftaki Péturs Postula og sem slíkur sérstakur umboðsmaður guðdómsins samkvæmt postullegri röð. Þannig var litið á Pétur sem fyrsta biskupinn í Róm.

Question 22

Hvað merkti titillinn páfi?

Answer 22

Páfi átti upphaflega við um alla biskupa í Vestrómverska ríkinu, sem og biskupinn í Alexandríu sem ber hann enn í dag.

Question 23

Hvað voru vesturkirkjan og austurkirkjan?

Answer 23

Árið 1054 var klofningur kirkjudeilda formlega staðfestur. Vesturkirkjan var rómversk-kaþólska kirkjan og laut forystu páfa en í austri mynduðust þjóðkirkjur sem þó lutu sameiginlegri forsjá biskupa og keisara í Konstantínópel.

Question 24

Hvað er Orþodox-kirkjan?

Answer 24

Það er Austurkirkjan eða Rétttrúnaðarkirkjan.

Question 25

Hvað voru kirkjuþing?

Answer 25

Það voru samkomur þar sem reynt var að samræma kenningar og útkljá deilur, biskupar sóttu þessar samkomur fyrir hönd safnaða sinna. Niðurstöður þessara kirkjuþinga höfðu lagagildi í kirkjunni.

Question 26

Á 4. öld geisuðu miklar deilur um grundvallaratriði í trúarkenningunni hvað var það?

Answer 26

Alvarlegustu átökin snérust um eðli Jesú Krists. Margir töldu að þar sem Guð væri aðeins einn gæti hann ekki deilt guðdómi sínum með neinum öðrum og því gæti Jesús Kristur ekki hafa verið guðlegs eðlis að öllu leyti, hann hlyti að vera sköpun guðs.

Question 27

Hver gerði út um deilurnar um eðli Jesú og hvernig gerði hann það?

Answer 27

Konstantínus keisari kallaði 318 biskupa til þings í borginni Níkeu í Tyrklandi. Upp úr deilunum um eðli Krists mótaðist þríkenningarlærdómur kirkjunnar. Til varð trúarjátning sem í meginatriðum var byggð á niðurstöðu kirkjuingsins í Níkeu og kennd við hana. Með játningunni var staðfest mmeð formlegum hætti sú kenning að Guð birtist í þremur persónum: sem faðir, sonur og heilagur andi. Seinna meir voru deilur um hvort Guð hefði mannlegt eða guðlegt eðli og var þá ákveðið að hann hefði bæði mannlegt og guðlegt eðli.

Question 28

Sumir neituðu að samþykkja tvöfalt eðli Krists og sögðu að hann væri aðeins guðlegur, hvað gerðu þeir?

Answer 28

Þeir klufu sig frá kirkjunni pg stofnuðu kirkjudeildir sem enn í dag starfa sjálfstæðar og óháðar öðrum. Þessar kirkjudeildir nefnast eineðliskirkjur. Til þeirra teljast Armenska kirkjan, Sýrlenska kirkjan. Eþópíska kirkjan og Koptíska kirkjan í Egyptalandi sem enn starfa á okkar dögum.

Question 29

Hvert er upphaf klausturlifnaðar?

Answer 29

Strax á fyrstu öldum Kristninnar vildu bæði konur og karlar leita næðis í óbyggðum. Það töldu margir að sjálfsagi og jafnvel sjálfsafneitun væru nauðsynlegar forsendur þess að öðlast hin andlegu verðmæti. Á 4. öld mislíkaði mörgum Kristnum mönnum eignasöfnun og stjórnmálaþátttaka kirkjunnar. Æ fleir kusu að segja sig frá hinu veraldlega samfélagi og leita næðis til bæna og íhugunar fjarri skarkala heimsins. Fólk sem gerði þetta naut almennt mikillar virðingar.

Question 30

Hvað voru eyðimerkurfeður?

Hver var þekktastur?

Answer 30

Það voru þeir sem sögðu sig frá hinu veraldlega samfélagi og héldu út í óbyggðir. Þeir voru oft með prédikanir sem fólk kom og hlustaði á og þeir áhrifamestu voru kallaðir eyðimerkurfeður.
Þeirra þekktastur er Egyptinn Antóníus sem talinn er hafa unnið hetjulega sigra í baráttu við margvíslegar freistingar sem herjuðu á sálina.

Question 31

Hver stofnaðir fyrsta klaustrið og hvar var það?

Answer 31

Það var Egyptinn Pakómíus og það var við ána Níl.

Question 32

Hvernig var klausturregla Basils af Cesareu?

Answer 32

Hún var ólík því sem týðkaðist í egypskum klaustrum. Basil taldi mikilvægt að munkar og nunnur ynnu öðrum mönnum gagn og í þeim tilgangi kom hann á fót skýlum fyrir sjúka, fátæka, auk þess sem börn gátu sótt menntun í klaustrunum.

Question 33

Hvernig var klausturhefð í ríki Býsanskeisara?

Answer 33

Það mótaðist mjög eftir reglu heilags Basils en klaustrin hafa um aldir gengt mikilvægu hlutverki í andlegu og á stundum pólitísku lífi kristinna manna á þeim svæðum sem teljast til Austurkirkjunnar.

Question 34

Hvaða klaustursamfélag er þekktast í dag sem enn starfar eftir reglum Basils?

Answer 34

Klaustursamfélgið á Atosarfjalli í Grikklandi, fjallið er afar mikilvæg trúarmiðstöð í Austurkirkjunni.

Question 35

Hvernig klausturregla mótaðist í vestri?

Answer 35

Regla Benedikts frá Núrsíu.

Question 36

Hvaða klaustur stofnaði Benedikt frá Núrsíu?

Answer 36

Klaustrið á Cassínófjalli í Suður-Ítalíu árið 529.

Question 37

Hvað einkenndi reglu Benedikts frá Núrsíu?

Answer 37

Mikið var lagt upp úr einfaldleika, reglufesti og skipulegri bænagjörð. Auk helgihaldsins var ætlast til að munkar sinntu líkamlegri vinnu en hvort tveggja var álitið nauðsynlegt til andlegrar uppbyggingar og velfarnaðar. Munkarnir áttu að biðja og iðja. Þeir unnu skírlífsheit, hlýddu klaustrinu og afsöluðu sér öllum persónulegum eignarétti.

Question 38

Hvað er Cluny-hreyfingin?

Answer 38

Það er ein áhrifamesta umbótarhreyfingin og er kennd við Benediktsklaustrið í Cluny í Frakklandi. Hreyfingin skaut rótum víðs vegar í Evrópu. Miðstýring varð nýjung í vestrænni klausturhefð. Mikil áhersla var lögð á kirkju- og tíðasöng og samfellt bænahald en líkamleg vinna var ekki höfð í hávegum eins og í öðrum Benediktsklaustrum.

Question 39

Hverjir voru tveir atkvæðamestu páfar á miðöldum?

Answer 39

Það voru Gregoríus VII og Urbanus II en þeir komu báðir úr röðum Cluny-manna.

Question 40

Hvað gerði Gregoríus og hvaða stefnu kom hann með?

Answer 40

Hann barðist af hörku fyrir frelsi kirkjunnar gagnvart veraldlegum höfðingjum og lagði hart að undirmönnum sínum að gæta hagsmuna hennar. Stefna hans nefnist kirkjuvaldsstefna en í henni fólst meðal annars krafa um óskorað vald kirkjunnar yfir eignum sínum og embættum, og löggjafar- og dómsvald í eigin málum.

Question 41

Hvaðan kom öflugasta krafan um bætta siði?

Hvers var krafist?

Answer 41

Úr klaustri sem var stofnað í Citeaux í Frakklandi undir lok 11. aldar.
Afturhvarf til einfaldleika, tilbeiðslu og íhugunar og áhersla lögð á sjálfsaga og trúarlega einbeitingu.

Question 42

Hvað er Cistersíana reglan?

Answer 42

Það er regla sem kom í framhald kröfunar sem gerð var í Citeaux klaustrinu. Þessi regla var byggð á Benedikts reglunni. Klaustrin voru reist á afskekktum og helst harðbýlum stöðum þar sem hafa þurfti fyrir lífinu. Cistersíanar höfðu mikil áhrif á þróun landbúnaðar í Evrópu með ýmsum nýjungum sem þeir innleiddu við landnýtingu.

Question 43

Hver var Bernharður Clairvaux?

Answer 43

Hann var þekktasti talsmaður Cistersíanar reglunnar. Hann var ákafamaður í trú og starfi og hafði með innblásnum ræðum sínum mikil áhrif á lærða jafnt sem leika. Hann boðaði trú sem var persónuleg og tilfinningaþrungin og taldi mikilvægt að hinn trúaði gengi í samband við guðdóminn í einhvers konar vináttu og þjónaði öðrum í kærleika.

Question 44

Hver hvatti menn til að fara í aðra krossferðina og hver var hún farin?

Answer 44

Það var Bernharður og ferðin var farin til Jerúsalem til að ná henni úr höndum múslima.

Question 45

Hvernig var regla Ágústínusar kirkjuföðurs?

Answer 45

Hún var svipuð Cistersíana reglunni og vildi trúarleg gæði. Reglubræður voru nefndir Ágústínusarkanúkar. Þeir voru vígðir prestar og lögðu mikið upp úr vandaðir guðfræði.

Question 46

Hvað voru Betlimunkareglur?

Answer 46

Á 13. öld komu fram svokallaðar Betlimunkareglur. Þær störfuðu innan borgarsamfélagsins við fræðslu og umönnun þeirra sem liðu skort. Þekktastar eru tvær reglur sem kenndar eru við stofnendurna heilagan Frans frá Assasi og heilagan Dóminíkus. Reglurnar lögðu báðar mikið til guðfræðilegrar umræðu á miðöldum, ekki síst í gegnum háskóla sem voru uppspretta nýrra hugmynda á sviði guðfræði, heimspeki, vísinda og lögfræði og auðguðu þannig evrópskan menningarheim frá 12 og 13. öld.

Question 47

Segðu smá frá Frans frá Assisi.

Answer 47

Hann var ítalskur auðmannssonur. Hann átti í vændum líf í allsnægtum (átti alveg nóg) þegar hann fékk vitrun og ákvað að helga líf sitt prédikun og þjónustu við náungann. Hann var annar af tveimur stofnendum betlimunareglnanna.

Question 48

Hverjir voru dóminíkanar eða svartmunkar?

Answer 48

Þeir huguðu sérstaklega að guðfræðilegri undirstöðu prédikunar sinnar. Þeir beittu lærdómi sínum gegn meintum villitrúarmönnum.

Question 49

Hver snéri biblíunni yfir á gotnesku?

Answer 49

Það var Wulfila biskup.

Question 50

Hver var Gregoríus?

Answer 50

Hann var mikill trúboði meðal germanskra þjóða og sat á páfastóli frá árinu 590 til 604. Hann kom reglu á kirkjusiði og beitti sér fyrir samræningu þeirra.

Question 51

Hver var Kloðvík?

Answer 51

Hann er stofnandi Frankaríkisins sem var langöflugasta þjóðflutningsríkið í vestri. Kloðvík tilbað Óðin og Þór og aðra germanska guði. Hann var kvæntur kaþólskri prinsessu sem hét Klóðhildur. Kloðvík sannfærðist að mikið afl væri að finna hjá guði hinna kristnu og sagði þá öllum þegnum sínum að skírast.

Question 52

Hvenær var páfaríkið formlega stofnað?

Answer 52

Það var stofnað 756.

Question 53

Hverjir voru frægustu stjórnendur Frankaríkisins?

Answer 53

Það voru Karlungar, ætt sem tók við stjórn á 8. öld. Þeirra voldugastur var Karl mikli sem er kallaður Karlamagnús. Hann tók við af föður sínum Pípín litla í kringum 768.

Question 54

Lýstu Karlamagnúsi.

Answer 54

Hann tók við Frankaríkinu 768. Hann var metnaðargjarn og vildi efla Franka til stórveldis. Hann gerði stöðugar árásir á nágrannaþjóðir. Þegar Karlamagnús tók við Frankaríkinu var það frumstætt. Hann hratt af stað miklum umbótum á sviði stjórnsýslu, menntunar og menningarmála.

Question 55

Hver var krýndur keisari Róm árið 800?

Hver krýndi?

Answer 55

Það var Karlamagnús og páfinn í Róm krýndi hann.

Question 56

Hver tók við ríki Karlamagnúsar?

Answer 56

Synir hans skiptu því á milli sín.

Question 57

Eftir Karlamagnús urðu til tvö menningarsvæði hver voru þau og hvaða tungumál var talað?

Answer 57

Vesturhlutinn þar sem nú er Frakkland, tungumál Franka var ríkjandi.
Austurhlutinn þar sem nú er Þýskaland, germönsk tunga.

Question 58

Lýstu ríki Karlamagnúsar.

Answer 58

Þar fóru saman pólitísk markmið og menntastefna. Keppt var að því að ríkið yrði samstætt og miðstýrt og því þurfti þörf fyrir embættismenn og samræmd lög. Latína var gerð að opinberu máli. Karlamagnús studdi klausturskóla sem kenndu grunngreinar, lestur og skrift. Það vantaði þekkingu í ríkinu þannig Karlamagnús leitaði aðstoðar erlendra manna, sérstaklega í kirkjulegum greinum.

Question 59

Hvaða verkefni fékk Alkvín í ríki Karlamagnúsar?

Answer 59

Hann átti að skipuleggja hið nýja menntakerfi og túlka heilaga ritningu, berjast gegn trúvillingum og beita lærdómi sínum til styrktar ríkinu.

Question 60

Hver ritaði ævisögu Karlamagnúsar?

Answer 60

Það var Einhardus.

Question 61

Hvaða ríki á stóran þátt í hugtakinu evrópsk menningarheild?

Answer 61

Ríki Karlamagnúsar.

Question 62

Hvaða öld er blómaskeið bókmennta og lista í vestur-Evrópu?

Answer 62

9. öldin sem er kennd við karlungana.

Question 63

Hverjar eru hinar sjö frjálsu listir eða höfuðíþróttirnar sjö?

Answer 63

Í ríki Karlamagnúsar var menntakerfið einnig byggt á klassískum grunni frá Grikkjum og Rómverjum. Uppistöðu greinarnar voru hinar sjö frjálsu listir og skiptust í þríveginn og fjórveginn.

Question 64

Hvað er þrívegurinn?

Answer 64

Málfræði, rökfræði (þrætubók) og mælskulist.

Question 65

Hvað er fjórvegurinn?

Answer 65

Tölfræði, flatarmálsfræði, stjörnufræði og tónfræði.

Question 66

Hvaðan kemur orðið nations (þjóðir)?

Answer 66

Frá stúdentum af sömu slóðum sem mynduðu hópa innan lærdómssamfélagsins.

Question 67

Hver er elsti háskólinn?

Answer 67

Háskólinn í Bologna á Ítalíu. stofnaður á 11. öld.

Question 68

Segðu frá Dómkirkjuskólanum við Frúarkirkjuna eða Notre Dame.

Answer 68

Varð til snemma á 12. öld. Guðfræði og kirkjuréttur voru höfuðgreinar skólans en einnig var kennd læknisfræði og skylda var að læra heimspeki.

Question 69

Hvaða borg varð fyrsta stúdentaborgin í Evrópu?

Answer 69

París.

Question 70

Hver var einn af frumkvöðlum nafnhyggju? Hvað var það?

Answer 70

Abelard sem var líka kennari við Parísarháskólann.

Þetta var heimspekistefna sem var undir áhrifum frá Aristótelesi.

Question 71

Hver var einn áhrifamesti guðfræðingur kaþólskukirkjunnar?

Answer 71

Tómas Aquinas.

Question 72

Hvað er Mikligarður?

Answer 72

Það er allt Austrómverska ríkið.

Question 73

Hver var talinn verndari kristninnar í Miklagarði?

Answer 73

Keisari og við hans hlið biskupinn í Konstantínópel.

Question 74

Hvað er Ægisif?

Answer 74

Það er kirkja sem Jústaníus lét byggja. Hún er í Istanbúl. Kirkjan var byggð á 6. öld og er kennd við hina heilögu visku.

Question 75

Hver kristnaði Íra?

Answer 75

Heilagur Patrekur.

Question 76

Hvernig var samband kennara og nemenda við háskólann í Bologna?

Answer 76

Nemendur greiddu fyrir þjónustu kennara og höfðu val til að sekta prófessora fyrir að hefja fyrirlestra og seint, kenna og lengi eða komast ekki yfir það námsefni sem fyrir lá.

Question 77

Hvernig var stúdentalífið í París?

Answer 77

Flestir stúdentanna bjuggu í Latínuhverfinu. Stúdentarnir þóttu ekki alltaf til fyrirmyndar og voru oft með slagsmál. Þeir auðguðu þó mannlífið og orðstír borgarinnar.

Question 78

Hvað voru myndbrjótar?

Answer 78

Þeir fóru um á 8 og 9 öld. Þeir fóru um í Býsansríkinu og skemmdu kirkjulistaverk og íkon. Keisarinn fyrirskipaði það.

Question 79

Segðu frá Jústinaníusi.

Answer 79

Hann var keisari í Býsans á 6 öld. Hann beitti hörku á þá sem höfðu aðra trú eða játningar. Hann breyttu Rómverskri lagahefð. Hann vildi móta og tryggja nýjan sið.

Question 80

Hvað er kyrillískt stafróf, hver gerði það og af hverju?

Answer 80

Það er stafróf sem Cyril gerði. Hann var annar tveggja erindreka keisara og var frá Þesslóníku. Hann boðaði kristna trú á Balkanskaga og víðar. Þegar snéri yfir á tungu þeirra helgiritum og til að búa til bók þurfti hann að gera nýtt stafróf.

Question 81

Hvaða hlutverki gegnir Múhameð spámaður Íslam?

Answer 81

Hann var leiðtogi í málefnum trúarinnar og gegndi einnig pólistísku hlutverki.

Question 82

Hvenær og hvar hófst Íslam?

Answer 82

Á Arabíuskaga á 7. öld.

Question 83

Hver er upphafsmaður Íslam?

Answer 83

Múhameð sem fékk boð frá guði múslima, Allah.

Question 84

Af hverju skiptust múslimar í tvennt?

Answer 84

Þegar Múhameð dó voru miklar deilur um hver ætti að taka við. Tengdafaðir Múhameðs, Abu Bakr tók fyrst við og var kallaður staðgengill. Hópur manna vildi að tengdasonur Múhameðs tæki við, Ali. Hann tók svo við sem sá 4 í röðinni. Árið 661 var Ali svo myrtur. Umayad ættin tók við en orrusta fór fram milli Umayad ættarinnar og ættar Alis. Það endaði með því að Hussain sonur Alis dó og fylgismenn hans klufu sig frá múslimasamfélaginu. Þeir eru kallaðir shítar en meiri hlutinn Súnnítar.

Question 85

Hvar hóf Múhameð trúboð sitt?

Answer 85

Mekku.

Question 86

Hver var staða Bagdad á fyrri hluta valdatímabils Abbasíta?

Answer 86

Það var mikið blómaskeið íslamskrar menningar. Þeir gerðu Bagdad að höfuðborg sinni árið 763. Á fáum áratugum var Bagdad orðin stærsta borg heims. Menningarlífið var öflugt.

Question 87

Hvað kom krossferðunum af stað?

Answer 87

Býsanskeisari (Alexíus Comnenus) hafði áhyggjur að múslimar væru að stela meira og meira landi frá honum. Hann hafði frétt að múslimar ætluðu að ráðast á Konstantínópel. Á 11. öld sendi keisarinn Rómverska páfanum bréf og bað um hjálp. Páfinn notaði þetta bréf sem afsökun fyrir krossferðunum. Hann vildi land sjálfur. Hann setti af stað krossferðir með alls konar fólki í. En fólk í krossferðum var ekki endilega trúað og fór ekki til að ráðast á múslima heldur til að ná landsvæði, þeir vildu völd.

Question 88

Hvaða árangur bar fyrsta krossferðin?

Answer 88

Þeir náðu Jerúsalem á sitt vald en svo náðu Múslimar henni aftur.

Question 89

Hvernig var fjórða krossferðin?

Answer 89

Þetta var ekki venjuleg krossferð. Krossfarar fóru af stað frá Feneyjum og ætluðu til Egyptalands en fóru svo til Býsans. Þeir lögðu af stað 1202 og voru komnir 1204. Þeir rústuðu Býsans og tóku hana yfir.

Question 90

Hver eru endalok miðalda?

Answer 90

Þegar Tyrkir ná Konstantínópel árið 1453.