Veneuze trombose en embolie Flashcards
Wat zijn de symptomen van een trombosebeen?
Dik, rood, pijnlijk, glanzend, warm aan 1 kant en subfebriele temperatuur
Wat is een proximaal DVT?
Een trombosebeen vanaf de v. poplitea omhoog
Bij welke leeftijdsgroep komt VTE voornamelijk voor?
Bij ouderen vanaf 60 zie je de incidentie stijgen
Wat is de tries van Virchow?
Risicofactoren voor het ontstaan van trombose:
-Vaatwandbeschadiging
-Stase
-Hypercoagubiliteit
Wat zijn voorbeelden van stase?
-Immobiliteit (bedlederig alleen eruit voor wassen en plassen)
-Veneuze obstructie door zwangerschap, tumor of obesitas
-Vliegreis > 6uur
Wat zijn voorbeelden van vaatwandschade?
-Trauma
-Operatie
-Infuus
Wat zijn voorbeelden van hypercoagubiliteit?
Veranderde samenstelling van het bloed:
-Kanker
-Zwangerschap
-Oestrogeen gebruik (pil)
-Trombofilie
Wat is trombofilie?
Erfelijke risicofactoren voor trombose:
-Antitrombine deficientie
-Proteine S deficientie
-Proteine C deficientie
-Factor V leiden mutatie
-Protrombinegen variant
Geeft zeer verhoogde kans op 1e veneuze trombose, zeker ATD, PSD en PCD, die op hun beurt wel weer minder vaak voorkomen in de populatie
Wat kan er in je DD staan bij verdenking DVT?
-Oppervlakkige tromboflebitis
-Post-trombotisch syndroom
-Chronische veneuze insufficientie
-Veneuze obstructie
Cellulitis, ruptuur m. gastrocnemius, haematoom, lymphoedeem, neuropathie, Bakerse cyste, fractuur, acute arteriele occlusie, hypoproteinaemie
Wat doe je bij een compressie ultrasonografie (CUS)?
Bij een normale vene kan je die dichtdrukken met een echokop, als een vene vol zit vanwege trombose kan je hem niet dichtdrukken.
Hoge sensitiviteit en specificiteit
Wanneer is de klinische waarschijnlijkheid voor een DVT hoog bij de klinische kansschatting?
2 of meer punten.
Wat is de D-dimeer?
Een fibrine afbraakproduct van de fibrinolyse
Verhoogd bij stollingactivatie (trombose) maar ook bij infecties, maligniteit, hoge(re) leeftijd, zwangerschap en nog meer.
Welke stappen volgt de diagnostiek van DVT?
Eerst klinische kansschatting:
-2 of meer -> CUS
-minder dan 2 -> D-dimeer (normaal is <0.5 mg/L). Verhoogd is CUS
Bij sterke verdenking (2 of meer en verhoogde D-dimeer: CUS herhalen na 5-7 dagen)
Wat zijn klinische tekenen van een longembolie?
-Pijn vast aan ademhaling
-Heamoptoe
-Dyspnoe
-palpitaties
-tachycardie
-hypoxie
-hypotensie
-pleurawrijven
-collaps
Wat is het doel van de diagnostiek van een longembolie?
1e doel is het uitsluiten van een longembolie
2e doel is het aantonen van een longembolie
Hoe wordt pijn vast aan de ademhaling veroorzaakt?
Door de trombus is er ischemie wat leidt tot pleuraprikkeling en pleuritis
Wat zijn de mogelijkhedenat is de ventilatie/perfusie long scan?
Je kijkt waar er ventilatie is en waar perfusie, maar is niet zo erg beschikbaar in elk ziekenhuis.
-25% normale perfusiescan is LE uitgesloten
-65% niet diagnostische scan is meer diagnostiek nodig
-1-% high probability long scan is LE aangetoond
Wat zijn de YEARS criteria?
-Klinische tekenen van een DVT
-Haemoptoe
-LE meest waarschijnlijke diagnose
Wat is de diagnostische strategie van een longembolie?
- Bekijken YEARS items
- -Geen YEARS en D-dimeer lager dan 1000 ng/mL = uitgesloten
-Geen YEARS wel D-dimeer > 1000 ng/mL = CT scan
-1 of meer YEARS maar D-dimeer onder 500 ng/mL = LE uitgesloten
-1 of meer YEARS en D-dimeer > 500 ng/ML is CT scan
Is de D-dimeer te gebruiken als je patient zwanger is voor de longembolie?
Ja wel voor het uitsluiten, ondanks verhoogd
Kan de CT-scan kwaad bij zwangere vrouwen?
Geeft iets stralingsbelasting foetus (echt weinig) dus geen contra-indicatie
Is de D-dimeer test te gebruiken als je patient aan de antistolling zit?
Nee
Wat is het verschil tussen arteriele en veneuze trombose?
Arterieel is vooral een probleem in de primaire hemostase, veneus vooral van de secundaire hemostase
Wat is het doel van de behandeling van een DVT?
-Voorkomen uitbreiding (naar longembolie)
-Voorkomen progressie veneuze trombose
-Voorkomen mortaliteit!
Lange termijn:
-Voorkomen post-trombotisch syndroom of chronische trombo-embolische pulmonale hypertensie (CTEPH)
-Voorkomen recidief trombose
Uit welke 3 fasen bestaat de behandeling van VTE?
-De initiele behandeling (Eerste 5-21 dagen)
-De primaire behandeling (3w - 3/6 maanden
*Beslispunt: stoppen of langdurig behandelen
-Secundaire preventie (>6 maanden (langdurig))
Wat zijn de mogelijkheden voor de initiele behandeling van VTE?
- Heparine
- DOAC
- Trombolyse
- Trombosuctie
- Vena cava filter
Verder: elastische therapeutische kous
Wat zijn eigenschappen van heparine?
-Alleen IV gegeven
-Korte halfwaardetijd
-Coupeerbaar
-Controle dmv aPTT (ratio: 2-2,5 x verlengd tov normaal
Wat zijn eigenschappen van LMWH?
-Subcutaan 1dd of 2dd
-Voorspelbaar effect
-Langere halfwaardetijd
-Deels coupeerbaar
-Controle dmv anti-Xa spiegel (top na 3-4h)
Welke DOAC remt Xa?
Rivaroxaban
Apixaban
Edoxaban
Welke DOAC remt trombine?
Dabigatran
Bij welke DOAC begin je met 5 dagen LMWH?
Dabigatran en Edoxaban
Wat is trombolyse?
Toedoening fibrinolyticum zoals tPA of urokinase
-Bij LE: pt met hemodynamische instabiliteit
-Bij DVT: in studieverband of extreme situaties met lokale catheters (EKOS)
Wat is een vena cava filter?
LE tegenhouden bij aanwezigheid DVT, kunnen echter ook trombose induceren
Alleen overwegen bij hoog risico op LE
-Met absolute CI tegen antistolling
-Met bloeding tijdens antistolling
-Recidief VTE onder adequate antistolling
Verwijderen <6 weken!!
Welke Vitamine K antagonisten zijn er en wat zijn hun eigenschappen?
-Fenprocoumon (T1/2 150 uur)
-Acenocoumarol (T1/2 10-14 uur)
Werkt pas optimaal na paar dagen
Controle middels PT-INR
-Streefwaarde eerste VTE: 2.0 - 3.0
Veel medicijnen beinvloeden werking coumarines, ook eten met hoge vitK gehalte
Waar grijpen VitK antagonisten op in?
Trombine, FVII, FIX, FX
Wat voor risico loop je als de INR oploopt?
Boven de 3.0 heb je een verhoogd risico op intracraniele bloedingen (getest bij atriumfib)
Wat is het verschil in effectiviteit en risico op bloedingen tussen DOAC en VKA?
Effectiviteit is hetzelfde, er is iets minder risico op bloedingen bij een DOAC, vooral intracraniale bloedingen