Vasculaire fysiologie Flashcards
Wat zijn de functies van het vasculair systeem?
- Aanvoer O2
- Afvoer afvalstoffen
- Communicatie
- Warmtehuishouding
Hoe zijn arteriën opgebouwd?
Voeren aan van hart naar weefsel
- Tunica externa (collageen)
- Externe elastische lamina
- Tunica media (glad spierweefsel, dik en elastine)
- Interne elastische lamina
- Tunica intima (plat plaveisel endotheel en subendotheel)
Hoe zijn venen opgebouwd?
Voeren af van weefsel naar hart
- Tunica externa (collageen en elastine)
- Tunica media (glad spierweefsel, dun)
- Tunica intima (plat plaveisel endotheel en subendotheel)
- Kleppen
Hoe zijn capillairen opgebouwd?
Gasuitwisseling
- Endotheel en basaal membraan
Wat is elastic recoil, welke vaten doen hieraan?
Arteriën
Slagaderen zetten normaal uit maar creëren een binnenwaartse kracht op BP te maken zodat de slagader onder blijvende druk terug naar de originele vorm kan
Welke soorten capillaire bedden zijn er en waar komen deze o.a. voor?
Continue
Openingen zijn intercellulaire spleetjes die zorgen voor bijna geen doorgang. Bijv.: huid, spieren, longen, BBB
Gefenestreerd
Openingen zijn ‘vensters’ voor gematigde doorlaatbaarheid. Bijv.: exocriene klieren, glomeruli, mucosa
Discontinue
Openingen zijn intercellulaire gaten en een incompleet basaal membraan. Bijv.: lever, milt, beenmerg
Hoe wordt het capillaire bed gereguleerd?
Kunnen openen en sluiten met behulp van spinsters. Wanneer gesloten loopt het bloed alleen door de metarteriolen = vat dat arteriële en haarvaten verbind, het werkt als een shunt
Hoe is de bloeddruk aflopend?
Aorta > arteriën > arteriële > capillairen > veulens > venen > IVC
Wat is de hydrostatische druk (PH)?
Druk van binnenuit van het bloed op het vat al het bloed stroomt in pascal of mmHg.
Als het net stroomt is de druk het hoogst, hoe langer het stroomt, hoe meer wrijving en hoe lager de druk
Wat is Flow, waar is het afhankelijk van?
Stroming = toevoer bloed in L/min
Flow is afhankelijk van een drukgradiënt dus een drukverschil (delta P)
Wordt ook beïnvloed door weerstand (R) en die wordt weer beïnvloed door radius (R = 1/r)
Grote radius > kleine weerstand > hogere flow
Flow = deltaP/R
Let op: als P1=5 en P2=5 is er geen drukverschil en dus ook geen flow
Waar is stroomsnelheid (V) van afhankelijk?
Het volume bloed dat passeert per tijdseendheid, flowrate (Q) en de oppervlakte (A)
V=Q/A
Wat gebeurd er met de stroomsnelheid bij vasoconstrictie?
Radius is kleiner > meer weerstand > minder flow > grotere snelheid
Het overige bloed wat hier niet doorheen past wordt onderverdeeld
Wat is het druk reservoir?
Elastic recoil in arterie2n vangen de druk van LV op na relaxatie
Wat is de MAP?
Mean arterial pressure = gemiddelde druk in de arteriën naar buiten. Komt ongeveer overeen met CO*R
Omdat R=1/r is bij vasoconstrictie R hoger dus MAP ook
Kan ook berekend worden op een andere manier:
Systole en diastole BP verschillen in de arteriën veel, in LV nog meer > gemiddeld arteriën hoger omdat de radius kleiner is
MAP = dias+1/3(sys-dias)
Op welke wet baseert de MAP zich en hoe zit de controle?
Wet van HP:
Geeft dat weerstand, lengte en viscositeit redelijk constant zijn, maar de radius varieert.
Dit komt door contractie van SMC’s onder controle van:
- Lokaal: vraag/aanbod matchen
- Systemisch: BP/temp handhaven
- Hormonen: zout en water
Wat is de lokale myogene autoregulatie?
Bloed stroomt > stretch op SMC > Ca2+ kanalen open > contractie
Actieve hyperemia kan worden opgelost door (lokale) paracriene factoren, hoe?
Anaeroob metabolisme (sporten) > minder O2, meer CO2 > vasodilatatie > hogere flow
Reactieve aschemie kan worden opgelost door (lokale) paracriene factoren, hoe?
Weinig aanbod (longproblemen) > minder O2, meer CO2, meer H+ > Nitrietoxide > vasodilatatie > hogere flow voor het verwijderen van afvalproducten
Welke stoffen zorgen voor vasodilatatie en vasoconstrictie?
Vasodilatatie: NO (nitrietoxide), adenosine, kinine, histamine
Vasoconstrictie: serotonine
Hoe werkt de neuronale controle van arteriolen?
Tonische/continue release van norepinephrine door sympathisch ZN (summatisch):
- NE bindt alpha receptoren op SMC > vasoconstrictie en versterking van adrenaline vanuit medulla oblongata
- Adrenaline bindt ook aan b2 van hart, lever en spieren > vasodilatatie > flow naar nuttige organen (fight/flight)
Hoe werkt hormonale controle?
Vasodilatatie: atrial natriuretic peptide
Vasocontrictie: ANGII
Hoe wordt de MAP van het bloedvolume gereguleerd?
bloedvolume door vloeistof opname/verlies
- nieren: Renine productie > ANGII > vasoconstrictie > BP omhoog
- barpreceptoren: ANGII > ADH > meer Na+ en H2O > vasoconstrictie > BP hoger
Hoe wordt de MAP van het bloedvolume gereguleerd?
bloedvolume door vloeistof opname/verlies
- nieren: Renine productie > ANGII > vasoconstrictie > BP omhoog
- barpreceptoren: ANGII > ADH > meer Na+ en H2O > vasoconstrictie > BP hogerHoe
Hoe wordt de MAP van de CO gereguleerd?
Door HR en SV
- Sympathische activatie in medulla oblongata > epinephrine in bloed > hart harder knijpen > meer bloed uit hart > lagere ESV > hogere SV > hogere BP
- Venen: hogere veneuze retourstroom > meer bloed hart in > hogere EDV en SV > hogere BP
- Parasympatische downregulatie zorgt voor een hoger hartritme
Hoe werkt het baroreceptorreflex?
Aortic bodies > begin aortaboog
Carotid bodies > halsslagader
Sturen continue seintjes naar de CCC (cardiovascular control centre) in medulla oblongata
- Lage BP: minder seintjes > symp ZS actief > vasoconstrictie > CO hoger > BP hoger
- Hoge BP: meer seintjes > parasymp ZS actief > vasodilatatie > HR en CO lager > BP lager
Wat gebeurd er in de capillairen met de stroomsnelheid en waarom?
V = Q/A
Oppervlakte is heel groot, dus stroomsnelheid heel laag > tijd nodig voor gasuitwisseling
Hoe werkt stofuitwisseling bij continue capillairen?
Leaky junctions = endothelial cell junctions > transport door:
- diffusie (klein)
- Vesicular transport > transcytose door alveolus of kanalen
Hoe werkt stofuitwisseling bij gefenestreerde capillairen?
Paracellulair, tussen de cellen door
Wat is bulkflow, hoe komt dit?
Lekken van vloeistof uit het vat door hoge druk, ongeveer 3L/dag
Komt door hydrostatische en osmotische druk
Begin van het vat meer vloeistof uit > ligt dichter bij het hart > minder wrijving
Wat is het verschil tussen de osmotische druk en de colloïde osmotische druk?
OD = concentratie van onder andere eiwitten in het compartiment
COD = druk door alleen eiwitten
Hoe werken PH en COD op elkaar?
COD blijft gelijk gedurende het vat omdat eiwitten in het vat blijven
PH wordt steeds lager door wrijving
Begin vat PH > COD = filtratie
Einde vat PH < COD = absorptie
Waardoor kan de capillaire druk uit balans raken?
- Hartfalen
- Stuwing
- Kneuzing/lekkend vat
- Uitdroging
- lagere COD
Met welke systemen heeft het lymfatisch systeem interacties?
- Cardiovasculair systeem
- Spijsverteringskanaal
- Immuunsysteem
Wat zijn de functies van het lymfatisch systeem?
- Vloeistoftransport: retourstroom uit capillairen
- Vetabsorptie uit darm
- Pathogenen vangen
Hoe haalt het lymfatisch systeem achterblijvend vocht uit de capillairen?
Bij elk capillair bed ligt een lymfe bed > opname door een zeer dunne wand met gaps > verzamelt in dichtstbijzijnde lymfeknoop > afgifte aan bloed in de hals
Waaruit bestaan lymfecapillairen
- Incompleet of afwezige basal lamina
- Overlappende endotheelcellen
Lymfecapillairen hebben geen SMC’s, hoe geven ze vocht aan het bloed?
Passief en/of door externe compressie van SMC’s vaten en skeletspieren = skeletal muscle pump
Wat is er aan de hand als eiwitten IF > bloed is?
Verstoring plasma-eiwitten
Ophoping vocht in weefsel door
- Ontsteking > histamine maakt capillairen meer doorlaatbaar
- Hongeroedeem > gebrek aan eiwitten > ophoping rond maag/darm
Als dit zo is dan is:
lage COD > minder absorptie > vocht in IF > als lymfe vol zitten blijft het in capillairen hangen
wat is er aan de hang bij hartfalen van RV?
Verstoring hydrostatische druk
Bloed wordt slecht doorgepompt > blijft in venen en RV > hoge BP in venen > hogere PH > meer filtratie > vocht in IF
Wat is angiogenese, wanneer komt het voor?
Het proces waarbij nieuwe bloedvaten zich ontwikkelen
- Na de geboorte: de groei van bloedvaten is noodzakelijk voor een normale ontwikkeling
- Bij wondgenezing
- Duurtraining, waardoor de bloedtoevoer naar de hartspier en skeletspieren wordt verbeterd
- Bij vrouwen voor de groei van het baarmoederslijmvlies na menstruatie
- Bij vrouwen bij de ontwikkeling van de placenta bij zwangerschap
Hoe werkt de regulatie van angiogenese?
Controle door een balans van angiogene en antiangiogene cyutokinegroeifactoren.
Deze worden uitgescheiden door endotheelcellen, gladde spiercellen van het vasculair weefsel en pericyten.
Bevorderen: VEGF en FGF
Remmen: Angiostatine en endostatine
Wat zijn arterioveneuze anastomosen?
Een verbinding tussen een arterie en een venen. De venen zijn niet bestand tegen arteriële drukwaarden en zullen gaan dilateren.
Wat is actieve hyperemie?
een proces waarbij een verhoogde bloedstroom gepaard gaat met een verhoogde metabole activiteit
Wat is reactieve hyperemie?
Een toename van de bloedstroom in het weefsel na een periode van lage perfusie
