Tu i tam - wróg u bram! Flashcards
Z czego skłąda się Lipopolisacharyd (LPS) i u kogo występuje?
- lipid A
- oligocukier rdzeniowy
- wielocukier o swoistości antygenowej O
u GRAM -
Rola LPS:
- wytwarzanie i sekrecja cytokin
- czynniki prozapalne (IL-1 i TNF) => gorączka
- agregacja i rozpad trombocytów
- aktywacja czynnika VII => wykrzepianie wewnątrznaczyniowe
- spadek ciśnienia
- wstrząs septyczny
Pseudomonas aeruginosa to:
bakteria gram -
Chorobotwórczość pseudomonas aeuroginosa:
- miejsca wilgotne (cewnik, rurka tracheostomijna)
- infekcje płucne (mukowiscydoza)
- rany oparzeniowe
- układ moczowy
- zakażenie ucha (“ucho pływaka”)
- zakażenia oka, zapalenie rogówki
- zapalenie wsierdzia
Epidemiologia Pseudomonas aeuroginosa:
- miejsca wilgotne (kwiaty, krany, aparaty do dializ itd.)
- układ oddechowy i układ pokarmowy u osób leczonych antybiotykami o szerokim spektrum
- duża abtybiotykoporność
Diagnostyka Pseudomonas aeuroginosa:
- materiał: ropa, kał, wymazy z nosa, gargłą, skóry, pochwy, ran
- ruchliwe, tlenowe, odporne na sole, 25-43 stopnie C
- dobrze rośnie na agarze krwawym => wzrost śluzowaty, zapach jaśminu, produkcja fluorescencyjnych pigmentów
- ocena aktywności proteolitycznej: zjadliwe szczepy => neutralizują 5-7 ug białka na mg suchej masy
Scharakteryzuj escherichia coli:
- gram -
- kolonizuje jelito grube
- zakażenie oportunistyczne
- przenoszenie z osoby na osobę - brak higieny i zanieczyszony pokaarm
- podział na serotypy na podsatwie budowy antygenowej (O,H,K)
- fermentacja laktozy, różowe kolonie na płytce McConkey’a
- transkrypcja genów pili regulowana przez dwuskładnikowy system sygnałowy (cAMP-CRP)
Chorobotwórczość E. coli:
- Bakteriemia - E. coli to najszczęsciej izolowany drobnoustrój gram -)
- 80% zakażeń układu moczowego
- większość przypadków zakażenia żołądka i jelit (ETEC, EPEC, ECEC, EHEC)
- noworodkowe zapalenie opon mózgowych
- większość infekcji wywołana endogenną glorą
- zakażenia szpitalne
Mechanizmy enterotoksyn E. coli:
- Enterotoksyny LT - ciepłochwiejne
- aktywacja cyklazy adenylowej ->↑cAMP↑przejście dużych ilości płynów do światła jelita
- Enterotoksyny ST - ciepłostałe
- aktywacja cyklazy guanylowej -> ↑cGMP ->↑sekrecji płynu do światłą jelita -> biegunki
- Verotoksyna
- uczestniczy w hamowaniu syntezy białek
- cytotoksyczna dla komórek Vero
Najgroźniejsza E. coli?
E. coli O157:H7
entero-krwotoczna
E. coli - biegunka podróżnych - który szczep?
ETEC - enterotoksyczna E. coli
Pneumocystis jiroveci - co to i jakie objawy chorobowe?
to grzyb
- łagodne objawy u dzieci i zaostrzenie choroby u chorych na POChP (niewielka ilość Pneumocystis)
- śródmiąższowe zapalenie płuc (pneumocystozowe zapalenie płuc - PZP)
- pacjenci z niedoborami odporności (np. AIDS)
- niedożywienie
Treponema Pallidium - chorobotwórczość:
KIŁA - choroba przenoszona drogą płciową (lub pionowo - kiła wrodzona)
- zakaża tylko człowieka
- 3 stadia kiły
- kiła wczesna
- kiła pierwotna
- kiła wtórna
- kiła późna (rzeciorzędowa)
- okres utajony
- okres objawowy
- kiła wczesna
- najczęstsza choroba przenoszona drogą płciową
Pierwotne zmiany kiłowe:
- twarda, niebolesna, ograniczona, wrzodziejąca, zawierająca dużą liczbę krętków
- pojawia się po ok. 14 dniach od zakażenia, ulega samoistnemu wygojeniu po ok. 6 tygodniach
Wtórne zmiany kiłowe:
wysypla na skórze plamisto-grudkowa (dłonie, plecy, dół pachowy, skóra członka)
Kiła późna objawowa:
przebiega najczęściej z zajęciem OUN, a rzadziej innych układów (sercowo-naczyniowego, skóry, błon śluzowych, kości, narządów wewnętrznych)
Jakie wyróżniamy chorobotwórcze gatunki Neisseria?
- Neisseria gonorrhoeae
- Neisseria meningitidis
- inne gatunki Neisseria
Chorobotwórczość Neisseria gonnorhoeae:
- rzeżączka,
- z. cewki moczowej
- z. szyjki macicy
- z. jajowodu
- z. odbytnicy
- bakteriemia
- z. stawów
- z. spojówki
Chorobotwórczość meningitidis:
- zapalenie opon mózgowych i mózgu, często skojarzone z:
- zapaleniem gardła
- zapaleniem ucha
- bakteriemią
- zapalenie stawów
- zapalenie płuc
Droga przenoszenia Neisseria gonorrhoeae:
płciowa
Droga przenoszenia Neisseria meningitidis:
kropelkowa
Na jakich chlamydia rosną pożywkach?
nie rosną na sztucznych pożywkach
Chlamydia (trachomatis) - rozwój:
- rosną tylko w żywych komórkach
- niezdolne do syntezy ATP
- złożony cykl życiowy: ciałko podstawowe (elementarne) i ciałko siateczkowate (retikularne)
Przy jakich chorobach często współistnieje chlamydia?
- rzeżączka
- chlamydioza
Najbardziej rozpowszechiona na świecie bakteria przenoszona drogą płciową:
Chlamydia trachomatis
ale w Polsce Treponema pallidum! C. trachomatis druga
Chorobotwórczośc Chlamydia trachomatis:
- często po rzeżączce powoduje porzeżączkowe zapalenie cewki moczowej
- jaglica (trachoma) - przewlekłe zapalenie spojówek i rogówki prowadzące do ograniczenia pola widzenia lub utraty wzroku
- C. trachomatis biotyp LGV wywołuje ziarniniak weneryczny - chorobę przenoszoną drogą płciową
Scharakteryzuj rodzaj Clostridium:
- gram + bakterie
- Wszystkie gatunki wytwarzają charakterystyczne przetrwalniki, które tworzą wybrzuszenia w komórce, nadając np. C. tetani kształt pałeczki dobosza
Clostridium perfgringens - chorobotwórczość:
powoduje ZGORZEL GAZOWĄ (martwica mięśni lub tkanki łącznej z wytworzeniem gazu. Nieleczona prowadzi do śmierci spowodowanej toksemią i szokiem)
ale także powoduje zatrucie pokarmowe, bakteriemia, zakażenie tkanek miękkich
Czynnik zjadliwości Clostridium perfringens:
- egzotoksyny
- enterotoksyna
Chorobotwórczość Clostridium tetani:
- tężec miejscowy
- tężec mięsni głowy
- tężec uogólniony
tetanospazmina powoduje nagromadzenie acetylocholiny w płytkach nerwowo-mięsniowych, co powoduje ich porażenie spastyczne
Czynnik zjadliwości Clostridium tetani:
Tetanospazmina (neurotoksyna),
szczepienie anatoksyna
Chorobotwórczość Clostridium botulinum:
- botulizm (np. zatrucie jadem kiełbasianym)
- botulizm niemowląt (miód)
Czynnik zjadliwości Clostridium botulinum:
- Egzotoksyna – botulina*,
- 9 rodz., A-F neurotoksyny
*najsilniejsza toksyna na świecie
Chorobotwórczość Clostridium difficile:
- rzekomobłoniaste zapalenie okrężnicy/jelit (spowodowane nadmiernym namnożeniem C. difficile w świetle jelita grubego)
- biegunka poatybiotykowa
C. difficile stanowi naturalny skłądnik flory fizjologicznej przewodu pokarmowego
Czynniki zjadliwości Clostridium difficile:
- cytotoksyny A i B
- toksyna binarna
Co to jest germinacja?
proces kiełkowania przetrwalinków (endospor)
Scharakteryzuj rodzaj Actinomyces:
- Dominująca mikroflora błon śluzowych jamy ustnej (ślina, płytka nazębna, zdrowe powierzchnie dziąseł), występują w górnych drogach oddechowych, w drogach moczowo-płciowych)
- wywołują zakażenia endogenne
- słaba zjadliwość
- zakażenie z powodu przerwania ciągłości śluzówki
- powstające zmiany (guzy) wynikają z reakcji zapalnej organizmu na komórki drobnoustrojów (zaczyna się ziarninowanie)
Najwięcej zakażeń Actinomyces dotyczy:
90% Actinomyces israeli
Scharakteryzuj promienicę (aktynomykozę)
- rozwija się w wyniku zakażenia endogennego
- podostry lub przewlekły ropny proces zapalny tkanek miękkich charakteryzujący się powstawaniem ropni i przetok
- najczęstsza postać: szyjno-twarzowa
Najczęstsza postać promienicy (aktynomykozy)
szyjno-twarzowa
Postacie promienicy (aktynomykozy):
- postać szyjno-twarzowa (najczęstsza)
- postać piersiowa
- pstać brzuszna
- postać miedniczna
- zakażenie OUN
Leczenie promienicy (aktynomykozy)
- chirurgiczne oczyszczenie tkanek objętych procesem chorobowym
- chemioterapia: penicylina (W) antybiotyk z wyboru, erytromycyna (W), Klindamycyna (W)
Nie stosować metronidazolu (O), tetracyklin (O)!!!
Drogi zarażenia Tozoplasma gondii:
- pokarmowa (cysty)
- przezłożyskowa (tachyzoit)
- krwi (tachyzoit)
- transplantacje narządów
Co to jest tachyzoit?
trofozoit “szybkodzielący się”
Żywiciele pośredni Toxoplasma gondii:
ssaki, ptaki, także człowiek
Żywiciele ostateczni Toxoplasma gondii:
kotowate
Gdzie głównie rozwijają się cysty Toxoplasma gondii?
w wielu tkankach, głównie w tkance mięśniowej, nerwowej i gałce ocznej
Typy rozmnażań Toxoplasma gondii u żywicieli pośrednich i ostatecznych:
- pośredni - bezpłciowe w fagocytach i wewnątrz innych komórek
- ostateczny - rozmnażanie płciowe w jelicie kotowatych
Postacie Toxoplasma gondii:
- postać nabyta bezobjawowa (ponad 90%)
- postać nabyta węzłowa - szczególnie u młodzieży (powiększenie węzłów szyjnych, karkowych, potylicznych)
- postać nabyta oczna - u osób dorosłych (zapalenie siatkówki, naczyniówki, zaburzenia widzenia, nadmierne łzawienie)
- postać wrodzona u noworodków o cięzkim przebiegu (wodogłowie, zwapnienia śródczaszkowe, zmiany naczyniówkowo-siatkówkowt w oku, małogłowie, małoocze, hepatosplenomegalia, zapalenie mięsnia sercowego)
- postać wrodzona lekka lub bezobjawowa - ujawnia się w kilka lub nawet kilkanaście lat po urodzeniu zmianami w oku lub niedorozwojem umysłowym
- postac mózgowa i uogólniona (u osób z deficytem odporności np. w AIDS)
Co u noworodka dowodzi wrodzonej toksoplazmozy?
wykazanie przeciwciał IgM i/lub IgA dowodzi wrodzonej toksoplazmozy
Zarażenie człowieka Trichinella spiralis:
surowe i poddane niewłaściwej obróbce termicznej mięso (świnie domowe, dziki, konie, rzadziej niedźwiedzie i inne gatunki zwierząt)
Gdzie u człowieka uwalniane są larwy trichinella spiralis?
pod wpływem soku żołądkowego, wnikają do komórek nabłonkowych w jelicie cienkim, gdzie osiągają dojrzałość
Gdzie następuje dalszy rozwój trichinella spiralis u człowieka?
w komórkach mięśni prążkowanych
Fazy inwazji Trichinella spiralis:
- faza JELITOWA (1-7 dni; nudności, wymioty, zaburzenia żołądkowo-jelitowe z biegunką, umiarkowana gorączka, możliwy przebieg bezobjawowy)
- faza POZAJELITOWA (7 lub więcej dni; zapalenie mięśni, trudności w oddychaniu i przełykaniu, gorączka, obrzęk powiek i twarzy, wysypka skórna)
Co wykazuje Candida albicans?
dymorfizm strzępkowo-drożdżkowy
Co tworzy Candida albicans na buzożonych podłożach?
przetrwalniki - chalmydiospory
Chorobotwórczość paciorkowców A:
- angina paciorkowcowa
- liszajec
- róża
- szkarlatyna
- gorączka połogowa
- zakażenie ucha środkowego, zatok, płuc, bakteriemia
- paciorkowcowy zespół wstrząsu toksycznego
Nieropne następstwa zakażenia paciorkowcami A:
- gorączka reumatyczna
- ostre paciorkowcowe kłębuszkowe zapalenie nerek
Staphylococcus aureus - scharakteryzuj:
- gronkowiec
- gram +
- katalazo-dodatni (bo gronkowiec)
- występuje w skórze człowieka
- β-hemoliza
Rhabdovirus to wirus:
wścieklizny
Szczepionka przeciw Salmonella Typhi:
- inaktywowana
- doustna atenuowana
- polisacharydowa
Szczepionka przeciw półpaścowi (HHV3):
atenuowana
Zapobieganie wzw A:
- uodparnianie bierne (podanie ludzkiej gammaglobuliny (p/c anty-HAV)
- szcepionka przeciw HAV - inaktywowana
- zasady higieny
Zapobieganie wzw B (HBV):
- bierne uodparnianie (swoiste przeciwciała - gammaglobuliny)
- szczepionki rekombinowane
Szczepionki przeciw śwince:
atenuowane
Szczepionki przeciw grypie:
- inaktywowane
- w Rosji i USA atenuowane
Szczepionki przeciw odrze:
atenuowane
Chorobotwórczość Cosxackie A:
- herpangina
- krwotoczne zapalenie spojówek
- biegunka niemowląt
- choroba rąk, stóp i jamy ustnej
Chorobotwórczość Coxsackie B:
- choroba Bornholmska - zakażenie m. poprzecznie prązkowanych
- zapalenie m. sercowego
- uogólnione zakażnia noworodków
- miokardiomiopatie
- zapalenie mózgu i rdzenia z mialgią
- martwica trzustki
- uszkodzenia szpiku
Objawy zarówno w Coxsackie A i B:
- zachorowania gorączkowe
- zakażenia dróg oddechowych
- aseptyczne zapalenie opom m-rdz i mózgu cięzkie u noworodków
- porażenia
- zapalenia wątroby
Szczepionka przeciw polio:
3 dawki trójwalentnej IPV (3-5, 5-6, 16-18 mż) i 1 dawka trójwalentnej OPV (6 rż)
Szczepionka przeciw różyzczce:
szczepionka atenuowana MMK (odra, świnka, różyczka)
Scharakteryzuj boreliozę:
- przenoszona przez kleszcze z rodzaju Ixodes, rezerwuarem są małe gryzonie, jelenie i zwierzęta domowe
- 3 gatunki: Borellia
- B. burgdoferdi
- B. afzelii
- B. garinii
Borellia burgoferdi - jaki objaw:
zapalenie stawów
Borellia garinii - jaki objaw:
Neuroborelioza
Borellia afzelii- jaki objaw:
przewlekłe zanikowe zapalenie skóry
Choroba (borelioza) z Lyme - objawy:
- rumień wędrujący (erythrema migrans)
- chłoniak lomfocytarny skóry
- objawy nieswoiste podobne do grypy (złe samopoczucie, gorączka, bóle głowy etc)
- objawy ze strony układu nerwowego (uszkodzenie OUN lub UN - zapalenie nerwu twarzowego)
- nieleczona: zaburzenia pamięci i funksji poznawczych
Złoty standard wykrywania boreliozy:
IgM i IgG w surowicy
Scharapteryzuj streptococcus pneumoniae:
- α-hemoliza
- gram -
- charakterystyczna OTOCZKA bakteryjna (wykorzystuje sie ją w szczepionkach)
Chorobotwórczość Streptococcus pneumoniae:
-
bakteryjne zapalenie płuc (dorośli i dzieci)
- płatowate
- odoskrzelowe
- zapalenie opon mózgowych
- zapalenie ucha środkowego
- zapalenie zatok
- zapalenie oskrzeli
- owrzodzenie rogówki
Szczepionki przeciw pneuomkokom:
- szczepionka polisacharydowa
- szczepionka skoniugowana
Co wywołuje błonicę?
Corynebacetrium diphtheriae (maczugowiec)
Co to szczepionka DTP i przeciw czemu?
toksyna Corynebacterium diphteriae przekształcona w toksoid (czyli bez właściwości toksycznych, ale z właściwościami antygenowymi)
przeciwko błonicy, tężcowu, krztuścowi
Co powoduje Bacillus Anthracis?
wąglik
Postaci wąglika:
- skórna
- płucna
- jelitowa
Geohelmintoza u jakich pasożytów:
- glista ludzka (Ascaris lumbricoides)
- włosogłówka ludzka (Trichuris trichuria)
- toxocara cati, toxocara canis
Chorobotwórczość Toxocara:
toksokaroza
- w większości bezobjawowo
- przypadki objawowe u dzieci w wieku od 2 do 5 lat (geofagia)
postaci kliniczne:
- trzewna, płucna, mózgowa, oczna, oraz tzw. “utajona” - objawy związane z alergizacją
- inwazji zwłaszcza postaci trzewnej często towarzyszą: eozynofilia, hepatosplenomegalia, hiergammaglobulinemia
Szczepionki żywe (atenuowane) - jakie choroby:
- poliomyelitis
- odra
- świnka
- różyczka
- ospa wietrzna
- biegunki rotawirusowe
Zabite (inaktywowane) szczepionki - jakie choroby:
- poliomyelitis
- wścieklizna
- wzw A
- kleszczowe zapalenie mózgu
- żółta gorączka
Szczepionki podjednostkowe - kiedy:
grypa
Szczepionki rekombinowane - kiedy:
HBV, HPV
Co się leczy acyklowirem?
choroby wirusowe, bo on hamuje namnażanie wirusów
acyklowir
Charakterystyczne dla EBV
latencja w limfocytach B i unieśmiertelniają je
Drogi zakażenia HBV
- kontakt parenteralny z krwią zawierająca wirus
- kontakt seksualny z osobą zakażoną
- przeniesienie z matki na dziecko
Co to mykidy?
- rekacja skórna w przebiegu grzybicy
najczęściej objawia się stanem zapalnym na rękach przy grzybicy stóp
Co to mykoplazmy?
- najmniejsze bakterie zdolne do samodzielnego namnażania się poza komórką
- nie posiadają ściany komórkowej
Co powoduje malarie?
- zarodźca ruchliwego (Plasmodium vivax)
- zarodźca pasmowego (Plasmodium malariae)
- zarodźca sierpowatego (Plasmodium falciparum) - najgroźniejszy!
- zarodźca owalnego (Plasmodium ovale)
- zarodźca małpiego (Plasmodium knowlesi)
Czym zaraża się w malarii?
sporozoitem
Jaka bakteria może zostać użyta jako broń biologiczna?
Bacillus anthracis - wąglik
Do oceny jakich bakterii używa się skali Lancfield?
PACIORKOWECE (streptococcus)
Co powoduje gruźlicę?
Mycobacterium tuberculosis
Gdzie namnażają się prątki gruźlicy?
w makrofagach w pęcherzykach płucnych
Czynniki etiologiczne gruźlicy u ludzi:
- Mycobacterium tuberculosis - prątek ludzki
- Mybobacterium bovis - prątek bydlęcy
- Mycobacterium africanym
Co to gruźlica prosówkowa i u kogo występuje?
- tuberculosis miliaris
- ciężka postać gruźlicy, w której prątki rozsiweaja się drogą hematogenną po całym organizmie i atakują wszystkie narządy, powodując powstanie w nich gruzelków
- występuje u dzieci i chorych z HIV
Gruźlica pozapłucna - gdzie?
- opłucna
- węzły chłonne,
- układ pokarmowy
- układ moczowo-płciowy
- otrzewna
- opony mózgowo-rdzeniowe
- kości i stawy
- skóra
Czy mykobakteriozy mogą być przenoszone z człowieka na człowieka?
NIE
Co o Mycobacterium bovis BCG?
atenuowany, niezjadliwy prątek bydlęcy, który jest stosowany powszechnie do szczepień profilaktycznych gruźlicy u ludzi i bydła
Czynnik etiologiczny trądu?
Mycobacterium leprae
Postacie kliniczne trądu:
- tuberkloidalna - łagodniejszy przebieg
- guzowata (lepromatyczna) - postępująca
Drogą gałąek nerwowych (nerwów obwodowych) do OUN wnikają:
- wirus wścieklizna
- Herpes B
- wirus polio
Drogą nerwu ocznego do OUN wnikają:
wirus HHV
Cechy cryptococcus neoformans:
- otoczka z glukoronoksylomannanu
- przenoszenie przez inhalację
Kryptokokoza - czego dotyczy (narządy)?
może dotyczyć każdego organu - zakaenie rozpoczyna się w płucach
rzyb wykazuję predylekcję do OUN (ZOMR)
Postaci kryptokokozy:
- kryptokokoza płuc
- kryptokokoza rozsiana i narządowa
- kryptokokowe ZOMR
- pierwotna kryptokokoza skóry
Co to koilocyty?
komórki szyjki macicy zainfekowane HPV (papillomavirusami)
Co to efekt cytopatyczny?
zespół zmian morfologicznych i degeneracyjnych, występujących w komórkach pod wpływem replikacji wirusa.
Co to jest transdukcja?
proces wprowadzenia nowego genu do komórki przez bakteriofagi
Co to transformacja?
zjawisko i proces aktywnego pobierania DNA (zwykle plazmidowego) z otoczenia przez organizmy jednokomórkowe, najczęściej bakterie i drożdże
Jak działa acyklowir?
hamuje wirusową polimerazę DNA i nie powstaje wirusowy DNA
hamuje najpierw wirusową kinazę tymidynową potem kinazy komórkowe, który hamują polimerazę
Gram dodatnie obowiązujące:
- Staphylococcus spp.
- Streptococcus spp.
- Corynebacterium spp.
- Bacillus spp.
- Clostridium spp.
- Listeria spp.
- Actynomyces spp.
- Nocardia spp.
- Propionibacterium spp.
- Lactobacillus spp.
- Bifidobacterium spp.
Co zawiera kwas mykolowy?
mycobacterium
CO determinuje chorobotwóczość Mycobacterium?
- czynnik wiązkowy - glikolipidowa pochodna kwasu mykolowego, występuje na zewnątrz powierzchni komórki
- Sulfatydy - glikolipidy hamujące tworzenie fagolizosomu w makrofagach występujące na powierzchni komórki
Głowne działanie aflatoksyny:
hepatotoksyczne
Mykotoksyny kancerogenne:
aflatoksyna, fumonizyna, ochratoksyna
Działąnie ochratoksyny:
nefrotoksyczne
Odczyn zahamowania hemaglutynacji (OZHA)
stosuje się w diagnostyce tych wirusów, które posiadają hemaglutyninę, zdolną do aglutynowania (zlepiania) erytrocytów, np. wirusy grypy, różyczki, paramyksowirusy (odra).
Co powoduje chorobę Chagasa?
trypanosoma cruzi
Wymień drożdże:
- workowe (Candida, Saccharomyces)
- podstawkowe (Cryptococcus, Malassezia, Trichosporon)
Wymień pleśnie:
- Aspergillus
- Fusarium
- Zygomycota
Wymień dermatofity:
- TRichophyton
- Epidermophyton
- Microsporum
Ciałka Negriego - co potwierdzają?
wściekliznę