Mykologia Flashcards
Co to są grzyby?
→organizmy eukariotyczne pozbawione plastydów
→odżywiają się poprzez absorbcję, nigdy poprzez fagocytozę
→posiadają ścianę komórkową zawierającą chitynę i β-galaktozyd
→w ich komórkach zawsze są obecne mitochondria ze wpłaszczonymi grzebieniami oddechowymi (kristami) i peroksysomy
Z czego składa się ściana komórkowa grzybów?
chityna, glukan, białka
Z czego składa się błona komórkowa grzybów?
ergosterol
Skąd grzyby pozyskują energię?
mitochondria
Materiał jądrowy grzybów:
eukariotyczny: wiele chromosomów zlokalizowanych w jądrze otoczonym podwójną błoną komórkową
Struktura genomu grzybów:
→pojedyncze geny
→introny
→powtórzone DNA
Rybosomy grzybów
40S+60S=80S
DNA pozajądrowe w grzybach:
→mitochondrialne RNA
→dsRNA
Co robi jednostka cukrowa mykozaminy w błonie komórkowej grzyba?
jest ważnym łącznikiem między AMB, a ergosterolem
Podział grzybów ze względu na liczbę jąder komórkowych:
→jednojądrowce
→dwujądrowce (Dicarya)
→wielojądrowce (komórczaki, centocyty)
Ascomycota jako dwujądrowce:
zwykle krótktrwałe
Basidiomycota jako dwujądrowce:
zwykle dominująca forma występowania w strzępkach
Glomeromycota jako wielojądrowce:
jeden z przedstawicieli może mieć do tysiąca jąder w jednej chlamidosporze
Z czego zbudowana jest otoczka Cryptococcus neoformans?
z glukoronoksylomannanu
Jak wyglądają grzyby?
→postać jednokomórkowa (drożdżowa)
→formy strzępek z przegrodami (strzępki septowane)
→formy strzępek bez przegród - komórczaki (strzępki cenocytyczne)
→strzępki uorganizowane w owocniki (podstawczaki, workowce)
Pączkowanie:
forma rozmnażania bezpłciowego, w którym komórka potomna powstaje poprzez uwypullenie ściany komórkowej komórki rodzicielskiej
Blastospora
komórka powstała w wyniku pączkowania, nazwą tą określa się również wegetatywne formy drożdży
Artrokonidia
zarodniki powstałe poprzez fragmentację strzępki (w mikroskopie mają prostokątny obrys - stąd nazwa)
Jakie może być pączkowanie drożdży?
→jednobiegunowe
→wielobiegunowe
Strzępka
wydłużona, rurkowata struktura, składająca się z komórek grzyba
Przegroda (septum)
poprzeczna ściana komórkowa w strzępce
Cenocyt
komórczak powstały poprzez podział jąder bez podziału cytoplazmy
Konidiofor
struktura rozmnażania bezpłciowego u grzybów strzępkowych (pleśni)
Sporangiofor
struktura rozmnażania bezpłciowego u sprzężniaków, na której znajduje się sporangium z zawartymi zarodnikami
Głowne typy grzybów:
Ascomycota
Basidiomycota
Chytridiomycota
Glomeromycota
(?) Microsporidia
Zygomycota (już nie istnieje)
Większość patogennych dla człowieka grzybó jest rodzaju:
Ascomycota
Rodzaje grzybów atakujące skórę:
- Malassezia*
- Aspergillus*
- Penicillium*
- Arthrodermatacea*
Rodzaje grzybów atakujące pochwę:
- Candida*
- Saccharomyces*
Rodzaje grzybów atakujące jamę ustną:
- Candida*
- Cladosporium*
- Aureobasidium*
- Aspergillus*
- Fusarium*
Rodzaje grzybów atakujące przewód pokarmowy:
- Candida*
- Saccharomyces*
- Cladosporium*
Rodzaje grzybów atakujące płuca:
- Cladosporium*
- Aspergillus*
- Scedosporium*
Jakie konsekwencje może mieć zakażenia grzybami organizmu człowieka?
→grzybice
→alergie
→mykotoksykozy i zatrucia
Co to jest grzybica (mykoza)?
każde zakażenie lub choroba wywołana przez grzyby
Co to jest zakażenie?
wtargnięcie do organizmu drobnoustrojów chorobotwórczych
Jak dzielimy grzyby patogenne?
- drożdże
→workowe (Candida sp., Saccharomyces)
→podstawkowe (Cryptococcus, Malassezia, Trichosporon)
- pleśnie
→Apsergillus, Fusarium
→Zygomycota (Rhizopus, Mucor)
- dermatofity
→Trichophyton, Epidermophyton, Microsporum
- grzyby ciemnopigmentowe
- grzyby dimorficzne
Klasyfikacja grzybic ze względu na czynniki etiologiczne:
Drożdżyce
→kandydoza
→kryptokokoza
→łupież pstry
Dermatofitozy
→grzybice
→skóry
→grzybice skóry owłosionej i włosów
→grzybice paznokci
Pleśnice
→Faeohyfomykoza
→Hialohyfomykoza
- Aspergilloza
→Chromoblastomykoza
→Zygomykoza
Grzybice tropikalne
→kokcidioidomykoza
→histoplazmoza etc.
Klasyfikacja grzybic ze względu na źródło zakażenia:
→egzogenne
→endogenne
Co jest przyczyną endogennych zakażeń grzybiczych?
drobnoustroje należące do naturalnej mikrobioty skóry i błon śluzowych
Drogi grzybiczych zakażen endogennych:
→wnikanie do organizmu poprzez otwarte wrota zakażenia - wejścia naczyniowe, operacje
→osłabienie bariery błon śluzowych - leki cytostatyczne
→translokacja drobnoustrojów - czynniki behawioralne (przewód pokarmowy ⇒ drogi rodne)
Jakie jest źródło grzybiczych zakażeń egzogennych?
zakażenie następuje grzybami pochodzącymi ze środowiska
Drogi egzogennych zakażeń grzybiczych:
→wziewna – wdychanie zarodników, następnie rozsiew drogą łożyska naczyniowego (Aspergillus, Cryptococcus)
→kontakt bezpośredni z drobnoustrojem (zakażony człowiek, zwierzę, skażona gleba - dermatofity)
→poprzez urazy – ukłucia, skażone urządzenia medyczne
Klasyfikacja grzybic ze względu na ich umiejscowienie:
Grzybice powierzchniowe
- Grzybice skóry
- Grzybice błon śluzowych
Grzybice podskórne
Grzybice inwazyjne
- narządowe
- uogólnione
Grzybice powierzchniowe:
czarna piedra (Piedra hortae) – czarne guzki na łodygach włosa
biała piedra (Trichosporon beigelii) – miękkie, kruche, beżowe guzki na bokach łodygi włosa
tinea nigra (Phaeoannelomyces werneckii) – brązowe do czarnych (jak po poplamieniu skory azotanem srebra) plamy na skórze dłoni i podeszew
łupież pstry (Malassezia spp.) - dotyczy powierzchniowej warstwa keratynocytów
Łupież pstry:
- Zmiany na skórze typu
→hipo- lub hiperpigmentacji,
→złuszczające się
→czasem swędzące
→zlokalizowane głównie na klatce piersiowej i szyi.
- Zakażenie endogenne bytującymi na skórze grzybami Malassezia (M. globosa)
Łupież pstry w klimacie umiarkowanym dotyka mniej niż 5% populacji.
Znacznie częściej występuje w rejonach tropikalnych w klimacie wilgotnym.
Choroba cechuje się dużą nawrotowością.
Czynniki predysponujące do łupieżu pstrego:
- aplikacja oliwek i tłustych kremów - substrat dla wzrostu grzybów
- ekspozycja na słonce - zmiana metabolizmu grzybów, które produkują kwas azelajowy
- stosowanie kortykosteroidów - stymulują namnażanie się grzybów
- predyspozycje genetyczne - sugerowane na podstawie obserwacji bliźniaków
- niedożywienie - niektórzy kwestionują ten czynnik
- nadmierna potliwość - częściej związana z hipochromicznymi zmianami w naturalnych załamkach skóry
Malassezia:
- Czynnikiem etiologicznym łupieżu pstrego są grzyby z rodzaju Malassezia.
→składnik naturalnej mikrobioty skóry człowieka i zwierząt
→zakażenie oportunistyczne.
- Znanych jest 14 gatunków
→wszystkie są lipidofilne.
→13 lipidozależnych - wymagają specjalnych podłoży wzbogaconych w tłuszcze lub suplementacji podłoża Sabourauda oliwą z oliwek
→1 lipidoniezależny (u zwierząt).
Chorobotwórczość Malassezia:
Malassezia jest czynnikiem etiologicznym:
→łupieżu pstrego
→zapalenia mieszków włosowych
→zakażeń uogólnionych u pacjentów z żywieniem pozajelitowym
może nasilać objawy (ale nie powoduje tych chorób!!!!):
→atopowego zapalenia skóry (AZS)
→łojotokowego zapalenia skóry
→łuszczycy
Patomechanizm zakażem Malassezia:
- w warunkach stresowych grzyby zmieniają swój metabolizm
- produkują bioaktywne indole, które oddziałują poprzez receptory arylwodorowęglanowe (AhR)
- zmiana funkcji melanocytów - zmiany pigmentacji bez stanu zapalnego
- zapalenie z tworzeniem Ab łojotokowe zapalenie skóry, łupież - inny skład łoju niż u zdrowych
- indukcja swoistej odpowiedzi immunologicznej (AZS)
- zajęcie i zapalenie mieszków włosowych - zmiana metabolizmu NaCl, kwas mlekowy
Jakie wyróżniamy grzybice skóry?
- Dermatofitozy
- Drożdżyce skóry
→Kandydozy
→Pierwotna kryptokokoza
- inne
→Pleśnice paznokci
Jakie wyróżniamy dermatofitozy:
- Grzybica skóry owłosionej głowy i brody
- Grzybica skóry gładkiej
- Grzybica paznokci
Grzybica skóry stóp (zmiany i lokalizacja):
Zmiany i lokalizacja:
● przestrzeni międzypalcowych (najczęściej zmiany rumieniowozłuszczające)
● i/lub skóry podeszew (zmiany rumieniowo-złuszczające i zmiany potnicowe)
Grzybica skóry stóp (czynniki etiologiczne):
Czynniki etiologiczne najczęściej dermatofity:
Trichophyton rubrum i T. interdigitale
Czynniki predysponujące do grzybicy stóp:
● chodzenie boso po skażonych powierzchniach (używanie wspólnych pryszniców, skoszarowanie)
● okluzyjne obuwie – warunki wzrostu grzybów (ciepło i wilgotno)
● nadpotliwość (wtórna do ciepłego klimatu)
● starszy wiek – mniejsza higiena stóp
Grzybica skóry tułowia (zmiany i lokalizacja):
Zmiany i lokalizacja:
● Ogniskowe zmiany rumieniowo-złuszczające
● o różnej wielkości i liczbie
● nasilenie stanu zapalnego na obwodzie zmiany i wygaszanie w środkowej części – postać pierścienia (ang. ringworm)
● silnie swędzące
Grzybica skóry tułowia (czynniki etiologiczne):
● mogą być wszystkie rodzaje dermartofitów
● głownie antropofilny Trichophyton rubrum, ale także, zwłaszcza u dzieci, zoofilny Microsporum canis
Czynniki predysponujące do grzybicy skóry tułowia:
● kontaktowe sporty walki - tinea gladiatorum
● kontakt ze zwierzętami (koty)
Jakie wyróżniamy grzybice owłosionej skóry głowy?
- grzybica drobnozarodnikowa
- grzybica strzygąca
- grzybica woszczynowa
Grzybica drobnozarodnikowa (owłosionej skóry głowy):
● ogniska złuszczające o nieznacznym stanie zapalnym, z równo ułamanymi włosami
● w Polsce najczęściej zakażenie u dzieci zoofilnym M. canis
Grzybica strzygąca(owłosionej skóry głowy):
drobne i liczne ogniska o złuszczającej się otrębiasto powierzchni, z nierówno ułamanymi, szarawymi włosami i licznymi czarnymi punkcikami (pieńki włosów tkwiące w skórze)
● T. violaceum, T. tonsurans
Grzybica woszczynowa (owłosionej skóry głowy):
● ogniska charakteryzują się obecnością tarczek woszczynowych, tj. zagłębionych, żółtych strupów i bliznowaceniem z towarzyszącym wyłysieniem
● T. schoenleinii - obecnie bardzo rzadka postać na terenie polski
Czynniki predysponujące do grzybicy owłosionej skóry głowy:
●bezpośredni kontakt z zakażonymi osobami
● np. zakażenie od imigrantów z rejonów endemicznych,
●lub zwierzętami
● w Polsce dominuje M. canis
●przeludnienie
●niska higiena osobista - współdzielenie przyborów do pielęgnacji włosów (
Co to jest onychomykoza?
grzybica paznokci
Przez co może być wywołana onychomykoza (grzybica paznokci)?
- dermatofity 70-90% (tinea unguium) najczęstsze czynniki etiolog.: Trichophyton rubrum, T. mentagrophytes w przypadku dermatofitów zakażenie najczęściej zaczyna się od wolnego brzegu paznokcia (DLSO)
- drożdże 10-20% (Candida albicans) – głównie grzybica paznokci rąk (dominuje u kobiet)
w przypadku zakażenia drożdżami proces postępuje najczęściej od strony wału paznokciowego (z jego zapaleniem) - pleśnie 2-15% (Aspergillus, Scopulariopsis) - w celu potwierdzenia należy izolować daną pleśń kilkukrotnie w odstępach czasowych
Patomechanizm omychomykozy:
Adherencja do keratynocytów (ok. 3-12h)
- osłabienie bariery bariery warstwy rogowej naskórka (UV, temperatura, maceracja, okluzja, urazy skóry, ciepły i wilgotny klimat)
- współzawodnictwo z normalną florą
- sfingozyna i kwasy tłuszczowe wydzielane przez keratynocyty
Rozrost i inwazja grzybni w głębsze warstwy naskórka (72h)
- poprzez keratynocyty jak i między nimi
- wydzielanie przez dermatofity enzymów proteolitycznych (zależne od pH) - keratynazy, ceramidazy, fungalizyny, metalloproteazy, dioksygenaza cysteiny i pompa siarczynowa pozwala na rozbicie mostków disiarczkowych
- wtórne metabolity - interakcje z keratynocytami
Powinowactwo Trichophyton do skóry
atakuje skórę, włosy i paznokcie
Powinowactwo Microsprum do skóry:
atakuje skórę i włosy
Powinowactwo Epidermophyton do skóry:
atakuje skórę i paznokcie
Co to są dermatofity?
keratynofilne (i keratynolityczne) grzyby wywołujące grzybice u ludzi i/lub zwierząt
Jakie wyróżniamy rodzaje dermatofitów?
- Trichophyton,*
- Microsporum,*
- Epidermophyton*
Klasyfikacja dermatofitów według “siedliska”:
- Dermatofity antropofilne
zakażenie dotyczy głównie ludzi i przenoszone są z człowieka na człowieka np. T. rubrum - Dermatofity zoofilne
pierwotne pasożyty skóry zwierząt, zakażenie następuje przez kontakt ze zwierzętami np. M. canis - Dermatofity geofilne
występują w glebie, zakażenie następuje przez kontakt ze skażoną glebą np. M. gypseum
Candida albicans:
Komensal błon śluzowych przewodu pokarmowego i dróg rodnych człowieka i zwierząt stałocieplnych.
Oportunistyczny patogen odpowiedzialny za różne grzybice – od zakażeń skóry i błon śluzowych po fungemię i zakażenia narządów głębokich.
Wykazuje dymorfizm strzępkowo-drożdżowy.
Na podłożach zubożonych w warunkach mikroaerofilnych tworzy przetrwalniki – chlamydospory.
Drożdżyca skóry - postacie:
- Drożdżyca wyprzeniowa fałdów skórnych
→najczęstsza postać drożdżycy skóry lokalizacja w fałdach pachwinowych, podsutkowych, brzucha
- Wyprzenie drożdżakowe nadżerkowe międzypalcowe
→najczęściej między III a IV palcem ręki
→związane z pracą w warunkach wilgoci: cukiernicy, sprzątaczki, pracownicy zakładów przetwórstwa owocowego
- Drożdżyca paznokci i wałów paznokciowych
→obrzęk wałów paznokciowych z bolesnością
→Najczęstszym czynnikiem etiologicznym jest Candida albicans
Jakie wyróżniamy kandydozy błon śluzowych?
- Kandydoza jamy ustnej (OC)
- Kandydoza przełyku
- Kandydoza dróg rodnych (VVC)
- ??Kandydoza jelit
Najczęstsza postać kandydozy jamy ustnej?
rzekomobłoniasta
– białawe naloty po zdjęciu odsłaniające żywoczerwone tło
– może być obecne pieczenie i bolesność
– zajęte są język i bł. śluzowa policzków
– dotyczy niemowląt, dzieci i dorosłych z załamaną odpornością
Czynniki etiologiczne powodujące kandydozę jamy ustnej:
- Candida albicans,*
- Candida glabrata*
Gdzie występuje kandydoza jamy ustnej?
na całym świecie
Endogenne czynniki predysponujące do kandydozy jamy ustnej:
- Ekstrema wiekowe
→noworodki
→osoby starsze
- Ciąża
- Zaburzenia endokrynologiczne
→cukrzyca
- Niedobory odporności
→HIV/AIDS
- Choroba refluksowa
Egzogenne czynniki predysponujące do kandydozy jamy ustnej:
- Leki
→antybiotyki
→chemioterapeutyki
→kortykosterydy
→ogólne lub wziewne
- Ciała obce w j.u.
→źle dopasowane protezy
- Uszkodzenia bariery bł. śluzowej
→urazy
→oparzenia
Kandydoza narządów rodnych u kobiet:
bł. śluzowa warg sromowych i pochwy jest zaczerwieniona i obrzęknięta, z białymi nalotami
silny świąd, pieczenie
upławy – serowate (cottage cheese - twarożek ziarnisty)
Kandydoza narządów rodnych u mężczyzn:
bardzo rzadko występuje zakażenie objawowe
zapalenie żołędzi i napletka objawia się zaczerwienieniem z obecnością pęcherzyków i płytkich nadżerek.
może pojawić się swędząca wysypka na penisie
Źródła zakażenia kandydozy narządów rodnych:
przewód pokarmowy (zak. endogenne)
jednakże terapia doustna nystatyną zmniejszająca kolonizację pp Candida albicans nie zapobiegała nawrotom VVC
transmisja drogą seksualną (zak. egzogenne)
mężczyźni są bezobjawowymi nosicielami 4-razy częściej u zainfekowanych kobiet
u 1/5 partnerów kobiet z nawracającą kandydozą stwierdzano grzyby na penisie
transmisja anogenitalna i orogenitalna
pochwa – nawrotowa postacie (zak. endogenne)
20-25% kobiet może nastąpić nawrót po miesiącu od wyleczenia (nie stwierdzane grzyby po zakończeniu leczenia)
Czynniki etiologiczne kandydozy dróg rodnych:
85-95% izolowanych grzybów należy do gatunku Candida albicans
10-20% C. glabrata
ponadto: C. parapsilosis, C. tropicalis, C. krusei, Saccharomyces cerevisiae
klinicznie zakażenie jest nierozróżnialne
Co może być powodem kandydozy?
- uszkodzenie błony śluzowej
- antybiotykoterapia (zmiany w naturalnej mikroflorze)
- niedobory odporności
Patomechanizm
- adhezja
- dimorfizm
- zmiana fnotypu
- formowanie biofilmów
- zmiana metabolizmu
Co to jest dymorfizm?
faza mycelialna konieczna do inwazji i przylegania, faza drożdżowa do rozsiewu
Co powoduje zmienność fenotypowa grzybów?
Konwersję do formy bardziej patogennej:
- wzmożona produkcja proteaz
- zwiększona zdolność przylegania
- ucieczka przed odpowiedzią immunologiczną gospodarza
Jakie wyróżniamy grzybice podskórne?
- chromoblastomykoza
- mycetoma
- sporotrichoza
Co to jest zakażenie inwazyjne?
takie zakażenie, w którym szczep drobnoustroju izoluje się z fizjologicznie jałowych miejsc organizmu - krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego lub innych
Gdzie występuje grzybica (zakażenie) pierwotna?
występuje u immunokompetentnych osobników – g. tropikalne, kryptokokoza
Gdzie występuje grzybica (zakażenie) oportunistyczna?
zakażenie następuje przy niedomogach organizmu - immunosupresja o różnej etiologii – kandydoza, aspergiloza, kryptokokoza
Skąd pochodzi 90% uogólnionej kandydozy?
z przewodu pokarmowego (endogenne) i z wejść naczyniowych (endo- i egzogenne)
Jak może objawiać się zakażenie krwi przez Candida?
może być bezobjawowe lub związane z gorączką, niedotlenieniem, rozwojem sepsy i okazjonalnie wysypką.
W bezobjawowej kandydozie, ze względu na niespecyficzność objawów, zajęcie organów (wątroby, nerek śledziony) zostaje nierozpoznane aż do wykonania biopsji.
Czynniki predysponujące do kandydozy inwazyjnej:
●wcześniactwo (zwłaszcza o niskiej masie urodzeniowej)
●chemioterapia
●neutropenia
●OIT
●zapalenie trzustki
●poważne urazy
●oparzenia
●antybiotykoterapia
●dializy
●dysfunkcja nerek
●CVC
Co to jest kryptokokoza?
Kryptokokoza to grzybica wywołana przez grzyby z rodzaju Cryptococcus (najczęściej C. neoformans)
Jakich organów może dotyczyć kryptokokoza i gdzie się zaczyna?
Może dotyczyć każdego organu – zakażenie rozpoczyna się w płucach – grzyb wykazuje predylekcję do OUN (ZOMR)
Jakie wyrózniamy postacie kryptokokozy?
- Kryptokokoza płuc
- Kryptokokoza rozsiana i narządowa
- Kryptokokowe ZOMR
- Pierwotna kryptokokoza skóry
Czynniki ryzyka kryptokokozy:
- immunosupresja związana HIV
-
Czynniki ryzyka kryptokokozy u pacjentow HIV (-)
- nowotwory
- biorcy przeszczepów (!nerek, wątroby)
- choroby autoimmunologiczne
- sarkoidoza
- terapia kortykosterydami
- kontakt z ptakami
Patomechanizm kryptokokozy:
- spory dostają się do płuc
- wchłanianie w pęcherzykach płucnych
- przejście do OUN
Z czego jest zbudowana otoczka polisacharydowa kryptokoków i jaka jest jej funkcja?
- glukuronoksylomannani
- inhibicja fagocytozy
- ochrona przed wybuchem tlenowym neutrofilów
Determinanty patogenności kryptokoków:
-
melanina
- zapobieganie uszkodzeniom oksydacyjnym
- chroni przed promieniowaniem UV
-
mannitol
- zmiatanie wolnych rodników
-
kwaśne proteinazy
- wnikanie do tkanek, rozsiew
-
fosfolipazy
- wnikanie do tkanek, adhezja
-
ureaza
- rozkład mocznika, regulacja pH
Co to jest aspergiloza?
Aspergiloza (łac. aspergillosis) jest zakażeniem lub reakcją alergiczną wywoływaną przez grzyby z rodzaju Aspergillus
Jakie wyróżniamy aspergilozy?
aspergiloza płuc
- śródmiąższowe zapalenie płuc
- alergiczna aspergiloza pęcherzykowo-płucna (ABPA)
- grzybniak kropidlakowy (aspergilloma)
aspergiloza rozsiana
- fungemia
- aspergiloza wątrobowo-śledzionowe
- inne
aspergiloza powierzchniowa
- zapalenie rogówki
- grzybica paznokci
- otomykoza grzybica skóry (po oparzeniach)
Czynniki predysponujące występowania aspergilozy:
- długotrwała neutropenia wtórna do chemioterapii (biorcy szpiku, leczenie nowotworów)
- biorcy organów litych – zakażenia okołooperacyjne
- leki immunosupresyjne szczególnie kortykosteroidy
- zakażenia CMV i wirusami układu oddechowego
- zwiększone zatrzymywanie żelaza w szpiku związane z powtarzającymi się transfuzjami
- terapia kortykosteroidowa astma
Czynniki etiologiczne aspergilozy:
- Aspergillus fumigatus*
- Aspergillus flavus*
- Aspergillus terreus*
- Aspergillus niger*
Patomechanizm zakażenia aspergilozą:
Zarodniki Aspergillus penetruja stosunkowo głęboko do drzewa oskrzelowego
adhezyny - wiązanie zarodników do tkanki płuc
rozmiar zarodników 2-3 µm - „ucieczka” z układu nabłonkowo-rzęskowego
niektóre szczepy wytwarzają elastazy - zasadowa proteinaza serynowa; degradacja elastyny w płucach
oraz inne enzymy np. fosfolipaza - uszkodzenie tkanek, penetracja
posiadają również system obrony przed układem immunologicznym - katalaza, dysmutaza ponadtlenkowa, gliotoksyna, syderofor
Scharakteryzuj zygomykozy:
- Zakażenia różnymi grzybami z typu Zygomycota - Rhizopus, Mucor, Lichtheimia
- Zakażenia bardzo rzadkie ale o bardzo ostrym przebiegu.
- Grzyby te wykazują predylekcję do naczyń krwionośnych
- Zakażenia mają charakter ostry i szybko się rozwijają u wyniszczonych pacjentów:
- kwasica cukrzycowa, niedożywione dzieci, ciężko oparzeni pacjenci, białaczki, chłoniaki, AIDS, terapia immunosupresyjna, kortykosterydoterapia
Postacie zygomykozy
- nosowomózgowa – zwykle dotyczy pacjentów z kwasicą cukrzycową
- płucna – dotyczy pacjentów z neutropenią
- przewodu pokarmowego – pacjenci ciężkim niedożywieniem
- skórna – po niewielkich urazach, ukąszeniach owadów, rany i oparzenia
- inne: serca, kości, nerek, pęcherza itd.
Scharakteryzuj Histoplazmozę:
- czynnik etiologiczny – Histoplasma capsulatum
- naturalne siedlisko: gleby, zwłaszcza zanieczyszczone odchodami ptaków lub nietoperzy
- drogi zakażenia: wziewna
• BSL-3
- występuje prawie na całym świecie (endemicznie w USA, Ameryka Środkowa i Południowa, Afryka, Azja, Australia)
- chorują różne zwierzęta (także ludzie!)
Objawy histoplasmozy:
Pacjenci immunokomeptentni
- Bezobjawowe lub umiarkowane samoograniczające się pierwotne zakażenie płuc
- 95% przypadków, objawy grypopodobne
- Pierwotne objawowe zapalenie płuc
- gorączka, osłabienie, bóle mięśniowe, nocne poty, suchy kaszel, duszność, bóle w klatce piersiowej
- Przewlekłe zapalenie płuc - ok 10% ostrych przechodzi w przewlekłe, podobne do gruźlicy, mężczyźni rasy kaukaskiej, palacze,50+,
- Postać rozsiana - najcześciej pacjenci z immunosupresją,
Przez co zachodzi zakażenie Histoplasma:
płuca
Co to blastomykoza?
Blastomykoza (drożdżyca, choroba Gilchrista, blastomykoza północnoamerykańska) - przewlekła choroba ropna i ziarniniakowa wywoływana przez Blastomyces dermatitidis, występująca endemicznie w południowo-wschodniej i południowo-środkowej części USA, ale notowano także przypadki w Europie, Azji i Afryce.
Postacie blastomykozy:
Blastomykoza płucna
- ostra - gorączka, produktywny kaszel z lub bez krwioplucia - nierozróżnialna z bakteryjnym zapaleniem płuc, może ulegać samowyleczeniu
- przewlekła - 2-6mies., utrata masy ciała, gorączka, nocne poty, kaszel z odkrztuszaniem plwociny, ból w klatce piersiowej - mylona z gruźlicą, przewlekłą histoplazmozą lub nowotworami
- bezobjawowe - zmiany RTG
Blastomykoza skórna
- 40-80 % przypadków, dwie formy brodawkowata ub wrzodziejąca
Blastomykoza kości
- 6-48% przypadków, (75% pacjentów ma równoczasowo b. płuc)
Blastomykoza moczowo-płciowa - głównie u mężczyzn, zapalenie gruczołu krokowego, jąder, najądrzy
Zakażenie OUN
Droga zakażenia blastomykoza:
płuca
Scharakteryzuj kokcydioidomykozę
Czynniki etiologiczne: Coccidioides immitis i C. posadasi - fenotypowo nierozróżnialne, spektrum chorobowe wydaje się być takie samo, c. immitis ma ograniczone występowanie do rejonu Kalifornii.
Forma strzępkowa - rozpadająca się na artrokonidia, w tkankach tworzy sferule z ednosporami (podobnie do sporangium)
CZYNNIKI PREDYSPONUJĄCE:
wiek
ciąża
immunosupresja włączając AIDS, SOT
wpływ predyspozycji genetycznej na ciężkość zakażenia
Postacie kliniczne kokcydioidomykozy:
Ostra pierwotna kokcydioidomykoza płuc
- przypomina objawami poza-szpitalne zapalenie płuc lub grypę
- przebieg 4-6 tyg. samoograniczający się
Przewlekła postać płucna
- 5%, nacieki i cienkościenne jamy, związana z cukrzycą typu 2, zwłoknienie płuc związane z paleniem
Przewlekła skórna kokcydioidomykoza
- w wyniku rozsiewu zakażenia
Kokcydioidomykoza kostno-stawowa ZOMR
Parakokcydioidomykoza to:
Parakokcydioidomikoza, choroba Lutza, drożdżyca brazylijska, blastomykoza południowoamerykańska - rzadka, przewlekła grzybica układowa wywoływana przez Paracoccidioides brasiliensis, występująca głównie u mężczyzn w Ameryce Południowej i Środkowej.
Postacie parakocydioidomykozy
Ostra i przewlekła parakokcydioidomykoza płuc
- najczęściej bezobjawowy przebieg,
- zwykle postać przewlekła (ostra u pacjentów z niedoborami odporności) - w wyniku reaktywacji
- produktywny kaszel, ból w klatce piersiowej, skrócenie oddechu, gorączka, utrata masy ciała
Przewlekła skórno-śluzówkowa parakokcydioidiomykoza
- mężczyźni 29-50 lat
Rozsiana postać - rzadka
Choroby alergiczne związane z grzybami:
- Alergiczny nieżyt nosa (allergic rhinitis) typ I
- Astma alergiczna (allergic asthma) typ I
- Atopowe zapalenie skóry (atopic dermatitis) typ I
- Alergiczna grzybica pęcherzykowo płucna (allergic bronchopulmonary mycoses ABPM, allergic bronchpulmonary aspergillosis ABPA) typ I, III, IV
- Alergiczne grzybicze zapalenie zatok i nosa (allergic fungal sinusitis AFS, allergic fungal rhinosinusitis AFRS) typ I, III, IV
- Allergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych (hypersensitivity pneumonitis, extrinsic allergic alveolitis) typ III/IV
- Alergia kontaktowa
- Alergie pokarmowe
Jakie rodzaje grzybów powodują reakcje typu I (alergie)?
Workowce:
- Alternaria alternata,*
- Aspergillus fumigatus,*
- Bipolaris,*
- Candida,*
- Cladosporium herbarum,*
- Epicoccum nigrum,*
- Phoma*
- *Podstawczaki:**
- Calvatia,*
- Coprinus,*
- Ganoderma,*
- Pleurotus,*
- Psilocybe*
Scharakteryzuj Alternaria alternata
- występuje gównie w środowisku zewnętrznym
- uczulenie na antygeny A. alternata występuje u ok 4-13% populacji ogólnej
- u atopików uczulenie na A. alternata występuje u ok. 3-66% populacji w zależności od strefy klimatycznej i badanej populacji
- istnieje korelacja między uczuleniem na Alternaria a ciężkością astmy (uczulenie na Aternaria w wieku 6-11 zwiększa ryzyko rozwoju astmy w dzieciństwie
- duże zarodniki 20-60 x 10-20 µm
Ile jest znanych alergenów Alternaria alternata?
znanych jest ponad 13 antygenów A. alternata (uczulają też inne gatunki)
