tkanka nabłonkowa Flashcards
z czego składa się tkanka nabłonkowa
z komórek o podobnym pochodzeniu i strukturze, oraz wyprodukowanej przez niej substancji
charakterystyczne cechy
komórki ściśle od siebie przylegają, oraz ECM jest ubogie (jedynie blaszka podstawna), nie jest ani unaczyniona, ani unerwiona
jakie struktury buduje ta takanka
wyścielające i gruczołowe
jak zachodzi do dostarczania tlenu do tych tkanek
przez dyfuzje z sąsiadujących naczyń tkanki łącznej
co to znaczy, że komórki tkanki nabłonkowej są spolaryzowane
mają biegunowy układ. Składają się z części szczytowej, bocznej i przypodstawnej. Każda z tych części ma inny układ receptorów, białek błonowych i cząsteczek adhezyjnych
główne funkcje
barierowa (maksymalny przepływ, lub uniemożliwienie swobodnego przepływu), wydzielnicza (bo gruczoły), ochronna (np. skóra), resorpcyjna (nabłonek jelita cienkiego), funkcja zmysłowa (odbieranie bodźców zewnętrzncyh, bo skóra)
jakie są kryteria klasyfikacji nabłonków
kształt komórek, oraz ilość ich wartsw
nabłonek wielorzędowy
składa się z jednej wratswy komórek o różnych kształtach, oraz ich jądro leży na różnych wysokościach. Na pierwszy rzut oka wygląda na wielowarstwowy, ale nie jest, bo szczytowa część każdej komórki ma kontakt z środ zewn, a przypodstawną z blaszką podstawną. Przekształcony nabłonek walcowaty
urotelium
nabłonek wielowarstwowy, wyścielajacy drogi moczowe, pęcherz moczowy. U góry występują komórki baldaszkowate, których szczytowa część jest przekształcona. Nie absorbuje ona wody i jest odporna na działanie kwasu moczowego, dzięki czemu chroni komórki pod spodem. Dodatkowo posiada białka uroplakiny, które zapewniają asymetrie błony. Jest bardzo rozciągliwa
jakie białka występują w urotelium
uroplakiny
jakie są mechanizmy regeneracji tkanki w wyniku jej złuszczenia, lub apoptozy komórek szczytowych
w nabłonku wielowarstwowym występują komórki dzielące się mitotycznie (macierzyste), które po podziale windują do góry i zastępują komórki obumarłe. W jednowarstwowym występują komórki morfologicznie wyspecjalizowane, które występują na błonie podstawnej i zastępują zużyte komórki
jak sie an zywa nabłonek receptorowy
kinocilium
jak się nazywają długie mikrokosmki
stereocilia
mikrokosmki
są to uwypuklenia cytoplazmy pokryte błoną komórkową. Posiadają filamenty aktynowe, połączone do błony za pomocą miozyny, a miedzy sobą za pomocą wiliny, fascyny i fimbryny
za pomocą jakich białek są połączone z sobą filamenty aktynowe w mikrokosmkach
wilina, fimbryna, fascyna
migawki (rzęski)
są to wypustki cytoplazmy, zdolne do ruchu, dzięki aksonemnie - wiązce mikrotubul. Podstawę mikrotubul stanowi ciałko abzalkne i ich funkcja jest dobudowywanie aksonemy. Posiada też aparat korzonkowy, który idzie przez całą długość migawki do ciałka podstawnego i pełni funkcje podporową
jak się nazywają skupiska mikrokosmków
brzeżki szczoteczkowe
jak się nazywa struktura podporowa z migawce
aparat korzoznkowy
jak sie nazywa aparat ruchowy w migawce
aksonema
jaką ma funckję ciałko bazalne
wytwarzanie mikrotubul aksonemy
co zapewnia zróżnicowanie części bocznych komórek nabłonka
transbłonowe białka łączące, które zapewniaja połączenia międzykomórkowe
funkcje połączeń międzykomórkowych
połączenie mechaniczne, transport substancji, komunikacja, uszczelnianie przestrzeni międzykomórkowej
jak sie nazywają transbłonowe białka łączące
kadheryny
dzięki jakim elementom jest możliwe połączenie mechaniczne
filamenty cytoszkieletu, białka pośredniczące i kadheryny (transbłonowe białka łączące)
dzięki czemu są tworzone połączenia komuniakcyjen
przez transbłonowe białka łączące, koneksyny
na czym polega połączenie zamykające
ścisłe przyleganie od siebie błon komórek, za pomocą transbłonowym białkom: klaudyny i okludyny, które umożlwiają dyfuzje błon na “stykach”. Hamuje to swobodne przedstawanie się ECM przez przestrzenie międzykomórkowe, tylko wymusza to przechodzenie jej przez selektywnei przepuszczalną błonę komórek.
jakie połączenia tworzą barierę tkankową w barierze krew-mózg
zamykające
jakie białka łączą błony komórek w połączeniu zamykajacym
klaudny i okludyny
na czym polega połączenie zwierające
połączenie komórke ze sobą na zasadzie kadheryn, które aktywowane są za pomocą jonów wapnia, oraz występują tutaj desmosomy, wychodzące z podbłonowych płytek desmosomalnych
połączenia szczelinowe
powstaje nuksus, czyli kanał, przez który moga przechodzić jony, albo potencjał czynnościowy, indukwoane przez koneksony
blaszka podstawna
wytwór komórek tkanki nabłonkowe, oddziela komórki od innych tkanek, posiada trzy warstwy: jasna, ciemna i siateczkowata
komórki kubkowe
zmodyfikowane komórki walcowate, których zadaniem jest produkcja śluzu. U szczytu posiadają mucynogen, który z połączeniem z wodą tworzy śluz. Jego pień skłąda się z organelli, które mają produkować mucynogen
jak się nazywa ziarnistość, która tworzy śluz wraz z wodą
mucynogen
gdzie znajdują się komórki kubkowe
w nabłonku jelita i drogach oddechowych
Co barwi się metodą PAS
struktury o grubym glikokalisie (szcyztowa cz. komórki kubkowej, oraz komórek nabłonka jelitowego)
co indukuje wydzielanie śluzu
pobudzenie rąbku szczoteczkowego
rodzaje gruczołów
surowicze, śluzowe i mieszane
co wydzielają gruczoły surowicze
wodnistą substancję składajacą się z białek i składników mineralnych
co produkują gruczoły mieszane
to są np. przysadka lub trzustka i oprócz hormonów, produkują również inne substancje
sposoby wydzielania zewnętrznego
gruczoły merokrynowe, apokrynowe, holokrynowe
jak działają gruczoły merokrynowe
wydzielają substancje na drodze egzocytozy, głównie białka np. gruczoły potowe
gruczoły apokrynowe
wydzielanie na drodze egzocytozy, wolne i nieuszkodzone pęcherzyki, głównie lipidy, występują w gruczołach mlekowych i niektórych potowych
gruczoły holokrynowe
wydzielanie całych komórek z produktem wydzielniczym. Rozpad tych komórke powoduje uwolnienie subtsancji wydzieliniczej, np. w gruczołach łojowych
co to są komórki mioepitelialne
są to komórki kurczliwe między gruczołem a błoną podstawną
jak działają gruczoły endokrynne
wydzielają substancje do krwi, bez pośrednictwa inncyh ukąłdów
jakie mamy komórki nabłonkowe pochodzenia ektodermalnego
melanocyty i keranocyty, komórki Langerhansa i Merkla
keranocyty
są to komórki, które ulegaja keratynizacji, czyli zrogowaceniu. Jest to genetycznie zaprogramowane, komórki wraz z wiekiem przekształcają się z płytki, które końcowo ulegaja złuszczeniu. Komórki macierzyste naskóra dzielą się i wndują do góry
5 warstw naskóka
warstwa podstawna, kolczasta, ziarnista, jasna i zrogowacaiła
charakterystyka warstwy podstawnej
składa się z komórek walcowatych, czyli przejściowe komórki macierzyste. Dzielą się i różnicują, dlatego ta warstwa nazywa się też rozordczą. Przywiera ona do błony podstawnej za pomocą półdesmosomów i integryn.
charakterystyka warstwy kolczastej
składa się z wielobocznych komórek połączonych z sobą cytoplazmatycznymi mostkami i desmosomami, co przypomina “kolce”. Występuje tutaj synteza białek, które wchodzą w otoczkę zrogowaciałą, czyli iwolukryna. Jest ona wyznacznikiem poziomu zróżnicowania się keranocytów.
jakie białko jest produkowane przez warstwe kolczastą i jest wyznacznikiem poziomu zrogowacenia keranocytów
iwolukryna
charakterystyka warstwy ziarnistej
jak sama nazwa wskazuje, jest bogata w ziarnistości: ziarna F, L i blaszkowate. Są to wrzecionowate komórki ułożone według siebie równolegle
warstwa jasna
martwe komórki bezjądrowe i pozbawione organelli, posiadają bogatą strukturę filamentów keratynowych
warstwa zrogowaciała
zawiera korneocyty - komórki martwe, zrogowaciałe, pozbawione jądra i organelli, składa się z warstwy zwartej i złuszczającej się
jakie komórki występują w warstwie zrogowaciałej
korneocyty
jakie enzymy nwpływają na przekształcenie się eumelanine na fenylomelanine
tyrozynoza, która działa na tyrozyne i dopa
gdzie wytwarzana jest melanina
w pęcherzykach melanosomach, gdzie działa tyrozynaza i przekształca tyrozynę
melanocyty
występują w warstwie podstawnej naskórka, pochłaniają promienie UV, nie tworzą połączeń z keranocytami. Posiadają enzymy tyrozynazy, tkóe działają na tyrozyne i dopa, przekształcając eumelanine w fenylomelanine, co jest uwarunkowane genetyczne. Melanina produkowana jest w melanocytach.
komórki langerhansa
stanowią nadzór immunologiczny w barierze naskórkowej. Wyłąpują antygeny skórne i prezentują je limfocytom T
komórki Merkla
występują w warstwie podstawnej, w sąsiedztwie z zakończeniami nerowywmi
z czego zbudowana jest skóra właściwa
z istoty podstawowej, włokien i komórek tkanki łacznej
warstwa brodawkowa
skłąda się z włókien sprężystych i kolagenowych. Jest pod naskórkiem. Posiada fibroblasty, mastocyty, makrofagi i limfocyty, tworząc tzw. brodawki skórne. Jest unaczyniona i unerwiona
warstwa siateczkowata
jakie warstwy ma skóra własciwa
brodawkowa i siateczkowa