chrząstka i kości Flashcards
z czego składa się tkanka mezenchymatyczna i co buduje
buduje tkankę łączną “wpychając się” podczas rozwoju między tworzące się narządy.
Tkanka mezenchymatyczna jest silnie rozwodniona, pozbawiona włokiem oraz posiada kom gwieździste
czemu nie istnieje coś takiego jak “dorosła forma tkanki mezenchymatycznej”
ponieważ ona wraz z rozwojem specjalizuje się w inne komórki. Mogą jednak zostać pojedyncze komórki mezenchymatyczne, które nie utraciły umiejętności podziałowych i rożnicowania się
jakie mamy rodzaje tkanki łącznej właściwej
wiotka, włóknista i siateczkowata
tkanka łączna wiotka
tworzy błony surowicze tj. owodnia i opłucna. Składa się z włókien kolagenowych i sprężystych i obfitego ECM. Posiada kom napływowe krwi, tkanek łącznych właściwej
tkanka łączna włóknista (zbita)
mało komórek ale dużo włókien, głównie kolagenowych. Pełni funckje mechanicznie i może mieć dwa ukłądy
regularny układ tkanki łącznej włóknistej
posiada uporządkowany układ pęczków kolagenowych. Buduje struktury o jednostronnym rozciąganiu np. ścięgna
nieregularny ukłąd tkanki łącznej włóknistej
ma trójwymiarowy układ i składa się na struktury o wielokierunkowym rozciąganiu. Składa sie z włókien sprężystych i kolagenowych
tkanka łączna siateczkowata
skłąda się z włókien retikulinowych, posiada fibrocyty i fobroblasty. Znajduje się w szpiku i narządach limfatycznych (dlatego bierze udział w odpowiedzi immunolgoicznej)
tkanka tłuszczowa
utrzymuej energetyczną homeostazę, obfita w komórki, uboga w ECM
adipocyty mają zdolność do:
- tworzenia glicerolu i kwasów tłuszczowych z glukozy
- lipogenezy, czyli estryfikacji kwasów tłuszczowych i glukozy
- wydzielanie enzymów umożliwiających lipolizę i transport do nacyzń krwionośnych
jakimi czynnikami jest uwarunkowana lipoliza
ACTH, TSH, LH, glukagon i aminy katecholowe
co to są adipocytokiny i gdzie są produkowane
przez tkankę tłuszczową i są to czynne peptydy
jakie mamy adipocytokiny
- adipoentyna - reguluje glukoneogeneze
- leptyny - hormon homeostazy i tempa metabolizmu
- angiotensynogen - reguluje ciśnienei krwi
- VEGF - reguluje angiogenezę
tkanka tłuszczowa żółta (jednopęcherzykowa)
skłąda się z adipocytów, posiada dużą wakuolę tłuszczową, organelle są ułożone obwodowo, jadro spłaszczone. Wakualna jest otoczona blaszką podstawna
gdzie występuje tkanka tłuszczowa żółta
tworzy zraziki otoczone tkanką włóknistą i włóknami siatezkowymi (typ III)
tkanka tłuszczowa brunatna (wielopęcherzykowa)
liczne wakuole ułożone centralnie, mają abrdziej obfitą cytoplazmę, oraz liczne mitochondria i cytochromy, dlatego mają ciemny kolor. Jest bardzo unerwiona i unacyzniona. Reaguje na stres spowodowanym oziębieniem i noradrenalinę. Umożłiwia termogenię
termogenia
uwalnianie energi z ATP w postaci ciepła.
zraziki tłuszczowe
skupiska tkanki tłuszczowej otoczone włóknistą tkanką łączną w której przechodzą naczynia krwionośnie i bezmielinowe nerwy
powstawanie adipocytów
powstają z tkanki mezenchymatycznej, w wyniku aktywacji genów PPAR. Ich różnicowanie odbywa się poprzez wiązanie się insuliny z receptorami IGF-1. Adipogeneza odbywa się w okresie embrionalnym.
co to tkanka podporowa
wyspecjalizowana odmiana tkanki łącznej, należą do niej tkanka chrzęstna i kostna. Ich włąsciwości mechanizczne umożłiwiają na zachowanie ksztłtów ustrojowi powimo działania sil grawitacji
chrząstka jak jest zbudowana
z obfitej ECM,na którą skłądają się włókna i zżelifikowana substancja podstawowa, oraz chondrocyty
jak się nazywa ECM w chrząstce
chondromukoid
z czego składa się chondromukoid
glikoproteiny, agrekan, kolagen i białka niekolagenowe
z jakich włókien są zbudowane poszczególne rodzaje chrząstek
włókna kolagenowe typu II - chrząstka szklista
Włokna elastyczne - chrząstka elastyczna
włókna kolagenowe typu I - chrząstka włóknista
podstawowe cechy
Nie zawiera naczyń krwionośnych, limfatycznych ani nerwów. Posiada ograniczony metabolizm. Nie ulega regeneracji, oraz przejść przekształcenie na drodze mineralizacji. Odżywia się tylko na drodze dyfuzji i charakteryzuje ją szybki wzrost:
co to grupa izogeniczna
skupiska chondrocytów (po 2 lub 3) znajdujące się w jamkach
jakimi hormonami jest regulowana czynność chondrocytów
parathormon, kalcytonina, tyroksyna i hormony płciowe
chondrogeneza
- przekształcenie się pierwotnych komórek mezenchymalnych w chondroblasty
- podziały mitotyczne i tworzenie agregatów chondroblastów, które rosną i rozpoczynają syntezę ECM
- prowadzi to do “zamknięcia” kom. chondroblastów w ECM. Te się dzielą kilka razy tworząc grupy izogeniczne
- dojrzewanie kom do formy chondrocytów
co to ochrzęstna
substancja skłądająca się z włókien kolagenowych i kom o wrzecionowatym kształcie, które tworzą najbardziej dojrzałą masę chrzęstną. Mają zdolnośc do przekształcania się w chondroblasty i tworzenia nowej chrząstki
jakie mamy rodzaje chrząstki
szklista, sprężysta i włóknista
charakterystyka chrząstki szklistej
prekursorowa forma kości rozwijającego się szkieletu wewnętrznego, pokrywa powierzchnie stawowe i zrostowe kości długich - indukuje ich wzrost
chrząstka sprężysta
posiadają włókna sprężyste, występuje w nagłośnie, małżowinie usznej
chrząstka włókniasta
głównie włókna kolagenowe z kolageny typu I, występuje w dyskach międzykomórkowych, spoejniu łonowym itd
funckje tkanki kostnej
podporowa, rezerwuwar dla jonów fosforanowych i wapnia, ochrona narządów
co reguluje rozwój i przebudowe kości
BMP (białka morfogenetyczne kości), SHH, parathormon i kalcytonina, witamina D, cytokiny
skład tkanki kostnej
osteroid (ECM) która dzieli się na związki mineralne i organiczne, oraz komórki kostne
co się składa na osteroid
cz. organiczna - włókna kolagenowe, proteoglikany, BMP
cz. mineralna - fosforany wapnia, hydroksyapatyt
jakie wyróżniamy komórki koścI
osteocyty, osteoklasty, osteoblasty, osteoprogenitorowe
istota zbita, charakterystyka
skłąda się z równoległych kolumn, a te z blaszek kostnych lub lamei. Układają się wokół kanału Haversa. Całość takiej struktury nazywamy osteonem
jakie występują blaszki w tkance kostnej zbitej
systemowe, podstawowe wewnętrzne, zewnętrzne, międzysystemowe
okostna
pokrywa kość i zawiera liczne nerwy i naczynia krwionośne. Posiada dwie warstwy
jakie warstwy posiada okostna
- zewnętrzna włóknista - skłąda się z tkanki łącznej włóknistej
- wewnętrzna - zawiera naczynia krwionośnie i komórki osteogenne
co to włókna Sharpeya
zakotwiczają okostną w głąb kości
śródkostna
pokrywa powierzchnie beleczek, wyściela jamy szpikowe, kanały osteonów i kanały odżywcze, awiera komórki osteogenne
komórki osteogenne
są to komórki macierzyste, występują w okostnej, śródkostnej, kanałach odżywczych, w szpiku i służą do regeneracji kości. Po licznych podziałąch różnicują się w osteoblasty
osteoblasty
leżą na powierzchni blaszek zewnętrznych, wytwarza istotę międzykomórkową tworząc blaszki, syntezują kolagen typu I, BMP, kwas hialuronowy, proteoglikanym, wiatminę
co wytwarza EMC w tkance kostnej
osteoblasty
biomineralizacja osteroidu jest charakterystyczna dla:
kości, chrząstek i zębów. Odpowiadają za tworzenia kryształków hydroksyapatytu
jakie są etapy mineralizacji
- nukleacja
- epitaksja
- wtórna nukleacja
opisz nukleacje
powstawanie jąder krystalizacji i pierwotnych kryształów hydroksyapatytu
epistaksja
wzrost kryształkó
wtórna nukleacja
namnażanie się kryształków przez odrywanie się od ich kompleksów i wytwarzanie nowych jąder krystalizacji
osteocyty
najliczniejsze, leżą w jamkach i łączą się wypustkami przebiegającymi w kanalikach kostnych. Wypustki mają charakter komunikacyjny
oksteoklasty
zdolność do resorpcji kości, wielojądrzaste komóki żerne =, powstają z monocytów. Są transportowane przez naczynia krwionoścne, a ich funkcją jest modelowanie i przebudowa kości.
jakie są rodzaje kostnienia
- na podłożu mezenchymatycznym (kości płaskie i skórne, kości szczęki)
- na podłoży chrzęstnym (kości chrzęstne (długie, miednicy, czaszki peirwotne)