Þvagfærasýkingar Flashcards
Hvert er algengi þvagfærasýkinga hjá börnum?
Ca 3-5% fyrstu 2 árin.
Hvernig eru kynjahlutföllin?
Yngri en 6 mánaða: Drengir í meirihluta.
Stúlkur í meirihluta eftir það.
Hverjir eru algengustu orsakavaldarnir?
E. Coli (80-90% tilfella).
Strákar: Klebsiella og Proteus.
Unglingar: S. saprophyticus.
Enterococcar, Pseudomonas, S. epidermidis, H. influenzae og streptókokkar -> gruna undirliggjandi anatómíska galla.
Hvaða bakteríur geta myndað steina?
Proteus fyrst og fremst.
Aðrar: Klebsiella, Pseudomonas, Enterobacter, Staphylococcar, Mycoplasma.
Hver eru helstu einkenni þvagfærasýkingar hjá..
a) Börnum undir eins árs?
b) Eldri börnum?
a) +/- hiti, óværð, uppköst, niðurgangur, vanþrif
b) Óþægindi við þvaglát, tíð þvaglát, bak-/kviðverkir
Blóðmiga er ekki óalgeng hjá börnum með þvagfærasýkingu.
Sýkingarnar geta líka verið einkennalausar.
Fjórar helstu leiðirnar til að ná þvagsýni og áreiðanleiki þeirra..
Ástunguþvag er mjög áreiðanlegt, ráðlagt hjá börnum yngri en 1 árs. Þvagleggsþvag er einnig áreiðanlegt. Miðbunuþvag er nokkuð áreiðanlegt en mælt er með að staðfesta með betra sýni. Pokaþvag er minnst áreiðanlegt, einnig mælt með að staðfesta með betra sýni.
Hvaða blóðrannsóknir er mælt með að taka?
CRP
Kreatínín
S-Na hjá yngri en 3 mánaða
Blóðræktun ef grunur um sepsis eða fyrirhugað að gefa IV sýklalyf
Hvaða myndgreiningarrannsóknir eru gerðar hjá börnum yngri en 2 ára?
Alltaf gerð ómun af þvagfærum hjá börnum yngri en 2 ára.
DMSA er gert 6 mánuðum eftir sýkingu ef:
- CRP hærra en 70
- Hiti í meira en 2 daga fyrir meðferð
- Non-E.Coli baktería
- Hækkað kreatínín
MUCG gert ef ómunin/DMSA skannið var áberandi óeðlilegt. Einnig íhugað í endurteknum sýkingum
Hvaða myndgreiningarrannsóknir eru gerðar hjá börnum eldri en 2 ára?
Ef einföld blöðrubólga er oftast ekki þörf á frekari rannsóknum nema ef sýkingarnar eru endurteknar. Stundum eru gerðar flæðimælingar/blöðrutæmingarrannsókn hjá strákum.
Nýrnasýking:
- Ómun
- DMSA ef alvarleg sýking
- Flæðimæling/blöðrutæmingarrannsókn hjá strákum.
Í asymptomatískri bacteruriu er hægt að gera flæðimælingu/blöðrutæmingarrannsókn eða jafnvel DMSA ef langvarandi.
Hvaða sýklalyf koma helst í greina í blöðrubólgu?
Nitrofurantoin
Mecillinam (Selexid)
Cephalexin (Keflex)
Amoxicillin-clavulan sýra (Augmentin)
Enterococcar eru ekki næmir fyrir cephalosporínum en næmið fyrir ampicillini er í kringum 90%.
E.Coli er með aðeins um 50% næmi fyrir ampicillini en næmið fyrir mecillinam, nitrofurantoin, gentamicin og cephalosporínum er gott. Næmi fyrir Augmentin er um 80%.
Hvaða sýklalyf koma helst til greina í pyelonephritis?
Cephalexin (Keflex)
Ampicillin (+ Gentamicin)
Augmentin
Cefotaxime (+ Ampicillin)
Hvaða sýklalyf eru helst notuð sem fyrirbyggjandi meðferð?
Nitrofurantoin eða trimetoprim
- Nitrofurantoin ekki notað í mjög ungum börnum (yngri en 1 mán) eða þegar nýrnastarfsemi er skert
Mecillinam ekki notað, getur valdið carnitínskorti.
Hvernig eru langtímahorfur?
Nýlegar rannsóknir sýna að langtímafylgikvillar eru sjaldgæfir. Þeir helstu eru háþrýstingur og skert nýrnastarfsemi.
10-30% fá örmyndun í nýrun sem getur valdið skertri nýrnastarfsemi, háþrýstingi og fylgikvillum á meðgöngu.
5-10% fá endurteknar sýkingar.
Hverjir eru helstu þættirnir sem benda til þess að eitthvað vandamál sé undirliggjandi?
Léleg þvagbuna Þreyfanleg fyrirferð í kvið Septísk börn Bacteremia Hækkað S-kreatínín Hæg svörun við meðferð (> 48 klst) Non-E.coli sýking Óeðlileg prenatal ómun af þvagfærum Endurteknar þvagfærasýkingar
Hvernig er vesicoureteral reflux meðhöndlað?
Meirihluti sjúklinga með bakflæði lagast með tímanum.
Fyrirbyggjandi sýklalyf geta komið í veg fyrir endurteknar þvagfærasýkingar og skemmdir á nýrnavefnum.
Í erfiðum tilfellum er hægt að sprauta Teflon/Deflux eða gera reimplantation á ureter.
