Thema 4 - schizofrenie Flashcards
Welke patways zijn cruciaal bij het ontstaan van schitzofrenie, en welke symptomen veroorzaken ze?
- Mesolimbische pathway: Veroorzaakt positieve symptomen door te veel dopamine
- Mesocorticale pathway: Veroorzaakt negatieve en cognitieve symptomen door te weinig dopamine
Wat is de mesolimbische pathway?
Projectie van de VTA naar het nucleus accumbus
Wat is de mesocorticale patway?
Projectie van het VTA naar:
* Dorsolaterale PFC –> negatieve symptomen en cognitieve symptomen
* VMPFC: –> negative symptomen en affectieve symptomen
Dopamine is niet de enige neurotrasmitter belangrijk bij schizofrenie, wat is een andere dysfunctie die de positieve en negatieve symptomen kan verklaren?
BIj schizofrenie kan er een hypofunctionele verzie van de NMDA aanwezig zijn op GABAerge neuronen. Hierdoor reageren ze niet meer goed op glutamaat, waardoor er minder GABA vrijgegeven word.
- Positieve symptomen: de corticale GABAerge projecties naar het VTA kunnen zorgen voor meer dopamine door minder remming. –> meer dopamine in mesolimbishe pathway –> positieve symptomen.
- Negatieve symptomen: de corticale projecties naar het VTA worden overactief door minder GABA –> stimuleert de GABAerge neuronen in het VTA meer –> meer GABA naar mesocorticale pathway –> minder dopamine en dus negatieve symptomen.
Wat is de neuro-ontwikkelings hypothese bij schizofrenie?
Bij schizofrenie werkt de GABAerge NMDA niet goed –> slechte long term potentiation –> pyrimidale neuronen gedisorganiseerd.
Welke type antipsychotica zijn er?
- Klassieke antipsychotica: D2 receptor antagonist
- Alternatieve antipsychotica: HT5A2 en D2 antagonist –> minder extrapyrimidal symptomen en hyperprolactinemie
haloperidol
- Blokkeert D2 en a1
Risperidon
- D2 en 5HTA2 antagonist
- gemiddeld risico op gewichtstoename en dyslipidemie
- Verminderd EPS, wel prolactine
Quatiapine
- D2 en 5HTA2 antagonist
- gewichtstoename
- minder EPS en prolactinemie
Clozapine
- D2 en 5HTA2 antagonist
- vrijwel geen EPS en prolactinemie
- goude standaard
- agranulocytose –> bloedmonitor
Aripipazol
- Partiële D2 agonist, 5HT2A antagonist
- Niet sederend en geen gewichtstoename
*
Welke bijwerkingen kunnen antipsychotica hebben, en hoe onstaat dit?
Deze onstaan door het remmen van de D2 receptor in de nigrostriatale dopamine pathway. De meest voorkomende zijn:
* pakinsonisme
* Tardieve dyskinesie
* Acute dystonie
* Akathisie
hyperprolactinemie: dysfunctie door remming D2 in het tuberoinfundibulaire dopamine pathway
* onregelmatige menstruatie
* mineraalverlies botten
* gewichtstoenamen
* sexuele dysfunctie