Thema 1 Proactiviteit op werk

Question 1

Op welke terreinen is onderzocht hoe werknemers met dynamische werksituaties omgegaan?

Answer 1

1) Organisatieverandering, 2) continue verandering, 3) verandering in taken, en 4) hoe zij omgaan met emotionerende en stresserende werkomstandigheden.

Question 2

Wat zijn de implicaties van hedendaagse werkcontexten voor werknemers?

Answer 2

Grootschalige organisatieveranderingen, de noodzaak tot innovatie en duurzame inzetbaarheid en het optreden van werkstress doen impliciet of expliciet een beroep op het aanpassingsvermogen van de werknemer.

Question 3

Op welke drie manieren kan adaptatie worden gezien? (invalshoeken evo bio)

Answer 3

1. als proces dat ertoe moet leiden dat het organisme beter in de omgeving past,
2. als een toestand van aangepast zijn,
3. als de adaptieve trek van het organisme

Question 4

Hoe kan weerstand voor verandering worden verminderd?

Answer 4

Door goede communicatie en participatie, en vertrouwen in het management en directe leiding te versterken.

Question 5

Definieer aanpassingsvermogen (algemeen en Van Dam).

Answer 5

Algemeen: aanpassingvermogen is het vermogen om effectief met veranderende, nieuwe en onzekere (werk)situaties om te gaan.

Definitie van Dam: Individueel aanpassingsvermogen op het werk betreft een onderliggende potentieel van werkenemers ,verkregen uit cognitieve, affectieve en gedragsmatige bronnen die kunnen worden ingezet om effectief om te gaan met of te anticiperen op taakgerelateerde, situationele en loopbaan-eisen.

Question 6

Definieer proactiviteit (Parker & Bindl (2017) en Parker & Wang (2015))

Answer 6

Parker & Bindl (2017): Taking control to make things rather than watching things happen. It involves aspiring and striving to bring about change in the environment and/or oneself to achieve a different future.

Parker & Wang (2015): Self-initiated change in oneself or change in the environment to bring about a better future.

Question 7

Wat zijn de drie attributen van proactief gedrag?

Answer 7

1. Toekomstgericht
2. Veranderingsgericht
3. Zelf-geinitieerd

Question 8

Definieer proactief gedrag (Griffin en Hesketh (2003))

Answer 8

Griffin en Hesketh (2003): Het initieren van acties die een positief gedrag die een positief effect op de omgeving hebben.

Question 9

Op welke niveau’s is proactief gedrag van belang?

Answer 9

1. Maatschappijniveau:
   Leiders die proactief zijn worden waargenomen als grotere leiders voor hun land. Ze nemen betere beslissingen en slagen er beter in oorlog te vermeiden.
2. Individueel niveau:
   Proactiviteit bevordert werkprestaties, loopbaansucces en werk zoekgedrag.
3. Organisatieniveau:
   Gunstige invloed op innovatie, ondernemerschap en bedrijfsresultaten.

Question 10

Definieer proactieve persoonlijkheid (Bateman & Crant (1993))

Answer 10

Bateman & Crant (1993): A trait that captures a individuals stable tendencies to enact change in the environment.

Question 11

Welke psychologische hulpbronnen ondersteunen aanpassingsvermogen?

Answer 11

Cognitief aanpassingsvermogen:
- veranderingsbewustzijn
- mentale capaciteiten: cognitieve flexibiliteit en gerichte aandacht
- adaptieve orientatie

Affectief aanpassingsvermogen
- resillience (belang van positieve emoties)
- emotieregulatie

Gedragsmatig aanpassingsvermogen
- adaptieve vaardigheden
- gedragsneigingen (zoals coping)

Question 12

Wat is het verschil tussen reactief en proactief aanpassingsvermogen?

Answer 12

Reactief: de werknemers ziet de omgeving veranderen en past zich netjes aan.

Proactief: Door het zelf initiatief en de verantwoordelijkheid te nemen en proactief iets te veranderen aan de taak, de omgeving of zichtzelf, is de werknemers beter in staat is de eigen doelen na te streven of veilig te stellen.

Question 13

Beschrijf het proces van proactief gedrag

Answer 13

Proactief gedrag bestaat uit twee elementen:
1. Proactive goal generation (welke bestaat uit Envisioning en Planning). Zelf een veranderingsdoel stellen.
2 Proactive goal striving (welke bestaat uit Enacting en Reflecting). De fase waarin het doel is geimplementeerd.

Question 14

Definieer Envisioning en Planning (proactive goal generation)
Definieer Enacting en Reflecting (proactive goal striving)

Answer 14

Envisioning: Het waarnemer en identifiveren van een huidig / toekomstig probleem / mogelijkheid en jezelf een andere toekomst voorstellen welke bereikt kan worden als het probleem is opgelost en de mogelijkheid is verzilverd.

Planning: Het uitwerken van actieplannen om die andere toekomst te bereiken. De actieplannen kunnen gericht zijn op zichzelf of op een situatie. Wat is haalbaar?

Enacting: Betreft de openlijke actie die individuen ondernemen bij het bereieken van hun doel.

Reflecting: Investeren in tijd en inspanning om te reflecteren wat er tot nu toe is gebeurd en het identificeren vna succes, falen en de consequenties van het proactieve gedrag.

Question 15

Beschrijf de verschillende categorien van proactief gedrag

Answer 15

1. Proactief PE fit gedrag: gericht op het verhogen van de fit met de eigen organisatie.
2. Proactief werkgedrag: gericht op het verbeteren van werkprocessen.
3. Proactief strategisch gedrag: gericht op het verbeteren van de fit tussen de organisatie en haar externe omgeving.

Question 16

Welke drie motivationele mechanismen bevorderen proactief gedrag?

Answer 16

1. Can do
   - Self-efficacy (role-breadth)
2. Reason to
   - SDT (internalised motivation)
3. Energized to
   - Activated positive affect

Question 17

Wat zijn de drie foci van proactiviteit?

Answer 17

1. Pro-self
2. Pro-social
3. Pro-organisational

Question 18

Is proactiviteit gemaakt of aangeboren? Geef antecedenten.

Answer 18

Gemaakt:
Workdesign: Enriched jobs, Transformationeel leiderschap en Ondersteunend werkklimaat.

Aangeboren:
Proactieve persoonlijkheid, Conscientieusheid, Leerdoelorientatie, Toekomstgericht denken en Need for cognition.

Question 19

Omschrijf wise proactivity

Answer 19

1. Contextually sound
2. Personally sound
3. Other sound