Tarczyca Flashcards
Przyczyny choroby Gravesa-Basedowa
powstanie autoprzeciwciał skierowanych przeciwko receptorom TSH na błonie komórkowej tyreocytów
HLA-DR3
Co można wykryć w surowicy chorych na G-B
- przeciwciała przeciwreceptorowe (TRAB)
- przeciwciała anty-peroksydazowe (anty-TPO)
- przeciwciała antytyreoglobulinowe (anty-Tg)
Choroby współistniejące z G-B
bielactwo, cukrzyca typu 1, niedoczynność nadnerczy,
anemia złośliwa, reumatoidalne zapalenie stawów
Objawy tyreotoksykozy podmiotowe
drażliwość, płaczliwość, uczucie niepokoju,
zaburzenia koncentracji,
osłabienie mięśni, łatwe męczenie się,
napadowa tachykardia,
utrata masy ciała mimo wzmożonego łaknienia,
stałe uczucie gorąca, nietolerancja ciepłych pomieszczeń,
częste oddawanie stolca (przyspieszona perystaltyka
jelit),
nieregularne miesiączki lub zmniejszenie libido.
Objawy tyreotoksykozy przedmiotowe
powiększenie obwodu szyi, wyczuwalne powiększenietarczycy,
niepokój ruchowy, drżenia mięśniowe,
skóra nadmiernie ocieplona i spocona, rzadziej obrzęk przedgoleniowy,
wytrzeszcz gałek ocznych,
akcentacja pierwszego tonu nad sercem, tachykardia,
migotanie przedsionków,
izolowane skurczowe nadciśnienie tętnicze (podwyższone
ciśnienie skurczowe, prawidłowe lub obniżone
rozkurczowe - wzrost objętości minutowej
i zmniejszenie oporu obwodowego).
Badania laboratoryjne w tyreotoksykozie
podwyższone stężenie fT4 i fT3 (czasem tylko fT3),
bardzo niskie lub nieoznaczalne TSH (niepodwyższające
się po podaniu TRH).
Wole guzkowe toksyczne przyczyna (choroba Plummera)
guzkowy rozrost gruczołu tarczowego bez tła autoimmunologicznego spowodowany np. niedostateczną podażą jodu
guzki te wydzielają hormony tarczycy bez kontroli TSH
Objawy wola guzkowego toksycznego
spadek TSH
wzrost fT3 i fT4 ( może być bez tego drugiego)
wzrost wola
pojawienie guzka
jeśli duży rozrost- utrudnienie oddychania, jedzenia, nacisk na szyję
Przyczyna Hashimoto
zaburzenia odpowiedzi immunologicznej (defekt limfocytów T supresorowych)
limfocyty Th1 – inicjacja zjawisk autoimmunologicznych -> cytotoksyczne limfocyty T –> niszczenie komórek pęcherzykowych tarczycy -> niszczenie miąższu tarczycy-> niedoczynność
+powstanie przeciwciał przeciw antygenom komórek tarczycy
TRAB
anty-TPO
anty-Tg
Hashimoto-
przewlekłe limfocytarne (Th1) zapalenie tarczycy/przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy
Objawy Hashimoto
Na początku może dojść do nasilonej nadczynności gruczołu poprzez uwolnienie zmagazynowanych w koloidzie hormonów.
Później niedoczynność spowodowana niszczeniem gruczołu
Wrodzona niedoczynność tarczycy przyczyny
NIEDOBÓR JODU najczęściej na świecie
agenezja, aplazja, hipoplazja tarczycy u płodu
Objawy wrodzonej niedoczynności tarczycy u noworodka
zwykle brak objawów ponieważ przez łożysko przenikają hormony od matki
jedynym objawem może być przedłużająca się żółtaczkaa
Objawy podmiotowe wrodzonej niedoczynności tarczycy
ospałość, spowolnienie ruchowe spontaniczne
i w odpowiedzi na bodźce zewnętrzne,
- trudności w karmieniu, mimo to nadmierny przyrost
masy ciała,
- zaparcia,
- niski ochrypły głos.
Objawy przedmiotowe wrodzonej niedoczynności tarczycy
twarz obrzęknięta, ,,nalana”, wąskie szpary powiekowe,
spłaszczona nasada nosa,
powiększone ciemiączko przednie i otwarte ciemiączko
tylne,
duży język, niedomknięte usta,
skóra blada i chłodna z poszerzeniem drobnych
naczyń żylnych (skóra marmurkowata),
duży wiotki brzuch (żabi brzuch) z przepukliną
pępkową.
Badania laboratoryjne wrodzonej niedoczynności tarczycy
podwyższone stężenie TSH,
obniżone stężenie fT3 i fT4,
brak jąder kostnienia dalszej nasady kości udowej
u noworodka lub znaczne opóźnienie pojawiania się
jąder kostnienia u niemowlęcia (opóźnienie wieku
kostnego),
podwyższone stężenie cholesterolu,
niedokrwistość niedobarwliwa.
Czym jest wole
Wolem nazywamy powiększenie tarczycy, której objętość
przekracza 18 ml u kobiet, a 25 ml u mężczyzn.
Wole guzkowe nietoksyczne (obojętne)
wynikające najczęściej z rozrostu, ale też ze zmian zwyrodnieniowych lub zwłóknienia, bez zaburzeń czynności tarczycy; rozwija się w wyniku współdziałania niedoboru jodu (początkowo jako wole proste), predyspozycji dziedzicznej, oddziaływania substancji wolotwórczych, ekspozycji na promieniowanie jonizujące, wcześniejszego zapalenia tarczycy
także podczas zwiększonego zapotrzebowania na hormony: stres, ciąża, dojrzewanie
Hipermetaboliczny przełom tarczycowy
na skutek silnego stresu (uraz, operacja) u pacjenta z nieleczoną nadczynnością tarczycy, po podaniu środka cieniującego z jodem u osoby z nadczynnością, odstawienie leków tyreostatycznych
znaczne pobudzenie, psychoza, hipertermia, tachykardia, wymioty, biegunka
Podostre zapalenie tarczycy (choroba de Quervaina) przyczyny
u osób predysponowanych genetycznie po zakażeniu wirusem np świnki, grypy, odry, wirusem Epsteina i Barr
pomiędzy 30. a 50. rokiem życia
Objawy podostrego zapalenia tarczycy
silny ból na przedniej powierzchni szyi promieniujący do uszu, kąta żuchwy i górnej części klatki piersiowej, gorączka oraz zaburzenia funkcji tarczycy (nadczynność->normalizacja->niedoczynność->normalizacja)
Pochodzenia raka tarczycy
1) z komórek pęcherzykowych tarczycy
a) raki zróżnicowane (90% przypadków):
- rak brodawkowaty (większość) - przy nadmiarze jodu
-rak pęcherzykowy - przy niedoborze jodu
b) rak niezróżnicowany (anaplastyczny) (2-5%)
2) z komórek C (okołopęcherzykowych) wytwarzających
kalcytoninę — rak rdzeniasty (5%).
Innym, rzadkim nowotworem złośliwym tarczycy jest
chłoniak (najczęściej typu MALT)
Objawy raka tarczycy
Obraz kliniczny raka tarczycy nie jest charakterystyczny - rozwijający się guzek nie różni się od guzków łagodnych, w celu wczesnego rozpoznania raka należy wykorzystać BAC.
Szybki wzrost guzka, jego wzmożona konsystencja, nieprzesuwalność względem podłoża lub chrypka (objaw naciekania nerwu krtaniowego wstecznego), występują w rakach
zróżnicowanych rzadko i w stadium zaawansowanym. Ból i duszność są pierwszymi objawami tylko w raku niezróżnicowanym.
Wole miąższowe nietoksyczne
powiększenie tarczycy bez zmian ogniskowych struktury
kiedyś przez niedobór jodu dzisiaj czynniki genetyczne
Przełom tarczycowy hipometaboliczny
nieleczona, skrajnie ciężkiej niedoczynności tarczycy i jej najpoważniejsze powikłanie, bezpośrednio zagrażające życiu chorego, które przebiega z
hiperkapnią i hipoksją, kwasicą oddechową,
zaburzeniami elektrolitowymi
hipotermia
hipoglikemia
wstrząs
Śpiączka hipometaboliczna co wywołuje
zwykle u starszych kobiet; zakażenie (zapalenie płuc), leki (amiodaron)
Objaw Graefego
powieka nie nadąża za ruchem gałki ocznej
Postacie niedoczynności tarczycy
- pierwotna- uszkodzenie tarczycy
- wtórna - niedobór/brak TSH wskutek uszkodzenia przysadki
- trzeciorzędowa - brak/niedobór podwzgórzowej tyreoliberyny (TRH)
Objawy podmiotowe niedoczynności tarczycy
-przyrost masy ciała
-osłabienie, zmęczenie
-zaburzenia koncentracji, pamięci
-uczucie chłodu
-zaparcia
-zaburzenia libido, miesiączkowania u kobiet
Objawy przedmiotowe niedoczynności tarczycy
-zimna, sucha skóra, obrzęk podskórny, suche i łamliwe wlosy
-bradykardia, niskie ciśnienie
-chrypka, zwolnienie i spłycenie oddechu
-zaparcia
-zmniejszenie siły mięśniowej
