Choroby podwzgórza i przysadki mózgowej Flashcards
Objawy moczówki prostej
Poliuria >4l/24h
Polidypsja
Rozcieńczony mocz <1.005 (astenuria)
Sikanie w nocy
Rodzaje moczówki prostej
Ośrodkowa, Centralna- niedobór ADH
Nerkopochodna- nadmiar ADH
Moczówka prosta ośrodkowa przyczyny
1) objawowa- uszkodzenie neuronów jąder nadwzrokowych podwzgórza/lejka przysadki/płata tylnego przysadki przez guzy podwzgórza czaszkogardlaki, makrogruczolaki przysadki, stany zapalne, urazy
2) samoistna- defekt genetyczny lub reakcja immunologiczna
Moczówka prosta nerkopochodna przyczyny
*przewlekła choroba nerek zakłócająca czynność cewek zbiorczych
lub rdzenia nerki (np. przewlekle odmiedniczkowe zapalenie nerek)
* hipokaliemia
*defekt genetyczny receptorów wazopresynowych (M)
* głodzenie białkowe
* hiperkalcemia
- niedokrwistość sierpowatokrwinkowa
- zespól Sjorgena
- leki, np. sole litu, związki fluoru
- wrodzona wada nerek
- rodzinna (np. mutacja genu akwaporyny)
Przyczyny SIADH (zespół Schwartza-Barttera
uszkodzenia podwzgórza
zakażenia OUN
obecność guza ektopowego syntezującego ADH (drobnokomórkowy rak oskrzela)
Objawy SIADH
*Zagęszczony mocz
*Nadmiar ADH prowadzi do przewlekłej hiponatremii powodującej hipoosmolalność płynów pozakomórkowych. Początkowo związana
z nadmiernym poborem wody i wzrostem objętości wewnątrz-
i zewnątrzkomórkowej, a następnie z adaptacyjną
hiperfiltracją kłębuszkową z natriurezą. Gdy proces ten postępuje gwałtownie, istnieje wysokie ryzyko zagrażającego życiu obrzęku mózgu.
Przyczyny hiperprolaktynemii
- Ciąża
- Niewydolność nerek i wątroby-> nieprawidłowe wydalanie
- Niedoczynność tarczycy (nadmierne wydzielanie TRH-> pobudzenie wydzielania PRL)
- Makroprolaktynemia
- Rzekomy guz okolicy podwzgórzowo- przysadkowej-> zaburzenie łączności podwzgórze-przysadka (zahamowany napływ dopaminy do przysadki)
- Leki np. neuroleptyki, przeciwdepresyjne, klonidyna, metoklopramid-> hamowanie dopaminy
- Idiopatyczna
- Prolactinoma
Objawy podwyższonej PRL
U kobiet: -zaburzenia miesiączkowania -niewydolność ciałka żółtego -niepłodność - mlekotok -zmniejszone libido -hipogonadyzm
U mężczyzn: -zmniejszone libido -zaburzenia wzwodu - niepłodność -ginekomastia -hipogonadyzm
Efekt masy u obu płci
Dlaczego hipogonadyzm w hiperprolaktynemii
Prolaktyna upośledza wydzielanie GnRH a przez to wydzielenie LH FSH
Działanie GH pobudza wydzielanie
IGF-1, który pobudza syntezę białek, mięśni szkieletowych i chondrocytów
Przyczyny nadmiernego wydzielania GH
Najczęściej kwasochłonny gruczolak przysadki
Objawy akromegalii
PRZEROST żuchwy, dłoni i stóp, pogrubienie skóry z nadmiernym łojotokiem, przerost języka i pogrubieni rysów twarzy.
powiększenie narządów wewnętrznych
nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, arytmia
bezdech senny, chrapanie
nadczynność tarczycy
BÓLE GŁOWY, zaburzenia widzenia
DUŻA POTLIWOŚĆ
STĘŻENIE IGF-1 POWYŻEJ NORMY
Pochodzenie guzów podwzgórza
przetrwałe fragmenty kieszonki Rathkego
torbiele szczeliny Rathkego
torbiele naskórkowe iskórzaste
1. czaszkogardlaki
2. nowotwory pierwotnych komórek rozrodczych (germinalne)
3. oponiaki, glejaki, rdzeniaki (rzadko)
Objawy guzów podwzgórza
1) wtórna niedoczynność przysadki z niedczynnością gruczołów obwodowych
2) umiarkowana hiperprolaktynemia
3) moczówka prosta
4) ograniczenie pola widzenia i ostrości wzroku
5) bóle głowy
Czaszkogardlaki
powolny wzrost
brak czynności hormonalnej
Uszkodzenia podwzgórza
1) Urazy głowy
2) Jatrogenne
3) Zapalenia
4) Zaburzenia dziedziczne
5) Zaburzenia naczyniowe
Zespół Sheehana przyczyny
okołoporodowy wstrząs krwotoczny powodujący udar niedokrwienny przysadki
Zespół Sheehana objawy
brak laktacji (nagły spadek prolaktyny)
brak powrotu miesiączki po porodzie
później wielohormonalna niedoczynność przysadki, rozwija się stopniowo w ciągu kilku miesięcy
Zespół pustego siodła przyczyny
Wnikanie opony pajęczej z płynem w obręb siodła tureckiego przy nieszczelnej przeponie siodła i zwiększonym ciśnieniu śródczaszkowym.
Pierwotne:
1) wrodzona przepuklina przepony siodła
2) brak tej przepony
Wtórne:
1) Zabiegi
2) Radioterapia
3) Udar
4) Regresja guza przysadki po farmakoterapii
5) Okołoskrzyżowaniowe zapalenie pajęczynówki
Zespół pustego siodła objawy
umiarkowana hiperprolaktynemia przez ucisk lejka
niedoczynność przysadki
ból głowy
ubytki widzenia
tarcza zastoinowa w dnie oka
Zespół Glińskiego- Simmondsa przyczyny
przewlekła niewydolność przedniego płata przysadki spowodowana postępującym niszczeniem struktur przedniego płata przysadki przez proces nowotworowy (np. guz okolicy siodła tureckiego), proces zapalny, jatrogennie, naczyniopochodne
Zespół Glińskiego- Simmondsa objawy
Niedobór Objawy
[GH - niedobór wzrostu (u dzieci)
- zaburzenia składu ciała: zmniejszenie masy mięśniowej,
przyrost tkanki tłuszczowej (głównie trzewnej)
- zmniejszenie gęstości mineralnej kości
- hipoglikemia, hiperlipidemia
I ACTH - niedociśnienie ortostatyczne, zasłabnięcia
- nudności i wymioty, jadłowstręt, chudnięcie
- podwyższona temperatura ciała
- zmniejszona pigmentacja skóry
- tendencja do hipoglikemii (zwłaszcza gdy współistnieje
niedobór GH)
TSH - nietolerancja zimna
- sucha skóra, wypadanie włosów
- spowolnienie psychofizyczne
- zaparcie, bradykardia, chrypka
- niedokrwistość, hiperlipidemia
LH i FSH - brak miesiączki, zaburzenia wzwodu, osłabienie libido
- zanik lub brak trzeciorzędowych cech płciowych (owłosienia l
płciowego)
PRL - brak laktacji po porodzie
Objawy gigantyzmu
Długie kończyny w stosunku do wzrostu reszty ciała
Co oznaczamy w przypuszczeniu guza wydzielającego dany hormon przysadki
FSH/LH: FSH LH, estradiol, testosteron
ACTH: kortyzol
TSH: TSH fT4
PRL: PRL
GH: IGF-1 GH
Efekt masy
wodogłowie
zaburzenia temperatury, odżywiania, snu
bóle głowy
