Przytarczyce Flashcards
Pierwotna nadczynność przytarczyc
wzmożona produkcja PTH niespowodowana zaburzeniami gospodarki wapniowo-fosforanowej
Przyczyny pierwotnej nadczynności przytarczyc
gruczolak przytarczyc 80%
przerost 20%
rak <1%
Wtórna nadczynność przytarczyc przyczyny
-najczęściej w wyniku hipokalcemii spowodowanej przewlekłą chorobą nerek
-upośledzone wchłanianie Ca z przewodu pokarmowego (niedobór witaminy
D, zespoły złego wchłaniania, niedostateczna podaż w diecie),
-odkładanie Ca (ostre zapalenie trzustki),
-utrata Ca z moczem (tubulopatie),
-hiperfosfatemia (ostra i przewlekła
mocznica, zespól zmiażdżenia, zespól lizy guza).
Zmiany obrazowe w nadczynności przytarczyc
- ścieńczenie warstwy korowej kości długich,
- resorpcja podokostnowa kości drobnych dłoni, w tym
kości sklepienia czaszki (obraz „soli z pieprzem”), - guzy brunatne - pojedyncze lub mnogie torbiele (zawierające
śluz) w obrębie kości żuchwy, żeber oraz kości
długich, osteoliza.
Objawy niedoczynności przytarczyc
Hipokalcemia powodująca napady tężyczkowe
- bolesne skurcze mięśni
* skurcz naczyń wieńcowych (dławica piersiowa)
* skurcz naczyń brzusznych (angina brzuszna)
* skurcz naczyń mózgowych (migrena, zaburzenia świadomości,
TIA)
* skurcz naczyń obwodowych (rzekomy zespół Raynauda)
* skurcz głośni
* skurcz oskrzeli
* skurcz powiek, światłowstręt, podwójne widzenie.
Przyczyny pierwotnej niedoczynności przytarczyc
Brak lub niedobór PTH lub nieaktywna forma
-najczęściej przez usunięcie przytarczyc podczas usuwania tarczycy
-uszkodzenie przytarczyc przez zapalenie, autoimmunologicznie, naświetlanie promieniami jonizujacymi, odkładanie żelaza
-genetyczne np zespół di Georga
Przyczyny wtórnej niedoczynności przytarczyc
Hiperkalcemia PTH-niezależna lub mutacja receptora PTH-1 bądź receptora wapniowego
Objawy pierwotnej nadczynności przytarczyc
hiperkalcemia, często bezobjawowa lub objawy jednego typu, przewlekła hiperkalciuria -> kamica i wapnica nerkowa
przewlekła hiperkalciuria -> kamica i wapnica nerkowa
układ nerwowy: zawroty i bóle głowy, zaburzenia świadomości, świąd
układ krążenia: skurcze dodatkowe, napadowy częstoskurcz (skrócenie QT, wydłużenie PR)
układ kostny: podokostnowa resorpcja kości, osteoporoza, złamania patologiczne
układ pokarmowy: nudności, wzdęcia, zaparcia, metaliczny smak w ustach, rzadko choroba wrzodowa, OZT
może wystąpić nasilenie objawów:
Przełom hiperkalcemiczny (przy stężeniu wapnia >3,5 mmol): wielomocz, odwodnienie, nudności, tachykardia, senność, śpiączka
Hiperkalcemia nowotworowa
szpiczak plazmocytowy
chłoniak T-komórkowy
rak sutka
niedrobnokomórkowy rak płuca
rak nerki
przyczyną hiperkalcemii w nowotworach jest osteoliza kości
hiperkalcemia w nowotworach złośliwych jest spowodowana wytwarzaniem: PTHrP, klacytriol, cytokiny, osteoliza z przerzutów do kości, ektopowa produkcja PTH
Rzekoma niedoczynność przytarczyc (zespół Albrighta)
oporność na PTH
hipokalcemia, hiperfosfatemia
prawidłowe lub podwyższone PTH
brak odpowiedzi na egzogenny PTH
