Systeem aarde Flashcards
actualiteitsbeginsel
Het uitgangspunt dat fysische processen zoals die nu plaatsvinden in het verleden ook zo plaatsvonde
lithosfeer
De buitenste schil van de aarde bestaande uit de aardkorst en het vaste buitenste gedeelte van de aardmantel.
Asthenosfeer
De lithosfeer bestaat uit 6 grote platen en een stuk of tien kleinere platen. Deze platen drijven op het deel van de buitenmantel dat taai-vloeibaar is en Asthenosfeer wordt genoemd.
Stollingsgesteenten
Worden gevormd door afkoeling van magma, zij vormen zo’n 95% van de aardkorst.
Sedimentgesteenten
Ontstaan door het neerslaan van materiaal dat wordt aangevoerd door de lucht, door het water of door het ijs.
Metamorfe gesteenten
Worden gevormd doordat stollings en sedimentgesteenten onder invloed van druk en/ of een verhoogde temperatuur een gedaanteverwisseling (metamorfose) ondergaan.
dieptegesteente
magma dat onder de aardkorst stolt en maakt graniet
Uitvloeiingsgesteente
magma bij vulkaanuitbarsting koelt snel af en stolt. maakt Basalt
Klastischgesteente
zand/klei in water wordt tot dikke lagen met druk tot zandsteen gemaakt.
Kalksteen
in zee door organische en anorganische kalkdeeltjes ontstaat kalksteen
Marmer
ontstaat door kalksteen
Paleomagnetisme
Bepaling van de ouderdom van aardlagen aan de hand van de stollingsrichting van de ijzerdeeltjes in de verschillende aardlagen.
Superpositie
onderliggende steenlagen zijn ouder dan bovenliggende
convectiestromen
Stromingen van vloeibaar gesteente die in de mantel opwellen, onder de lithosfeer afkoelen, zijdelings wegstromen en uiteindelijk weer dalen. Door deze convectiestromen bewegen de platen van de lithosfeer.
hypocentrum
plaats waar een aardbeving ontstaat
epicentrum
plaats loodrecht boven hypocentrum op het oppervlak
Divergentie
Platen bewegen van elkaar af -> Opbouw lithosfeer.
Convergentie
Platen bewegen naar elkaar toe -> Afbraak lithosfeer.
subductiezone
Oceanische plaat duikt onder continentale en zinkt in de mantel. Het gebied waar dit gebeurt noem je een subductiezone
Transversale beweging
Platen schuiven langs elkaar -> Geen Opbouw/Afbraak lithosfeer
Vulkanisme
Bij een eruptie(vulkaanuitbarsting) komt doorgaans gesmolten gesteente(magma) naar buiten het herkomstgebied van magma heet de haard.
Schildvulkaan
door divergentie. Midoceanische ruggen en hotspots. Flauwe hellingen, effusief.
Stratovulkaan
door subductie. Veel druk dus explosief met stoperige lava en mogelijke pyroclastie
Hotspots
Vanuit de rand buitenkern/binnenmantel stijgen grote bellen magma op: mantelpluimen. Bij de aardkorst zal de mantelpluim de korst omhoog drukken en doen scheuren.
troposfeer
zorgt voor het klimaat en het weer en bevat 80% van alle belangrijke gassen die samen de atmosfeer vormen.