Nederland Flashcards
zachte kusten
kunststrook die door de natuur is gevormd zoals duinen
harde kusten
door de mens aangelegde en onderhoude zeewering, die ten minste gedeeltelijk bestaat uit bouwmateriaal, zoals hout, basalt en asfalt
duinen
door de wind gevormde zandheuvel aan de landzijde van het droge strand
wadden
gebied dat onder invloed staat van een groot getijverschil en waarvan bij eb grote oppervlakten droogvallen en dat bij vloed onder water loopt
estuaria
trechtervormige riviermonding waar zoet rivierwater en zout zeewater zich vermengen
kustprocessen
voortdurende verandering van de kustlijn onder invloed van natuurlijke en menselijke factoren
zeestroming
zoutwaterstroming in de zee ten gevolge van getijdenwerking, opstuwing door de wind, dichtheidsverschillen of golfwerking
getijdenstroming
waterbeweging die het gevolg is van de afwisseling van eb en vloed
springtij
getijdensituatie van extra hoog water op zee als gevolg van het samenvallen van de aantrekkingskracht van de zon en de maan
doodtij
getijdensituatie op zee waarbij het verschil tussen hoog- en laagwater minimaal is
zeespiegelstijging
een langdurige verhoging van het zeeniveau met als voornaamste oorzaak de opwarming van het klimaat
bodemdaling
verlaging van de hoogte van het maaiveld, een rivierbodem of de zeebodem
stroomgebied
het hele gebied dat afwatert op een bepaalde rivier en zijn zijrivieren
stroomstelsel
rivier met alle zijrivieren en vertakkingen die deel uitmaken van hetzelfde stroomgebied
waterscheiding
de grens tussen twee stroomgebieden
waterafvoer
de manier waarop overtollig water uit een gebied wegstroomt of wordt verwijderd
debiet
hoeveelheid water die op een bepaald punt door een rivier of beek stroomt, m3 per seconde
regiem
jaarlijkse schommelingen in de waterafvoer van een rivier of beek
vertragingstijd
periode tussen de waterstandsverhoging in een bovenstrooms gedeelte van een rivier en de te verwachten verhoging in een kwetsbaar benedenstrooms gelegen gebied
piekafvoer
betrekkelijk kort durende, snel opkomende en aanzienlijk grote extra waterafvoer van een rivier die gemiddeld 1 keer per jaar of minder voorkomt. Heet ook wel afvoergolf
verhang
hoogte verschil tussen twee plaatsen langs een rivier of beek, uitgedrukt in km
verval
hoogteverschil tussen twee plaatsen langs een rivier of beek
dwarsprofiel rivieren
dwarsdoorsnede van een riviergeul of beek op een bepaald punt, die de waterbreedte en de verschillen in waterdiepte laat zien
uiterwaarden
hoger gelegen, buitendijks deel van het winterbed van een rivier, tussen zomer- en winterdijk, dat periodiek overstroomt en door sedimentatie wordt opgehoogd
zomerbed
hoofdgeul van een rivier of beek die meestal wordt begrensd door zomerdijken of zomerkaden
winterbed
gebied rond een rivier of beek dat bestaat uit het zomerbed en de uierwaarden, en dat meestal wordt begrensd door winterdijken
lengteprofiel rivieren
grafische weergave van de hoogteligging van de loop van een rivier of beek over een bepaald traject, bijvoorbeeld vanaf de bron tot de monding
bovenloop
deel van de rivier of beek vanaf de bron of oorsprong tot de middenloop waar het verval, de stroomsnenlheid en de uitschuring over het algemeen groot zijn
middenloop
deel van een rivier of beek tussen bovenloop en benedenloop waar erosie en sedimentatie ongeveer in evenwicht zijn
benedenloop
deel van een rivier of beek vanaf de middenloop tot de monding, waar het verval en de stroomsnelheid over het algemeen gering zijn en de sedimentatie groot is
stuw
beweegbare dam in een rivier of beek om de waterafvoer te beïnvloeden voor bijvoorbeeld scheepvaart, recreatie of irrigatie
krib
korte dwarsdam die loodrecht op de rivieroever is aangeleggd en die dient om de stroomsnelheid te vergroten
dijk verzwaring
versterking van een dijk door hem te verbreden, te verhogen of te verstevigen
Rijkswaterstaat
overheidsdienst die het beleid uitvoert op het gebied van veiligheid, leefbaarheid en bereikbaarheid in Nederland
waterschappen
Regionale overheidsinstantie die zorgt voor het waterbeheer in een bepaald gebied.
Tweede Deltacommissie
Staatscommissie die de overheid moest adviseren over de gevolgen voor de Nederlandse kust van de te verwachten zeespiegelstijging, de afvoer van de grote Nederlandse rivieren en andere klimatologische en maatschappelijke ontwikkelingen in de komende eeuw en welke duurzame oplossingen er mogelijk zijn
Deltaprogramma
een plan opgesteld door de Tweede Deltacommissie om Nederland te beschermen tegen overstromingen of een tekort aan zoet water
Deltafonds
Geldreservering in de rijksbegroting met behulp waarvan ook in de toekomst de waterveiligheid en de zoetwatervoorziening van Nederland worden zekergesteld
Deltawet
wet ui 1958 die was gericht op de uitvoering van de Deltawerken, zoals aflsuiting van de zeearmen tussen de Westerschelde en de Nieuwe Waterweg en de versterking van de hoogwaterkering ter beveiligign van Nederland tegen stormvloeden
Nationaal Waterplan
uitwerking van het Deltaprogramma, gericht op duurzame veiligheid en zoetwatervoorziening
Integraal waterbeleid
samenhangend beleid wat betreft invalshoeken en schaalniveaus op het gebied van waterveiligheid en watervoorziening
primaire waterkering
een duin, dijk, dam of ander object dat de inwoners van een gebied beschermt tegen water
dynamisch handhaving
vorm van kustbescherming waarbij de kustlijn binnen een bepaalde bandbreedte mag bewegen zodat water en wind vrij spel hebben
zandsuppletie
kunstmatig aanbrengen van zand op strand of onderwateroever om de gevolgen van kusterosie te herstellen
zandmotor
een experimentele manier van kustbescherming en kustonderhoud in de vorm van een aangelegde zandvlakte voor de kust, waarbij de natuur helpt bij de bescherming tegen de zee
bolwerkvorming
proces waarin de kust dicht aan zee wordt bebouwd en haar flexibiliteit verliest
slufter
zoute of brakke duinvallei die in open verbinding staat met de zee, zodat zout water onder invloed van het getij kan binnenstromen
verdieping
technische ingrepen om de rivier meer ruimte te geven, zodat een grotere waterafvoer mogelijk wordt. Door uiterwaard te verdiepen of door zomerbed uit te graven
verbreding/dijkverlegging
landinwaarts verplaatsen van de winterdijk om een grotere waterafvoer mogelijk te maken
obstakels verwijderen
verwijdering van een voorwerp of begroeiing uit het rivierbed, zodat het water vrij kan doorstromen
kribverlaging
verlaging van de korte dwarsdammen in de rivier om bij hoge waterstanden een grotere waterafvoer mogelijk te maken
nevengeulen aanleggen
extra rivierloop evenwijdig aan de rivier die bij een gemiddelde waterstand en bij laagwater niet of nauwelijks water afvoert, maar die bij hoogwater een deel van de rivierafvoer kan verwerken
uiterwaardvergraving
het naar beneden brengen van een deel van de uiterwaard om meer bergingsruimte voor water te maken en de waterafvoer te vergroten
drietrapsstrategie
aanpak volgens Nationaal Waterplan die waterhuishoudkundige problemen voorkomt door het principe van vasthouden bergen en afvoeren
vasthouden (retentie)
maatregel binnen de drietrapsstrategie om wateroverlast te vermijden, waarbij overtollig water in een gebied wordt vastgehouden
bergen
maatregel binnen 3trapsstrategie: tijdelijk opslaan van water
afvoeren
maatregel binnen 3trapsstrategie: wateroverlast vermijde waarbij overtollig water via rivieren en kanalen naar een ander gebied wordt gebracht
verzilting
toename van het zoutgehalte in de bodem of in het grond- en opp water
verdroging
toestand waarin er te weinig grondwater beschikbaar is om de natuurwaarden te garanderen
watertoets
beschrijving van de manier waarop rekening moet worden gehouden met de waterhuishouding bij nieuwe besluiten op het gebied van de ruimtelijke ordening
Retentiebekkens
een lager gelegen gebied dat speciaal is ingericht om een teveel aan water tijdelijk te bergen om overlast te voorkomen
Noordvleugel
Noordelijke zone van de Randstad met alle stadsgewesten vanaf Utrecht t/m Alkmaar
Zuidvleugel
Zuidelijke zone van de Randstad met Rotterdam, Den Haag en Dordrecht
Groene Hart
omliggende stadgewesten van de Randstad relatief dunner bevolkte gebied met een meer landelijke uitstraling
creatieve stad
stad waarin veel nieuwe ntwikkelingen en innovaties tot stand komen of een zetje in de rug krijgen in decreatieve industrie
kenniseconomie
samenleving waarbij een belangrijk deel van de economische groei voortkomt uit kennis
Science park
bedrijventerrein met een cocnentratie bedrijven met wetenschappelijke/ technologische inslag
Smart city
stad waarin de moderne digitale communicatietechnieken intensief gebruikt worden bij diensteverlening
buurtprofiel
typering van een buurt: kenmerken van bewoners, woningen en woonomgeving
bewonerskenmerken
eigenschap van de mensen in een buurt of wijk over grootte van huishoudens, etniciteit etc.
woonomgeving
de sociale en gebouwde omgeving van woningen
VINEX-locatie
grootschalige nieuwe woningbouwlocatie aan de rand van een stedelijk gebied
sociale cohesie
de samenhang van desamenleving of de wijkbeolking
herstructurering
grondig opknappen van naoorlogse buurten of ouudere industrie locaties