Sýru- og basajafnvægi

Question 1

Tvenns konar sýrur sem geta myndast við truflið efnaskipti?

Answer 1

Mjólkursýrur (ischemia og eh)
Ketóns (diabetes)

Question 2

Hvernig notar

Question 3

Lágmarks pH í þvagi?

Answer 3

4.6 pH

Question 4

Hvenær er þvag súrt, en basískt?

Answer 4

Súrt: Próteinneysla
Basískt: Grænmetisætur

Question 5

Hvernig er bufferinn í þvaginu?

Answer 5

Fosfat.
HPO42- + H+ H2PO1-

Ammóníum jónir – NH4+.

Question 6

Fyrir utan bíkarbónat, á hvaða formi er koldíoxíð geymt?

Answer 6

CO2

H2CO2, kolsýra

Carbaminosambönd (CO2 bundið amínóhópum á próteinum).

Langmest er samt bíkarbónat.
“•Þessi þrjú form eru <2 mmól/L af 25 mmól af heildarmagni koldíoxíðs, afgangurinn og langmest er bíkarbónat.”

Question 7

Arteríu-venu munur?

Answer 7

•[H⁺] < 2 nmól/L – lítill munur vegna buffera.•PCO₂ 6 mmHg hærri í venublóði - úrgangsefni.PO₂ 60 mmHg lægri í venublóði – notað í efnaskiptum

Question 8

Acidosis vs acidemia?
Alkalosis vs alkalemia?

Answer 8

–Acidosis eru aukin sýra - acidemía er lækkað pH.–

Alkalosis er minnkuð sýra- alkalemía er hækkað pH.

Question 9

Tvenns konar orsök sýru- og basa truflana?

Answer 9

Respiratory
Metabolic

Question 10

Tvennt sem gerist í metabolic acidosis?

Answer 10

1. Aukin myndun sýru
2. Minnkaður útskilnaður (töpum oft bicarbonate í staðinn)

Question 11

Metabolic acidosis

•Styrkir í blóði:

_____ [H⁺].

____ pH.

_____ [HCO₃^-]
______ PCO₂

Answer 11

•Styrkir í blóði:

Aukinn [H⁺].

Lækkað pH.

Lækkað [HCO₃^-] -prímert.

Lækkað PCO₂ - afleiðing.

Question 12

Tvær formúlur anion gap?

Answer 12

Question 13

Hver er helsta ómælda anjónin sem mæld er í anion gap?

Answer 13

Albúmín

Question 14

Hvort er algengara, að ómældar katjónir lækka vs ómældar anjónir hækka?

Answer 14

Ómældar anjónir hækka

Question 15

Undir hvaða kringumstæðum er lækkað anjónabil?

Answer 15

Hypopróteinenmia (minna albúmín)

Hækkun á ómældum katjónum

Question 16

Hvað lækkar alltaf í metabolic acidosis?

Answer 16

Bicarbonate

Question 17

Tvær tegundir anjónabil?

Answer 17

Bicarbonate lækkar, þurfum anjónir til að halda hleðslujafnvægi.
Annað hvort hækkar klór, hyperchloremia eða aðrar anjónir hækka.

Question 18

Þrenns konar lyf sem mikilvægt er að mæla vel?

Answer 18

1. Lyf sem hafa þröngt meðferðarbil,
   Lithium t.d.
2. Erfitt er að meta klínísk áhrif
   Flogaveikislyf
3. Lyf sem mikilvægt er að fá áhrif strax
   Ónæmisbælandi lyf

Question 19

Hvenær er jafnvægisstyrkur almennt mældur?

Answer 19

Eftir 5 helmingunartíma

Question 20

Hvað er meðferðarbil?

Answer 20

Þann styrkur þar sem hámarks árangur af lifinu fæst án þess að fá eitrunaráhrif

Question 21

Fjórar leiðir sem að lyf geta haft áhrif á önnur lyf?

Answer 21

–frásog–dreifing (próteinbinding)–niðurbrot–útskilnaður

Question 22

Hvað þarf að hafa í huga í hypoalbuminaemiu?

Answer 22

Nægt er af lyfinu á fríu formi til þess að hafa áhrif þótt að heildarstyrkur er lítill (frír lyfjastyrkur segir til um klínísk áhrif lyfs)

Question 23

Skert starfsemi í hvaða tveimur líffærum getur valdið of háum styrk lyfsins?

Answer 23

Skert lifrar- og nýrnastarfsemi

Question 24

Nokkrar tegundir eitrana?

Answer 24

• lyf, áfengi og fíkniefni
• önnur efni
• fyrir slysni / í ógáti
• í sjálfsvígsskyni / eitrað fyrir öðrum
• bráðar (akút)
• langvinnar (krónískar)

Question 25

Hvaða lífefnarannsóknir eru gerðar við eitranir?

Answer 25

Question 25

Hvaða lífefnarannsóknir eru gerðar við eitranir?

Answer 25

Question 26

Hvað er venslarit Rumack-Matthew og til hvers er það notað?
Hverjar eru takmarkanir þess?

Answer 26

Það er hjálpartæki til að meta alvarleika paracetamóleitrunar.
(hættu á lifrarskaða)

Graf sem sýnir paracetamol styrk í sermi á móti tíma frá inntöku.

Gildir aðeins fyrir staka inntöku og fyrsta sólarhringinn

Question 27

Þrjár helstu meðferðirnar við paracetamol-eitrun?

Answer 27

Question 28

Hvernig myndast salicylic acid og hvernig er meðferðin?

Answer 28

Acetylsalic acid (Hjartamagnýl, Aspirin) breytist í Salicylic acid og eitrun vegna þessa getur valdið dauða. Meðferð er að gefa Bíkarbónat.

Answer 29

Acetylsalic acid (Hjartamagnýl, Aspirin) breytist í Salicylic acid og eitrun vegna þessa getur valdið dauða. Meðferð er að gefa Bíkarbónat.

Question 30

Hvaða lyf er gefið I.V. við paracetamol-eitrun?

Answer 30

Acetylcystein