Synapsy Flashcards

1
Q

Jakie są różnice między synapsą chemiczną a synapsą elektryczną?

A

Elektryczna: 1) budowa symetryczna 2) bezpośredni przepływ informacji 3) bez opóźnienia 4) przekazywanie dwukierunkowe 5) brak modulacji sygnału (neurony nie uczą się
Chemiczna: 1) budowa asymetryczna 2) pośredni przepływ informacji 3) z opóźnieniem 4) przekazywanie jednokierunkowe 5) możliwa modulacja sygnału (neurony się uczą)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Rodzaje przekaźnictwa (3)

A

(1) Synapsa elektryczna
(2) Synapsa chemiczna
(3) EFAPSA - synapsa elektryczna, w której szczelina synaptyczna między błoną presynaptyczną i postsynaptyczną umożliwia bezpośredni kontakt między strukturami kanałowymi tych błon, co pozwala na przemieszczanie jonów i ładunków elektrycznych, i przechodzenie potencjału czynnościowego z jednej błony na drugą bez zmiany charakteru sygnału

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Co to jest WAGA SYNAPTYCZNA?

A
  • Udział potencjałów postsynaptycznych w wytwarzaniu
    pot. czynnościowego neuronu postsynaptycznego
  • Siła połączenia między neuronami w sieci neuronowej
  • Zależna od zmian genetycznych (układ białek
    receptorowych w synapsie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wymień typy synaps ze względu na połączenia między komórkami (5)

A

(1) neuron = neuron
(2) neuron = włókno mięśniowe
(3) neuron = gruczoł
(4) neuron = naczynie krwionośne
(5) receptor = neuron

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie są dowody odrębności neuronów? (3)

A

(1) Odbarwienie - szczeliny widoczne pod mikroskopem
(2) Mierzenie odruchów - mniejsza szybkość przewodzenia w neuronach
(3) Eksperyment z sercem żaby - przekazywanie informacji w sposób chemiczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Czym jest odruch a czym łuk odruchowy?

A

Odruch to automatyczne reakcja mięśni na stymulację

Łuk odruchowy to pętla biegnąca od pobudzenia neuronu czuciowego do reakcji mięśni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Skąd pochodzi nasza wiedza o właściwościach synaps?

A

Głównie z ekperymentów Charlesa Sherringtona nad odruchami (1906 i później)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jakie były 3 właściwości synaps zaobserwowane przez Sherringtona w badaniach nad odruchami?

A

(1) opóźnienie synaptyczne - odruchy są wolniejsze niż szybkość przewodzenia impulsu przez akson
(2) sumowanie czasowe i przestrzenne - kilka słabych bodźców zastosowanych w niewielkim przedziale czasu bądź też na ograniczonej powierzchni wywołuje silniejszy odruch niż poj. bodziec
(3) synapsy hamujące - gdy jeden zespół mięśni zostaje pobudzony, inny zespół mięśni ulega rozluźnieniu (zahamowany)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Na czym polegał eksperyment Sherringtona?

A

Drażnienie łapy psa wywoływało kurczenie łapy i wyprost

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Co to jest sumowanie czasowe?

A
  • Dodawanie do siebie ładunków wpływających do neuronu w krótkich odstępach czasu
  • w jednej synapsie mogą być generowane w krótkich odstępach czasu EPSP lub IPSP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Co to jest sumowanie przestrzenne?

A
  • Dodawanie do siebie ładunków wpływających do neuronu przez wszystkie aktywne synapsy
  • integrowanie info. ze wszystkich źródeł
  • może to być EPSP lub IPSP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jakie są dowody na istnienie sumowania czasowego i przestrzennego?

A

Obserwacje Sherringtona:

  • pojedyncze niewielkie kłucie (EPSP) nie wywoływało pot. czynnościowego (brak kurczenia łapy), natomiast gdy było powtarzane szybko, wywoływało kurczenie łapy
  • jednoczesne niewielkie kłucie z wielu miejsc wywoływało pot. czynnościowy (kurczenie łapy)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Co potwierdza obserwacja Sherringtona, że poj. niewielkie kłucie nie wywołało kurczenia łapy, natomiast kiedy kłucie odbywało się szybko, pies kurczył łapę?

A

potwierdza, że synapsy mają zdolność do sumowania czasowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Czego dowodem jest następująca obserwacja i kto jest jej autorem?
- poj. niewielkie kłucie nie wywołwyało kurczenia łapy, natomiast jednoczesne niewielkie kłucie z wielu miejsc wywoływało kurczenie łapy.

A

Jest do dowód na sumowanie przestrzenne. Sherrington

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Opisz eksperyment z żabimi sercami i jaki wynikał z niego wniosek

A

Doświadczenie Loewie’ego:

  • dwa serca w osobnych pojemnikach ze swobodnym przepływem płynu fizjologicznego
  • drażnienie elektryczne nerwu błędnego jednego serca -> spowolnienie skurczów
  • z pewnym opóźnieniem występowało opóźnienie skurczów w drugim sercu

WNIOSEK:
istnieje przekazywanie chemiczne informacji w nerwach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Definicja receptorów neuronu

A
  • są to białka znajdujące się w błonie neuronu i wystające na zewnątrz komórki
  • są zdolne do bardzo selektywnego (typ przekaźnika) i swoistego (typ receptora) łączenia się z określonymi substancjami sygnałowymi

Połączenie substancji sygnałowej (liganda) z receptorem -> zmiana konformacji (struktury przestrzennej) białka receptorowego -> przekazanie informacji do wnętrza komórki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Czym różnią się receptory jonotropowe od metabotropowych?

A

R. jonotropowe - neuroprzekaźnik przyłącza się do receptora błonowego, co skutkuje prawie natychmiastowym otwarciem kanału dla pewnego typu jonów

R. metabotropowe - zainicjowanie sekwencji reakcji metabolicznych, które są wolniejsze, lecz działają dłużej (sekundy, minuty a nawet godziny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Substancje aktywujące receptor nazywa się…

A

…agonistami tego receptora

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Co nazywa się antagonistami lub blokerami receptora?

A

Substancje blokujące receptor

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wymień rodzaje receptorów ze względu na lokalizację (3)

A

(1) presynaptyczne : autoreceptory i heteroreceptory
(2) postsynaptyczne
(3) występujące poza obszarem synaps

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Co regulują receptory postsynaptyczne?

A

działanie błony postsynaptycznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

co to autoreceptory i heteroreceptory?

A

Są to podtypy receptorów presynaptycznych

  • autoreceptory to receptory swoiste dla neuroprzekaźnika
  • heteroreceptory to receptory dla innych neuroprzekaźników
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Egzocytoza to…

A

…proces uwalniania neuroprzekaźnika z zakończenia neuronu do przestrzeni synaptycznej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

proces uwalniania neuroprzekaźnika z zakończenia neuronu do przestrzeni synaptycznej to …

A

…egzocytoza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Wymień etapy mechanizmu egzocytozy (3)

A

W uproszczeniu:

(1) pęcherzyk synaptyczny przytwierdzony jest do aktyny
(2) depolaryzacja i odłączenie pęcherzyka
(3) uwolnienie przekaźnika (dyfundowanie) do szczeliny synaptycznej

26
Q

Wymień etapy neurotransmisji (4)

A

(1) Depolaryzacja błony presynaptycznej i wniknięcie jonów Ca2+ ze szczeliny synaptycznej do cytoplazmy zakończenia neuronowego
(2) Uwalnianie przekaźnika
(3) Wiązanie z receptorem błony postsynaptycznej
(4) Usunięcie neuroprzekażnika przez wychwyt zwrotny, rozkład przez enzymy lub transport do komórek glejowych

27
Q

Czym różnią się neuroprzekaźniki pierwotne od wtórnych?

A

N. pierwotne:

  • przekaźniki pierwszego rzędu
  • są uwalnianie do synapsy
  • przekazują informację tylko miejscowo

N. wtórne:

  • przekaźniki drugiego rzędu
  • są uwalnianie w kom. nerwowej
  • mogą przekazywać informację w całej kom. nerwowej
28
Q

Które neuroprzekaźniki są uwalniane do synapsy, a które w kom. nerwowej?

A

N. pierwotne - do synapsy

N. wtórne - w kom. nerwowej

29
Q

Jakie założenie na temat neuroprzekaźników zawiera pogląd Dale’a?

A

Jeden neuron wytwarza tylko jeden rodzaj neuroprzekaźnika, czyli jeden i ten sam przekaźnik jest uwalniany przez wszystkie zakończenia tego neuronu

30
Q

Na czym polega modyfikacja poglądu Dale’a?

A

Modyfikacja: w zakończeniu nerwowym mogą współwystępować klasyczne neuroprzekaźniki wraz z neuropeptydami (przekaźnik o złożonej budowie).
W jednym neuronie mogą współwystępować różne neuroprzekaźniki klasyczne.

31
Q

Jak nazywa się neuroprzekaźnik o złożonej budowie?

A

Neuropeptyd

32
Q

co to transmisja objętościowa?

A
  • uwalnianie neuroprzekaźnika poza synapsę (dyfuzja) = aktywizacja milczących synaps, jest to podstawa neuroplastyczności
  • uwalnianie z tzw. żylakowatości (rozdęcia we włóknach zawierającyh pęcherzyki), działanie nawet na duże odległości, modyfikacja pracy układu nerwowego
33
Q

Gdy neuroprzekaźnik uwalniany jest poza synapsę, czyli rozchodzi się w przestrzeni międzykomórkowej, jest to…

A

…transmisja objętościowa

34
Q

Co nazywamy agonistą?

A

Substancje chemiczne aktywujące receptor (wzmacniacz)

35
Q

co nazywamy antagonistą?

A

substancje chemiczne blokujące receptor (bloker)

36
Q

Zdefiniuj wychwyt zwrotny

A

Proces wychwytu przez neuron presynaptyczny nierozkładalnych neuroprzekaźników ze szczeliny synaptycznej przez specjalne białka błonowe tzw. transportery

37
Q

Na czym polega hamowanie presynaptyczne?

A

Hamowanie presynaptyczne to zablokowanie dopływu impulsów do synapsy;

  • powstaje w wyniku działania synaps akso-aksonalnych
  • mniej przekaźnika uwalnia się z błony aksonu pobudzającego do szczeliny synaptycznej
  • neuroprzekaźnik pierwotny pośrednio łączy się z receptorem w błonie zakończenia synaptycznego, wymagany jest udział przekaźnika wtórnego
  • > rezultat: zmniejszenie ilości jonów wapnia w cytoplazmie hamowanego neuronu, w rezultacie pęcherzyki nie mogą się odłączyć i nie dochodzi do uwolnienia neuroprzekaźnika
38
Q

Na czym polega hamowanie postsynaptyczne?

A

Jest to zmniejszenie pobudliwości neuronu -> neuron jest mniej wrażliwy na pobudzenie z innych neuronów.

  • hiperpolaryzacja błony neuronu hamowanego -> trudniej pojawia się potencjał czynnościowy
  • hiperpolaryzacja: neuroprzekaźniki hamujące otwierają kanały chlorkowe i następuję napływ ujemnych jonów chlorkowych do wnętrza komórki, które jest teraz bardziej elektroujemne
  • podobny efekt: otwarcie kanałów potasowych i wypływ dodatnich jonów potasowych
39
Q

Podział neuroprzekaźników ze względu na budowę chemiczną (6)

A

1) Aminokwasy
- pobudzające: kwas glutaminowy i asparaginowy
- hamujące: glicyna, GABA
2) Aminy biogenne
- acetylocholina
- aminy katecholowe: dopamina, noradrenalina, adrenalina
- amina indolowa: serotonina i histamina
3) Neuropeptydy
4) Gazy: tlenek azotu, tlenek węgla
5) Tlenki metali : tlenek cynku
6) Aminokwas: d-Seryna

40
Q

Podział neuroprzekaźników na klasy (3)

A

Klasa I - rozproszona organizacja
- pobudzające Asp, Glu i hamujące Gly, GABA
Klasa II - krótkie i długie szlaki nerwowe
- aminy biogenne acetylocholina, dopamina, noradrenalina, adrenalina, serotonina i histamina
Klasa III - zazwyczaj zmieniają działanie neuroprzekaźników klasy I i II
- neuropeptydy (opiody)
- peptydy neuroprzysadkowe

41
Q

Wymień i krótko opisz główne układy neuroprzekaźnikowe (5)

A

(1) U. noradrenergiczny - reguluje aktywność mózgu; jądro miejsca sinawego
(2) U. serotoninergiczny - reguluje nastrój; jądra szwu
(3) U. dopaminergiczny - ukłąd nagrody; istota czarna
(4) U. glutaminergiczny - układ pobudzający; różne obszary oun
(5) U. gabaergiczny - układ hamujący; różne obszary oun

42
Q

za co odpowiada układ noradrenergiczny i w którym obszarze jest wytwarzany?

A

główny układ regulacji aktywności mózgu

jądro miejsca sinawego

43
Q

za co odpowiada układ serotoinergiczny i w jakim obszarze jest wytwarzany?

A

reguluje nastrój

jądra szwu

44
Q

za co odpowiada układ dopaminergiczny i w jakim obszarze występuje?

A

układ nagrody

istota czarna

45
Q

za co odpowiada układ glutaminergiczny i w jakim obszarze jest wytwarzany?

A

główny układ pobudzający

różne obszary oun

46
Q

za co odpowiada układ gabaergiczny i w jakim obszarze występuje?

A

główny układ hamujący

różne obszary oun

47
Q

Opisz adrenalinę

A

Miejsce wytwarzania: pień mózgu, w neuronach układu współczulnego

Receptory: alfa i beta adrenergiczne

Choroby: krążenia (leki nasercowe i naczyniowe)

Podstawowe funkcje:

  • aktywizacja układu współczulnego (sympatycznego) = reakcja stresu u zwierząt i ludzi.
  • w ośrodkowym układzie nerwowym odpowiada za utrzymanie tonusu (stałe napięcie czynnościowe mięśni szkieletowych warunkujące zachowanie postawy ciała, rysów twarzy itp.)
48
Q

gdzie jest wytwarzana adrenalina?

A

pień mózgu

neurony układu współczulnego

49
Q

jakie choroby są związane z adrenaliną?

A

krążenia

50
Q

jakie są podstawowe funkcje adrenaliny?

A

aktywizacja układu współczulnego = rekacja stresu

ośrodkowy układ nerwowy - utrzymanie tonusu

51
Q

Opisz noradrenalinę

A

Miejsce wytwarzania: miejsce sinawe w pniu mózgu, w neuronach układu współczulnego

Receptory: alfa i beta adrenergiczne

Choroby: krążenia (leki nasercowe i naczyniowe)

Podstawowe funkcje: podobnie jak adrenalina:

  • aktywizacja układu współczulnego (sympatycznego) = reakcja stresu u zwierząt i ludzi.
  • w ośrodkowym układzie nerwowym odpowiada za utrzymanie tonusu
52
Q

Opisz acetylocholinę

A

Miejsce wytwarzania: głównie jądro podstawne wielkokomórkowe ( Meynerta ), w neuronach układu przywspółczulnego

Receptory: nikotynowe i muskarynowe

Choroby: autoimmuonogenna choroba neurologiczna (miastenia)

Podstawowe funkcje:

  • aktywizuje układ przywspółczulny (parasympatyczny)
  • bierze udział w procesach uczenia się i pamięci
53
Q

z jaką chorobą związana jest acetylocholina?

A

autoimmunogenna choroba neurologiczna (miastenia)

54
Q

wymień receptory dla acetylocholiny

A

nikotynowe i muskarynowe

55
Q

jakie funkcje pełni acetylocholina?

A

aktywizacja układu przywspółczulnego (parasympatycznego)

bierze udział w procesach uczenia się i pamięci

56
Q

Opisz dopaminę

A

Miejsce wytwarzania: istota czarna (głównie), 80% występuje w prążkowiu

Receptory: typ D1 (D1 i D5) oraz typ D2 (D2, D3, D4)
Choroby:
– choroba Parkinsona (obumieranie neuronów w istocie czarnej i w prążkowiu (↓)
– schizofrenia (↑)
– choroby afektywne (rola nieokreślona)
Podstawowe funkcje:
– w układzie pozapiramidowym: napęd ruchowy, koordynacja oraz napięcie mięśni
– w układzie limbicznym generowanie emocji
– w podwzgórzu regulacja wydzielania hormonów
Inne funkcje:
– w leczeniu ostrych niewydolności nerek
– podnosi ciśnienie krwi = stosowana we wstrząsie septycznym

57
Q

z jakimi chorobami związana jest dopamina?

A

– choroba Parkinsona (obumieranie neuronów w istocie czarnej i w prążkowiu (↓)
– schizofrenia (↑)
– choroby afektywne (rola nieokreślona)

58
Q

Opisz serotoninę

A

Miejsce wytwarzania: jądra szwu i górna część pnia mózgu, występuje głównie w korze mózgowej
Receptory: 5HT1 5HT7 (5HT3 = receptor jonotropowy , pozostałe metabotropowe

Choroby:
– schizofrenia (↓)
– depresja (↓)
– depresja (lek Prozac blokuje wychwyt zwrotny serotoniny)
Podstawowe funkcje:
– funkcje fizjologiczne (regulacja apetytu, snu, temperatury, ciśnienia i krzepnięcia krwi)
– funkcje bardziej złożone (regulacja zachowań impulsywnych, zachowań seksualnych)
Inne funkcje:
–↑ = agresja, zmęczenie i wrażliwość na ból
- mutacja genu kodującego receptor 5HT 2A wiąże się z wyższym ryzykiem samobójstwa

59
Q

Z jakimi chorobami związana jest serotonina?

A

– schizofrenia (↓)
– depresja (↓)
– depresja (lek Prozac blokuje wychwyt zwrotny serotoniny)

60
Q

Opisz histaminę

A

Miejsce wytwarzania: górna część podwzgórza , zwłaszcza jądro wielkokomórkowe, występuje głównie w korze mózgowej

Receptory: H1, H2

Podstawowe funkcje:
– regulacja czynności wegetatywnych takich jak: pobieranie pokarmu, wody itp.

Inne funkcje:
– w diagnozowaniu chorób alergicznych : ↑ = reakcja alergiczna (np. podrażnienie)