Synapsy

Question 1

Jakie są różnice między synapsą chemiczną a synapsą elektryczną?

Answer 1

Elektryczna: 1) budowa symetryczna 2) bezpośredni przepływ informacji 3) bez opóźnienia 4) przekazywanie dwukierunkowe 5) brak modulacji sygnału (neurony nie uczą się
Chemiczna: 1) budowa asymetryczna 2) pośredni przepływ informacji 3) z opóźnieniem 4) przekazywanie jednokierunkowe 5) możliwa modulacja sygnału (neurony się uczą)

Question 2

Rodzaje przekaźnictwa (3)

Answer 2

(1) Synapsa elektryczna
(2) Synapsa chemiczna
(3) EFAPSA - synapsa elektryczna, w której szczelina synaptyczna między błoną presynaptyczną i postsynaptyczną umożliwia bezpośredni kontakt między strukturami kanałowymi tych błon, co pozwala na przemieszczanie jonów i ładunków elektrycznych, i przechodzenie potencjału czynnościowego z jednej błony na drugą bez zmiany charakteru sygnału

Question 3

Co to jest WAGA SYNAPTYCZNA?

Answer 3

• Udział potencjałów postsynaptycznych w wytwarzaniu
  pot. czynnościowego neuronu postsynaptycznego
• Siła połączenia między neuronami w sieci neuronowej
• Zależna od zmian genetycznych (układ białek
  receptorowych w synapsie)

Question 4

Wymień typy synaps ze względu na połączenia między komórkami (5)

Answer 4

(1) neuron = neuron
(2) neuron = włókno mięśniowe
(3) neuron = gruczoł
(4) neuron = naczynie krwionośne
(5) receptor = neuron

Question 5

Jakie są dowody odrębności neuronów? (3)

Answer 5

(1) Odbarwienie - szczeliny widoczne pod mikroskopem
(2) Mierzenie odruchów - mniejsza szybkość przewodzenia w neuronach
(3) Eksperyment z sercem żaby - przekazywanie informacji w sposób chemiczny

Question 6

Czym jest odruch a czym łuk odruchowy?

Answer 6

Odruch to automatyczne reakcja mięśni na stymulację

Łuk odruchowy to pętla biegnąca od pobudzenia neuronu czuciowego do reakcji mięśni

Question 7

Skąd pochodzi nasza wiedza o właściwościach synaps?

Answer 7

Głównie z ekperymentów Charlesa Sherringtona nad odruchami (1906 i później)

Question 8

Jakie były 3 właściwości synaps zaobserwowane przez Sherringtona w badaniach nad odruchami?

Answer 8

(1) opóźnienie synaptyczne - odruchy są wolniejsze niż szybkość przewodzenia impulsu przez akson
(2) sumowanie czasowe i przestrzenne - kilka słabych bodźców zastosowanych w niewielkim przedziale czasu bądź też na ograniczonej powierzchni wywołuje silniejszy odruch niż poj. bodziec
(3) synapsy hamujące - gdy jeden zespół mięśni zostaje pobudzony, inny zespół mięśni ulega rozluźnieniu (zahamowany)

Question 9

Na czym polegał eksperyment Sherringtona?

Answer 9

Drażnienie łapy psa wywoływało kurczenie łapy i wyprost

Question 10

Co to jest sumowanie czasowe?

Answer 10

• Dodawanie do siebie ładunków wpływających do neuronu w krótkich odstępach czasu
• w jednej synapsie mogą być generowane w krótkich odstępach czasu EPSP lub IPSP

Question 11

Co to jest sumowanie przestrzenne?

Answer 11

• Dodawanie do siebie ładunków wpływających do neuronu przez wszystkie aktywne synapsy
• integrowanie info. ze wszystkich źródeł
• może to być EPSP lub IPSP

Question 12

Jakie są dowody na istnienie sumowania czasowego i przestrzennego?

Answer 12

Obserwacje Sherringtona:

• pojedyncze niewielkie kłucie (EPSP) nie wywoływało pot. czynnościowego (brak kurczenia łapy), natomiast gdy było powtarzane szybko, wywoływało kurczenie łapy
• jednoczesne niewielkie kłucie z wielu miejsc wywoływało pot. czynnościowy (kurczenie łapy)

Question 13

Co potwierdza obserwacja Sherringtona, że poj. niewielkie kłucie nie wywołało kurczenia łapy, natomiast kiedy kłucie odbywało się szybko, pies kurczył łapę?

Answer 13

potwierdza, że synapsy mają zdolność do sumowania czasowego

Question 14

Czego dowodem jest następująca obserwacja i kto jest jej autorem?
- poj. niewielkie kłucie nie wywołwyało kurczenia łapy, natomiast jednoczesne niewielkie kłucie z wielu miejsc wywoływało kurczenie łapy.

Answer 14

Jest do dowód na sumowanie przestrzenne. Sherrington

Question 15

Opisz eksperyment z żabimi sercami i jaki wynikał z niego wniosek

Answer 15

Doświadczenie Loewie’ego:

• dwa serca w osobnych pojemnikach ze swobodnym przepływem płynu fizjologicznego
• drażnienie elektryczne nerwu błędnego jednego serca -> spowolnienie skurczów
• z pewnym opóźnieniem występowało opóźnienie skurczów w drugim sercu

WNIOSEK:
istnieje przekazywanie chemiczne informacji w nerwach

Question 16

Definicja receptorów neuronu

Answer 16

• są to białka znajdujące się w błonie neuronu i wystające na zewnątrz komórki
• są zdolne do bardzo selektywnego (typ przekaźnika) i swoistego (typ receptora) łączenia się z określonymi substancjami sygnałowymi

Połączenie substancji sygnałowej (liganda) z receptorem -> zmiana konformacji (struktury przestrzennej) białka receptorowego -> przekazanie informacji do wnętrza komórki

Question 17

Czym różnią się receptory jonotropowe od metabotropowych?

Answer 17

R. jonotropowe - neuroprzekaźnik przyłącza się do receptora błonowego, co skutkuje prawie natychmiastowym otwarciem kanału dla pewnego typu jonów

R. metabotropowe - zainicjowanie sekwencji reakcji metabolicznych, które są wolniejsze, lecz działają dłużej (sekundy, minuty a nawet godziny

Question 18

Substancje aktywujące receptor nazywa się…

Answer 18

…agonistami tego receptora

Question 19

Co nazywa się antagonistami lub blokerami receptora?

Answer 19

Substancje blokujące receptor

Question 20

Wymień rodzaje receptorów ze względu na lokalizację (3)

Answer 20

(1) presynaptyczne : autoreceptory i heteroreceptory
(2) postsynaptyczne
(3) występujące poza obszarem synaps

Question 21

Co regulują receptory postsynaptyczne?

Answer 21

działanie błony postsynaptycznej

Question 22

co to autoreceptory i heteroreceptory?

Answer 22

Są to podtypy receptorów presynaptycznych

• autoreceptory to receptory swoiste dla neuroprzekaźnika
• heteroreceptory to receptory dla innych neuroprzekaźników

Question 23

Egzocytoza to…

Answer 23

…proces uwalniania neuroprzekaźnika z zakończenia neuronu do przestrzeni synaptycznej

Question 24

proces uwalniania neuroprzekaźnika z zakończenia neuronu do przestrzeni synaptycznej to …

Answer 24

…egzocytoza

Question 25

Wymień etapy mechanizmu egzocytozy (3)

Answer 25

W uproszczeniu: (1) pęcherzyk synaptyczny przytwierdzony jest do aktyny (2) depolaryzacja i odłączenie pęcherzyka (3) uwolnienie przekaźnika (dyfundowanie) do szczeliny synaptycznej

Question 26

Wymień etapy neurotransmisji (4)

Answer 26

(1) Depolaryzacja błony presynaptycznej i wniknięcie jonów Ca2+ ze szczeliny synaptycznej do cytoplazmy zakończenia neuronowego (2) Uwalnianie przekaźnika (3) Wiązanie z receptorem błony postsynaptycznej (4) Usunięcie neuroprzekażnika przez wychwyt zwrotny, rozkład przez enzymy lub transport do komórek glejowych

Question 27

Czym różnią się neuroprzekaźniki pierwotne od wtórnych?

Answer 27

N. pierwotne: - przekaźniki pierwszego rzędu - są uwalnianie do synapsy - przekazują informację tylko miejscowo N. wtórne: - przekaźniki drugiego rzędu - są uwalnianie w kom. nerwowej - mogą przekazywać informację w całej kom. nerwowej

Question 28

Które neuroprzekaźniki są uwalniane do synapsy, a które w kom. nerwowej?

Answer 28

N. pierwotne - do synapsy | N. wtórne - w kom. nerwowej

Question 29

Jakie założenie na temat neuroprzekaźników zawiera pogląd Dale'a?

Answer 29

Jeden neuron wytwarza tylko jeden rodzaj neuroprzekaźnika, czyli jeden i ten sam przekaźnik jest uwalniany przez wszystkie zakończenia tego neuronu

Question 30

Na czym polega modyfikacja poglądu Dale'a?

Answer 30

Modyfikacja: w zakończeniu nerwowym mogą współwystępować klasyczne neuroprzekaźniki wraz z neuropeptydami (przekaźnik o złożonej budowie). W jednym neuronie mogą współwystępować różne neuroprzekaźniki klasyczne.

Question 31

Jak nazywa się neuroprzekaźnik o złożonej budowie?

Answer 31

Neuropeptyd

Question 32

co to transmisja objętościowa?

Answer 32

- uwalnianie neuroprzekaźnika poza synapsę (dyfuzja) = aktywizacja milczących synaps, jest to podstawa neuroplastyczności - uwalnianie z tzw. żylakowatości (rozdęcia we włóknach zawierającyh pęcherzyki), działanie nawet na duże odległości, modyfikacja pracy układu nerwowego

Question 33

Gdy neuroprzekaźnik uwalniany jest poza synapsę, czyli rozchodzi się w przestrzeni międzykomórkowej, jest to...

Answer 33

...transmisja objętościowa

Question 34

Co nazywamy agonistą?

Answer 34

Substancje chemiczne aktywujące receptor (wzmacniacz)

Question 35

co nazywamy antagonistą?

Answer 35

substancje chemiczne blokujące receptor (bloker)

Question 36

Zdefiniuj wychwyt zwrotny

Answer 36

Proces wychwytu przez neuron presynaptyczny nierozkładalnych neuroprzekaźników ze szczeliny synaptycznej przez specjalne białka błonowe tzw. transportery

Question 37

Na czym polega hamowanie presynaptyczne?

Answer 37

Hamowanie presynaptyczne to zablokowanie dopływu impulsów do synapsy; - powstaje w wyniku działania synaps akso-aksonalnych - mniej przekaźnika uwalnia się z błony aksonu pobudzającego do szczeliny synaptycznej - neuroprzekaźnik pierwotny pośrednio łączy się z receptorem w błonie zakończenia synaptycznego, wymagany jest udział przekaźnika wtórnego - > rezultat: zmniejszenie ilości jonów wapnia w cytoplazmie hamowanego neuronu, w rezultacie pęcherzyki nie mogą się odłączyć i nie dochodzi do uwolnienia neuroprzekaźnika

Question 38

Na czym polega hamowanie postsynaptyczne?

Answer 38

Jest to zmniejszenie pobudliwości neuronu -> neuron jest mniej wrażliwy na pobudzenie z innych neuronów. - hiperpolaryzacja błony neuronu hamowanego -> trudniej pojawia się potencjał czynnościowy - hiperpolaryzacja: neuroprzekaźniki hamujące otwierają kanały chlorkowe i następuję napływ ujemnych jonów chlorkowych do wnętrza komórki, które jest teraz bardziej elektroujemne - podobny efekt: otwarcie kanałów potasowych i wypływ dodatnich jonów potasowych

Question 39

Podział neuroprzekaźników ze względu na budowę chemiczną (6)

Answer 39

1) Aminokwasy - pobudzające: kwas glutaminowy i asparaginowy - hamujące: glicyna, GABA 2) Aminy biogenne - acetylocholina - aminy katecholowe: dopamina, noradrenalina, adrenalina - amina indolowa: serotonina i histamina 3) Neuropeptydy 4) Gazy: tlenek azotu, tlenek węgla 5) Tlenki metali : tlenek cynku 6) Aminokwas: d-Seryna

Question 40

Podział neuroprzekaźników na klasy (3)

Answer 40

Klasa I - rozproszona organizacja - pobudzające Asp, Glu i hamujące Gly, GABA Klasa II - krótkie i długie szlaki nerwowe - aminy biogenne acetylocholina, dopamina, noradrenalina, adrenalina, serotonina i histamina Klasa III - zazwyczaj zmieniają działanie neuroprzekaźników klasy I i II - neuropeptydy (opiody) - peptydy neuroprzysadkowe

Question 41

Wymień i krótko opisz główne układy neuroprzekaźnikowe (5)

Answer 41

(1) U. noradrenergiczny - reguluje aktywność mózgu; jądro miejsca sinawego (2) U. serotoninergiczny - reguluje nastrój; jądra szwu (3) U. dopaminergiczny - ukłąd nagrody; istota czarna (4) U. glutaminergiczny - układ pobudzający; różne obszary oun (5) U. gabaergiczny - układ hamujący; różne obszary oun

Question 42

za co odpowiada układ noradrenergiczny i w którym obszarze jest wytwarzany?

Answer 42

główny układ regulacji aktywności mózgu | jądro miejsca sinawego

Question 43

za co odpowiada układ serotoinergiczny i w jakim obszarze jest wytwarzany?

Answer 43

reguluje nastrój | jądra szwu

Question 44

za co odpowiada układ dopaminergiczny i w jakim obszarze występuje?

Answer 44

układ nagrody | istota czarna

Question 45

za co odpowiada układ glutaminergiczny i w jakim obszarze jest wytwarzany?

Answer 45

główny układ pobudzający | różne obszary oun

Question 46

za co odpowiada układ gabaergiczny i w jakim obszarze występuje?

Answer 46

główny układ hamujący | różne obszary oun

Question 47

Opisz adrenalinę

Answer 47

Miejsce wytwarzania: pień mózgu, w neuronach układu współczulnego Receptory: alfa i beta adrenergiczne Choroby: krążenia (leki nasercowe i naczyniowe) Podstawowe funkcje: - aktywizacja układu współczulnego (sympatycznego) = reakcja stresu u zwierząt i ludzi. - w ośrodkowym układzie nerwowym odpowiada za utrzymanie tonusu (stałe napięcie czynnościowe mięśni szkieletowych warunkujące zachowanie postawy ciała, rysów twarzy itp.)

Question 48

gdzie jest wytwarzana adrenalina?

Answer 48

pień mózgu | neurony układu współczulnego

Question 49

jakie choroby są związane z adrenaliną?

Answer 49

krążenia

Question 50

jakie są podstawowe funkcje adrenaliny?

Answer 50

aktywizacja układu współczulnego = rekacja stresu | ośrodkowy układ nerwowy - utrzymanie tonusu

Question 51

Opisz noradrenalinę

Answer 51

Miejsce wytwarzania: miejsce sinawe w pniu mózgu, w neuronach układu współczulnego Receptory: alfa i beta adrenergiczne Choroby: krążenia (leki nasercowe i naczyniowe) Podstawowe funkcje: podobnie jak adrenalina: - aktywizacja układu współczulnego (sympatycznego) = reakcja stresu u zwierząt i ludzi. - w ośrodkowym układzie nerwowym odpowiada za utrzymanie tonusu

Question 52

Opisz acetylocholinę

Answer 52

Miejsce wytwarzania: głównie jądro podstawne wielkokomórkowe ( Meynerta ), w neuronach układu przywspółczulnego Receptory: nikotynowe i muskarynowe Choroby: autoimmuonogenna choroba neurologiczna (miastenia) Podstawowe funkcje: - aktywizuje układ przywspółczulny (parasympatyczny) - bierze udział w procesach uczenia się i pamięci

Question 53

z jaką chorobą związana jest acetylocholina?

Answer 53

autoimmunogenna choroba neurologiczna (miastenia)

Question 54

wymień receptory dla acetylocholiny

Answer 54

nikotynowe i muskarynowe

Question 55

jakie funkcje pełni acetylocholina?

Answer 55

aktywizacja układu przywspółczulnego (parasympatycznego) | bierze udział w procesach uczenia się i pamięci

Question 56

Opisz dopaminę

Answer 56

Miejsce wytwarzania: istota czarna (głównie), 80% występuje w prążkowiu Receptory: typ D1 (D1 i D5) oraz typ D2 (D2, D3, D4) Choroby: – choroba Parkinsona (obumieranie neuronów w istocie czarnej i w prążkowiu (↓) – schizofrenia (↑) – choroby afektywne (rola nieokreślona) Podstawowe funkcje: – w układzie pozapiramidowym: napęd ruchowy, koordynacja oraz napięcie mięśni – w układzie limbicznym generowanie emocji – w podwzgórzu regulacja wydzielania hormonów Inne funkcje: – w leczeniu ostrych niewydolności nerek – podnosi ciśnienie krwi = stosowana we wstrząsie septycznym

Question 57

z jakimi chorobami związana jest dopamina?

Answer 57

– choroba Parkinsona (obumieranie neuronów w istocie czarnej i w prążkowiu (↓) – schizofrenia (↑) – choroby afektywne (rola nieokreślona)

Question 58

Opisz serotoninę

Answer 58

Miejsce wytwarzania: jądra szwu i górna część pnia mózgu, występuje głównie w korze mózgowej Receptory: 5HT1 5HT7 (5HT3 = receptor jonotropowy , pozostałe metabotropowe Choroby: – schizofrenia (↓) – depresja (↓) – depresja (lek Prozac blokuje wychwyt zwrotny serotoniny) Podstawowe funkcje: – funkcje fizjologiczne (regulacja apetytu, snu, temperatury, ciśnienia i krzepnięcia krwi) – funkcje bardziej złożone (regulacja zachowań impulsywnych, zachowań seksualnych) Inne funkcje: –↑ = agresja, zmęczenie i wrażliwość na ból - mutacja genu kodującego receptor 5HT 2A wiąże się z wyższym ryzykiem samobójstwa

Question 59

Z jakimi chorobami związana jest serotonina?

Answer 59

– schizofrenia (↓) – depresja (↓) – depresja (lek Prozac blokuje wychwyt zwrotny serotoniny)

Question 60

Opisz histaminę

Answer 60

Miejsce wytwarzania: górna część podwzgórza , zwłaszcza jądro wielkokomórkowe, występuje głównie w korze mózgowej Receptory: H1, H2 Podstawowe funkcje: – regulacja czynności wegetatywnych takich jak: pobieranie pokarmu, wody itp. Inne funkcje: – w diagnozowaniu chorób alergicznych : ↑ = reakcja alergiczna (np. podrażnienie)