Czuwanie, sen, ból

Question 1

Czym jest endogenny rytm okołoroczny?

Answer 1

To rodzaj wewnętrznego kalendarza, który przygotowuje zwierzę do zmian pór roku.

Question 2

Czym jest endogenny rytm okołodobowy?

Answer 2

To rodzaj wewnętrznego wskaźnika regulującego sen i czuwanie

Question 3

Od czego zależy czas trwania rytmu dobowego?

Answer 3

Od ilości światła np. przy stałym oświetleniu mamy problemy ze snem, a rytm trwa krócej niż 24 godziny.

Question 4

Czym jest zegar biologiczny?

Answer 4

Praca mózgu, który wytwarza własne rytmy, można go przestawić, najważniejsze znaczenie ma światło, mniejsze aktywność (ssaki)

Question 5

Jaka część mózgu jest podłożem zegara biologicznego?

Answer 5

Jądro nadskrzyżowaniowe

Question 6

Gdzie znajduje się jądro nadskrzyżowaniowe?

Answer 6

znajduje się ono w podwzgórzu, nad skrzyżowaniem wzrokowym (stąd nazwa)

Question 7

Jakie funkcje pełni jądro nadskrzyżowaniowe?

Answer 7

sprawuje kontrolę nad okołodobowym rytmem snu i temperatury
pełni funkcję samo z siebie, która zależy od genów, a nie jest nabyta

Question 8

Co na temat rytmu snu wykazały badania na chomikach?

Answer 8

Badania na chomikach pokazały, że rytm dostosowywał się do tempa dawców a nie biorców (przeszczep: dawca = rytm 24 godzinny, biorca = rytm 20 godzinny, potem biorca = rytm 24 godzinny)

Question 9

Jaka jest rola melatoniny?

Answer 9

Jądro nadskrzyżowaniowe steruje pracą szyszynki, która wydziela melatoninę = hormon, który działa nasennie. Melatonina sprzyja przechodzenia z aktywności w rytm wyłączania aktywności.
W organizmie człowieka melatonina jest wydzielana głównie w nocy, dlatego odczuwamy senność = zaczyna być wydzielana około 2 lub 3 godziny przed snem.
Kiedy zmieniamy strefę czasową i zaczynamy żyć według nowego rozkładu dnia, dalej chce się nam spać o dawnych porach, dopóki nie przestawi się nasz cykl biologiczny

Question 10

Czym jest choroba transatlantycka?

Answer 10

To inaczej jet lag. Zaburzenie rytmów okołodobowych spowodowane zmianą stref czasowych podczas podróży samolotem. Objawy: senność w ciągu dnia, bezsenność w nocy, osłabienie koncentracji
mechanizm: zegar wewnętrzny okołodobowy musi się przystosować do zegara zewnętrznego

Question 11

Jakie warianty ma jet lag?

Answer 11

• na zachód (opóźnienie fazy), w nocy mamy kontakt z jasnym światłem i jesteśmy aktywni, łatwiej
• na wschód (przyspieszenie fazy), szybciej idziemy spać i musimy wcześniej wstać, trudniej

Question 12

Jak światło wpływa na rytm okołodobowy?

Answer 12

Z siatkówki do jądra nadskrzyżowaniowego biegnie specjalny szlak nerwu wzrokowego, tzw. szlak siatkówkowo podwzgórzowy.
Specjalne receptory siatkówki wysyłają informacje tym szlakiem, niezależnie od aktywności czopków i pręcików.
Komórki te reagują na światło bardzo powoli = wyłączają się powoli gdy światło gaśnie, zatem reagują na średnią ilość światła a nie na zmianę światła

Question 13

Czym charakteryzuje się Faza I snu?

Answer 13

Nieregularne fale o niskiej amplitudzie, aktywność wysoka ale słabnie.

Question 14

Czym charakteryzuje się II Faza snu?

Answer 14

Wrzeciono senne i zespół K (ujemna fala o dużej amplitudzie, po której jest mniejsza
i wolniejsza fala dodatnia)

Question 15

Czym charakteryzują się fala III i IV?

Answer 15

Fale wolne o wysokiej amplitudzie

Question 16

Czym w zapisie EEG charakteryzuje się stan czuwania?

Answer 16

Stan czuwania charakteryzuje się szybkimi falami o niskiej amplitudzie.

Question 17

Czym w zapisie EEG charakteryzuje się sen?

Answer 17

Sen charakteryzuje się wolnymi falami o wysokiej amplitudzie.

Question 18

Czym jest wrzeciono senne?

Answer 18

Powtarzające się fale o nieco większej, ale nadal niewielkiej amplitudzie, występujące w II fazie snu.

Question 19

Czym jest zespół K?

Answer 19

Wysoka amplituda, po której znowu amplituda maleje. Występuje w II fazie snu.

Question 20

Czym jest sen paradoksalny?

Answer 20

Okres podczas snu, kiedy znacznie zwiększa się aktywność nerwowa. Jest cechą i snu głębokiego i płytkiego. Ma dwa okresy przeplatające się: REM i nonREM.

Question 21

Czym jest okres REM?

Answer 21

okresy szybkich ruchów gałek ocznych

Question 22

Czym jest faza non-REM?

Answer 22

Okresy poza fazą REM, nie ma szybkich ruchów gałek ocznych

Question 23

Czym jest polisomnografia?

Answer 23

Metoda badania snu. To metoda łącząca EEG i rejestrację ruchów gałek ocznych. Wtedy można nakładać informacje z dwóch źródeł

Question 24

Jakie struktury mózgowe mają największe znaczenie dla regulacji pobudzenia i snu? (5)

Answer 24

Układ śródmózgowio-rdzeniowy

Miejsce sinawe

Część podstawna przodomózgowia

Niektóre obszary podwzgórza

Grzbietowa część szwu i most

Question 25

Jaka jest rola układu śródmózgowiowo-mostowego dla regulacji snu i pobudzenia i jakie neuroprzekaźniki biorą w tym udział?

Answer 25

Zwiększa poziom pobudzenia kory. Neuroprzekaźniki: Acetyloholina i glutaminian

Question 26

Jaka jest rola miejsca sinawego dla regulacji snu i pobudzenia i jakie neuroprzekaźniki biorą w tym udział?

Answer 26

W stanie czuwania wspomaganie procesów zapamiętywania, blokowanie snu REM. Neuroprzekaźni: noradrenalina.

Question 27

Jaka jest rola części podstawnej przodomózgowia dla regulacji snu i pobudzenia i jakie neuroprzekaźniki biorą w tym udział?

Answer 27

Większość komórek związane jest z aktywnością regulowaną acetyloholiną. Skutkiem jest pobudzenie wzógrza i kory mózgowej, wspomaganie uczenia się i uwagi, przejście od snu NREM do REM.

Pozostałe komórki są regulowane GABA. Skutkiem jest hamowanie wzgórza i kory mózgowej.

Question 28

Jaka jest rola podwzgórza dla regulacji snu i pobudzenia i jakie neuroprzekaźniki biorą w tym udział?

Answer 28

Zwiększanie pobudzenia. Neuroprzekaźnik - histamina.

Question 29

Jaka jest rola grzbietowej części szwu i mostu dla regulacji snu i pobudzenia i jakie neuroprzekaźniki biorą w tym udział?

Answer 29

Przerwanie snu REM. Neuroprzekaźnik to serotonina.

Question 30

Czym są fale PGO?

Answer 30

Typ fal podczas fazy REM. Nieco odmienny zapis fal dla różnych struktur mózgowych:

• P - most - związane z falą o niskiej amplitudzie na stałym poziomie
• G - ciało kolankowate boczne → krótkotrwałe wahania - amplituda wzrasta, stabilizuje się, wzrasta itd.
• O - część kory potylicznej → regularne, zazwyczaj ujemne amplitudy

Question 31

Jakie zwierzęta mają najkrótszy sen wśród ssaków?

Answer 31

Konie

Question 32

Jakie zwierzęta mają najdłuższy sen?

Answer 32

Nietoperz, pancernik, kot

Question 33

Czym jest narkolepsja?

Answer 33

Częste i niespodziewane napady
senności podczas dnia: napady snu, katalepsja
(napadowe zwiotczenie mięśni w stanie czuwania),
porażenie senne, halucynacje hipnagogiczne
(podczas zasypiania)

Question 34

Czym jest bezdech senny?

Answer 34

Wielokrotne w ciągu snu przerwy w oddychaniu.

Question 35

Czym są mioklonie nocne?

Answer 35

Okresowe ruchy kończyn we śnie = nawracające i mimowolne ruchy nóg lub
rzadziej ramion

Question 36

Czym są zaburzenia zachowania we śnie REM?

Answer 36

Zaburzenie snu, osoby chodzą dookoła, mogą robić krzywdę innym (jak walka)

Question 37

O czym mówi teoria regeneracji?

Answer 37

Teoria regeneracji = sen polega na umożliwieniu organizmowi, a zwłaszcza mózgowi, zregenerować się po wysiłku całego dnia

Question 38

O czym mówi wyjaśniająca sen teoria ewolucji?

Answer 38

sen to wymuszone oszczędzanie energii w okresach, gdy trudniej realizować potrzeby organizmu

Question 39

W jaki sposób teoria ewolucji i regeneracji łączą się w wyjaśnianiu snu?

Answer 39

Teorie się uzupełniają = śpimy, gdy nie zajmujemy się niczym (trudno realizować potrzeby)
i oszczędzamy energię (regenerujemy się)

Question 40

W jaki sposób teoria aktywacji i syntezy wyjaśnia marzenia senne?

Answer 40

Hipoteza aktywacji i syntezy = marzenia senne zaczynają się od rytmicznych przejawów spontanicznej aktywności w obszarze mostu (fale PGO), które pobudzają częściowo wiele, ale nie wszystkie partie kory, następnie kora łączy te przypadkowe sygnały z jakąś inną aktywnością, która właśnie zaszła, interpretuje tę sumę informacji i stara się skompilować z tego wszystkiego jakąś sensowną treść

Question 41

W jaki sposób teoria kliniczno-anatomiczna wyjaśnia sen?

Answer 41

Sen to procesy myślowe w odmiennych warunkach, została sformułowana na
podstawie marzeń sennych pacjentów z różnego rodzaju urazami mózgu.