Naukowe i przednaukowe koncepcje na związek mózg-zachowanie Flashcards

1
Q

Która koncepcja zakłada, że jednej części mózgu odpowiada jedna część psychiczna?

A

Koncepcja wąskolokalizacyjna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Jakie są argumenty przeciwko koncepcji wąskolokalizacyjnej?

A

Zaburzenie jednej czynności może wynikać z zaburzenia różnych struktur mózgowych
Powrót funkcji
Uszkodzenie jednej struktury może powodować zaburzenia wielu czynności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Jakie mamy nauki o mózgu?

A

Neurobiologia, neurobiologia behawioralna, neuropsychologia, psychofizjologia i neuronauka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Czym się zajmuje neurobiologia behawioralna?

A

Tym, jak funkcjonowanie mózgu wpływa na zachowanie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Czym zajmuje się neuropsychologia?

A

Nueropsychologia bada możliwości psychologiczne osób po urazach mózgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Czym się zajmuje psychofizjologia?

A

Psychofizjologia zajmuje się rytmem serca, częstotliwością oddechową, falami mózgowymi i innymi czynnikami fizjologicznymi zmieniającymi się pod wpływem aktywności i przetwarzanie informacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jakie mamy proste reakcje ruchowe?

A

Kinezy, taksje, tropizmy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jaką wiedzę o mózgu zawiera papirus Smitha?

A

48 przypadków medycznych, wiedza o oponach mózgu i płynie mózgowordzeniowym, dowód na związek mózg-zachowanie -> ludzie drżą, kiedy dotyka się ich mózgu podczas operacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Czym jest kraniotomia?

A

Chirurgiczne otwarcie czaszki, zabieg wykonywany już w czasach starożytnych w różnych regionach świata

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Na czym polegała hipoteza Galena?

A

Teoria pneumy, gazu psychicznego. Gaz przedostawał się do różnych części ciała człowieka, w tym mózgu. Powstawał tam gaz animalny = psyche = duchowy. Później przedostawał się do narządów zmysłów i do mięśni.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Czym była doktryna komorowa i kiedy panowała?

A

Sformułowana na przełomie IV wieku doktryna, mówiąca, że procesy psychiczne zlokalizowane są w komorach mózgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Kim był Wezaliusz i czym się zajmował?

A

Uczeń francuskiego anatoma Sylwiusza, tworzył rysunki anatomiczne mózgu na podstawie sekcji zwłok. Dzięki niemu inni mogli tworzyć jakieś koncepcje.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Gdzie Kartezjusz lokalizował duszę?

A

W szyszynce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Skąd wiemy, że frenologia się myli?

A

Bo kora mózgowa jest oddzielona od czaszki, nawet nowotwór mózgu nie spowoduje zmiany na powierzchni czaszki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Dlaczego frenologia nie jest koncepcją naukową?

A

Samo założenie jest błędne, nie możemy go zweryfikować.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kto był twórcą frenologii?

A

Gall i Spruzheim

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jakie były założenia frenologii?

A

Wnioskowanie o zdolnościach z kształtu czaszki. Według frenologii mózg składa się z wielu organów, a każdy odpowiada za odrębną wrodzoną zdolność. Dzięki rozwojowi organów mózgowych na czaszce powstają wypukłości.
Badanie za pomocą kranioskopii, czyli obmacywania wypukłości na czaszce.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Czym jest kranioskopia?

A

Badanie wypukłości na czaszce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jakie są założenia teorii wąskolokalizacyjnej?

A

Każdą część psychiczną można powiązać z jakąś konkretną częścią mózgu. Dana część mózgu odpowiada za jakąś konkretną funkcję.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jak weryfikowano koncepcję wąskolokalizacyjną?

A

Obserwacja pacjentów, którzy mieli uszkodzone mózgi, robiono sekcje i stosowano metodę korelacji, łącząc objaw z uszkodzeniem i na tej podstawie wnioskując o tym, skąd to uszkodzenie wynika.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Kim był Louis Leborgne?

A

Tzw. pacjent “tan”, pacjent Brocci, który umiał mówić tylko “tan”. Po jego śmierci w wyniku sekcji Brocca odnalazł uszkodzony fragment w lewym płacie czołowym → teraz okolica Brocca.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jakie problemy miał pacjent Wernickego z uszkodzoną tzw. okolicą Wernickego?

A

Nie umiał rozumieć mowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Czym są mapy korowe Brodmana?

A

Mapa zróżnicowania poszczególnych pól kory czołowej. Każde pole oznaczone cyfrą, każda z tych lokalizacji spełnia nieco inne funkcji. Pola zróżnicowane są pod względem budowy komórek w tym polu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jakie są założenia koncepcji antylokalizacyjnej?

A

Mózg wytwarza funkcje psychiczne jako całość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Jakie badania na zwierzętach potwierdzają koncepcję antylokalizacyjną?

A

Flourens uszkadzał mózgi gołębi i obserwował, w jaki sposób gołębie się zachowują. Zaobserwował, że nie to, którą część uszkadza, a jak dużo uszkadzał ma znaczenie.
Lashley prowadził badania na na szczurach, które uczył pokonywać labirynt w celu zdobycia pożywienia ⇒ im więcej mózgu było usuwane, tym większe problemy miał szczur z realizacją zadania.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Na czym polegały badania Golsteina?

A

Golstein wyróżnił myślenie konkretne (postawa konkretna) i myślenie abstrakcyjne (postawa abstrakcyjna). Prosił pacjentów z uszkodzeniami mózgu o wyjaśnienie przysłów. Pacjenci z poważnym uszkodzeniem mózgu mieli problem z odniesieniem bezpośredniego znaczenia przysłowia na inne sytuacje, zgeneralizowanie go. To zaburzenia myślenia abstrakcyjnego. Im więcej mózgu było uszkodzone, tym większe zaburzenia myślenia abstrakcyjnego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Jakie są argumenty za koncepcją antylokalizacyjną?

A

Badania Flourensa nad gołębiami, Lashleya nad szczurami i Golsteina nad rozumieniem przysłów.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Jakie są argumenty przeciwko hipotezie antylokalizacyjnej?

A
  • te wszystkie, które świadczą za koncepcją wąskolokalizacyjną
  • jeśli mózg jako całość realizuje funkcje psychiczne, to działałby jak inne organy w organizmie człowieka np. wątroba. Mózg spełnia wiele różnych funkcji, steruje pracą całych systemów a nie jedną funkcję
  • nie można wprost przekładać wiedzę o zachowaniu zwierząt z uszkodzonym mózgiem na mózg człowieka → mózgi różnych gatunków są zróżnicowane, pod względem wielkości, budowy, budowy struktur
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Na czym polega koncepcja konekcjonistyczna?

A

Mózg wytwarza funkcje psychiczne poprzez połączenia różnych obszarów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Jakie badanie Wernickego dowodzi koncepcji konekcjonistycznej?

A

Karl Wernicke badał pacjentkę, która miała uszkodzenie nie konkretnej struktury, a połączenia między strukturami czyli pęczka łukowatego. Pacjentka miała trudność z powtarzaniem zasłyszanych słów → afazja przewodzenia. Połączenie jest ważne, a nie tylko struktury.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Jakie są argumenty przeciwko koncepcji konekcjonistycznej?

A

Istnieją funkcje proste, które mają konkretne lokalizacje.

32
Q

Czym się zajmuje neurobiologia?

A

Anatomią, biohemią, fizjologią układu nerwowego

33
Q

Czym się zajmuje neuronauka?

A

Neurobiologiczne podłoże procesów psychicznych badane metodami neuroobrazowania

34
Q

Czym są kinezy?

A

Proste ruchy drobnych organizmów nie związane z kierunkiem bodźca, lecz jego natężeniem

35
Q

Czym są taksje?

A

Proste ruchy drobnych organizmów, związane z kierunkiem bodźca

36
Q

Jakie są założenia mieloarchitektoniki?

A

Mieloarchitektonika mówi, że funkcje zależą nie tylko od samych połączeń, ale od jakości tych połączeń. Związana jest z badaniami mieliny czyli tego, co otacza aksony. Mielina wpływa na szybkość przekazywania impulsu nerwowego.

37
Q

Kto jest autorem koncepcji rewerberacji?

A

Donald Hebb

38
Q

Czym są jednostki gnostyczne?

A

Według koncepcji Konorskiego jednostki gnostyczne to komórki nerwowe spełniające szczególną rolę w ramach sieci neuronów. Jednostki i te połączenia są reprezentacjami danych funkcji psychicznych. Są zlokalizowane w polach w korze mózgu. Tworzą system połączeń na zasadzie konwergencji (wiele różnych neuronów przekazuje informacje do jednego neuronu) albo dywergencji (jeden neuron przekazuje informacje innym neuronom)

39
Q

Jakie są współczesne koncepcje na związek mózg-zachowanie? (łącznie 7)

A

Koncepcja układu funkcjonalnego, koncepcja gradientu korowego, koncepcja podwójnej dysocjacji funkcji, koncepcja zespołu dyskoneksji, teoria mikrogenetyczna, teoria przepływu informacji, teoria hierarchicznych modeli działania

40
Q

Jakie mamy akty behawioralne?

A
  • Lokomocja (np. przemieszczanie się)
  • Manipulacja przedmiotem (np. jedzenie widelcem)
  • Mimika (np. ruchy mięśni twarzy)
  • Fonacja (np. dźwięczność)
  • Wokalizacja (np. śpiew)
  • Pozy (np. układ ciała)
41
Q

Jaka jest definicja układu funkcjonalnego według Łurji?

A

Stałe (niezmienne) zadanie, które jest wykonywane przez zmienne (niestałe) mechanizmy doprowadzające cały proces do stałego (niezmiennego) wyniku.

42
Q

Kto jest uważany za twórcę neuropsychologii?

A

Aleksandr Łurja

43
Q

Jakie są założenia koncepcji układu funkcjonalnego?

A

Funkcje psychiczne można podzielić na funkcje złożone i funkcje proste. Np. funkcja językowa to funkcja złożona, w jej ramach możemy wyróżnić funkcje proste np. samo mówienie, rozumienie, powtarzanie, czytanie, pisanie itp.

Funkcje złożone nie mają jednej konkretnej lokalizacji w naszym mózgu, natomiast możemy lokalizować funkcje proste. Np. mówienie to środek Brocca, rozumienie to Wernickego, a powtarzanie to połączenie między Brocca a Wernickego.

Funkcje złożone nie mają ośrodków i zależą od przebiegu funkcji prostych mających lokalizację.

44
Q

Jakie bloki aktywności wyróżnił Łurja?

A
  • blok programowania aktywności (płaty czołowe)
  • blok przetwarzania informacji (płaty ciemieniowe, płaty skroniowe, płaty potyliczne)
  • blok energetyczny (międzymózgowie, most, pień)
45
Q

Za co według Łurji odpowiada blok energetyczny?

A

Blok energetyczny wytwarza napięcie dla całego mózgu

46
Q

Jakie są argumenty za koncepcją układów funkcjonalnych?

A
  • połączenia funkcjonalne (Pawłow)
  • układ funkcjonalny (Łurja)
  • funkcje proste i złożone (Anochin)
47
Q

Czym jest gradient korowy?

A

Jest to uszeregowanie funkcjonalnie odrębnych okolic korowych ustawionych wzdłuż osi oznaczonej na jej krańcach przez dwie okolice pierwszorzędowe.

48
Q

Jaka jest wada koncepcji gradientu korowego?

A

Koncepcja pomija rolę struktur podkorowych i złożonych sieci neuronalnych.

49
Q

Jakie jest założenie koncepcji podwójnej dysocjacji funkcji?

A

Uszkodzenie dwóch różnych struktur mózgu tworzy odrębny wzór zaburzeń

50
Q

Jakie są argumenty za koncepcją podwójnej dysocjacji funkcji?

A

Obserwacje pacjentów z „czystymi” deficytami (różni autorzy)

51
Q

Jakie są argumenty przeciwko koncepcji podwójnej dysocjacji funkcji?

A

Niektóre funkcje, zwłaszcza złożone nie mają konkretnej lokalizacji w mózgu

52
Q

Czego nie możemy wyjaśnić bez koncepcji mikrogenetycznej?

A

Bez tej koncepcji nie możemy wyjaśnić niektórych funkcji np. świadomość → kim jesteśmy, gdzie się znajdujemy, jakie jest nasze tu i teraz

53
Q

Jakie są trzy piętra mózgu według teorii mikrogenetycznej?

A
  • pień mózgu ze śródmózgowiem → proste reakcje ochronne, walka lub ucieczka
  • układ limbiczny, zwoje podstawy i móżdżek → przekształcanie informacji emocjonalnych
  • kora mózgowa → decyzje, że chcę lub nie chcę czegoś zrobić
54
Q

Na czym polega pulsowanie stanów umysłowych?

A

Każde ponowienie stanu umysłowego nakłada się na stan poprzedni, co sprawia, że doznania z przeszłości są dostępne w poznaniu teraźniejszym. w ułamkach sekundy powstaje jeden impuls i rozprzestrzenia się po sieci nerwowej i następny rozprzestrzenia się po tej samej sieci nerwowej, im czas bardziej biegnie, tym dzieje się coraz więcej przekształceń w sieci mózgowej, impuls ma trochę inny kształt. Krótki okres czasu - poczucie teraźniejszości. Po jakimś czasie tworzy się pamięć krótkotrwała. Im więcej czasu upłynie, tym sieć się bardziej przekształci.

55
Q

Na czym polega rozumienie zaburzeń w teorii mikrogenetycznej?

A

Każdy proces przechodzi przez kolejne piętra mózgu (pień mózgu, układ limbiczny, kora czołowa), jeśli dochodzi do uszkodzenia, to ujawnia się zbyt wcześnie.

56
Q

Jakie argumenty wspierają koncepcję mieloarchitektoniki?

A

Mielina nie jest wykształcona od razu po urodzeniu, wykształca się w trakcie naszego życia. Najbardziej dojrzała mielina czołowa jest ok. 30 r.ż. Ponieważ niektóre funkcje psychiczne stają się najbardziej dojrzałe w podobnym okresie, założono, że można powiązać rozwój tych funkcji z szybkością komunikacji pewnych części mózgowych, zwłaszcza kory czołowej.

57
Q

Na czym polega teoria przepływu informacji?

A

Percepcja powstaje na skutek współdziałania dróg aferentnych (doprowadzających informacje) i eferentnych (odprowadzających informacje).

58
Q

Jakie są wyjaśnienia zachowania?

A
  • Fizjologiczne = mózg i narządy (np. jakie są reakcje chemiczne albo aktywność neuronowa)
  • Ontogenetyczne = rozwój jakiejś struktury lub zachowania (wpływ czynników takich jak geny, odżywianie, doświadczenia)
  • Ewolucyjne = to co pojawiło się kiedyś i pozostało do dzisiaj (np. odruchy)
  • Funkcjonalne = dlaczego dana część ciała się tak rozwinęła i pełni taką funkcję (np. kamuflaż)
59
Q

Jakie są założenia hierarchicznych modeli działania?

A

Mózg wytwarza funkcje psychiczne poprzez mechaniczne uczenie się w sposób hierarchiczny. Informacje są przekazywane z jednego modułu do drugiego, do trzeciego.

60
Q

Jakie są argumenty za teorią hierarchicznych modeli działania?

A

Sztuczne sieci neuronowe → jeśli umiemy stworzyć mechanizm, który przypomina sieci neuronowe, to możemy powiedzieć, że mózg może podobnie przetwarzać informacje.

61
Q

Jakie są argumenty przeciwko teorii hierarchicznych modeli działania?

A

Nie wyjaśnia w jaki sposób działa mózg nieprawidłowo, po uszkodzeniu.

62
Q

Na czym polega model równoległego przetwarzania informacji?

A

Mózg nie wytwarza funkcji krok po kroku, tylko moduły uruchamiają się wzajemnie, równocześnie. Możemy równocześnie przetwarzać różne bodźce np. przetwarzamy komunikaty słowne (lewa półkula), ale potrafimy też zwracać uwagę na sygnały emocjonalne.

63
Q

Jakie są argumenty przeciw teorii hierarchicznych modeli działania?

A

pomijanie znaczenia zaburzeń neuropsychologicznych

64
Q

Jaka jest psychologiczna definicja zachowania?

A

Zachowanie jest sposobem przystosowywania się organizmów do środowiska, zachowanie jest działaniem, przedmiotem badań psychologii jest w dużej mierze obserwowalne zachowanie ludzi i różnych gatunków zwierząt.

65
Q

Jaka jest biologiczna definicja zachowania?

A

Zachowanie to skoordynowane reakcje osobnika służące zaspokojeniu określonej potrzeby (biologicznej, psychicznej lub społecznej) zachodzące pod wpływem czynników wewnętrznych lub bodźców zewnętrznych.

66
Q

Jakie są funkcje zachowania, wraz z przykładami?

A

• Ochrona przed niebezpieczeństwem (np. matki chronią swoje dzieci, zwierzęta atakują, gdy czują się zagrożone) • Ułatwienie poznawania otoczenia (np. studenci poznają nowe miasto, wydział, kluby, puby) • Umożliwia rozród = oznacza ważną funkcję ewolucyjną (np. przetrwanie, przedłużenie gatunku) • Opieka nad potomstwem (np. poszukiwanie pożywienia, karmienie, budowanie gniazda) • Tworzenie grup społecznych (np. dwie lub więcej jednostek, grupa ma swoje cele, często się spotyka, podróż w PKP w przedziale to nie grupa społeczna)

67
Q

Co oznacza, że zachowanie jest telenomiczne?

A

To oznacza, że zachowanie jest celowe, ukierunkowane na realizacje określonych działań. W drodze ewolucji mechanizm biologiczny zachowania ukształtował się w taki sposób, że służą one do realizacji różnych funkcji.

Działania ukierunkowane na cel są realizowane w dwojaki sposób:
– za pomocą odruchów wrodzonych działających na poziomie łuku odruchowego
– za pomocą zachowań popędowych = przez wzbudzenie odpowiednich struktur mózgowych
Zachowania celowe są realizowane przez mózg, bardzo proste zachowania mogą być realizowane bez pomocy mózgu.

68
Q

Jakie są łatwe i trudne problemy powiązane z pojęciem świadomości?

A

Łatwe problemy = odnoszą się do wielu zjawisk obejmujących zwykle mianem “świadomości”, takich jak różnica pomiędzy przytomnością a snem Trudne pytania = dotyczą tego, w jaki sposób jakikolwiek rodzaj aktywności mózgu może być skojarzony ze świadomością

69
Q

Co głosi dualizm?

A

umysł a mózg, twory (byty) oddzielne ale w pewnym sensie połączone

70
Q

Co oznacza monizm?

A

Monizm = istnieje jeden rodzaj substancji:

  • materializm = istnieje tylko byt fizyczny, czyli mózg, nie ma psychiki
  • mentalizm = istnieje wyłącznie umysł, a świat istnieje dlatego, bo o nim myślimy
  • teoria identyczności = opisywanie tego samego za pomocą różnych pojęć np. umysł to aktywność neuronalna
71
Q

Jak zdefiniować świadomość?

A

Nie wiemy, czym jest świadomość. Pomysł na definicję: świadomość → suma energii, która służy przetwarzaniu informacji.

72
Q

Czym charakteryzuje się pierwszorzędowa kora mózgowa?

A

(projekcyjna, rzutowa) silna specyfikacja modalna, odbiera prostą informację (np. kora wzrokowa V1 → widzi kropeczki, pałeczki świetlne)

73
Q

Czym charakteryzuje się drugorzędowa kora mózgowa?

A

(kojarzeniowa) - przetwarza informacje w bardziej zaawansowany sposób (np. kora wzrokowa V1 tworzy prosty kształt z tego, co dostała)

74
Q

Czym charakteryzuje się trzeciorzędowa kora mózgowa?

A

(asocjacyjna) - jeszcze bardziej zaawansowana w przetwarzania informacji, nakładanie informacji z różnych źródeł. Nakładanie się informacji wzrokowych, słuchowych i somatosensorycznych (np. styk płatów: potylicznych, ciemieniowych i skroniowych)

75
Q

Opisz mapę projekcyjną kory mózgowej na przykładzie sytuacji odbioru informacji o tym, że pada deszcz?

A
  1. Gdy odbieramy informację ze świata zewnętrznego (np. widzimy piorun), to informacja jest przekazywana do płatów potylicznych, a potem kolejne obszary są pobudzane, kiedy informacja jest przetwarzana. Następnie trafia na styk płatów ciemieniowych i skroniowych, kiedy tworzy się nałożenie różnych informacji
  2. Po pewnym czasie słyszymy grzmot, informacja trafia do pierwszorzędowej okolicy słuchowej płatów skroniowych i jest przekazywana dalej.
  3. Zaczynamy odczuwać, że wieje wiatr i krople deszczu - informacja ze skóry drogą nerwową idzie do obszarów ciemieniowych pierwszorzędowych. Te informacje są przekazywane dalej do obszarów styku ciemieniowo-potyliczno-skroniowego.
  4. Nakładane są te bodźce, tworzy się całościowe spostrzeżenie - tworzy się reprezentacja wielomodalna, która zostaje przekazana do kory czołowej, do kory przedczołowej, która podejmuje decyzję. Jeśli zapadnie decyzja, że np. chcemy otworzyć parasol, kora przedczołowa pobudza regiony ruchowe kory czołowej, które przekazują informację do rdzenia kręgowego i do mięśni i następuje reakcja behawioralna.