Naukowe i przednaukowe koncepcje na związek mózg-zachowanie

Question 1

Która koncepcja zakłada, że jednej części mózgu odpowiada jedna część psychiczna?

Answer 1

Koncepcja wąskolokalizacyjna

Question 2

Jakie są argumenty przeciwko koncepcji wąskolokalizacyjnej?

Answer 2

Zaburzenie jednej czynności może wynikać z zaburzenia różnych struktur mózgowych
Powrót funkcji
Uszkodzenie jednej struktury może powodować zaburzenia wielu czynności

Question 3

Jakie mamy nauki o mózgu?

Answer 3

Neurobiologia, neurobiologia behawioralna, neuropsychologia, psychofizjologia i neuronauka

Question 4

Czym się zajmuje neurobiologia behawioralna?

Answer 4

Tym, jak funkcjonowanie mózgu wpływa na zachowanie

Question 5

Czym zajmuje się neuropsychologia?

Answer 5

Nueropsychologia bada możliwości psychologiczne osób po urazach mózgu

Question 6

Czym się zajmuje psychofizjologia?

Answer 6

Psychofizjologia zajmuje się rytmem serca, częstotliwością oddechową, falami mózgowymi i innymi czynnikami fizjologicznymi zmieniającymi się pod wpływem aktywności i przetwarzanie informacji

Question 7

Jakie mamy proste reakcje ruchowe?

Answer 7

Kinezy, taksje, tropizmy

Question 8

Jaką wiedzę o mózgu zawiera papirus Smitha?

Answer 8

48 przypadków medycznych, wiedza o oponach mózgu i płynie mózgowordzeniowym, dowód na związek mózg-zachowanie -> ludzie drżą, kiedy dotyka się ich mózgu podczas operacji

Question 9

Czym jest kraniotomia?

Answer 9

Chirurgiczne otwarcie czaszki, zabieg wykonywany już w czasach starożytnych w różnych regionach świata

Question 10

Na czym polegała hipoteza Galena?

Answer 10

Teoria pneumy, gazu psychicznego. Gaz przedostawał się do różnych części ciała człowieka, w tym mózgu. Powstawał tam gaz animalny = psyche = duchowy. Później przedostawał się do narządów zmysłów i do mięśni.

Question 11

Czym była doktryna komorowa i kiedy panowała?

Answer 11

Sformułowana na przełomie IV wieku doktryna, mówiąca, że procesy psychiczne zlokalizowane są w komorach mózgu

Question 12

Kim był Wezaliusz i czym się zajmował?

Answer 12

Uczeń francuskiego anatoma Sylwiusza, tworzył rysunki anatomiczne mózgu na podstawie sekcji zwłok. Dzięki niemu inni mogli tworzyć jakieś koncepcje.

Question 13

Gdzie Kartezjusz lokalizował duszę?

Answer 13

W szyszynce

Question 14

Skąd wiemy, że frenologia się myli?

Answer 14

Bo kora mózgowa jest oddzielona od czaszki, nawet nowotwór mózgu nie spowoduje zmiany na powierzchni czaszki.

Question 15

Dlaczego frenologia nie jest koncepcją naukową?

Answer 15

Samo założenie jest błędne, nie możemy go zweryfikować.

Question 16

Kto był twórcą frenologii?

Answer 16

Gall i Spruzheim

Question 17

Jakie były założenia frenologii?

Answer 17

Wnioskowanie o zdolnościach z kształtu czaszki. Według frenologii mózg składa się z wielu organów, a każdy odpowiada za odrębną wrodzoną zdolność. Dzięki rozwojowi organów mózgowych na czaszce powstają wypukłości.
Badanie za pomocą kranioskopii, czyli obmacywania wypukłości na czaszce.

Question 18

Czym jest kranioskopia?

Answer 18

Badanie wypukłości na czaszce

Question 19

Jakie są założenia teorii wąskolokalizacyjnej?

Answer 19

Każdą część psychiczną można powiązać z jakąś konkretną częścią mózgu. Dana część mózgu odpowiada za jakąś konkretną funkcję.

Question 20

Jak weryfikowano koncepcję wąskolokalizacyjną?

Answer 20

Obserwacja pacjentów, którzy mieli uszkodzone mózgi, robiono sekcje i stosowano metodę korelacji, łącząc objaw z uszkodzeniem i na tej podstawie wnioskując o tym, skąd to uszkodzenie wynika.

Question 21

Kim był Louis Leborgne?

Answer 21

Tzw. pacjent “tan”, pacjent Brocci, który umiał mówić tylko “tan”. Po jego śmierci w wyniku sekcji Brocca odnalazł uszkodzony fragment w lewym płacie czołowym → teraz okolica Brocca.

Question 22

Jakie problemy miał pacjent Wernickego z uszkodzoną tzw. okolicą Wernickego?

Answer 22

Nie umiał rozumieć mowy

Question 23

Czym są mapy korowe Brodmana?

Answer 23

Mapa zróżnicowania poszczególnych pól kory czołowej. Każde pole oznaczone cyfrą, każda z tych lokalizacji spełnia nieco inne funkcji. Pola zróżnicowane są pod względem budowy komórek w tym polu.

Question 24

Jakie są założenia koncepcji antylokalizacyjnej?

Answer 24

Mózg wytwarza funkcje psychiczne jako całość

Question 25

Jakie badania na zwierzętach potwierdzają koncepcję antylokalizacyjną?

Answer 25

Flourens uszkadzał mózgi gołębi i obserwował, w jaki sposób gołębie się zachowują. Zaobserwował, że nie to, którą część uszkadza, a jak dużo uszkadzał ma znaczenie. Lashley prowadził badania na na szczurach, które uczył pokonywać labirynt w celu zdobycia pożywienia ⇒ im więcej mózgu było usuwane, tym większe problemy miał szczur z realizacją zadania.

Question 26

Na czym polegały badania Golsteina?

Answer 26

Golstein wyróżnił myślenie konkretne (postawa konkretna) i myślenie abstrakcyjne (postawa abstrakcyjna). Prosił pacjentów z uszkodzeniami mózgu o wyjaśnienie przysłów. Pacjenci z poważnym uszkodzeniem mózgu mieli problem z odniesieniem bezpośredniego znaczenia przysłowia na inne sytuacje, zgeneralizowanie go. To zaburzenia myślenia abstrakcyjnego. Im więcej mózgu było uszkodzone, tym większe zaburzenia myślenia abstrakcyjnego.

Question 27

Jakie są argumenty za koncepcją antylokalizacyjną?

Answer 27

Badania Flourensa nad gołębiami, Lashleya nad szczurami i Golsteina nad rozumieniem przysłów.

Question 28

Jakie są argumenty przeciwko hipotezie antylokalizacyjnej?

Answer 28

- te wszystkie, które świadczą za koncepcją wąskolokalizacyjną - jeśli mózg jako całość realizuje funkcje psychiczne, to działałby jak inne organy w organizmie człowieka np. wątroba. Mózg spełnia wiele różnych funkcji, steruje pracą całych systemów a nie jedną funkcję - nie można wprost przekładać wiedzę o zachowaniu zwierząt z uszkodzonym mózgiem na mózg człowieka → mózgi różnych gatunków są zróżnicowane, pod względem wielkości, budowy, budowy struktur

Question 29

Na czym polega koncepcja konekcjonistyczna?

Answer 29

Mózg wytwarza funkcje psychiczne poprzez połączenia różnych obszarów

Question 30

Jakie badanie Wernickego dowodzi koncepcji konekcjonistycznej?

Answer 30

Karl Wernicke badał pacjentkę, która miała uszkodzenie nie konkretnej struktury, a połączenia między strukturami czyli pęczka łukowatego. Pacjentka miała trudność z powtarzaniem zasłyszanych słów → afazja przewodzenia. Połączenie jest ważne, a nie tylko struktury.

Question 31

Jakie są argumenty przeciwko koncepcji konekcjonistycznej?

Answer 31

Istnieją funkcje proste, które mają konkretne lokalizacje.

Question 32

Czym się zajmuje neurobiologia?

Answer 32

Anatomią, biohemią, fizjologią układu nerwowego

Question 33

Czym się zajmuje neuronauka?

Answer 33

Neurobiologiczne podłoże procesów psychicznych badane metodami neuroobrazowania

Question 34

Czym są kinezy?

Answer 34

Proste ruchy drobnych organizmów nie związane z kierunkiem bodźca, lecz jego natężeniem

Question 35

Czym są taksje?

Answer 35

Proste ruchy drobnych organizmów, związane z kierunkiem bodźca

Question 36

Jakie są założenia mieloarchitektoniki?

Answer 36

Mieloarchitektonika mówi, że funkcje zależą nie tylko od samych połączeń, ale od jakości tych połączeń. Związana jest z badaniami mieliny czyli tego, co otacza aksony. Mielina wpływa na szybkość przekazywania impulsu nerwowego.

Question 37

Kto jest autorem koncepcji rewerberacji?

Answer 37

Donald Hebb

Question 38

Czym są jednostki gnostyczne?

Answer 38

Według koncepcji Konorskiego jednostki gnostyczne to komórki nerwowe spełniające szczególną rolę w ramach sieci neuronów. Jednostki i te połączenia są reprezentacjami danych funkcji psychicznych. Są zlokalizowane w polach w korze mózgu. Tworzą system połączeń na zasadzie konwergencji (wiele różnych neuronów przekazuje informacje do jednego neuronu) albo dywergencji (jeden neuron przekazuje informacje innym neuronom)

Question 39

Jakie są współczesne koncepcje na związek mózg-zachowanie? (łącznie 7)

Answer 39

Koncepcja układu funkcjonalnego, koncepcja gradientu korowego, koncepcja podwójnej dysocjacji funkcji, koncepcja zespołu dyskoneksji, teoria mikrogenetyczna, teoria przepływu informacji, teoria hierarchicznych modeli działania

Question 40

Jakie mamy akty behawioralne?

Answer 40

- Lokomocja (np. przemieszczanie się) - Manipulacja przedmiotem (np. jedzenie widelcem) - Mimika (np. ruchy mięśni twarzy) - Fonacja (np. dźwięczność) - Wokalizacja (np. śpiew) - Pozy (np. układ ciała)

Question 41

Jaka jest definicja układu funkcjonalnego według Łurji?

Answer 41

Stałe (niezmienne) zadanie, które jest wykonywane przez zmienne (niestałe) mechanizmy doprowadzające cały proces do stałego (niezmiennego) wyniku.

Question 42

Kto jest uważany za twórcę neuropsychologii?

Answer 42

Aleksandr Łurja

Question 43

Jakie są założenia koncepcji układu funkcjonalnego?

Answer 43

Funkcje psychiczne można podzielić na funkcje złożone i funkcje proste. Np. funkcja językowa to funkcja złożona, w jej ramach możemy wyróżnić funkcje proste np. samo mówienie, rozumienie, powtarzanie, czytanie, pisanie itp. Funkcje złożone nie mają jednej konkretnej lokalizacji w naszym mózgu, natomiast możemy lokalizować funkcje proste. Np. mówienie to środek Brocca, rozumienie to Wernickego, a powtarzanie to połączenie między Brocca a Wernickego. Funkcje złożone nie mają ośrodków i zależą od przebiegu funkcji prostych mających lokalizację.

Question 44

Jakie bloki aktywności wyróżnił Łurja?

Answer 44

- blok programowania aktywności (płaty czołowe) - blok przetwarzania informacji (płaty ciemieniowe, płaty skroniowe, płaty potyliczne) - blok energetyczny (międzymózgowie, most, pień)

Question 45

Za co według Łurji odpowiada blok energetyczny?

Answer 45

Blok energetyczny wytwarza napięcie dla całego mózgu

Question 46

Jakie są argumenty za koncepcją układów funkcjonalnych?

Answer 46

- połączenia funkcjonalne (Pawłow) - układ funkcjonalny (Łurja) - funkcje proste i złożone (Anochin)

Question 47

Czym jest gradient korowy?

Answer 47

Jest to uszeregowanie funkcjonalnie odrębnych okolic korowych ustawionych wzdłuż osi oznaczonej na jej krańcach przez dwie okolice pierwszorzędowe.

Question 48

Jaka jest wada koncepcji gradientu korowego?

Answer 48

Koncepcja pomija rolę struktur podkorowych i złożonych sieci neuronalnych.

Question 49

Jakie jest założenie koncepcji podwójnej dysocjacji funkcji?

Answer 49

Uszkodzenie dwóch różnych struktur mózgu tworzy odrębny wzór zaburzeń

Question 50

Jakie są argumenty za koncepcją podwójnej dysocjacji funkcji?

Answer 50

Obserwacje pacjentów z „czystymi” deficytami (różni autorzy)

Question 51

Jakie są argumenty przeciwko koncepcji podwójnej dysocjacji funkcji?

Answer 51

Niektóre funkcje, zwłaszcza złożone nie mają konkretnej lokalizacji w mózgu

Question 52

Czego nie możemy wyjaśnić bez koncepcji **mikrogenetycznej**?

Answer 52

Bez tej koncepcji nie możemy wyjaśnić niektórych funkcji np. świadomość → kim jesteśmy, gdzie się znajdujemy, jakie jest nasze tu i teraz

Question 53

Jakie są trzy piętra mózgu według teorii mikrogenetycznej?

Answer 53

* pień mózgu ze śródmózgowiem → proste reakcje ochronne, walka lub ucieczka * układ limbiczny, zwoje podstawy i móżdżek → przekształcanie informacji emocjonalnych * kora mózgowa → decyzje, że chcę lub nie chcę czegoś zrobić

Question 54

Na czym polega pulsowanie stanów umysłowych?

Answer 54

Każde ponowienie stanu umysłowego nakłada się na stan poprzedni, co sprawia, że doznania z przeszłości są dostępne w poznaniu teraźniejszym. w ułamkach sekundy powstaje jeden impuls i rozprzestrzenia się po sieci nerwowej i następny rozprzestrzenia się po tej samej sieci nerwowej, im czas bardziej biegnie, tym dzieje się coraz więcej przekształceń w sieci mózgowej, impuls ma trochę inny kształt. Krótki okres czasu - poczucie teraźniejszości. Po jakimś czasie tworzy się pamięć krótkotrwała. Im więcej czasu upłynie, tym sieć się bardziej przekształci.

Question 55

Na czym polega rozumienie zaburzeń w teorii mikrogenetycznej?

Answer 55

Każdy proces przechodzi przez kolejne piętra mózgu (pień mózgu, układ limbiczny, kora czołowa), jeśli dochodzi do uszkodzenia, to ujawnia się zbyt wcześnie.

Question 56

Jakie argumenty wspierają koncepcję mieloarchitektoniki?

Answer 56

Mielina nie jest wykształcona od razu po urodzeniu, wykształca się w trakcie naszego życia. Najbardziej dojrzała mielina czołowa jest ok. 30 r.ż. Ponieważ niektóre funkcje psychiczne stają się najbardziej dojrzałe w podobnym okresie, założono, że można powiązać rozwój tych funkcji z szybkością komunikacji pewnych części mózgowych, zwłaszcza kory czołowej.

Question 57

Na czym polega teoria przepływu informacji?

Answer 57

Percepcja powstaje na skutek współdziałania dróg aferentnych (doprowadzających informacje) i eferentnych (odprowadzających informacje).

Question 58

Jakie są wyjaśnienia zachowania?

Answer 58

* Fizjologiczne = mózg i narządy (np. jakie są reakcje chemiczne albo aktywność neuronowa) * Ontogenetyczne = rozwój jakiejś struktury lub zachowania (wpływ czynników takich jak geny, odżywianie, doświadczenia) * Ewolucyjne = to co pojawiło się kiedyś i pozostało do dzisiaj (np. odruchy) * Funkcjonalne = dlaczego dana część ciała się tak rozwinęła i pełni taką funkcję (np. kamuflaż)

Question 59

Jakie są założenia hierarchicznych modeli działania?

Answer 59

Mózg wytwarza funkcje psychiczne poprzez mechaniczne uczenie się w sposób hierarchiczny. Informacje są przekazywane z jednego modułu do drugiego, do trzeciego.

Question 60

Jakie są argumenty za teorią hierarchicznych modeli działania?

Answer 60

Sztuczne sieci neuronowe → jeśli umiemy stworzyć mechanizm, który przypomina sieci neuronowe, to możemy powiedzieć, że mózg może podobnie przetwarzać informacje.

Question 61

Jakie są argumenty przeciwko teorii hierarchicznych modeli działania?

Answer 61

Nie wyjaśnia w jaki sposób działa mózg nieprawidłowo, po uszkodzeniu.

Question 62

Na czym polega model równoległego przetwarzania informacji?

Answer 62

Mózg nie wytwarza funkcji krok po kroku, tylko moduły uruchamiają się wzajemnie, równocześnie. Możemy równocześnie przetwarzać różne bodźce np. przetwarzamy komunikaty słowne (lewa półkula), ale potrafimy też zwracać uwagę na sygnały emocjonalne.

Question 63

Jakie są argumenty przeciw teorii hierarchicznych modeli działania?

Answer 63

pomijanie znaczenia zaburzeń neuropsychologicznych

Question 64

Jaka jest psychologiczna definicja zachowania?

Answer 64

Zachowanie jest sposobem przystosowywania się organizmów do środowiska, zachowanie jest działaniem, przedmiotem badań psychologii jest w dużej mierze obserwowalne zachowanie ludzi i różnych gatunków zwierząt.

Question 65

Jaka jest biologiczna definicja zachowania?

Answer 65

Zachowanie to skoordynowane reakcje osobnika służące zaspokojeniu określonej potrzeby (biologicznej, psychicznej lub społecznej) zachodzące pod wpływem czynników wewnętrznych lub bodźców zewnętrznych.

Question 66

Jakie są funkcje zachowania, wraz z przykładami?

Answer 66

• Ochrona przed niebezpieczeństwem (np. matki chronią swoje dzieci, zwierzęta atakują, gdy czują się zagrożone) • Ułatwienie poznawania otoczenia (np. studenci poznają nowe miasto, wydział, kluby, puby) • Umożliwia rozród = oznacza ważną funkcję ewolucyjną (np. przetrwanie, przedłużenie gatunku) • Opieka nad potomstwem (np. poszukiwanie pożywienia, karmienie, budowanie gniazda) • Tworzenie grup społecznych (np. dwie lub więcej jednostek, grupa ma swoje cele, często się spotyka, podróż w PKP w przedziale to nie grupa społeczna)

Question 67

Co oznacza, że zachowanie jest telenomiczne?

Answer 67

To oznacza, że zachowanie jest celowe, ukierunkowane na realizacje określonych działań. W drodze ewolucji mechanizm biologiczny zachowania ukształtował się w taki sposób, że służą one do realizacji różnych funkcji. Działania ukierunkowane na cel są realizowane w dwojaki sposób: – za pomocą odruchów wrodzonych działających na poziomie łuku odruchowego – za pomocą zachowań popędowych = przez wzbudzenie odpowiednich struktur mózgowych Zachowania celowe są realizowane przez mózg, bardzo proste zachowania mogą być realizowane bez pomocy mózgu.

Question 68

Jakie są łatwe i trudne problemy powiązane z pojęciem świadomości?

Answer 68

Łatwe problemy = odnoszą się do wielu zjawisk obejmujących zwykle mianem "świadomości", takich jak różnica pomiędzy przytomnością a snem Trudne pytania = dotyczą tego, w jaki sposób jakikolwiek rodzaj aktywności mózgu może być skojarzony ze świadomością

Question 69

Co głosi dualizm?

Answer 69

umysł a mózg, twory (byty) oddzielne ale w pewnym sensie połączone

Question 70

Co oznacza monizm?

Answer 70

Monizm = istnieje jeden rodzaj substancji: * materializm = istnieje tylko byt fizyczny, czyli mózg, nie ma psychiki * mentalizm = istnieje wyłącznie umysł, a świat istnieje dlatego, bo o nim myślimy * teoria identyczności = opisywanie tego samego za pomocą różnych pojęć np. umysł to aktywność neuronalna

Question 71

Jak zdefiniować świadomość?

Answer 71

Nie wiemy, czym jest świadomość. Pomysł na definicję: świadomość → suma energii, która służy przetwarzaniu informacji.

Question 72

Czym charakteryzuje się pierwszorzędowa kora mózgowa?

Answer 72

(projekcyjna, rzutowa) silna specyfikacja modalna, odbiera prostą informację (np. kora wzrokowa V1 → widzi kropeczki, pałeczki świetlne)

Question 73

Czym charakteryzuje się drugorzędowa kora mózgowa?

Answer 73

(kojarzeniowa) - przetwarza informacje w bardziej zaawansowany sposób (np. kora wzrokowa V1 tworzy prosty kształt z tego, co dostała)

Question 74

Czym charakteryzuje się trzeciorzędowa kora mózgowa?

Answer 74

(asocjacyjna) - jeszcze bardziej zaawansowana w przetwarzania informacji, nakładanie informacji z różnych źródeł. Nakładanie się informacji wzrokowych, słuchowych i somatosensorycznych (np. styk płatów: potylicznych, ciemieniowych i skroniowych)

Question 75

Opisz mapę projekcyjną kory mózgowej na przykładzie sytuacji odbioru informacji o tym, że pada deszcz?

Answer 75

1. Gdy odbieramy informację ze świata zewnętrznego (np. widzimy piorun), to informacja jest przekazywana do płatów potylicznych, a potem kolejne obszary są pobudzane, kiedy informacja jest przetwarzana. Następnie trafia na styk płatów ciemieniowych i skroniowych, kiedy tworzy się nałożenie różnych informacji 2. Po pewnym czasie słyszymy grzmot, informacja trafia do pierwszorzędowej okolicy słuchowej płatów skroniowych i jest przekazywana dalej. 3. Zaczynamy odczuwać, że wieje wiatr i krople deszczu - informacja ze skóry drogą nerwową idzie do obszarów ciemieniowych pierwszorzędowych. Te informacje są przekazywane dalej do obszarów styku ciemieniowo-potyliczno-skroniowego. 4. Nakładane są te bodźce, tworzy się całościowe spostrzeżenie - tworzy się reprezentacja wielomodalna, która zostaje przekazana do kory czołowej, do kory przedczołowej, która podejmuje decyzję. Jeśli zapadnie decyzja, że np. chcemy otworzyć parasol, kora przedczołowa pobudza regiony ruchowe kory czołowej, które przekazują informację do rdzenia kręgowego i do mięśni i następuje reakcja behawioralna.