Symptomatologia PP, PRZEŁYK, ŻOŁĄDEK, DWUNASTNICA Flashcards

1
Q

BÓL BRZUCHA

A
  1. Ostry - silny, somatyczny,
  2. Przewlekły - trzewny, miesiące/lata, objaw chorób organicznych lyb zaburzeń czynnościowych
  3. Rzutowany np:
    - w okolicy prawej łopatki w chorobach dr. żółciowych
    - nadbrzusze środkowe w początk. fazie ostr. zap. wyrostka robaczkowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

NUDNOŚCI

A
- odczucie nadchodzących wymiotów
Towarzyszą:
- obniżona akt. motoryczna żołądka
- skurcze antyperystaltyczne
- bladość powłok
- obfite poty
- ślinotok
- hipotonia z bradykardią (AUN)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

WYMIOTY

A
  • gwałtowne wydalenie zawartośći żołądka przez usta
  1. Skurcz mięśni przepony i ściany brzucha
  2. Wzrost ciśnienia wewnątrzbrzusznego z biernym uniesieniem dna żołądka
  3. Zamknięcie odźwiernika i rozkurcz wpustu
  4. Ciśnienie w KP przechodzi z - na +
  5. Przepona gwałtownie przesuwa się ku górze
  6. Treść pokarmowa dostaje się do poszerzonego odruchowo przełyku, a potem wydostaje przez usta
  • Nadrzędny ośrodek wymiotny w grzbietowej części tworu siatkowatego bocznego
  • Pobudzanie przez AUN i impulsy z gardła, nn. wieńcowych, pnia mózgu, ośrodków korowych, błędnika, ośrodków chemowrażliwych
  • główny ośrodek chemowrażliwy w dnie komory IV
  • aktywacja przez leki: morfina, opiaty, naparstnica; toksyny bakteryjne, zaburzenia metaboliczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

GŁÓWNE PRZYCZYNY NUDNOŚĆI I WYMIOTÓW

A

1) BRZUSZNE
- zap. bł. śluzowej żołądka i jelit
- wrzód żołądka/XII
- zwężenie odźwiernika
- niedrożność jelit
- zap. wyrostka robaczkowego i pęcherzyka żółciowego
- zapalenie trzustki

2) METABOLICZNE
- kwasica ketonowa
- hiperCa2+
- hipoNa+
- mocznica

3) LEKI: opioidy, chemioterapeutyki, sulfosalazyna, digoksyna, NLPZ, erytromycyna, inne, alkohol
4) MÓZGOWE: - migrena, wzrost ICP, uszkodzenie pnia, wysoka gorączka, silny ból

5) BŁĘDNIKOWE:
- ch. Meniere’a
- ch. lokomocyjna
- wir. zap. błędnika

6) ENDOKRYNOLOGICZNE
- ciąża
- ch. Addisona

7) inne ORGANICZNE:
- zawał serca
- kolka nerkowa
8) NIEORGANICZNE - psychogenne
- dyspepsja czynnościowa
- bulimia
- jadłowstręt psychiczny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

POWIKŁANIA WYMIOTÓW

A
  • aspiracja treści żoł. do DO
  • zab. elektrolitowe
  • zasadowica metaboliczna
  • zespół Mallory’ego-Weissa (pęknięcie błony śluzowej wpustu z wtórnym krwawieniem)
  • zespół Boerhaave’a (pęknięcie pełnej grubości ściany przełyku wskutek niepowściągliwości wymiotów)
  • wyniszczenie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

BIEGUNKA

A
  • zbyt częste (>3x/dobę)
  • zwiększona masa (>250g/dobę)
  • konsystencja płynna (>75% H20)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

BIEGUNKA OSMOTYCZNA

A
  • wzrost osmolarności treści jelitowej (subst. niewchłaniane przez nabł. jelitowy) => uniemożliwia wchłanianie wody => duża objętość płynnego stolca
  • MIJA PO GŁODÓWCE
  • nadużywanie słodzików z sorbitolem, mannitolem
  • związki Mg2+ (leki alkalizujące)
  • nieprawidłowe wchłanianie węglowodanów (niedobór laktazy, leczenie laktulozą)
  • alergia glutenowa (rodzima sprue)
  • osmotyczne środki przeczyszczające (siarczan sodu)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

BIEGUNKA WYDZIELNICZA

A
  • zwiększone wydzielanie jelitowe elektrolitów i wody, przekraczające zdolność resorpcji w j. grubym
  • charakt. wysokie stężenie Cl-, HCO3-, K+ w stolcu
  • wzrost cAMP w k. nabłonka przez toksyny bakteryjne, hormony, prostaglandyny, kwasy żółciowe, i in. => wzrost wydzielania elektrolitów i H20
  • wodnista, objętościowo duża biegunka, bez domieszki śluzu i krwi
  • NIE MIJA PO GŁODÓWCE
  • enterotoksyny bakteryjne
  • hormony (np. VIP -> Vipoma (zsp. Wernera-Morrisona)
  • kwasy tłuszczowe (niewydolność trzustki)
  • kwasy żółciowe
  • środki przeczyszczające
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

BIEGUNKA WYSIĘKOWA

A
  • uszkodzenie bł. śluzowej z tworzeniem wysięku zapalnego, często złuszczenie błony śluzowej, zaburzenia wchłaniania jelitowego związków osmotycznie czynnych i wody
  • często krew w stolcu, śluz, ropa
  • mogą być gorączka, wzrost OB, wzrost CRP, eozynofilia obwodowa, hipoalbuminemia
  • zakażenia bakteryjne (Shig., Salmon., Clostr. Yersin)
  • przewlekłe ch. zapalne - C. ulcerosa, Crohn
  • rak okrężnicy
  • środki cytotoksyczne
  • promieniowanie
  • niedokrwienie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

BIEGUNKA MOTORYCZNA

A
  • zaburzenia motoryki jelita => szybki tranzyt treści
  • zespół jelita drażliwego
  • resekcja żołądka
  • wagotomia
  • hormonalne (nadczynność tarczycy)
  • cukrzycowa neuropatia autonomiczna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

LOKALIZACJA PRZYCZYNY BIEGUNKI

A

1) JELITO CIENKIE
- wodnista, obfita, bez krwi i śluzu, spowodowana niewydolnością czynności zagęszczania okrężnicy przy:
a) nadmiernym wydzielaniu jelita cienkiego => wydzielnicza
b) nadmiernym dowozie ciał osmotycznie czynnych => osmotyczna

2) JELITO GRUBE
- często małe ilości z krwią i śluzem => WYSIĘKOWA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

BIEGUNKA OSTRA

A
  • kilka godzin -> kilka dni
  • zatrucia prod. spożywczymi => toksyny bakteryjne
  • zakażenia => bakterie, wirusy, pasożyty
  • leki => śr. przeczyszczające, kolchicyna, kwas chenodezoksycholowy
  • > antybiotyki - niszczą florę bakteryjną i wtedy Clostridium difficile -> rzekomobłoniaste zap. okrężnicy
  • alergiczne => nadwrażliwość na część pokarmów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

BIEGUNKA PRZEWLEKŁA

A
  • powyżej 10-14 dni
  • w ponad 90% spowodowana nieswoistymi zapaleniami jelit, rakiem okrężnicy, zespołem jelita drażliwego
  • pozostałe są na dużej tabelce strony 200
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

W diagno biegunek znaczenie mają

A

1) WYWIAD
- charakterystyka biegunki, objętość , spoistość stolca, zależność od przyjęcia pokarmu, ustąpienie po głodówce, związek z przyjmowanie leków, pobyt za granicą, operacje brzuszne, napromieniowanie

2) OBRAZ KLINICZNY
- oglądanie stolca, nawodnienie, wyniki bad. brzucha, temperatura, objawy pozajelitowe

3) Bad. laboratoryjne stolca i krwi
4) Sigmoidoskopia z ew. biopsją i bad. histol.
5) Wlew kontrastowy
6) Specjalne bad. diagno. przy podejrzeniu zaburzeń wchłaniania lub trawienia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

ZAPARCIA

A
  • prze 3 miesiące w ciągu ostatnich 12 miesięcy przynajniej 2 spośród następujących (w >25% wszystkich defekacji):

1) Mniej niż 3 wypróżniania na tydzień
2) Nadmierne parcie na stolec
3) Twardy stolec
4) Odczucie niepełnego wypróżnienia
5) Uczucie przeszkody w odbytnicy lub odbycie
6) Konieczność zabiegów manualnych w celu ewakuacji stolca

  • wzrasta z wiekiem
  • 20-30% u +60
  • K częściej niż M
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

ETIOLOGIA ZAPARĆ

A
  1. Przewlekłe zparcie jako zaburzenie czynnościowe
    - najczęstsze, 5-10% ludzi, K>M
    - dieta ubogoresztkowa z małą ilością płynów, mało ruchu, hamowanie bodźca defekacyjnego
  2. Przejściowe zaparcie w chorobach gorączkowych i obłożnych
    - przestawienie na inne żywienie w podróży
  3. Zaparcie w zespole jelita drażliwego
  4. Zaparcie polekowa
    - alkalia (jony Ca2+ i Al3+)
    - antycholinergiki
    - opiaty
    - klonidyna, werapamil, kolestyramina
  5. Zaburzenia elektrolitowe
    - hipoK+
    - hiperCa2+
  6. Zaparcie przez organiczną chorobę jelit:
    - niedrożność/zwężenie: gruczolak, rak, zwężające zap. uchyłka, wypadanie odbytnicy, przepukliny, zrosty, ciało obce
    - zap. choroby jelit: zap. uchyłka, Crohn
    - choroby odbytu: szczeliny, ropnie, bolesne żylaki
  7. Zaburzenia neurogenne
    - cukrzycowa neuropatia autonomiczna, choroba Parkinsona, Hirschprunga, stwardnienie rozsiane
    - hormonalne: niedoczynność tarczycy, ciąża
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

PATOGENEZA ZAPARĆ

A

1) zwolnienie pasażu przez okrężnicę lub dysfunkcja dna miednicy
- niewystarczjąca perystaltyka (zap. atoniczne)
- wzmożona perystaltyka, ale nieskoordynowana
- prowadzi do nadmiernego odwodnienia treści z utworzeniem twardych mas kałowych

2) Choroby ogólnoustrojowe
- np. cukrzyca - też zwalnia transport jelitowy, neuropatia cukrzycowa uszkadza wł. AUN

3) Powstrzymywanie
- wydłuża pasaż i wzbudza fale antyperystaltyczne

4) Dysfunkcja dna miednicy
- pasaż prawidłowy, ale zatrzymywanie mas w odbytnicy
- bo nieprawidłowy skurcz zwieracza odbytu lub niepełna relaksacja mięśni dna miednicy

5) Choroby organiczne
- rak okrężnicy lub Crohn -> zwężenie światła jelita z zaleganiem mas kałowych powyżej

  • w zwężeniu dystalnych odcinków okrężenicy występuje na przemian z zaparciem bakteryjne rozwodnienie stolca, który zostaje wydalony w małych porcjach i odznacza się przykrym zapachem => BIEGUNKA PARADOKSALNA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

POWIKŁANIA PRZEWLEKŁYCH ZAPARĆ

A
  • zwiększone ryzyko uchyłków i zapaleń uchyłków i żylaków odbytu
  • zwiększone ryzyko rozwoju raka okrężnicy lub odbytu
  • możliwość powstawania kamieni kałowych i paradoksalnej biegunki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Choroby czynnościowe PP

A
  • zespół zmian czynności motorycznej i często wydzielniczej o określonym obrazie klinicznym
  • najczęściej klasyfikuje na górny i dolny odcinek PP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

DYSPEPSJA

A
  • zespół dolegliwości w obrębie nadbrzusza
  • ból, dyskomfort, uczucie pełności w nadbrzuszu, uczucie wczesnej sytości, wzdęcia, odbijania, nietolerancja tłustych pokarmów, nudności, wymioty, zgaga lub brak apetytu

wrzodopodobna - ULD - bóle przypominające ch. wrzodową

dysmotoryczna - DLD - nudności i wymioty

niespecyficzna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

PATOGENEZA DYSPEPSJI WRZODOPODOBNEJ - ULD

A
  • zaburzenia czucia trzewnego polegające na obniżeniu progu wrażliwości bólowej na bodźce mechaniczne związane z przyjęciem pokarmu
  • ból już przy wczesnym rozciąganiu żołądka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

PATOGENEZA DYSMOTORYCZNEJ DYSPEPSJI - DLD

A
  • nieprawidłowa aktywność mioelektryczna
  • zaburzenia rytmu rozrusznikowego => zwiększenie częstości i dysrytmii => zwalnia częstość, siłę i zaburza koordynację skurczów mięśniówki => zwolnienie opróżniania żołądkowego

też

  • zaburzenia śródżołądkowej dystrybucji
  • nie gromadz się w proksymalnej części żołądka, tylko w antrum
  • też jelita mają zaburzenia => zwolnienie wędrującego kompleksu motorycznego MMC, refluks XII-żoł, wydłużanie czasu pasażu treści jelitowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

ZESPÓŁ JELITA NADWRAŻLIWEGO - IBS

A
  • Irritable bowel syndrom
  • j. cienkie i grube
  • ból brzucha ze wzdęciami
  • postać biegunkowa, zaparciowa, mieszana

OBEJMUJE

  • ból/dyskomfort brzucha po wypróżenieniu
  • zmiana częstotliwości wypróżnień (bieg/zaparcie) i konsystencji stolca
  • objawy sensoryczne, np. parcie, niepełne wypróżnianie, rozpieranie
  • wzdęcia brzucha, domieszka śluzu w stolcu i trwający nie krócej niż 3 miesiące
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

PATOGENEZA IBS

A
  • zaburzenia czucia trzewnego => obniżenie prógu bólowego i zwiększona czułość na czynniki pobudzające - CCK => bóle brzucha, zwiększona aktywność skurczowa mięśni gładkich
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Postać biegunkowa IBS

A
  • czas MMC jest krótszy i częstsze skurcze klaustralne w j. dystalnym
  • dodwunastnicza influzja kw. tłuszczowych u chorych powoduje bóle brzucha
  • podatność odbytnicy i jej odpowiedź motoryczna na rozciąganie jest mniejsza
  • jelito cienkie reaguje na ból, stres, rozciąganie zwiększoną motoryką
  • nadwrażliwość mechanoreceptorów na bodźce
26
Q

Postać zaparciowa IBS

A
  • zmiana funkcjonowania ukł. cholinergicznego

- przeciwnie do postaci biegunkowej przebiegającej z zaburzeniami ukł. współczulnego

27
Q

DYSFAGIA

A
  • odczuwanie utrudnienia połykania (zaburzenie przechodzenia pokarmu z gardła do przełyku)

1) USTNO-GARDŁOWA
- z gardła do przełyku
- kaszel, krztuszenie, zwracanie pokarmu przez nos, łzawienie, odruchy wymiotne

  • choroby gardła środkowego (guz, ropień)
  • zaburzenia ośrodkowej kontroli nerw. połykania
  • choroby mięśni poprzecznie prążkowanych

2) PRZEŁYKOWA
- uczucie zatrzymania pokarmu i gniecenie w okolicy zamostkowej lub niżej

  • zmiany anatomiczne (guz przełyku, sąsiedztwie, zwężenia)
  • zaburzenia motoryki (achalazja, twardzina i inne)
28
Q

DYSFAGIA - trwanie

A

1) OKRESOWA
- pokarmy płynne i stałe => zmiany czynnościowe

2) PROGRESYWNA
- najpierw stałe, potem płynne => zmiany struktury

  • najczęstszą przyczyną dysfagiii po 45 r.ż. jest rak przełyku (40%)
  • po wykluczeniu wszystkich przyczyn organicznyc można podejrzewać gałkę histeryczną - dławiące uczucie zaciskania bądź obecnośći ciała obcego w okolicy krtani lub mostka, połykanie daje ulgę, przyczyna psychosomatyczna
29
Q

ODYNOFAGIA

A
  • bolesne połykanie
  • lokalne zmiany zapalne lub nowotworowe
  • zamostkowa lokalizacja => zakażenie, promieniowanie, uszkodzenie chemiczne
  • może być przy owrzodzeniach przełyku (wrzód Baretta), w nowotworach, zaburzeniach motoryki
30
Q

ZGAGA (PYROSIS)

A
  • pieczenie lub piekący ból za mostkiem
  • dolna część mostka i promieniuje ku górze
  • częste spożywanie spec. posiłków lub zmiana pozycji ciała
  • zarzucanie kwaśnego pokarmu do gardła => choroba refluksowa przełyku
31
Q

ŚLINOTOK

A
  • objaw odruchów przełykowo-śliniankowych
  • pobudz. rec. śluzówki przełyku kwaśną treścią żołądkową => cholinergiczne wydzielanie śliny
  • pierwotnie obronny
  • może być objawem choroby refluksowej
  • głównie młodzi
  • objaw zmian zapalnych j. ustnej
32
Q

UCHYŁKI PRZEŁYKU

A
  • uwypuklenie jego ściany poza światło

1) GARDŁOWO-PRZEŁYKOWY (ZANKERA)
- tylna ściana gardła i przełyku w okolicy górnego zwieracza wtórnie do zaburzeń czynności mięśnia pierścienno-gardłowego

  1. ŚRODKOWEJ CZĘŚCI PRZEŁYKU
    - równoległe skurcze mm. okrężnych przełyku generujących wysokie ciśnienie śródprzełykowe => uwypuklenie błony śluzowej przez warstwę mięśniową tworząc uchyłek
  2. NADPRZEPONOWA CZĘŚĆ PRZEŁYKU
    - zaburzenia motoryki np. rozlany skurcz przełyku, achalazja

większe uchyłki

  • zaburzenia połykania
  • cofanie treści pokarmowej do gardła
  • nieprzyjemny zapach z ust (fermentacja)

Powikłanie
- aspiracja treści zalegającej w uchyłku => zachłystowe zap. płuc lub perforacja uchyłka z wtórnym zapaleniem śródpiersia

  • RTG z kontrastem
33
Q

PRZEPUKLINY ROZWORU PRZEŁYKOWEGO

A
  • nabyte
  • w miejscu przejścia przełyku przez przeponę do jamy brzusznej

Przyczyny

  • wzrost ciśnienia śródbrzusznego
  • osłabienie mięśniówki (odnóg przepony i więzadła przeponowo-przełykowego) w okolicy wpustu
  • K>M
  • 50% starszych
34
Q

PRZEPUKLINA WŚLIZGOWA

A
  • wpust wraz z częścia proksymalną żołądka przemieszcza do KP
  • częściej u starszych
  • 90% bezobjawowo
  • 10% towarzyszy w ch. refluksowej
35
Q

PRZEPUKLINA OKOŁOPRZEŁYKOWA

A
  • przesunięcie dna żołądka do KP bez zmian położenia wpustu
    1) Okres bezobjawowy
    2) Odbijanie, ucisk w okolicy serca (szczególnie przy jedzeniu)
    3) Okres powikłań - zaburzenia pasażu, uwięźnięcie, ubytki, wrzody, przewklekła niedokrwistość przy krwawieniach
36
Q

PRZEŁYK KORKOCIĄGOWATY

A
  • zaburzenie motoryki przełyku
  • prawidłowa propagacja
  • nieprawidłowa amplituda skurczu >180 mmHg
  • przedłużony czas trwania > 6 sek
  • rozluźnienie LES przy połykaniu prawidłowe
  • obraz radiologiczny z kontrastem -> korkociąg
  • czasem progresja => rozlany kurcz przełyku lub achalazja
  • bóle zamostkowe zwł. przy połykaniu
37
Q

ROZLANY KURCZ PRZEŁYKU

A
  • okresy prawidłowej perystaltyki na przemian z równoległymi skurczami fazowymi o:
  • wysokim ciśnieniu >180mmHg
  • przedłużonym czasie trwania > 6sek
  • złożonym charakterze - kilka szczytów
  • zaburzenia LES: wzrost p spoczynkowego i niekompletne rozluźnienie
  • charakterystyczny wygląd radiologiczny
  • degeneracja unerwienia wewnętrznego i zewnętrznego
  • dysfagia i bóle w KP
38
Q

ACHALAZJA - KURCZ WPUSTU

A
  • podwyższone spocz. p w LES > 45 mmHg
  • brak/upośledzone rozluźnianie LES przy połykaniu
  • wzrasta p śródprzełykowe i poszerzenie trzonu przełyku (pokarm)
  • szeroki przełyk z pokarmem i płynem
  • dystalny zwężony jak ptasi dziób
  • silne nieperystaltyczne skurcze miejscowe w trzonie przełyku (vigorous achalasia) - zmiany motoryki trzonu podobne do rozlanego kurczu przełyku
  • idiopatyczny
  • wtórny => uszkodzenie unerwienia AUN wpustu przez nowotwory żołądka, trzustki, płuc, choroba Chagasa (pasożyt Trypanosoma cruzi)
  • dysfagia
  • bóle KP, zgaga, zwracanie treści pokarmowej

Powikłania:

  • zap. błony śluz. przełyku
  • zachłystowe zap. płuc
  • ropień płuc
  • uchyłek dalszej części przełyku
  • utrata masy ciała i wyniszczenie
  • ryzyko raka płaskonabłonkowego
39
Q

CHOROBA REFLUKSOWA PRZEŁYKU - GERD

A
  • stan obecności typowych objawów podmiotowych lub/i uszkodzenia błony śluzowej przełyku spowodowanych zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku

POJĘCIA:

1) Refluks żołądkowo-przełykowy - zarzucanie treści żołądka do przełyku - pHmetr - w dystalnym odcinku przełyku <4
2) Refluks fizjologiczny - epizody kwaśnego zarzucania po posiłku lub w nocy w pozycji leżącej
3) Refluks patologiczny - zbyt częste i za długo w stosunku do wartości średnich dla populacji zdrowej
4) Choroba refluksowa - refluks patologiczny + dolegliwości
5) Refluksowe zap. przełyku - choroba refluksowa + ubytki nabłonka lub z histologicznie stwierdzonym naciecaczniem zapalnym bł. śluz. przełyku

ETIOLOGIA

  • zaburzenie czynności motorycznej LES
  • zaburzenie opróżniania żołądka
  • zmniejszony klirens przełykowy
  • otyłość
  • ciąża
  • leki obniżające ciśnienie LES (doustne antykoncepcyjne, antycholinergiki)
  • przepuklina wślizgowa
40
Q

4 MECHANIZMY PATOGENETYCZNE GERD

A

1) NIEWYDOLNY LES
a) osłabienie spoczynkowego napięcia LES => swobodny przepływ treści z żołądka (R. WOLNY)

b) przejściowe spadki napięcia LES - zależne od n.X episzody relaksacji przedłużają się na ponad minutę i są zbyt częste - REFLUKS SPONTANICZNY (70% GERD) - zaburzenie czucia trzewnego
c) osłabiona funkcja odnóg przepony - łatwe przełamanie LES przy każdym wzroście ciśnienia śródbrzusznego (głęb. oddychanie, kichanie, kaszel) => REFLUKS STRESOWY
d) przepuklina wślizgowa - utrata działania antyrefluksowego LES

2) SZKODLIWY WPŁYW SKŁADNIKÓW TREŚCI ŻOŁĄDKOWEJ zarzucanej do przełyku
- kwas solny i pepsyna
- może też zaw. XII z solami żołciowymi i enz. trzustk.
- XII gorsza niż żołądkowe

3) ZABURZONA CZYNNOŚĆ OCZYSZCZANIA PRZEŁYKU
- zaburzona perystaltyka => przedłużony kontakt z bł. śluzową nieposiadającą mech. obronnych jak żołądek

4) UPOŚLEDZENIE OPRÓŻNIANIA ŻOŁĄDKOWEGO
- nadmierne i przedłużone zaleganie treści pokarmowej

41
Q

OBJAWY TYPOWE GERD

A

= PRZEŁYKOWE

  • zgaga
  • odbijanie
  • cofanie kwaśnej treści żoł
  • nasilenie w pozycji leżącej i pochylonej, w trakcie parcia i po posiłkach zwł. obfitych i tłustych
42
Q

OBJAWY ATYPOWE

A

= POZAPRZEŁYKOWE

  • bóle w KP (naśladujące stenokardię)
  • kaszel, zapal. oskrzeli, nasilenie astmy
  • chrypka, dysfonia, zap. strun głosowych
  • paradntoza, klinowe ubytki szkliwa
43
Q

POWIKŁANIA GERD

A

1) Powstanie zwężenia trawiennego
- gojenie przez włóknienie i wtórne bliznowacenie

2) Przełyk Barretta
- zmiana nabłonka z metaplazją jelitową
- zastąpienie w dolnej części przełyku nabłonka wielowarstwowego płaskiego nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym
- zmniejszona wrażliwość na ból
- ułatwia rozwój raka

44
Q

ZŁOTY STANDARD DIAGNOZY GERD

A

24h pH-metria przełykowa

  • znaczenie ma też endoskop, czasem robi się monometrię przełyku
45
Q

GASTROPAREZA

A
  • zwolnienie opróżniania przez zmniejszenie/brak motoryki propulsyjnej żołądka

PRZEJŚCIOWA

  • może być pzez zabieg operacyjny, proces zapalny w j. brzusznej, uraz brzucha
  • często wymaga odbarczania żołądka z zalegającej treści i pozajelitowego uzupełniania H2O i elektrolitów

PRZEWLEKŁA

  • uogólniona neuropatia z zajęciem AUN żołądka (cukrzyca), schorzenia systemowe zajmujące mm. gładkie PP (sklerodermia) lub proc. naciekowe zaburzające skurcze mm. (amyloidoza)
  • wagotomia, zabiegi na odźwierniku lub przedodźwiernikowej części żołądka
  • często powstają bezoary tworzone przez resztki roślinne lub włosy
  • bezoary powstają ze względu na brak III fazy MMC w żołądku w okresie międzytrawiennym

-najczęstszą chorobą powodującą te zmiany jest nauropatia trzewna w cukrzycy

46
Q

ZAPALENIE ŻOŁĄDKA

A
  • uszkodzenie bł. śluzowej żołądka, nieważne czy jest stan zapalny
  1. Ostre
    - krwotoczne (nadżerkowe)
    - ostre zap. przez H. pylori
    - ropne - rozpoznawane w czasie sekcji z powodu sepsy
  2. Przewlekłe
    - zap. niezanikowe przez H. pylori
    - autoimmunologiczne zanikowe
    - inne zap. zanikowe o różnej etiol. (H. pylori, środowis.)
47
Q

ZAPALENIE PRZEWLEKŁE ŻOŁĄDKA

A
  • najczęściej spowodowane przez H. pylori i p/ciała

Autoimmuno zap. bł. śluzowej dotyczy proksymalnej cz. żołądka i dna (zap. żoł. typu A), cechuje go:
- zanik śluzówki
- p/ciała p/ kom. okładzinowym
- p/ciała p/ czynnikowi wewnętrznemu (IF)
- bezkwaśność (bo uszk. k. okładzinowych)
Brak IF => zab. wchłanianie B12 => ANEMIA ZŁOŚLIWA

Infekcja H. pylori dotyczy zwykle dystalnej cz. żołądka (zap. żoł typu B)

  • w większości nie daje objawów
  • wszystkie zapalania przewlekłe PP => wzrost ryzyka nowotworu
48
Q

NADŻERKA I WRZÓD TRAWIENNY

A

Nadżerka
- ograniczony ubytek błony śluz. nieobejmujący warstwy mięśniowej, zwykle w liczbie mnogiej

Wrzód trawienny
- ubytek bł. śluz. obejmujący również ww. mięś. a njaczęście jeszcze głębsze warstwy ściany żołądka, powstaje w miejscach narażonych na działanie kwasu i pepsyny

49
Q

WRZÓD ŻOŁĄDKA i XII

A

ŻOŁADKA

  • zwłaszcza u starszych z niedokwasnością (hipochlorhydią), K=M
  • 80% na krzywiźnie mniejszej, w okolicy kąta

XII

  • zwłaszcza młodzi z nadkwasnością, K < M
  • w opuszce na ścianie przedniej, czasem położone naprzeciwko siebie “kissing ulcers

Czynniki środowiskowe w etiologii choroby wrzodowej

1) H. pylori
- obecny u 90-95% z chorobą wrzodową XII
- obecny u 70-80% z chorobą wrzodową żołądka

2) NLPZ
- 4x wyższe
- 15 x wyższe przy równoczesnym z glikokortykosteroidami

3) Stres
4) Palenie papierosów - wrzód 2x częściej u palaczy, palenie zwiększa ryzyko powikłań wrzodowych i wpływa hamującoo na gojenie owrzodzeń

50
Q

CZYNNIKI GENETYCZNE CHOROBY WRZODOWEJ

A
  1. Grupa krwi 0 (brak Ag gr. A,B,H w ślinie i soku żołądkowym) - może większe ryzyko inf. H. pylori
  2. Hyperpepsynogenemia
  3. Hiperfunkcja antralnych komórek G przy zwiększonym uwalnianu gastryny pod wpływem pokarmu i przyspieszonym opróżnianiu żołądkowym
  4. HLA B5, HLA-B 12, HLA-Bw35
  5. Osoby z dodatnim wywiadem rodzinnym
    6, Zespół MEN I i mastocytoza uogólniona
51
Q

PATOGENEZA CHOROBY WRZODOWEJ

A
  • zaburzenie równowagi czynników agresji z czynnikami obrony
  • żołądek => czynniki obrony
  • XII => czynniki agresji

XII - jedyna obrona to szybka neutralizacja kwaśnej treści żołądkowej substancjami zasadowymi soku trzustkowego, żółci i sekrecji XII

52
Q

CZYNNIKI OBRONNE BŁ. ŚLUZ. ŻOŁĄDKA

A

1) BARIERA ŚLUZOWA
- stale wydzielany śluz i HCO3-
- stale spadający gradient od nabłonka (7) do zawartości żołądka (1-2)
- głównym cz. pobudz. wydzielanie śluzu i HCO3- przez nabłonek są prostaglandyny

2) BARIERA ŚLUZÓWKOWA
-kom. nabłonka połączone ścisłymi złaczami utrudniając transport między komórkami
- zdolność pełzania z okolic nieuszkodzonych do miejsc ich złuszczania i uszkodzenia, co wymaga alkalicznego środowiska wokół komórek
- regenerację k. nabłonka przyspieszają :
prostaglandyny E, cz. wzrostowe np. EGF (ślinianki), TGFa

3) ŚLUZÓWKOWY PRZEPŁYW KRWI
- zaopatrywanie w O2 i środki odżywcze komórek nabłonkowych oraz źródło HCO3-

Prostaglandyny

  • stymulacja wydz. HCO3- i śluzu
  • regulacja śluzówkowego przepływu krwi
  • odnowa komórek nabłonka
  • redukcja zwrotnej dyfuzji H+ do błony śluzowej żołądka
53
Q

CZYNNIKI AGRESJI BŁ. ŚLUZ. ŻOŁĄDKA

BÓL

A
  • H. pylori
  • NLPZ przewlekle
  • zwiększone wydz. HCl i pepsyny (akt. przywspółczulna)
  • zwiększone wydz. histaminy, gastryny
  • uraz
  • żółć, niedokrwienie, stres, palenie tytoniu, alkohol, promieniowanie jonizujące, chemioterapia
  • podstaowy objaw choroby wrzodowej to ból w nadbrzuszu
  • ból wrzodu żołądka nasila się po pokarmie
  • ból wrzodu XII naila w nocy i na czczo, zmniejsza po przyjęciu pokarmu
54
Q

POWIKŁANIA CHOROBY WRZODOWEJ

A

1) OSTRE
- krwawienie
- perforacje do wolnej jamy otrzewnej z wtórnym zap. otrzewnej
- penetracja - np. do trzustki (silny ból w plecach)

2) PÓŹNE
- bliznowate zwężenie odźwiernika => chlustające wymioty, zaburzenia kwasowo-zasadowe, utrata masy ciała
- zwyrodnienie nowotworowe wrzodu

55
Q

ROLA INFEKCJI H. PYLORI W CHOROBIE WRZODOWEJ

A

Właściwości H. pylori:

  • zdolność przeżycia w środowisku kwaśnym
  • zdolność poruszania w ww. śluzowej (bakt. spiralna)
  • przyleganie do kom. nabłonka
  • produkcja licznych enzymów jak katalaza, dysmutaza ponadtlenkowa i uraza, które inaktywują substancje bakteriobójcze fagocytów

Infekcja => przewlekłe zap. => prod. IgA, IgG, autop/ciała p/ k. okładzionwym
-początkowo odźwiernik potem do trzonu

Enzymy i czynniki toksyczne H. pylori:
a) proteazy, lipazy, fosfolipaza A2 i C
NH3 - prod. ureazy - uszkadza k. nabł, hamuje syntezę DNA i proliferację komórek
b) cytotoksyny kodowane przez vacA i cagA
c) LPS => wydz. pepsynogenu i gastryny i wywoanie autoimmuno p/ Ag kom. okładzinowym

56
Q

ZABURZENIA FIZJOLOGII WYDZIELANIA ŻOŁĄDKOWEGO - H. PYLORI

A
  • wzrost uwalniania gastryny z komórek G i zmniejszenie uwalniania somatostatyny kom. D:
    1. Może wywołać wzrost wydzielania żołądkowego HCl i pepsynogenu
    2. Wzmożone uwalnianie gastryny w infekcji jest głównie efektem działania bakteryjnego Nalfa-metylohistaminy na kom. G, pewien udział może mieć też w hipergastrynemii wzmożona alkalizacja bł. śluzozowej z powodu ureazy bakteryjnej
    3. Udział H. pylori w hipergastrynemii potwierdza zmniejszenie zawartości w zołądku Nalfa-metylohistaminy i normalizacja stężenia gastryny w osoczu po eradykacji H. pylori
    4. U chorych z infekcją H. pylori stwierdzono zmniejszenie liczby i aktywności wydzielniczej komórek D i zmniejszenie stężeniasomatostatyny
57
Q

WRZÓD CURLINGA

A
  • ostry
  • spowodowany urazem, oparzeniem, posocznicą, dużymi zabiegami operacyjnymi
  • upośledzenie przepływu śluzówkowego => obkurczenie naczyń wskutek adrenergicznego
  • zachowane wydzielaniu kwasu i pepsyny => uszkodzenie
58
Q

WRZÓD CUSHINGA

A
  • uiraz czaszkowo-mózgowy lub obrzęk mózgu

- wzrost ICP => pobudzenie n. X => wzrost wydz. żołądkowego => uszkodzenie błony śluzowej

59
Q

NLPZ i CHOROBA WRZODOWA

A
  • mogą dać objawy dyspeptyczne (60%) lu owrzodzenia
  • bezpośrednie działanie
  • działanie na COX

BEZPOŚREDNIE
1) W kwaśnym pH leki pozostają niezdysocjowane i łatwo dyfundują do wnętrza komórek nabłonka
Tam dysocjują i tworzą aniony uszkadzające komórki
Ułatwia dto wsteczną dyfuzję HCO3-
Zdysocjowane NLPZ upośledzają fosforylację tlenową i transport jonów w komórkach

2) inne dotyczą synt. prostaglandyn, zahamowania wydzielania śluzu, zaburzenia odnowy komórkowej

SYSTEMOWE:

1) Zahamowanie COX i biosyntezy PGE2, PGE1, PGI2
2) brak PG => zmniejszenie wydz. alkalicznego śluzu, zmniejszenie proliferacji komórek nabł., spadek przepływu krwi w ścianie, wzmożone przenikanie kwasu ze światła do błony śluzowej
3) Hamują agregację płytek i przedłużają czas krwawienia z PP

60
Q

Zespół Zollingera-Ellisona

A
  • rzadkie
  • guz o charakterze gruczolaka z komórek nie-beta wysp trzustkowych, wydzielających gastrynę i często inne hormony żołądkowo-jelitowe
  • zwykle złośliwy
  • najczęściej trzustka (rz. XII, odźwiernik)
  • czasem stwierdza MEN I, guz przysadki, przytarczyc
  • nadprodukcja HCl i pepsyny
  • daje ciężką chorobę wrzodową XII, żołądka i czasem jelit
  • oporne na leczenie
  • niskie pH => inaktywacja enzymów trzustkowych zwł. lipazy => zaburzenia traw. tłuszczów => biegunki tłuszczowe

ROZPOZNANIE

1) BAO - podstawowe wydz. kwasu >15-20 mmol/l
2) BAO:PAO (peak acid output- szczytowy wyrzut kwasu) > 0,6
3) Stężenie gastryny podstawowe jest b. wysokie i po prowokacji sekretyną jeszcze wzrasta