strafrecht Flashcards
legaliteitsbeginsel
Art 1 Sr: wettelijke strafbepaling moet uit de wet volgen (nulla poena beginsel)
verbod op terugwerkende kracht en analogie
na verandering van regeling moet de gunstigste bepaling worden toegepast
lex-certa beginsel
strafbepalingen moeten voldoende duidelijk zijn (bepaaldheidsgebod)
2 blokken van strafrecht
- algemene deel (v.t.o. feiten waarop bij andere wetten (formele) of verodeningen (strafrechtelijke voorschriften) straf is gesteld)
- bijzondere deel, specifieke delictsomschrijving
Alleen formele wetgever en gedecentraliseerde overheden mogen feiten strafbaar stellen
strafbaar feit
een in een delictsomschrijving verboden menselijke gedraging van eigen gedrag
1. menselijke handeling (omissie en comissie delict)
2. aan delictsomschrijving voldoen
3. wederrechtelijk
4. schuld
onderscheid overtreding en misdrijf
- bepalend voor bevoegdheid rechter in 1e aanleg
- delictsvormen poging, voorbereiding en medeplichtigheid alleen bij misdrijf strafbaar
- alleen bij een misdrijf kan een in het buitenland gepleegd in NL worden vervolgd
- alleen op verdenking van een misdrijf kan een bevel tot voorlopige hechtenis worden gegeven
bestanddelen
bouwstenen van de delictsomschrijving en moeten allemaal door OM worden bewezen, om sprake te zijn van een strafbaar feit
elementen
gedraging moet wederrechtelijk (in strijd met wet) en de dader moet er schuld aan hebben (verwijtbaarheid), wordt vermoed aan te zijn voldaan, dus verdachte moet afwezigheid aantonen
element als bestanddeel
dan moeten ze wel door het OM worden bewezen, zoals bij ‘dood door schuld’
schuld als bestanddeel
culpa, bewust onzorgvuldig handelen, of onbewust
opzet als bestanddeel
3 vormen
dolus, feit wordt willens en wetens verricht
1. doel opzet (doodslag)
2. voorwaardelijke opzet (neemt eventuele gevolgen voor lief)
3. opzet met noodzakelijkheidsbewustzijn (arrest bom op boot)
poging
voornemen van de dader zich door begin van de uitvoering heeft geopenbaard, niet voltooiing moet zijn veroorzaakt door omstandigheden buiten zijn wil
4 soorten deelneming
- doen plegen, strafbaarfeit door iemand anders laten plegen
- uitlokking
- medeplegen
- medeplichtigheid, behulpzaam bij het plegen
rechtvaardigingsgronden
- overmacht als noodtoestand, conflict tussen 2 plichten (nood breekt wet) HR opticien
- noodweer, verdediging van jezelf of een ander (noodzakelijk en proportioneel)
- wettelijk voorschrift
- ambtelijk bevel
- ontbreken van materiele wederrechtelijkeid of rechtvaardigingsgrond (wet overtreden maar doel gediend) HR veearts
ontneemt wederrechtelijkheid, feit is niet strafbaar
schulduitsluitingsgrond
- psychische overmacht, te erge mentale druk
- noodweerexcess, doorslaan in noodweer
- onbevoegd gegen ambtelijk bevel, ondergeschikte was ter goeder trouw (behoorde tot gewone werkzaamheden)
- ontoerekeningsvatbaar, door geestelijke stoornis (culpa in causa)
- afwezigheid van alle schuld (AVAS
neemt schuld weg, dan de dader niet strafbaar
2 soorten sancties
- punitieve sancties (straffend om te vergelden)
- reparatoire sanctie (TBS, intrekking vergunning)