Recht in een democratie

Question 1

descriptieve regels

Answer 1

regels die vertellen hoe de feitelijke werkelijkheid in elkaar zit

empirisch te toetsen

Question 2

normatieve regels

Answer 2

hoe de werkelijkheid behoort te zijn en hoe we ons horen te gedragen

normen en waarden

Question 3

waarde

Answer 3

wenselijke stand van zaken en onze belangen

idealen (persoonsgebonden)

Question 4

normen

Answer 4

gedragregels die we stellen om waarden te bereiken

moraal, fatsoen, godsdienst

Question 5

recht

Answer 5

geheel van geldende gedragregels, met consequenties die voor iedereen gelden

Question 6

rechtsbronnen

Answer 6

1. wet, algemeen geschreven rechtsregel
2. verdragen
3. gewoonterecht, rechtsregel en langdurige gewoonte
4. jurisprudentie, vult lacunes aan (niet democratisch)

Question 7

rechtsbeginselen

Answer 7

waarden van het recht waaruit de rechter zijn normen afleidt (basisprincipes)

rechtszekerheid, proportionaliteit, rechtsgelijkheid

Question 8

positief recht

Answer 8

som van alle rechtsregels die op dit moment gelden en door mensen gesteld zijn (rechtspositivisten)

objectief, law algemene regel
subjectief, right individuele bevoegdheid

synoniem: objectief recht

Question 9

natuurrecht

Answer 9

algemene regel van fundamentele rechtsnormen die altijd gelden

van nature geldende rechtvaardigheid

natuurrechtdenkers: positiefrecht vult natuurrecht aan

Question 10

genus en species

Answer 10

verzamelbegrip, kan worden onderverdeeld in subcategorien

Question 11

functies van recht

Answer 11

1. oredening van menselijk gedrag door het stellen van rechtsregels en handhaven ervan
2. menselijke gedraging te uniformeren en ordenen

Question 12

materieel recht

Answer 12

regels die betrekking hebben op de rechten en plichten van personen in hun onderlinge verkeer

Question 13

formeelrecht

Answer 13

regels die over de wijze van procederen bij de rechter, zien toe op naleving van materiele regels

synoniem: procesrecht

Question 14

trias politica

Answer 14

om machtsconcentratie te voorkomen:
wetgevende (wetgeving)
uitvoerende (bestuur)
rechtsprekende (rechtspraak)

Question 15

wetgevende macht

Answer 15

door SG en regering en maken avv’s

SG: 1ste en 2de Kamer
Regering: Koning + ministers

Question 16

uitvoerende macht

Answer 16

regering, neemt besluiten en beschikkingen en maken AMvB’s

Regering: Koning + ministers
Kabinet: ministers + staatssecretarissen

Question 17

rechtsprekende macht

Answer 17

beslechting van geschillen door rechters (wet op RO)

Question 18

democratie
en zijn 2 vormen

Answer 18

de bevolking heeft iets van zeggenschap over het bestuur
1. directe, rechtstreeks meestemmen
2. representatieve (evenredige vertegenwoordiging of districtenstelsel)

Question 19

2 vormen van kiesrecht

Answer 19

1. actief, om leden van vertegenwoordigende organen te kiezen
2. passief, recht om in een organa gekozen te worden

Question 20

parlementair stelsel

Answer 20

verhouding tussen regering en parlement

Question 21

ministeriele verantwoordelijkheid

Answer 21

Koning is onschendbaar en ministers zijn verantwoordelijk

Question 22

vertrouwensregel

Answer 22

blijkt dat een minister of staatssecretaris het vertrouwen van een van de Kamers heeft verloren, dient deze tijn ontslag aan de Koning aan te bieden (motie van wantrouwen met een Kamermeerderheid)

Question 23

recht van interprellatie

Answer 23

leden van beide Kamers kunnen aan ministers mondeling of schriftelijk om inlichting vragen

Question 24

constitutionele monarchie

Answer 24

koningsschap en SG vertegenwoordigt het volk

puur grondwettelijk mag de Koning een wet weigering

Question 25

5 mechanismen van de rechtsstaat

om burger te beschermen

Answer 25

1. bevoegdheidsspreiding (checks and balances en decentralisatie (territoriaal en functioneel))
2. onafhankelijke en onpartijdige rechter (voor leven benoemd)
3. legaliteitsbeginsel (berusten op wet)
4. grondrechten (toetsingsverbod)
5. rechtsbeginselen (ongeschreven abbb’s)

Question 26

grondrechten en 2 vormen

Answer 26

waarborgen de autonomie van de burger en zijn onvervreembaar (relatie overheid en burger)
1. klassieke, overheid moet zich in beginsel weerhouden van handelen (vrijheidsrecht, gelijkheidsrecht)
2. sociale, geven recht op hulp van de overheid en de gemeenschap moet u van middelen voorzien (kan er bij rechter niet op beroepen)