Spraak volwassenen Flashcards
Wat zijn de belangrijkste en onderscheidende kenmerken van broddelen?
Het spreektempo is abnormaal hoog, onregelmatig of beide.
- Fouten in klankpatronen, syllabe structuren, zinsstructuren en pauzes.
- Hoge frequentie normale-nietvloeiendheden en een lage frequentie stotter niet-vloeiendheden
Wat is de definitie van broddelen?
Broddelen is een stoornis in de vloeiendheid van het spreken, waarbij de spreker onvoldoende in staat is zijn articulatietempo aan te passen aan de motorische en linguïstische eisen van het moment.
(=tempo veroorzaakt vooral de fout) -> vertraging zorgt ervoor dat de fouten verdwijnen
Waar in het model van Levelt gaat het fout bij broddelen?
Bij broddelen: gaat mis vanaf de monitoring in de conceptualizer, daarna formulator, articulator. Dus voornamelijk bij de formulator.
Het proces gaat te snel, de snelheid zorgt ervoor dat de spraak ongecontroleerd is.
NNV, WSF, SP, GC
Spreken is een geautomatiseerd iets net zoals zingen, wat wilt dat zeggen voor mensen die broddelen?
Ze verliezen de focus in het automatisch patroon na 30 seconden. Het spreektempo is zo hoog dat de planning van pauzes niet logisch is en ze af en toe een ademverstoring krijgen.
Stotteren of broddelen?
Veel mengvormen van broddelen en stotteren. Het is een puzzel om er achter te komen of het voornamelijk broddelen of stotteren is, of beide.
Met welke andere stoornissen komt broddelen wel eens voor?
TOS
ADHD
Leermoeilijkheden
Waarom spreken we bij broddelen van een verborgen stoornis?
Omdat broddelen en stotteren tegelijkertijd bij één persoon kunnen voorkomen. Broddelende sprekers spreken met een hogere frequentie normale niet-vloeiendheden en een lage frequentie van typische-stotter-niet-vloeiendheden
Welke 3 belangrijkste symptomen worden beschreven bij broddelen?
- Een hoog en/of on-regelmatig articulatietempo
- Een hogere frequentie van diverse niet-vloeiend heden die op stotteren lijken
- Een verminderde spraakverstaanbaarheid door een hoger niveau van coarticulatie en/of door oppervlakkige articulatie
Waarin onderscheid broddelen zich van stotteren in het model van Levelt?
De taalformulering die voorafgaan in het moment van taalproductie.
Bij broddelen zit het probleem in de formulator en bij stotteren in de articulator. Broddelaars gaan te snel door de formulator waardoor fouten.
Welke drie factoren beïnvloeden het tempo van de taalspraakproductie?
- taalautomatisering: niet vloeiendheden en fouten
- aandacht en capaciteit
- spreektempo
Waarom wordt broddelen gezien als een op taal gebaseerde vloeiendheidsstoornis?
Als de taalproductie relatief gemakkelijk is en het tempo relatief traag, zal de broddelende spreker in staat zijn vloeiend en verstaanbaar te spreken.
Waardoor wordt het te hoge spreektempo zeer waarschijnlijk veroorzaakt?
De broddelende persoon heeft zijn aandacht nodig om zijn zinnen en woorden te formuleren, waardoor onvoldoende aandacht over blijft om het spreektempo adequaat te controleren.
Wat is broddelen volgens Weiss?
Broddelen is een stoornis in het vloeiende verloop van de communicatie.
Het is een uiting van een CLI, Central Language Imbalence.
Centraal zenuwstelsel functies die te maken hebben taalfuncties: ruimtelijke ordening, geheugen, aandacht, gericht luisteren en reageren
Wat laten kinderen zien met een central language imbalance (CLI)?
- Verlate spraakontwikkeling
- Fonologische articulatiestoornissen
- Lees-en schrijfstoornissen
- Storingen in ritme en muzikaliteit
- Slordigheid (bv. schrijven) en rusteloosheid
Broddelen gaat vaak samen met andere stoornissen.
Wat willen we bereiken met de diagnostiek ?
We willen onderscheid kunnen maken tussen stotteren en broddelen.
We willen weten of er geen onderliggende TOS is die het broddelen in stand houd of veroorzaakt.
We willen kijken of er geen algemene cognitieve leerachterstanden zijn die broddelen kunnen veroorzaken. (bv. woordvindingsproblemen)
Waaraan bepaal je je therapieplan binnen broddelen?
Om de hulpvraag en belemmeringen van je cliënt te kunnen beantwoorden, maar ook dat je cliënt effectief kan communiceren vanuit eigen mogelijkheden en onmogelijkheden.
Waarom is het belangrijk om de hulpvraag te achterhalen bij iemand die broddeld?
- Door opmerkingen van anderen gestuurd
- Verbazingen over eigen audio opname
- Frustratie in eigen communicatie (tollerantie)
- Maar wel spraakangst (ik weet niet waarom ik niet verstaan word)
- Minderwaardigheid gevoel
Wat zijn de 6 stappen van analyse in spreeksnelheid?
6 stappen voor diagnostiek in broddelen
- Checklist broddelkenmerken
- snelheid, snelheidsvariatie en pausing
- vloeiendheid SSI-4
- zinsstructuur (grammaticaal encodering)
- woord en syllabestructuur (fonologische encodering)
- motorische controle
Hoe kan je er achter komen dat een kind geen TOS heeft, maar broddeld?
- Moeilijk te zeggen bij jonge kinderen omdat de spraakontwikkeling nog in ontwikkeling is, de diagnose kan pas na 8 jaar worden gesteld
- Bij broddelen is er sprake van een murmelend binnensmonds spreken
- Bij broddelen zijn er veel onvloeiendheden
- Bij een TOS zie je op alle taalgebieden problemen, bij broddelen niet (alleen het pragmatische aspect)
Wat zijn de overeenkomsten met SOD en broddelen?
- Hoge mate van variabliteit bij het herhaald gebruiken van eenzelfde woord
- Er komt weglating van eindklanken van woorden voor
Wat zijn verschillen van SOD en broddelen?
- Bij SOD is er sprake van een laag spreektempo
- Zoekbewegingen om de juiste articulatiestand te vinden treedt bij broddelen alleen op als er in een te hoog spreektempo gesproken wordt.
- Bij SOD is er sprake van substituties van beginklanken, dit zie je niet bij broddelen
- Addities van klanken kunnen de spraakverstaanbaarheid belemmeren, dit gebeurt bij broddelen alleen als er met een hoog spreektempo gesproken wordt.
Hoe kan je met praat het articulatietempo bepalen?
Je neemt 10-20 aaneengesloten syllaben in vloeiende spraak.
Bijvoorbeeld: ‘Het heeft even geduurd voor ik het begreep’
De formule die je gebruikt is:
Syllabes/seconden = sneldheid syllaben per seconden
in dit geval:
11 syll./1,672422= 7.2 SPS
NORM:
normaal: 4,5
Wat zijn normale spreekpauzes?
En waar zit dit probleem in het schema van Levelt?
0,5-1 seconden
Een persoon met broddelstoornis heeft te korte, en te vaak op een onlogische plaats een spreekpauze.
Dit probleem zit in het grammaticale of fonologische encodering (formulator)
en de initiatie van spraak (articulator)
Wat zijn de normale niet vloeiendheden?
Woordherhalingen
Interjecties
Zinsdeelherhalingen
Revisies
Wat is de frequentie van normale en stotter niet-vloeiendheden bij Broddelen en stotteren?
Normale niet vloeiendheden
Broddelen: m:10.4
Stotteren: m:5,0
Stotternietvloeiendheden
Broddelen: slecht zeer kort en weinig frequent <1%
Stotteren: >3%, duur en wijze wisselend
Broddelen lijkt op een taalprobleem bij een kind met een leerstoornis. Waarom?
Broddelen kan gezien worden als stoornis waarbij de taalproductie nog niet volledig is geautomatiseerd.
Niet mogelijk om extra aandacht te besteden aan monitoren van het spreken.
-> geen energie meer over om bv het spreektempo te verlagen
-> alle aandacht naar taalplanning
Broddelen: zwakke monitoring
stotteren: gestoorde motoriek wordt juist door overcorrectie te veel gemonitord
Wat is het portemonnee verhaal?
De cliënt moet een verhaal na vertellen, dit wordt geobserveerd