Socijalni stavovi Flashcards
Olportova definicija stava
Neuralna i mentalna spremnost, formirana na osnovu iskustva, koja vrši direktivni ili dinamički uticaj na reagovanje pojedinca na objekte i situacije sa kojima dolazi u dodir
Kako su se menjala određenja stava?
Prvo je naglasak bio na ponašanje prema stavskom objektu a zatim je akcenat bio na evaluativnoj dimenziji stava (naklonosti/nenaklonosti)
Najbitnije karakteristike stavova
1.evaluativna priroda
2.uticaj na ponašanje
3.dispozicioni karakter
4.složenost u smislu integracije različitih psihočkih sistema
5.trajnost
Definicija stava
Relativno trajna dispozicija za ponašanje prema stavskom objektu zasnovana na evaluaciji kognitivnih afektivnih i bihejvioralnih podataka o objektu.
Autoritarnost Adorna i saradnika(jednodimenzionalni model)
Socijalni stavovi su medjusobno povezani i organizovani u okviru jedne dimenzije KONZERVATIVNO-LIBERALNE (levo-desno)
-ova stavska dimenzija direktna je ekspresija specifične crte ličnosti-AUTORITARNOSTI
Faceti Autoritarnosti
1.konvencionalizam
2.autoritarna submisivnost
3.agresivnost
4.antiintraceptivnost
5.poštovanje vlasti
6.destruktivnost i cinizam
7.projekcija
8.rigidnost
9.preterano interesovanje za seksualne različitosti
Autoritarnost po Altmejeru
1.autoritarna submisivnost
2.autoritarna agresivnost
3.konvencionalizam
Rokičev dogmatizam
Pokušao da definiše koncept generalne autoritarnosti oslobođene od ideološke sadržine. Relativno zatvorena kognitivna organizacija zverenja i neverovanja o realnosti. Može se naći kod pojedinaca na ekstremnim krajevima desnog i levog
Vilsonov konzervativizam
Otpornost na promene i preferencija sigurnig, tradicionanih i konvencionalnih formi institucija i ponašanja. To je projekcija ličnosti u prostor socijalnih stavova kao osetljivost na doživljavanje opasnosti i straha pri suočavanju sa neizvesnošću
Mere za procenu konzervativizma
Vilsonova C skala
Adornova F skala
Rokičeva D skala
Dopuna konzervativizma Joste i saradnika
Konzervativizam poseduje svoje bazične, stabilne odrednice kao i periferne koje su podložne društveno istoriskim uticajima. Sržne odrednice: otpornost na društvene promene i prihvatanje nejednakosti
Orijentacija ka socijalnoj dominaciji
Odnos nacionalnog i etničkog identiteta. Sva ljudska društva teže da budu hijerarhijski organizovana na osnovu grupne pripadnosti, tako da dominantna grupa poseduje disproporcionalno veliki deo pozitivnih socijalnih i materijalnih vrednosti. LEGITIMIZIRAJUĆI MITOVI- szavovi oko kojih postoji konsenzus a koji pružaju moralnu i intelektualnu podršku i opravdavanje hijerarhijskoj organizaciji i nejednakosti
SDO-STEPEN U KOME POJEDINAC PREFERIRA HIJERARHIJSKU ORGANIZACIJU
Ajzenkov model strukture socijalnih stavova (višedimenzionalni)
Prostor socijalnih stavova se može svesti ma dve bazične dimenzije: Radikalizam-Konzervativizam i Društvena osetljivost-neosetljivost
moguće ekstrahovati još jedan faktor Ekonomski konzervativizam-Socijalizam
-Ajzenk smatrao da osetljivost-neosetljivost nije dimenzija već pre projekcija ličnosti u prostor socijalnih stavova tj način na moji će neko zastupati svoje stavove
Na osnovu čega je Milas razvio svoj model?
Na osnovu pretpostavke da socijalni stavovi moraju reflektovati aktuelne društvene procese koji nisu obuhvaćeni ranijim studijama socijalnih stavova i moraju biti relevantni za aktuelnu društvenu i političku situaciju
Milasove dimenzije socijalnih stavova
1.Religioznost
2.Kosmopolitizam
3.Seksualne slobode
4.Moderne tehnologije
5.Socijalna pravda
*pokazao dobru prediktivnu validnost kada su u pitanju različiti oblici političkog ponašanja
Faktori socijalnih stavova Todosijević
- Socijalistički konzervativizam
2.Desni konzervativizam
3.Socijalni red i hijerarhija
4.Post-materijalistička organizacija
Sa čime korelira Todosijevićev socijalistički konzervativizam?
*prvi faktor reflektuje dugogodišnje konunističko uređenje društva tokom druge polovine 20. veka (korelira sa autoritarnošću ali i obe subskale orijentacije nasocijalnu dominaciju: društvena dominacija i egalizarizam)
Studija strukture političkih stavova u Srbiji i Mađarskoj
Socijalni stavovi se grupišu oko dve dimenzije u obe zemlje
1.Mađarska-socijalna alijenacija i socijalizam
1.Srbija- soc alijenacija i egalitarizam
2.Mađarska- nacionalistički anti-socijalizam
2.Srbija-prokomunistički nacionalizam
Koji je to faktor najviše estrahovan i time se možda može smatrati generalnim faktorom socijalnih stavova?
konzervativizam-liberalizam
Koje se još dimenzije najčešće izoluju?
religioznost, nacionalizam, humanizam i socijalna dominacija-egalitarizam
Kako su kodirani socijalni stavovi u rečniku engleskog i srpskog jezika?
imenice, pridevi i pridevske imenice
Navedi Sosijeove faktore socijalnih stavova i šta predstavljaju
- Alfaizmi- pozitivan odnos i poverenje u tradicionalne i religiozne izvore autoriteta
- Betaizmi- egoistični i sebični motivi i indikatori politički nekorektnih sistema uverenja, sebični interesi
- Gamaizmi- pozitivan stav prema građanskom društvu, ljudskim pravima i slobodama, liberalizmu i humanizmu
- Deltaizmi- stavovi prema spiritualnosti i netradicionalnim oblicima religioznosti
5.Epsilonizmi- egalitarizam tj. averzija prema nejednakosti (pandan orijentaciji na socijalnu dominaciju)
Leksički derivirani socijalnij stavovi Rumunija (Kraus) i šta upućuje ova studija
Alfa replikovana u potpunosti
Beta obuhvata i termine koji referišu na komunizam
preostala dva faktora dosta slični: delta i katoličko i protestantsko hrišćanstvo i gama uključuje i REFORMIZAM
*UPUĆUJE DA SE POTENCIJALNO MOŽE GOVORITI O UNIVERZALNOSTI SOCIJALNIH STAVOVA ALI SOCIJALNE I ISTORIJSKE OKOLNOSTI UTIČU NA SADRŽAJ STAVOVA
Studija Kina i Tajvan
prostor socijalnih stavova se najoptimalnije opisuje sa 4 dimenzije kod obe zemlje:
1. Sebični interesi (beta)
2. Društvena racionalnost
3. faktor koji je kombinacija tradicionalnih i religioznih izvora autoriteta i subjektivne spiritualnosti
4. Kina: stavovi prema komunističkoj partiji Kine Tajvan: aspiracija ka dostizanju sreće
NIJE IZOLOVAN PANDAN EGALITARIZMU
Leksička studija Međedović i Petrović
- Religioznost (alfa)
2.Hedonizam (hedonistička i sebična orijentacija samo bez ideološkog sadržaja)
3.Racionalna duhovnost (delta)
4.Nacionalna privrženost
Dva osnovna cilja istraživanja sprovedenog u Srbiji polazeći od leksičke paradigme kao referentnog okvira? (Petrović)
- Utvrditi da li se iz rečnika srpskog jezia mogu ekstrahovati dovoljno obuhvatni leksički socijalni stavovi
- Da li će utvrđena struktura leksičkig socijalnih stavova ići u prilog hipotezi o univerzalnosti ili njihovoj kulturnoj specifičnosti
Studija sa ciljem da kreira endogeni leksički model bazičnih socijalnih stavova (koja odgovara na prvi cilj) navedi
Ideja je da se dobijeni model uporedi sa američkim. Rezultati pokazuju da je moguće izdvojiti indikatore socijalnih stavova leksičkom paradigmom.
6 FAKTORA:
1.Tradicionalni i religiozni izvori autoriteta
2.Lični interesi
3.Humanizam
4.Spiritualnost
5.Egalitarizam
6.Nacionalizam
Koja 4 socijalna stava operacionalizuje instrument SDI-24
Religiozni i tradicionalni izvori autoriteta, sebični interesi, spiritualnost, humanizam.
Druga studija koja je usmerena na validaciju u prethodnoj studiji postavljenih leksičkih socijalnih stavova u Srbiji, koji su bili njeni ciljevi? Čemu ide u prilog?
Rezultati pokazali da 6 generalnih leksičkih faktora imaju zadovoljavajuću replikabilnost, osim Etatizma
-empirijski argumenti dominantno idu u prilog nezavisnosti Nacionalizma u odnosu na tradicionalne i religiozne izvore autoriteta
-leksički socijalni stavovi organizovani su u hijerarhijsku strukturu na čijem vrhu je Konzervativizam kao generalni faktor
-rezultati idu u prilog UNIVERZALNOSTI STAVOVA (razlika samo u Nacionalizmu)
još jedna razlika ovde je Egalitarizam (gradi poz korelacije sa onzervativizmom pa i nacionalističkim stavskim dimenzijama)- sadržaj/struktura
Istraživanja bazirana na petofaktorskim modelu ličnosti kada su u pitanju socijalni stavovi
- Otvorenost najviše povezana sa različitim stavovima
- Saradljivost: negativno korelira sa konzervativizmom, autorirarnošći, orijentacijom na socijalnu dominaciju, kao i Savesnost koja uglavnom ima pozitivne korelacije
3.Neuroticizam i ekstraverzija zanemarljivi
4.korelacije ličnosti i stavova niske do umerene ali značajne.
HEXACO i socijalni stavovi
-autoritarnost povezana sa NISKOM otvorenošću
-orijentacija na socijalnu dominaciju sa negativnim polom Poštenje-Skromnost i niska otvorenost
-konzervativizam niska Otvorenost, Nepoštenje, niskom Saradljivošću
-humanizam/egalitarizam: emocionalnost i impulsivnost igraju ulogu a i ekstraverzija i saradljivost.
-religioznost: ekstraverzija, saradljivost, savesnost i niska otvorenost
Komponente Švarcovog modela vrednosti
- individualne biološke potrebe
2.interpersonalne
3.sociokulturne
Kako se iskazuju IR u značaju pojedinih vrednosti?
Kao jedinstvena kombinacija biološkog nasleđa, socijalnog iskustva i kulturnih definicija poželjnog
Kako se grupišu vrednosti u 2 bipolarne dimenzije?
Samounapređenje-Samoprevazilaženje
Konzervacija-Otpornost na promene
i kako vrednosti socijalni stavovi koreliraju? Stankov istraživanje (Sosijeov model)
-sosijeovi soc stavovi suštinski nezavisni od vrednosti, ličnosti i socijalnih normi
ALI Sosije priča o povezanosti :
1. betaizmi i samounapređenje
2.Egalitarizam i samoprevazilaženje
3.alfaizmi i konzervacija
4. deltaizmi i epsilonizmi otpornost na promene
Kritika kolbergove teorije moralnog razvoja
Pored moralnosti brige i pravde ne obuhvata i neke druge vidove moralnosti i zastupa “liberalnu pristrasnost” odnosno ovakva moralnost karakteristična je za pripadnike leve orijentacije, i predstavlja prepreku za razumevanje postupaka i doživljavanja onoga što je moralno za osobe koje su na desnom polu ove bazične dimenzije
Šta je teorija moralnih osnova
alternativa Kolbergovoj teoriji i obuhvata uverenja o tome šta je moralno kod osoba konzervativne ideološke orijentacije kao i pripadnika nezapadnih društava
Aspekti: briga, pravednost, pripadnost grupi, poštovanje autoriteta i čistunstvo
-prve dve INDIVIDUALIZIRAJUĆE- osnove liberalne moralnosti
-preostale tri POVEZUJUĆE- osnove konzervativne moralnosti
Koje moralne vrednosti vrednuju liberali a koje konzervativci
Prve dve liberali, a konzervativci svih 5
Povezanost moralnih osnova i ideološke orijentacije (na dimenziji konzervativizam-liberalizam)
Povezujuće moralne osnove: sa konzervativizmom, religiozn ošću
Individualizujuće: negativno sa orijentacijom ka socijalnoj dominaciji, tradicionalizmom, autoritarnošću a sa religioznosti nema povezanosti
Kritika da li su povezujuće osnove uošte osnove moralnosti i da dispozicije koje su snažno povezane sa soc dominacijom i autoritarnošću ne mogu biti osnove moralnosti
Ako se ima u vidu da su autoritarnost i soc dominacija imale značajnu ulogu u najmračnijim momentima ljudske istorije
Šta je konkfliktni etos?
Skup socijalnih uverenja koja određuje specifičnu socijalnu orijentaciju društva tokom i nakon produženih međugrupnih konflikata. Nastaje i razvija se tokom produženih nasilnih konflikata kako bi doprineo prilagođavanju članova društva na uslove i situaicju konflikta i obezbedio optimalno psihičko i socijalno funkcionisanje društva tokom konflikta. Takodje on doprinosi i sprečavanju pomirenja sukobljenih strana
Oko kojih 8 tema je grupisan konfliktni etos?
- Pravednost ciljeva
- Uverenja o bezbednosti
- deligitimizacija suprotne strane
- pozitivno grupno samopoštovanje
- viktimizacija
6.patriotizam
7.uverenja o jedinstvu
8.uverenja o miru
Sa čime je sve povezan konfliktni etos?
sa autoritarnošću, religioznošću, političkom orjentacijom konzervativizam-liberalizam
u domaćem istraživanju: autoritarnost, konzervativizam, tradicionalizam i negativna povezanost sa egalitarizmom
leksički stavovi i konfliktni etos
pozitivna povezanost sa alfom i betom odnosno religioznost i nacionalna privrženost kod medjedovica i petrovica
-takodje sa religioznošću, hedonizom i nacionalnom privrženošću
Koje dve grupe materijala su ispitali autori militantno ekstremističkog modela?
tekstualne materijale produkovane od strane različitih militantno-ekstremističkih grupa i istorijske i političke tekstove o terorizmu
Navedi dimenzije militantnog ekstremizma
- Apologija nasilja
- Zli svet
- Sveti cilj
*o militantno ekstremističkom sklopu se može govoriti trk ako se sva tri uzmu u obzir i nije mentalni sklop distinktivan samo za teroriste, ali oni zauzimaju ekstremne skorove na dimenziji
Sa čime je povezan militantni ekstremizam?
-sva tri aspekta povezana sa DOGMATIZMOM (najjača povezanost svetog cilja)
militantni ekstremizam i leksički model povezanost?
Apologija nasilja- betaizmi i negativno gamaizmi
Zli svet-alfa
Sveti cilj-potpuno svodljiv na alfu
Istraživanje u kome je poređena predikcija nacionalno konzervativnih i socio liberalnih stranaka pomoću leksičkih socijalnih stavova
Rezultati pokazali da socijalni stavovi objašnjavaju sve manje varijanse evaluacije pol partija. Zaključak je da se političko promišljanje u Srbiji u sve manjoj meri zasniva na ideološko-stavskim odrednicama- politika sve više lišena ideologije
Da li se sklonost predrasudama generalizuje
DA
Kako se razlikuju predrasude?
- opasne
2.disidentske
3.omalovažavajuće
Kako su povezane predrasude i socijalni stavovi
stavovi prema OPASNIM grupama povezani negativno sa autoritarnošću
OMALOVAŽAVANE GRUPE negativno sa dominacijom na socijalnu orijentaciju
-ONSO povezana i sa zagovaranjem usvajanja strožih o striktnih imigracionih zakona NEZAVISNO OD ZEMLJE I KULTURE
a autoritartnost isto to samo u slučaju svoje zemlje
Šta je još povezano sa predrasudama o migrantima?
autoritarnost, nacionalizam, etnocentrizam
-negativna povezanost religioznosti i predrasuda prema migrantima
-orijentacija ka soc dominaciji nacionalizam i religioznost NEGATIVNE ASOCIJACIJE sa podržavajućim stavovima prema migrantima
-posebnu odbojnost prema migrantima osobe sa visokom nacionalnošću i religioznošću koje žive u MULTIETNIČKOM OKRUŽENJU
Razlika između Srba i ljudi sa Novog Zelanda kada su u pitanju soc stavovi
Srbi viši na autoritarnosti i nacionalizmu a niži n KONZERVATIVIZMU
