Šizotipija Flashcards

1
Q

Kako možemo definisati šizotipiju?

A

Šizotipija je mera ranjivosti za psihozu iako se za većinu osoba sa šizotipijom ne očekuje da razviju psihozu. Ona predstavlja kontinuum na čijem se jednom kraju nalaze relativno psihološko zdravlje-minimalne psihotične manifestacije-subklinička slika-poremećaji ličnosti iz spektra šizofrenija i na drugom kraju psihoza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Na koja dva faktora se može podeliti šizotipija?

A

1.Pozitivna (apopenija)-magijsko mišljenje, perceptivne distorzije…
2.Negativna-anhedonija i socijalno povlačenje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Razlika između šizotaksije i šizotipije

A

Kako od šizotaksije koja je genetska predispozicija koja je u osnovi NEPSIHOTIČNO STANJE doći do šizotipije koja u manjem broju slučajeva dovodi do šizofrenije?

-Šizotipija je latentna organizacija ličnosti koja nije ograničena na DSM-4 kategoriju šizotipnih poremećaja ličnosti. Šizotaaksija je genetska predispozicija iz koje mogu ali i ne moraju da se razviju teži mentalni poremećaji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Šizotaksija po Milu

A

Vezana je za defektom integracije na neuralnom nivou, gde proces prenosa SIGNALA u sinaptičkoj pukotini nije usklađen sa nadražajima koji dolaze spolja(hipokrisija). Ovaj deficit ne prelazi nužno u mentalni deficit (šizotipija/šizofrenija). Pre nego što nastupi šizofreni poremećaj ove osobe ispoljavaju redukciju kognitivnih funkcija…tek onda se stvara prostor za nastanak šizofrenije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Najslabiji deo Milove teorije?

A

Šizotaksija i posledično šizofrenija izazvane poremećajem jednog posebnog gena

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Kako pronalazimo šizotipiju u leksičkim studijama na emičkom pristupu(iz jednog jezika)?

A

Socijalna neprilagođenost

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Kako pronalazimo šizotipiju u leksičkim studijama u kojima je proširena lista deskriptora ličnosti evaluativnim terminima?

A

1.Nekonvencionalnost (fantaziranje, nerealne ideje i verovanja, bizarne čudne aktivnosti)
2.Pozitivna i negativna valenca(- valenca prediktor poremećaja ličnosti, naročito šizotipalnog)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Integrativni faktorski modeli normalne i poremećene ličnosti zasnovani na zajedničkoj analizi indikatora bazičnih crta i simptoma PL ?

A

Čudnovatost(u osnovi fenomena),
Bazična disfunkcionalnost ličnosti(kognitivna ambivalencija, dezorganizacija mišljenja afekta i ponašanja, kognitivne i perceptivne distorzije)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kako se pojavljuje šizotipija u psihopatološkim modelima?

A

Kao dispozicija za razvoj šizofrenije, ali ovi modeli ne predstavljaju kontinuum normalno-patološko već samo kontinuum poremećaja ose I i ose II. (Tu spadaju translimenacija i i šizotipija Pola i Mela-kognitivno-perceptivni spektar)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Šta je translimenacija?

A

Tendencija psihološkog sadržaja da pređe granicu ka svesnom ili nesvesnom. Opisuje individualne razlike u pragu ili granici na kojoj svesni procesi ili spoljašnji stimulusi ulaze u svest i obrnuto. Magijsko mišljenje….značajno ali nisko korelira sa O ali visoko sa pozitivnom šizotipijom.
-asimetričnost moždane aktivnosti i poremećaji memorije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Nalazi vezani za to da je šizotipija kontinuum?

A

Epistemološke studije pokazuju da supklinički fenotip(sklonost ka psihozi) ima kontinuiranu distribuciju u populaciji. Subkliničke forme psihotičnih poremećaja imaju 100x veću prevalencu u opštoj populaciji nego što je to slučaj sa psihotičnim poremećajima. Međutim, to ne dokazuhe da supklinički i klinički psihotični fenotip pripadaju jednom kontinumu (verovanje u horoskop)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Hansenovih 6 argumenata za kontinuum navedi

A

1.Subklinički i klinički psihotični fenotip povezani sa sličnim demografskim varijablama (oba u negativnoj povezanosti sa godinama starosti, izraženije kod samaca i osoba lošijeg SES)
2.Subkliničke forme imaju tendenciju transmisije u kliničke
3.Porodično ko-klasterisanje
4.Simptomi rastu progresivno i kod jednog i kod drugog
5.Slični kognitivni i motorni deficiti
6.Slični rizični geni i sredinski riziko faktori (kanabis)
7.Polne razlike slične (muškarci veće kognitivne deficite, mlađi adolescenti prijavljuju veći procenat psihotičnih iskustava nego adolescentkinje, ŠTO NIJE SLUČAJ U STARIJOJ GRUPI MLADIH-nalaz korespondira sa ranijim početkom psihotičnih poremećaja kod muškaraca nego kod žena)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Argumenti za kontinuum između različitih psihotičnih poremećaja (Knežević)? afektivne-šizofrene

A

1.Simptomi različitih psihotičnih poremećaja slični
2.Kod prve linije srodnika šizotipalnih i šizofrenih osoba povećana je incidenca simptoma poremećaja raspoloženja i obrnuto
3.Ista terapija lekova poboljšava simptome i žizofrenih i afektivnih poremećaja
4.Slični biološki markeri (aberacije očnih pokreta)
5.Istovetni neuropsihološki deficiti (poremećaj radne memorije i izvršnih funkcija)
6.Zajednička genetska etiologija

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Navedi alternativne modele psihotične dispozicije (kao crte ličnosti)

A

-Ajzenkov psihoticizam
-Šizotipija Gordona i Klaridža
-Sistem za koordinaciju regulatornih funkcija

DEZINTEGRACIJA KORANA KNEŽEVIĆA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Šta je sistem za koordinaciju regulatornih funkcija Konstantina Momirovića?

A

Kibernetički model koji pretpostavlja 6 bazičnih dimenzija ličnosti, ako biološki zasnovanih mehanizama regulacije ponašanja. Mentalni poremećaji su disregulacije u ovim mehanizmima i određeni poremećaj je problem u funkcionisanju nekog specifičnog mehanizma. DELTA ima za posledicu dezorganizaciju kognitivnih i voljnih procesa kao i motoričkih i senzornih funkcija. Shizofrene paranoidne depresivne panične simptome…u osnovi je i drugih poremećaja npr fobije, OKP.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Da li Momirović smatra da iza DELTE postoji biološka osnova na nivou neurotransmiterskih procesa?

A

DA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Razlika između DELTE i Ajzenkovog Psihoticizma?

A

DELTA je konceptualizovana pre kao regulatorni mehanizam nego dispozicija i za razliku od Psihoticizma koji nije povezan sa druge dve dimenzije DELTA je nadređen mehanizam.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

DELTA instrument kod dece nalaz

A

Služi za praćenje ove osobine u razvojnom periodu. Rezultati su pokazali da ne postoje ni polne ni uzrasne razlike na ovoj dimenziji tokom razvoja, kao i da se ovi poremećaji mogu uočiti kod vrlo male dece .

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Dimenzije šizotipije Gordona Klaridža?

A

1.Introverzivna anhedonija
2.Impulsivni nekonformizam
3.Kognitivna dezorganizacija
4.Neobična iskustva

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Studije koje potvrđuju da je šizotipija mnogo širi konstrukt nego što je to Meehl pretpostavio?

A

1.Longitudalne studije pokazuju da je šizotipija dispozicija za razvoj psihotičnih ali i afektivnih poremećaja
2.Dimenzije šizotipije povezane su i sa nepsihotičnim kliničkim poremećajima npr OKP i anks
3.Povezanost sa kreativnošću
4.Šizotipalne crte pronađene i kod ljudi sa disocijativnim tendencijama

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Šta je Goran Knežević zamerao ostalim modelima?

A

1.Ni jedan od opisanih konstrukata nije pokazao empirijski superiornim…kotistili ograničene setove indikatora, manji broj skala… Chapmanove skale. ajzenkova skala psihoticizma , SPQ
2. važna zamerka što većina modela nema integraciju empirijskih rezultata o bazičnoj strukturi ličnosti(zato je npr Ajzenkov psihoticizam svodljiv na negativne polove saradljivosti i savesnosti) a Chapmanove skale negativne šizotipije koreliraju sa Neuroticizmom, Ekstraverzijom i Otvorenost
3. Nisu ispitali nivo organizacije komponenti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Šta je dezintegracija?

A

Je konstrukt i model psihotične dispozicije. Psihotični i suppsihotični fenomeni ponašanja su varijeteti na širokoj, hijerarhijski organizovanoj, multidimenzionalnoj i biološki zasnovanoj bazičnoj crti ličnosti koja leži izvam velikih pet a njen ekstremni izraz opisuju psihotični poremećaji.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Navedi modalitete dezintegracije

A

1.Egzekutivna disfunkcija
2.Perceptivna distorzija
3.Pojačana svestnost
4.Depresija
5.Paranoja
6.Manija
7.Socijalna anhedonija
8.Zaravnjeni afekat
9.Somatoformna disregulacija
10.Magijsko mišljenje

24
Q

Čemu odgovara modalitet egzekutivne disfunkcije?

A

Dezorganizovanoj šizotipiji ili dezorganizaciji

25
Q

Čemu je blizak modalizet perceptivne distorzije?

A

Pozitivnim simptomima šizofrenije i Neobičnih iskustava

26
Q

Kako se pojavljuje paranoja u modelima

A

Negde kao deo pozitivnih simptoma a u strukturi dezintegracije kao zaseban faktor

27
Q

Strukturna invarijantnost proveravana na šestofaktorskoj soluciji

A

Proveravanoje slaganje dezintegracije i velikih 5 iz mera DELTA10 i NEO-PR. Najbolje slaganje dobijeno je upravo za faktor dezintegracije. Ostali faktori petofaktorskog modela su pokazali stabilnost osim Otvorenosti

28
Q

Analiza kroskulturalne stabilnosti na sedmofaktorskoj soluciji

A

U model uključen i faktor poštenje. Faktor dezintegracije održavao svoju strukturu sve do sažimanja svih indikatora na tri faktora…i neuspešan svaki pokušaj svođenja dezintegracije na neki drugi faktor

29
Q

Kako je proveravana krosmetodska stabilnost?

A

Šestofaktorske strukture poređenjem podataka dobijenih samoopisnim tehnikama i skalama procene od strane drugih. Faktor kongruencije za obe tehnike kod dezintegracije veći nego za bilo kojiu drugu dimenziju

30
Q

Kako je proveravana vremenska stabilnost?

A

Visoka korelacija za dezintegraciju koliko i za neuroticizam, najmanje promene na ekstraverziji

31
Q

Empirijski dokazi da je dezintegracija dimenzionalno svojstvo koje odlikuje opštu populaciju

A
  1. Pokazana distribucija različitih inteziteta markera modaliteta dezintegracije u opštoj populaciji i upoređena sa distribucijom u razl uzorcima: psihotični, studenti psihologije, srednjoškolci i zdrava kontrola odraslih. Prema prisustvu indikatora dezintegracije opšta populacija odmah iza psihotične, pa zatim srednjoškolci a psiholozi i zdrava kontrola odraslih najmanje dezintegrisani
  2. Istovetnost relacija indikatora dezintegracije i sociodemografskih varijabli(pol i obrazovanje) u opštoj i psihotičnoj populaciji : osobe ženskog pola i nižeg obrazovanja izraženija dezintegracija
  3. Dezintegracija vremenski stabilna tokom odraslog doba kako u oštoj tako i u psihotičnoj populaciji
32
Q

Važnost dezintegracije za diskriminacjiu i predikciju kako patoloških takoi normalnih varijacija ponašanja u odnosu na dimenzije petofaktorskog modela

A

Dezintegracija unapredila diferencijalno-dijagnostički potencijal FFM modela. Popravljena tačnost klasifikacije kod muškaraca i kod žena. Najveći doprinos dala je u detekciji psihotičnih poremećaja .

33
Q

Šizoripija i razlikovanje osoba sklonih recidivu krivičnih dela od osoba koje su delo učinile samo jednom

A

Osobe sklone kriminalnom recidivu su slabije intrapsihičke integracije (ali i antagonističke i lošije smaokontrole) od onih koji nisu ispoljili takvo ponašanje. Tako DEZINTEGRACIJA ANTAGONIZAM I SAMOKONTROLA opisuju antisocijalnu ili psihopatsku ličnost

34
Q

Dezintegracija i razlikovanje profesionalnih preferencija

A

Studenti elektrotehnike, teologije i umetnosti. Osobe orijentisane ka umetničkim zanimanjima imaju najizraženiju dezintegraciju, otvorenost za nova iskustva a najmanje su saradljivi i samodisciplinovani

35
Q

Dezintegracija i PTSD

A

Dezintegracija Neuroticizam i Saradljivost čine linearni kompozit bazičnih osobina koji snažno razlikuje osobe sa PTSD i zdravu grupu

36
Q

Chapmanove skale za procenu pozitivne šizotipije (i otvorenosti)

A
  1. skala perceptivnih aberacija
  2. skala magijske ideacije
    *u studijama u kojima je šizotipija bila procenjivana preko drugih skala kao što su SPQ I O-LIFE takođe korelacije
37
Q

Čime je procenjivana negativna šizotipija (kad je u pitanju otvorenost)?

A
  1. skala fizičke anhedonije
  2. revidirana skala socijalne anhedonije
    korelira sa niskom otvorenošću
38
Q

Usled činjenice da između otvorenosti o poremećaja ličnosti u DSM4 nisu pronađene veze a da istraživanja pokazuju povezanost sa pozitivnom šizotipijom i negativnom šta je konstruisano?

A

Inventar za propustljivost iskustva koji procenjuje maladaptivne fenomene otvorenosti koji nisu u dovoljnoj meri reprezentovani u DSM4
-upitnik sadrži 4 supskale
Mere pozitivne šizotipije: skale čudan i ekscentričan i neograničavajući self
Negativna šizotipija: rigidan i površan self

39
Q

Novi model crte otvorenost/intelekt

A

U sebi sadrži pozitivnu šizotipiju na jednom a inteligenciju na drugom kraju. Crte intelekta omeđenje su inteligencijom a a crte otvorenosti omeđene su pozitivnom šizotipijom. Međitom ovde nema gde se nalazi negativna šizotipija

40
Q

Deficit procesiranja konteksta i šizotipija

A

Najviše istraživan odnosu na šizofreniju ali je uočljiv i kod opšte populacije i kod osoba sa šizotipalnim poremećajem ličnosti… što znači da se smatra faktorom vulnerabilnosti za obolevanje
Iako je prisutan i kod osoba sa drugim psihotičnim poremećajima kod obolelih od ŠIZOFRENIJE je rezistentan u odnosu na medikamentoznu terapiju. Povezan je sa disfunkcionalnom aktivnošću PFC i dezorganizovanim simptomima šizofrenije i šizotipalnog poremećaja ličnosti

41
Q

Povezanost šizotipije i postignuće u zadatku razumevanja ironije

A

Deficiti u razumevanju konteksta kompromituju sposobnost mentalizacije i interpersonalno funkcionisanje osoba sa izraženim interpersonalnim simptomima šizotipije

42
Q

Ebinhausova iluzija rezultati

A

Osobe obolele od ŠIZOFRENIJE otporne na većinu vizuelnih iluzija. krugovi(iluzija veličine). Dovedeno u pitanje-razumevanje iluzije kao posledice interakcije kontura i u istom istraživanju ukazano na mogućnost javljanja iluzijr kada se umesto krugova koriste kvadrati i kada se varira blizina i udaljenost centralnog kvadrata u odnosu na ostale.
-oboleli od ŠIZOFRENIJE imaju smanjenu konteksutalnu osetljivost koja se dovodi u vezu sa dezorganizovanim simptomima
-rezultat na ebinhausovoj iluziji može se koristiti kao pokazatelj recidiva i oporavk akod obolwlih.
REDUKOVANA KONTEKSTUALNA OSETLJIVOST ZABELEZENA I KOD MLADIH SA VISOKIM RIZIKOM ZA RAZVOJ PSIHOZE POGOTOVO U ODNOSU NA NEGATIVNE SIMPTOME
PODLOZNOST ILUZIJI SE SMANJUJE U ODNOSU NA KOGNITIVNO PERCEPTUALNE SIMPTOME ŠIZOTIPIJE

43
Q

Diz-Rediger-Mekdermotova paradigma

A

Koristi se za ispitivanje iluzornih procesa kojima je podložno naše pamćenje. Da li će lažna sećanja biti produkovana zavisi od toga da li su ona uklopljiva kontekst onoga što je naučeno. Prikazuju se ispitanicima liste reči koje su sve semantični povezane sa kritičkom rečju koja je mamac koja se NE nalazi na listi ali je ispitanici najčešće produkuju. NEGATIVNA POVEZANOST lažnih sećanja sa kognitivno-perceptivnim simptomima šizotipije. Ovakav nalaz bi išao u prilog da osobe sa šizotipijom nisu osetljive na kontekst. Postoje i nalazi sa pozitivnom povezanosti šizotipije i lažnih sećanja

44
Q

AX test kontinuiranog izvođenja

A

Sukcesivno vizuelno prikazivanje slova ispitaniku, pri čemu se od subjekta traži da pritisnu odgovarajući taster pri ekspoziciji slova X ali samo onda kada mu PRETHODI SLOVO A (kontekst). Subjektu se takođe izlažu i AY i BX. Učestalo prikazivanje AX stvara tendenciju kod ispitanika da daju pozitivan odgovor kad vide X jer je to u najvećem broju slučajeva tačan odgovor. Takođe povećava javljanje pogrešnih odgovora i zahteva procese inhibicije.

45
Q

Kakve odgovore u AX zadatku daju zdrave a kakve osobe sa šizotipijom?

A

Osobe sa očuvanom reprezentacijom konteksta prave više AY nego BX grešaka pri čemu im je potreban duži interval da daju odgovor na AY stimuluse.
Osobe sa deficitima u procesiranju prave više BX a manje AY grešaka a i manje tačnih odgovora. dakle što više AY a manje BX grešaka zdravija osoba

46
Q

Meta analiza AX zadatak

A

Korišćen neverbalni zadatak očekivanja tačkastog obrasca, upućuju na lošije procesiranje konteksta u odnosu na čitav spektar simptoma, pri čemu je taj deficit snažan i stabilan tokom trajanja bolesti dok je kod populacije sa povećanim rizikom manje izražen
INTEGRACIJA KONTEKSTA KOD ŠIZOFRENIJE OBRNUTO SRAZMERNA NEGATIVNIM I DEZORGANIZOVANIM SIMPTOMIMA

47
Q

Specifične greške i CPT zadatak

A

Ispitanici sa šizofrenijom i šizotipalnim poremećajem propuštaju da daju pozitivne odgovore na par AX odnosno prave više AX greški i više BX greški
Kod kliničke populacije se uočava manje AY grešaka
U ODNOSU NA KONTROLNU I DEPRESIVNU GRUPU GRUPA SA ŠIZOTIPSKIM SIMPTOMIMA ISPOLJAVA DEFICIT U OPŠTOJ OSETLJIVOSTI NA KONTEKST
ŠIZOTIPIJA se NIJE pokazala kao prediktor soecifičnih tipova grešaka ali je povezana sa više BX NEGO AY grešaka

48
Q

Deficit brzine procesiranja informacija i šizotipija (ispitivanje pripadnika opšte populacije)

A

Koji su pod povećanim rizikom pokazano da je deficit u brzini procesiranja jedan od ključnih riziko faktora za razvoj psihoze

49
Q

Zadatak retroaktivnog maskiranja

A

Forma maskiranja koja se dešava kada je percepcija nekog stimulusa (meta) redukovana ili eliminisana usled percepcije nekog drugog stimulusa (maske) koji se vizuelno prikazuje NAKON mete nakon jako kratkog intervala. Drugi ometa registrovanje orvog stimulusa. KAO INDIKATOR MASKIRANJA OBICNO SE UZIMA ISI

50
Q

Rezultati retroaktivnog maskiranja

A

oboleli od ŠIZOFRENIJE jaki deficiti i u odnosu na pozitivne i negativne simptome. Potreban im je duži ISI kako bi procesirali informaciju. Bez obzira na lekove ovaj deficit može biti odraz boesti kao takve. Rezultati potvrđeni i na subkliničkom fenotipu. KOGNITIVNA DEZORGANIZACIJA POVEZANA SA DEFICITOM VIZUEKNO RETROAKTIVNOG MASKIRANJA dok se poz i negativni simptomi nisu pokazali značajnim za postignuće

51
Q

Zadatak cifra-simbol

A

Ispitanicima se prikazuje tabela u kojoj su dati parovi simbola i brojeva ispod nje je data tabela SAMO SA SIMBOLIMA od ispitanika se traži da što brže dopišu broj koji nedostaje ispod simbola
ovaj zadatak MOZE SE SMATRATI KOGNITIVNIM ENDOFENOTIPOM jer je deficit prisutan ne samo kod obolelih nego i kod osoba sa povećanim rizikom
KOD ADOLESCENATA SA POVECANIM RIZIKOM VECI DEFICIT KOD MUSKARACA

52
Q

Dezintegracija kod slikara

A

Pojačana svesnost, somatoformna disregulacija i perceptualne distorzije izraženije. Umetnici bolje koriste kreativne šizotipalne potencijale od kontrolne grupe

53
Q

Šta predviđa kriminalitet kod adolescenata a šta kod odraslih?

A

adolescenti: sniženo egzekutivno funkcionisanje pored manije
odrasli: egzekutivne disf praćene paranojom, somatofor disreg i percept distorzije

54
Q

Kako šizotipija ometa uslovljavanje?

A

Šizotipalne karakteristike su povezane sa slabijom bezuslovnom reakcijom (provodljivost kože) na averzivni stimulus (jak zvuk) i pozitivno povezane sa vremenom reakcije na uslovni stimulus (on sporije kognitivno procesira)

55
Q

Šta pokazuju šizotipalne karakteristike koje su ekstrahovane iz jezika

A

zajedničke karakt sa drugim modelima šizotipije: depresija i manija socijalna anhedonija mahijsko mišljenje…

56
Q

Razlike između leksičkog i ostalih modela šizotipije

A
  1. nema kvantitativnih poremećaja svesti i paranoičnih doživljaja
    2.u većoj meri zastupljene kognitivne disfunkcije nego u drugim modelima
  2. ovaj model više uronjen u bazične crte ličnosti