socijalni stavovi Flashcards

1
Q

Olportova definicija stava

A

Stav je neuralna i mentalna spremnost, formirana na osnovu iskustva, koja vrši direktivni ili dinamički uticaj na reagovanje pojedinca na objekte i situacije s kojima dolazi u dodir.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Na čemu je bio naglasak pri definisanju stavova u prvoj polovini XX veka?

A

Na ponašanju prema stvaskom objektu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Kako su neki autori prve polovine XX veka definisali stavove?

A

Stav je trajna stečena dispozicija da se na dosledan način ponaša prema nekoj grupi objekata. (English)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Kako se definisanje stavova menja 70-ih godina XX veka?

A

Sve se više stavlja akcenat na evaluativnu dimenziju stava. Ova tendencija opstaje do danas.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Kako stavove definiše Bem (70-te)?

A

Naklonosti ili nenaklonosti

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Jedna današnja definicija stava

A

Fazio: Stav je ukupna evaluacija datog objekta, zasnovana na kognitivnim, emotivnim i bihejvioralnim informacijima u vezi sa datim objektom.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Koje su danas najbitnije karakteristike stava?

A
  • evaluativna priroda
  • uticaj na ponašanje
  • dispozicioni karakter
  • složenost u smislu integracije različitih psihičkih sistema
  • trajnost
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Kada se stavovi smatraju socijalnim stavovima?

A

Kada se odnose na stavske objekte od opšte socijalne važnosti u ekonomskom, političkom, religijskom, obrazovnom, etničkom ili drugom smislu od važnosti za socijalni život ljudi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Koje su komponente stava?

A
  • kognitivna komponenta - kako pojedinci percipiraju važne karakteristike njihove socijalne realnosti
  • afektivna komponenta - kako se osećaju u vezi istih
  • konativna komponenta - spremnost da deluju u odnosu na njih
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Šta je ideologija?

A

Set uverenja o poželjnom uređenju društva i načinima kako da on bude ostvaren.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Koji je prvi empirijski zasnovan jednodimenzionalni model stavova?

A

Adorno i sar. - Autoritarnost

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Adornova Autoritarnost - pozitivan pol?

A

Antidemokratski, profašistički i konzervativni stavovi, koji vode nekritičnom prihvatanju uspostavljenog autoriteta.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Adornova Autoritarnost - negativan pol?

A

Prodemokratski, egalitaristički, liberalni i socijalistički stavovi.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Kakav je odnos Adornove Autoritarnosti sa ličnošću?

A

To je stavska dimenzija koja je direktna ekspresija crte ličnosti autoritarnosti.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Koje facete obuhvata Adornova Autoritarnosti?

A
  • konvencionalizam
  • autoritarna submisivnost
  • agresivnost
  • antiintraceptivnost
  • poštovanje vlast
  • destruktivnost i cinizam
  • projekcija
  • rigidnost
  • preterano interesovanje za seksualne različitosti
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kako se zove skala koja operacionalizuje Adornovu autoritarnost?

A

F skala

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kritike Adornove Autoritarnosti

A

Značajno kritikovana sa teorijskog i metodološkog stanovišta - istraživači su nastojali da metodološki revidiraju koncept.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Najznačajnije rekonceptualizacije Adornove Autoritarnosti

A

Altemejer, Rokič

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Kakvo je Altemejerovo viđenje autoritarnosti?

A

Autoritarnost je dimenzija ličnosti koja podrazumeva kovariranje tri komponente.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Koje su 3 komponente Altemejerove autoritarnosti?

A
  • autoritarna submisivnost
  • autoritarna agresivnost
  • konvencionalizam
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Altemejerova autoritarna submisivnost

A

Submisivni i nekritički stav prema uspostavljenim moralnim autoritetima društva

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Altemejerova autoritarna agresivnost

A

Agresivnost prema pojedincima i grupama koje se percipiraju kao sankcionisane od strane autoriteta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Altemejerov konvencionalizam

A

Privrženost konvencijama prihvaćenim od strane društva i autoriteta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Kako se zove Rokičova rekonceptualizacija Autoritarnosti?

A

Dogmatizam (generalna autoritarnost)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Šta je Rokičov Dogmatizam?

A

Rokič je pokušao da definiše autoritarnost bez ideološke sadržine, kao relativno zatvorenu kognitivnu organizaciju uverenja o realnosti.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Na šta stavlja fokus Rokičov Dogmatizam, za razliku od prethodnih modela?

A

Stavlja fokus na način na koji se veruje, umesto na sadržaj uverenja.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Prema Rokiču, kakvi su dogmatični pojedinci?

A

Imaju teškoća u obradi novih informacija i informacija koje ugrožavaju njihov sistem uverenja. Skloni su odbacuju uverenja koja im nisu bliska, kao i pojedince i grupe koji imaju drugačija uverenja.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Gde na političkom spektru se mogu naći pojedinci sa visokim Dogmatizmom?

A

Na ekstremnim krajevima (i desnom i levom)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Kako se zove skala koja operacionalizuje Rokičev Dogmatizam?

A

D skala

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Sa kojim autorom Konzervativizam dobija na značaju?

A

Vilson

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Kako je Vilson konstruisao svoj model stavova?

A

Na bazi faktorske analize termina koji se odnose na socijalne stavove relevantne za period. Kao glavna komponenta pokazao se konzervativizam.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Kako Vilson definiše konzervativizam?

A

Otpornost na promene i preferencija sigurnih, tradicionalnih konvencionalnih formi institucija i ponašanja.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Koji je odnos Vilsonovog konzervatizivizma i ličnosti?

A

Vilson je konzervativizam razumeo kao projekciju ličnosti u prostor socijalnih stavova.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Koje karakteristike ličnosti se projektuju u prostor stavova kao konzervativizam (Vilson)?

A

Osetljivost na doživljavanje opasnosti i straha pri suočavanju sa neizvesnošću.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Koje su za Vilsona ključne komponente konzervativizma?

A
  • otpornost na promene, novine i različitosti
  • preferencija reda, strukture i tradicije
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Kako se naziva skala koja operacionalizuje Vilsonov konzervatizivam?

A

C skala

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Šta je pokazalo ispitivanje povezanosti C, F i D skale?

A

Mere vrlo sličan, ako ne i isti kontrukt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Koji autori su dopunili Vilsonov model?

A

Jost i saradnici

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Prema Jostu, kako vreme utiče na konstrukt konzevativizma?

A

On poseduje svoje bazične, stabilne odrednice, kao i one periferne koje su podložne društveno-istorijskim uticajima.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Prema Jostu, koje su dve sržne odrednice konzervativizam i u kakvom su one odnosu?

A
  • Otpornost na društvene promene
  • Prihvatanje nejednakosti
    One su međusobno povezane, ali različite
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

U potrazi za odgovorom na koje pitanje je nastao model Orijentacija ka socijalnoj dominaciji? U okviru koje teorije možemo da razmatramo ovo pitanje?

A

Da li se pripadnici različitih etničkih zajednica unutar jedne države u jednakoj meri identifikuju sa nacijom kojoj pripadaju? Teorija socijalne dominacije

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Teorija socijalne dominacije

A

Sva ljudska društva teže da budu hijerarhijski organizovana na osnovu grupne pripadnosti, tako da dominantna grupa poseduje disproporcionalno veliki deo pozitivnih socijalnih ili materijalnih vrednosti.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Kako se održava dominantnost jedne grupe nad drugima? (teorija socijalne dominacije, Pratto)

A

Održavaju se pomoću legitimizirajućih mitova - stavovi, vrednosti i ideologije oko kojih postoji konsenzus, a koje podržavaju i opravdavaju hijerarhijsku organizaciju i nejednakost. Jedan od centralnih od ovih stavova je Orijentacija ka socijalnoj dominaciji (Pratto).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Definicija Orijentacije ka socijalnoj dominaciji (SDO)

A

Stepen u kojem pojedinac preferira hijerarhijski sistem i teži da njegova grupa bude dominantna.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Zašto je Ajzenkov model najuticajniji model strukture socijalnih stavova?

A
  • Hijerarhijski model organizacije koji je predložio je danas osnovna paradigma strukture socijalnih stavova.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Koje su dimenzije Ajzenkovog modela stavova?

A
  • Radikalizam-Konzervativizam
  • Tvdoglavost-Popustljivost, odnosno Društvena neosetljivost-Društvena osetljivost
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Liberalni pol AJzenkove R-K dimenzije

A

Pozitivni stavovi prema
- teoriji evolucije
- mešanim brakovima
- studentskim protestima
- reformi pravnog sistema
- nudističkim kampovima
- pop-muzici
- imigraciji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Konzervativni pol Ajzenkove R-K dimenzije

A

Pozitivni stav prema
- dominaciji belaca
- smrtnoj kazni
- antisemitizmu
- protivljenju kontroli rađanja

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Pol Tvrdoglavnosti/Neosetljivosti (Ajzenk)

A

Pozitivni stavovi prema
- prisilnoj sterilizaciji
- eutanaziji
- rasizmu
- nasilju prema ženama
- strogim kaznama za kriminalce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Pol Popustljivost/Osetljivost

A
  • pacifizam
  • antidiskriminacija
  • protivljenje smrtnoj kazni
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Ekstrakcija trećeg Ajzenkovog faktora

A

U kasnijim istraživanjima, pronašao je još jedan faktor koji se izdvaja iz R-K - Ekonomski konzervativizam - Socijalizam. On se ipak nije pokazao stabilnim.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Kako je Ajzenk video T-P dimenziju u odnosu na prostor ličnosti?

A

Smatrao je T-P nije stav u pravom smislu te reči, već projekcija ličnosti u prostor stavova. To je način na koji će neko zastupati svoje stavove.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Kako se autoritarsnot razlikuje u zapadnoevropskim zemljama u odnosu na bivše komunističke?

A

U zapadnoevropskim zemljama je povezan sa favorizovanjem socijalne nejednakosti, u istočnoevrpskim sa marksizmom i ekonomskim egalitarizmom.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Kako se nacionalizam razlikuje u zapadno- i istočnoevropskim društvima?

A

Na zapadu je povezan sa kapitalističkim principima, a na istoku negativno sa kapitalizmom i pozitivno sa državnim intervencionizmom.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Na kojim pretpostavkama je Milas razvio svoj model strukture socijalnih stavova?

A
  • Socijalni stavovi moraju da reflektuju aktuelne društvene procese koji nisu obuhvaćeni ranijim studijama.
  • Socijalni stavovi moraju biti relevantni za aktuelnu društvenu i političku situaciju u datom društvu (u ovo slučaju, u Hrvatskoj)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Koje dimenzije je dobio Milas?

A
  • Religioznost,
  • Seksualne slobode,
  • Kosmopolitizam,
  • Moderne tehnologije,
  • Socijalna pravda
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

U čemu leži prediktivna vrednost Milasovog modela?

A

Dobra prediktivna vrednost za političko ponašanje: glasanje, političku identifikaciju, poverenje u političare, i sk

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Koje faktore prvog reda je dobio Todosijević u Srbiji?

A
  • Ekonomski liberalizam
  • Socijalistička ekonomija
  • Ekonomski egalitarizam
  • Liberterijanski individualnizam
  • Hijerarhijski individualizam
  • Kolektivizam
  • Međunarodna integracija
  • Enviromentalizam
  • Feminizam
  • Nacionalizam
  • Tradicionalizam
  • Filozofski konzevativizam
  • Klerikalizam
  • Radna etika
  • Populistička orijentacija
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Koje faktore drugog reda je pronašao Todosijević u Srbiji?

A
  • Socijalistički konzervativizam
  • Desni konzervativizam
  • Socijalni red i hijerarhija
  • Postmaterijalistička orijentacija
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Kako se faktori višeg reda koje je pronašao Todosijević razlikuju od onih koji se pronalaze u drugim zemljama?

A

Najveća razlika leži u faktoru Socijalističkog konzevativizma.

61
Q

Šta sačinjava faktor Socijalističkog konzevativizma?

A

Indikatori tipični za konzervativizam, poput Nacionalizma, Tradicionalizma, Militarizma, ali i Socijalistička ekonomija, Kolektivizam i prorežimski socijalistički (populistički) stav.

62
Q

Korelati Socijalističkog konzevativizma u Srbiji

A

Pozitivno korelira sa autoritarnošću (pronađeno i u drugim postkomunističkim zemljama) i za obe subskale SDO - društvena dominacija i egalitarizam

63
Q

Sličnosti i razlike socijalnih stavova u Srbiji i Mađarskoj

A

U obe zemlje se stavovi grupišu oko dva faktora.
Prvi faktor je sličan u obe zemlje - u Mađarskoj je to socijalna alijenacija i socijalizam, a u Srbiji socijalna alijenacija i egalitarizam.
Drugi faktor je u Mađarskoj nacionalistički anti-socijalizam, a u Srbiji prokomunistički nacionalizam.

64
Q

Problemi sa istraživanjima socijalnih stavova

A
  • Mnogi modeli su zasnovani na malim studentskim uzorcima
  • Modeli su uglavnom razvijeni u zapadnim kulturama, kros-kulturalna istraživanja su retka
  • Broj stavova koji ulazi u analizu, način selekcije stavova i ajtema, metode faktorske analize
65
Q

Koja dimenzija se najstabilnije ekstrahuje kroz različite modele?

A

Konzervativizam-liberalizam

66
Q

Koja se 4 faktora (pored K-L) takođe dosledno izoluju?

A

Religioznost, nacionalizam, humanizam i socijalna dominacija-egalitarizam.

67
Q

Ko je uradio prvu leksičku studiju socijalnih stavova i kakve termine je koristio?

A

Sosije je pošao od pretpostavke da su svi stavovi u jeziku kodirani kao reči na -ist, -ic i -ism. Analizom svih tih termina u engleskom od strane 3 nezavisna procenjivača, izabrani su termini koji su korišćeni.

68
Q

Koje faktore je dobio Sosije?

A

Najbolje su se pokazale tro- i četvorofaktorske solucije. Obe su zadržane. Zbog širine faktora oni su nazvani alfaizmi, betaizmi, gamaizmi i deltaizmi (u trofaktorskom slučaju gamadeltaizmi).

69
Q

Šta obuhvataju Sosijeovi alfaizmi?

A

Tradicionalni i religiozni izvori autoriteta: Pozitivni stavovi prema očuvanju postojećeg stanja u društvu (uključujući konvencionalne forme religioznosti), konzevativizam i autoritarnost

70
Q

Šta obuhvataju Sosijeovi betaizmi?

A

Sebični interesi: Egoistički i sebični motivi i politički nekorektni sistemi uverenja - šovinizam, fašizam, etnocentrizam itd.

71
Q

Šta obuhvataju Sosijeovi gamaizmi?

A

Društvena racionalnost: Pozitivan stav prema građanskom društvu, ljudskim pravima i slobodama, liberalizmu i humanizmu.

72
Q

Šta obuhvataju Sosijeovi deltaizmi?

A

Subjektivna spiritualnost: Stavovi prema spiritualnosti i netradicionalnim oblicima religioznosti.

73
Q

Koji faktor je Sosije pronašao u svojim kasnijim istraživanjima?

A

Faktor epsilon - Egalitarizam/Averzija prema nejednakosti: indikatori zajedničkog vlasništva, programa socijalne zaštite i socijalističke organizacije, a na suprotnom polu indikatori socijalne dominacije i nejednakosti.

74
Q

Ko je radio leksičku analizu stavova u Rumuniji i kako je došao do ajtema?

A

Kraus je sastavio upitnik od rumunskih -izama.

75
Q

Kako su Krausovi faktori slični Sosijeovim, a kako se od njih razlikuju?

A

Isto je dobio 4 faktora, koji su vrlo slični Sosijeovim. Alfaizmi su isti, dok se ostala 3 razlikuju u maloj meri.

76
Q

Kako se Krausovi betaizmi razlikuju od Sosijeovih?

A

Obuhvata i termine koji referišu na komunizam.

77
Q

Kako se Krausovi gamaizmi razlikuju od Sosijeovih?

A

Prisutan je i element reformizma.

78
Q

Kako se Krausovi deltaizmi razlikuju od Sosijeovih?

A

Uključuju i pozitivan stav prema katoličanstvu i protestantizmu.

79
Q

Kako se rezultati leksičkih studija u Kini i Tajvanu razlikuju?

A

Takođe se dobijaju Sebični interesi i Društvena racionalnost. Alfaizmi i deltaizmi su spojeni u jedan faktor, prisutan u obe zemlje. Četvrti faktor u Kini opisuje stavove prema Komunističkoj partiji Kine, a na Tajvanu opisuje aspiraciju ka dostizanju sreće. Indikatori Egalitarizma su uglavnom završili na četvrtom faktoru u obe države.

80
Q

Koji su faktori dobijeni u etskoj leksičkoj studiji u Srbiji i kako se oni razlikuju u odnosu na Sosijea?

A
  • Alfaizmi - isti kao kod Sosijea
  • Hedonizam - hedonistička i sebična orijentacija, ali bez referiranja na političke i ideološke principe za razliku od Sosijeovih betaizama
  • Racionalna duhovnost - spiritualna verovanja i racionalističko gledište
  • Nacionalna privrženost - visoko vrednovanje sopstvene nacije i tradicionalne kulture
81
Q

Koji su bili ciljevi prve emske leksičkie studije u Srbiji?

A
  • Da se utvrdi da se iz srpskog jezika mogu ekstrahovati dovoljno obuhvatni i stabilni socijalni stavovi
  • Da li će utvrđena struktura ići u prilog hipotezi o univerzalnosti ili hipotezi o kulturnoj specifičnosti stavova
82
Q

Kako je urađena prva emska leksička studija u Srbiji?

A

Uzeti su termini koji se završavaju na -izam i primenjeni uz američku verziju upitnika.

83
Q

Šta su pokazali rezultati prve emske leksičke studije stavova u Srbiji?

A

Moguće je izdvojiti 5-6 faktora, pri čemu se šestofaktorska struktura pokazala optimalnijom. Dobijeni su faktori Tradicionalni i religiozni izvori autoriteta, Lični interesi, Humanizam, Spiritualnost, Egalitarizam i Nacionalizam.

84
Q

Koje su uže stavske dimenzije dobije u prvoj emskoj leksičkoj studiji stavova u Srbiji?

A
  • Religioznost
  • Tradicionalizam
  • Sebični hedonizam
  • Socijalna dominacija
  • Demokratske vrednosti
  • Vera u dobru stranu ljudske prirode
  • Misticizam
  • Filozofski idealizam
  • Komunizam
  • Anomija
  • Etatizam
  • Nacionalna privrženost
85
Q

Koji su bili ciljevi druge emske leksičke studije u Srbiji?

A
  • Ispitivanje replikabilnosti dobijenog modela
  • Ispitivanje validnosti
  • utvrđivanje individualnih i kontekstualnih determinanti socijalnih stavova
86
Q

Kako se pokazala replikabilnost srpskih socijalnih stavova?

A

Svi faktori su replicirani osim Etatizma.

87
Q

Kakva je struktura srpskih socijalnih stavova?

A

Hijerarhijska struktura, na čijem je vrhu generalni faktor Konzervativizma.

88
Q

Šta predviđaju srpski socijalni stavovi?

A

Evaluaciju političkih partija, konfliktni etos, religijsku orijentaciju, stav prema pridruživanju EU, nezavisnosti Kosova i imigrantima

89
Q

Čime su determinisani socijalni stavovi?

A

Dominantno su determinisani crtama ličnosti, ali postoji i efekat socijalne sredine, pre svega multietničnosti sredine.

90
Q

U prilog kojoj hipotezi idu rezultati leksičkih studija u Srbiji i zašto?

A

Rezultati ovog istraživanja dominantno idu u prilog hipotezi o univerzalnosti socijalnih stavova, jer prvih pet stavova sadržinski odgovara onima identifikovanim u drugim kulturama.

91
Q

Kako se srpski leksički stavovi razlikuju od američkih?

A

Razlika je u ekstrakciji šestog faktora, Nacionalizma. Takođe je razlika u relacijama Egalitarizma - on je u pozitivnoj vezi sa konzervativnim i nacionalističkim dimenzijama.

92
Q

Kako je FFM povezan sa stavovima?

A

Najčešće i najsnažnije je povezana otvorenost - sa stavovima poput konzevativizma, autoritarnosti, socijalne dominacije… (-0,2 do -0,6)
Saradljivost slično, samo nešto niže korelacije (do -0,5)
Savesnost slično, samo pozitivne korelacije (do -0,4)
Neuroticizam i ekstraverzija su zanemarljivi

93
Q

Hexaco otvorenost i socijalni stavovi

A

Negativna povezanost: autorirarnost, SDO, konzervativizam, religioznost

94
Q

Hexaco poštenje-skromnost i socijalni stavovi

A

Negativna povezanost: SDO
Pozitivna povezanost: humanizam/egalitarizam, liberalizam, religioznos, konzervativizam

95
Q

Hexaco saradljivost i socijalni stavovi

A

Negativno: konzervativizam
Pozitivno: religioznost

96
Q

Hexaco emocionalnost i socijalni stavovi

A

pozitivno: humanizam/egalitarizam

97
Q

Hexaco ekstraverzija i socijalni stavovi

A

humanizam/egalitarizam, religioznost

98
Q

Hexaco savesnost i socijalni stavovi

A

religioznost

99
Q

Faktori Švarcovih vrednosti

A

Samounapređenje: moć, postignuće, hedonizam; nasuprot samoprevazilaženju: dobronamernost i univerzalizam.
Konzervacija: konformizam, sigurnost, tradicija; nasuprot otvorenosti za promene: samousmerenost i stimulacija.

100
Q

Koji su rezultati istraživanja povezanosti stavova i vrednosti (Stankov)?

A

Leksički socijalni stavovi (Sosijeovi) su nezavisni od vrednosti.

101
Q

Koji su rezultati istraživanja povezanosti stavova i vrednosti (Sosije)?

A

Alfaizmi su povezani sa konzervacijom.
Betaizmi su povezani sa samounapređenjem.
Deltaizmi su povezani sa otvorenošću za promene.
Epsilonizmi su povezani sa samoprevazilaženjem i otvorenošću za promene.

102
Q

Meta-analiza povezanosti religije i vrednosti

A

Pozitivna povezanost sa tradicijom i konformizmom, negativna sa samousmerenošću, stimulacijom i hedonizmom

103
Q

Kako se zove Hajtova teorija moralnosti i na kojim podacima je bazirana?

A

Teorija moralnih osnova je bazirana na pregledu evoluciono-psihološke i antropološke literature.

104
Q

Moralne osnove i socijalni stavovi

A

Individualizirajuće moralne osnove negativno koreliraju sa orijentacijom ka socijalnoj dominaciji, tradicionalizmom, autoritarnošću, a povezujuće pozitivno. Povezujuće takođe pozitivno koreliraju sa religioznošću i konzervativizmom.

105
Q

Šta je konfliktni etos?

A

Konfliktni etos je ideologija, odnosno konfiguracija društvenih uverenja koja određuje specifičnu društvenu orijentaciju tokom i nakon dužih međugrupnih konflikata.

106
Q

Koja uverenja obuhvata konfliktni etos?

A

Pravednost ciljeva,
uverenja o bezbednosti,
delegitimizacija suprotne strane,
pozitivno grupno samopoštovanje,
viktimizacija,
patriotizam,
uverenja o jedinstvu i
uverenja o miru.

107
Q

Zašto se javlja konfliktni etos?

A

Doprinosi prilagođavanju članova društva na uslove konflikta i obezbeđuje optimalno psihičko i socijalno funkcionisanje društva u toku konflikta.

108
Q

Koje su negativne posledice konfliktnog etosa?

A

Doprinosi sprečavanju pomirenja nakon završetka konflika i produžava konflikt.

109
Q

Na šta se odnose uverenja o pravednosti ciljeva?

A

Naglašavanje važnosti i pravednosti, opravdavanje ciljeva oko kojih se razvio konflikt.

110
Q

Na šta se odnose uverenja o jedinstvu?

A

važnost prevazilaženja unutrašnjih konflikata i nesuglasica tokom trajanja konflikta i ujedinjavanja snaga zarad suočavanja sa spoljašnjom pretnjom

111
Q

Zašto je razvijen konstrukt konfliktnog etosa?

A

Za razumevanje psiholoških osnova Izraelsko-palestinskog sukoba.

112
Q

Kako je konfliktni etos primenljiv u Srbiji?

A

Uspešno je primenjen u situaciji Srba i Albanaca na Kosovu.

113
Q

Kako je konfliktni etos povezan sa socijalnim stavovima? (Bar-Tal, neleksički)

A

Povezan sa autoritarnošću, religioznošću, konzervativizmom.

114
Q

Kako je konfliktni etos povezan sa socijalnim stavovima u Srbiji? (neleksički)

A

Pozitivno povezan sa autoritarnošću, konzervativizmom, tradicionalizmom, a negativno sa egalitarizmom.

115
Q

Kako je konfliktni etos povezan sa leksičkim stavovima (Sosijeov model)?

A

Pozitivno povezan sa alfaizmima i betaizmima.

116
Q

Kako je konfliktni etos povezan sa leksičkim stavovima (srpski model, na nivou celog konstrukta)?

A

Pozitivno povezan sa religioznošću i nacionalnom privrženošću. (Određena uverenja i sa hedonizmom)

117
Q

Kako je religioznost povezana sa uverenjima konfliktnog etosa (Srbija?)?

A

Pozitivno sa uverenjima o bezbednosti i uverenjima o pozitivnom grupnom samopoštovanju

118
Q

Kako je hedonizam povezan sa uverenjima konfliktnog etosa (Srbija)?

A

Pozitivno sa uverenjima o bezbednosti i patriotizmom.

119
Q

Kako je nacionalna privrženost povezana sa uverenjima konfliktnog etosa (Srbija)?

A

Pozitivno sa uverenjima o bezbednosti i patriotizmom.

120
Q

Kako su istraživači došli do dimenzija militantnog ekstremizma?

A

Analizom materijala produkovanih od strane različitih militantno-ekstremističkih grupa širom sveta i analizom psihološke, istorijeske i političke literature na ovu temu. Pronađene relevantne teme su se nakon empirijske i psihometrijske analize grupisale u 3 dimenzije

121
Q

Koje su dimenzije militantnog ekstremizma pronađene?

A

Apologija nasilja, zli svet, sveti cilj

122
Q

Šta je apologija nasilja?

A

Zagovaranje pribegavanja nasilju kao sredstvu za postizanje ideoloških ciljeva.

123
Q

Šta je apologija nasilja?

A

Zagovaranje pribegavanja nasilju kao sredstvu za postizanje ideoloških ciljeva.

124
Q

Šta je zli svet?

A

Uverenje da je nešto suštinski pogrešno sa svetom u kom živimo.

125
Q

Šta je sveti cilj?

A

Pozivanje na svete sile (religijske ili političko-ideološke) kao opravdanja za ekstremizam i nasilje.

126
Q

Na koga se sve odnosi koncept militantnog ekstremizma?

A

Stankov navodi da će mnogi ljudi koji ne pripadaju terorističkim ili militantnim grupama iskazivati militantno-ekstremističku ideologiju, a oni koji zapravo pripadaju tim grupama su na ekstremnom polu ove dimenzije.

127
Q

Sa kojim stavovima je povezan militantni ekstremizam?

A

Sa dogmatizmom i Sosijeovim stavovima.

128
Q

Kako je militantni ekstremizam povezan sa dogmatizmom?

A

Sva tri aspekta su povezana pozitivno sa dogmatizmom, pri čemu je najjača veza sa svetim ciljem (0,5).

129
Q

Kako je apologija nasilja povezana sa Sosijeovim leksičkim stavovima?

A

Pozitivno sa betaizmima, negativno sa gamaizmima

130
Q

Kako je zli svet povezan sa Sosijeovim leksičkim stavovima?

A

Pozitivno sa alfaizmima (0,25)

131
Q

Kako je sveti cilj povezan sa Sosijeovim leksičkim stavovima?

A

Pozitivno sa alfaizmima (0,75)

132
Q

Sosijeovi stavovi i preferencija Republikanske partije

A

Pozitivno povezani alfaizmi, negativno gamaizmi, deltaizmi, epsiloizmi

133
Q

Povezanost leksičkih stavova i evaluacija političkih partija u Srbiji

A

Pozitivna povezanost alfaizama, hedonizma i nacionalne privrženosti sa nacionalno-konzervativnim strankama (SRS, DSS, SNS…).
Pozitivna povezanost hedonizma sa socioliberalnim strankama (DS, LDP…).

134
Q

Povezanost leksičkih stavova i evaluacija političkih partija u Srbiji (drugo istraživanje SNS i LDP)

A

Za LDP je pronađen negativan efekat nacionalne privrženosti, a za SNS pozitivan efekat nacionalne privrženosti i hedonizma.

135
Q

Povezanost leksičkih stavova i evaluacija političkih partija u Srbiji (studija rađena u 3 vremenske tačke)

A

2010, 2014, 2016
Socijalni stavovi objašnjavaju sve manje i manje varijanse evaluacije stranaka. Ovaj pad se odnosi na oba bloka, ali nacionalno konzervativne stranke su ipak uvek povezane sa alfaizmima, dok za socioliberalne stranke nije bilo doslednih prediktora.

136
Q

Kako autori interpretiraju rezultate o političkim stavovima iz studije u tri vremenske tačke?

A

Autori zaključuju da se političko promišljanje u Srbiji u sve manjoj meri zasniva na ideološko-stavskim odrednicama, odnosno da je politika sve više lišena ideologije.

137
Q

Šta znači da se predrasude prema socijalnim grupama generalizuju?

A

Ako pojedinac ima predrasude prema jednoj socijalnoj grupi, velike su šanse da ima predrasude prema svim socijalnim grupama, što sugeriše da je sklonost predrasudama relativno stabilna karakteristika pojedinca u pogledu koje postoje individualne razlike.

138
Q

Dimenzije generalizovane predrasude?

A

Predrasude se razlikuju u odnosu na tri grupe: opasne, disidentske i omalovažene grupe.

139
Q

Povezanost predrasuda prema opasnim grupama i stavova

A

Povezani negativno sa autoritarnošću

140
Q

Povezanost predrasuda prema omalovaćavanim grupama i stavova

A

Negativno povezani sa SDO

141
Q

Socijalni stavovi i stavovi o zakonima o imigraciji

A

SDO- povezano sa zagovaranjem oštrijim imigracionih zakona u svim zemljama i kulturama
Autoritarnost - povezana sa oštrijim imigracionim zakonima samo za sopstvenu zemlju

142
Q

Koji su još stavovi povezani sa predrasudama prema imigrantima?

A

SDO, autoritarnost, etnocentrizam, nacionalizam, konzervativizam, religioznost

143
Q

Povezanost religioznosti i predrasuda prema imigrantima

A

Često se dobija pozitivna povezanost, ali u nekim istraživanjima se dobija i negativna

144
Q

Multietničko okruženje i stavovi prema imigrantima, rezultati i interpretacija

A

Suprotno očekivanjima, negativna povezanost. Autor smatra da osobe iz multietničkog okruženja imaju veću percepciju drugih etničkih grupa kao kulturalne pretnje njihovom nacionalnom identitetu.

145
Q

Povezanost stavova i podrške EU (u svetu)

A

Negativno: autoritarnost, nacionalizam
Pozitivno: demokratičnost

146
Q

Povezanost religioznosti i EU (u Srbiji)

A

Studenti
Religioznost negativno povezana

147
Q

Kako je SDO povezan sa socijalnim kontekstom?

A

Negativno povezan sa stepenom demokratskog razvoja, BDP, rodnom ravnopravnošću

148
Q

Stavovi stanovnika severnog Kosova i stanovnika centralne Srbije

A

Ispitanici sa severa Kosova postižu više skorove na Religioznosti, Hedonizmu i Nacionalnoj privrženosti.
Religioznost i Hedonizam doprinose predviđanju udaljenosti od Prištine (centralne tačke konfliktnog žarišta).