Sociale economie Flashcards

1
Q

Tripel P

A

People – Planet – Profit/Prosperity

  1. economische waarden: People
  2. ecologische waarden: Planet
  3. maatschappelijke waarden: Profit/Prosperity
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wat is het verschil tussen reguliere economie en sociale economie?

A

Verschil met sociale economie:

hoofddoelstelling in reguliere economie blijft winstmaximalisering!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

MVO

A

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

A

Breed begrip

Niet enkel voor sociale economie

Bedrijven binnen reguliere economie schenken aandacht aan ‘sociaal engagement’, ethische codes, dialoog, milieu,…

Verschil met sociale economie: ->hoofddoelstelling in reguliere economie blijft winstmaximalisering!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Begrippen gelinkt aan sociale economie

A
  • circulaire economie
  • deeleconomie
  • sociaal ondernemerschap
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Circulaire economie

A

levenscyclus economie

de grondstoffen gaan hergebruiken om te upcycling en dus te kunnen hergebruiken

zodat het zijn waarde kan behouden

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Deeleconomie

A

materiaal beschikbaar stellen om te komen uitlenen

bv.: de bib leent boeken uit

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Vaststelling over de samenleving

A

Een bepaald percentage van de beroepsbevolking in onze samenleving is:
Oververtegenwoordigd in de werkloosheid
Werkloosheidsgraad stijgt

Ondervertegenwoordigd in werk
Werkzaamheidsgraad daalt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

voor sommige mensen is de drempel naar een gewone job op de reguliere arbeidsmarkt te hoog omwille van:

A
  • armoede
  • psychische problemen
  • handicap
  • medische problemen
  • moeilijke familiale situatie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Waarom sociale economie

A

passende jobcreatie geven
drempel naar werk verlagen door

maatregelen met de focus op opleiding EN begeleiding

“Gelukkig maken doe je zelf, zeggen ze, maar ‘t is goed dat er iemand naast je staat.”
(werkzoekende)

De reguliere economie vertrekt vanuit de vacature. De sociale economie vertrekt vanuit de competenties van de werkzoeker.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Wat is sociale economie?

A

Combinatie van :

Bedrijven die duurzaam ondernemen

Tewerkstelling bieden aan kwetsbare mensen op de arbeidsmarkt

We noemen deze ondernemers sociale ondernemers

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

De sociale economie bestaat uit bedrijven en initiatieven die:

A

Een specifieke maatschappelijke meerwaardewillen realiseren.

Goederen en diensten leveren waarvoor klanten en behoeften bestaan, zowel vandaag als in de toekomst

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Waaruit bestaat die ‘maatschappelijke meerwaarde’?

A

Tewerkstelling creëren:

Competenties van mensen versterken om hen naar werk te begeleiden

De aandacht gaat naar emancipatie, integratie en de positie van mensen uit kansengroepen.

Waar mogelijkdoorstroom realiserenbinnen de sociale economie en naar het normale economische circuit (NEC).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Aspecten van sociaal ondernemerschap

A
  • De sociale economie bestaat uit bedrijven en initiatieven die
  • maatschappelijke meerwaarde
  • Duurzame ontwikkeling
  • Arbeid voorrang geven op kapitaal
  • Democratische besluitvorming
  • Maximale transparantie
  • Kwaliteitsvolle relaties
  • Een positieve inbedding in de maatschappij
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Duurzame ontwikkeling

A

Milieuvriendelijke productieprocessen en producten en integrale milieuzorg.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Arbeid voorrang geven op kapitaal

A

Bij de verdeling van de opbrengsten. De opbrengsten vormen geen doel op zich, maar zijn een middel om maatschappelijke doelen te realiseren.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Democratische besluitvorming

A

De betrokkenen krijgen inspraak in het beleid van de onderneming.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Maximaletransparantie

A

Onder meer op het vlak van algemeen beleid, financiën en interne en externe relaties.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Kwaliteitsvolle relaties.

A

Bij externe relaties is het streefdoel een win-win-partnerschap (bijvoorbeeld bij deeleconomie hebben zowel klant als samenleving voordeel)

Bij interne relaties gaat de aandacht naar kansen voor persoonlijke ontwikkeling, non-discriminatie en de arbeidsvoorwaarden van het personeel.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Een positieveinbedding in de maatschappij.

A

Gesprek met de lokale gemeenschap en organisaties. Samenwerken en netwerken bouwen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Sociale economie in Vlaanderen vroeger

A

Maatwerk voor collectieve inschakeling
- maatwerkbedrijven
- Maatwerkafdelingen
Vanaf 1 juli 2023 keuze individueel maatwerk of collectief maatwerk

Lokale diensteneconomie
- Vanaf 1 juli 2023 keuze individueel maatwerk of collectief maatwerk

Werk- zorgtrajecten
- arbeidszorg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Sociale economie in Vlaanderen nu

A

Maatwerk voor collectieve inschakeling
- maatwerkbedrijven

Individueel maatwerk
- vanaf 1 juli 2023

Sociale tewerkstellingsonderneming (STO)
- vanaf 1 januari 2025

Werk- zorgtrajecten
- arbeidszorg

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Maatwerkbedrijven

A

Oudste vorm van sociale economie: beschutte werkplaatsen
Van ‘Welzijn’ naar Sociale Economie (1/4/2006)

Maatwerkbedrijven, de voormalige beschutte en sociale werkplaatsen, zijn bedrijven die mensen tewerkstellen die niet in het ‘reguliere’ arbeidscircuit terecht kunnen. Hun doel is sociaal, hun middelen zijn economisch.

Maatwerkbedrijven moeten, net als reguliere bedrijven, rendabel zijn. Het zijn professionele bedrijven die hoogstaande producten afleveren. En voldoen aan de hoogste kwaliteitsnormen. ISO, HACCP, BRC, EFQM, … Het is slechts een greep uit de kwaliteitssystemen die de maatwerkbedrijven hanteren.

24
Q

Wat is dan het verschil tussen een maatwerkbedrijf en een regulier bedrijf?

A

Reguliere bedrijven zoeken werknemers voor hun werk. Maatwerkbedrijven zoeken werk voor hun werknemers.

Reguliere bedrijven streven naar winstmaximalisatie. Maatwerkbedrijven streven naar een maximale tewerkstelling van personen met een beperking.

25
Kerntaak van maatwerkbedrijven
- Inschakelen van mensen (doelgroepwerknemers) op de arbeidsmarkt - Economische activiteit wordt aangepast aan de tewerkstelling - Minimum 20 VTE op jaarbasis - Minimum 55 % van de werknemers heeft grote afstand tot de arbeidsmarkt - Begeleiding en ondersteuning door omkaderingspersoneel (via subsidies)
26
Maatwerkbedrijven, voor wie?
Personen met een arbeidshandicap - Functiestoornissen - Beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten door persoonlijke factoren of externe oorzaken Personen met psychosociale arbeidsbeperking Uiterst kwetsbare personen - Mensen die omwille van persoonlijke redenen al minstens 24 maanden niet op de arbeidsmarkt zijn - Voorbeelden: Waak, ODAS (Footstep), Kringwinkels, ‘t Veer, SOBO, Oesterbank,…
27
Hoe worden werknemers ondersteund?
- Een gekwalificeerde begeleider coacht de werknemer bij de dagelijkse activiteiten. - Het maatwerkbedrijf maakt een persoonlijk ontwikkelingsplan op (POP) samen met de werknemer. Hierin worden zowel technische als generieke (algemene) doelstellingen bepaald. Dit wordt jaarlijks geëvalueerd en bijgestuurd. - De evaluatie en de eventuele kans op doorstroom wordt vanuit de VDAB begeleid.
28
Individueel maatwerk: vervangt 4 initiatieven
1. Decreet lokale diensteneconomie 2. Maatwerkafdelingen 3. Vlaamse ondersteuningspremie (VOP) = via VDAB een arbeidshandicap en behoefte aan de VOP laten vaststellen 4. Sociale inschakelingseconomie (Sine) = zeer moeilijk te plaatsen werklozen: langdurige werkloze én niet in bezit van diploma hoger secundair = voor erkende werkgevers een doelgroepvermindering en/of inschakelingsuitkering
29
Individueel maatwerk: Doel
Verhoging jobaanbod en kansen voor personen met een arbeidsbeperking op reguliere arbeidsmarkt. Met individueel maatwerk wil de Vlaamse overheid werkgevers ondersteunen die een persoon met een arbeidsbeperking aanwerven of tewerkstellen via een loonpremie en/of een begeleidingspremie én zelfstandigen met een arbeidsbeperking ondersteunen.
30
Individueel maatwerk
- Financiële ondersteuning werkgevers en zelfstandigen - Erkende arbeidsbeperking - Loonpremie OF Loon- én begeleidingspremie - Focus reguliere arbeidsmarkt
31
Individueel maatwerk ondersteunt de tewerkstelling en aanwerving van een persoon:
1. Met een arbeidsbeperking 2. Met een behoefte aan werkondersteunende maatregelen 3.
32
Individueel maatwerk ondersteunt de tewerkstelling en aanwerving van een persoon: 1. met een arbeidsbeperking
Een persoon die een langdurig en belangrijk probleem van deelname aan het arbeidsleven ervaart als gevolg van het samenspel van de volgende elementen: - functiestoornissen van mentale, psychische, lichamelijke of zintuiglijke aard of psychosociale factoren; - beperkingen bij het uitvoeren van activiteiten; - persoonlijke en externe factoren.
33
Individueel maatwerk ondersteunt de tewerkstelling en aanwerving van een persoon: 2. met een behoefte aan werkondersteunende maatregelen
(loonpremie en/of begeleidingspremie) vastgesteld door VDAB, ook wel het proces van indicering genoemd.
34
Voorbeelden van Arbeidsbeperkingen
- hartproblemen - diabetes - autisme - eetstoornis - psychische kwetsbaarheid - kanker - multiple sclerose - reumatische aandoening - slechtziend - buitengewoon onderwijs gevolgd - taalachterstand of detentie in combinatie met...
35
VDAB kent een advies individueel maatwerk toe :
tijdelijk, 2 jaar: problematiek is tijdelijk vb. behandeling kanker/in afwachting van een gewichtsprothese of 5 jaar: problematiek is definitief/uitbehandeld vb. ASS/MS departement WEWIS : uitbetaling premie(s) aan de werkgever evaluatie = verhoging of verlenging premie(s) - aanvragen door werkgever bij DWSE - onderzoek op de werkvloer door VDAB
36
Departement WEWIS
Departement Werk, Economie, Wetenschap, Innovatie en Sociale Economie
37
Individueel maatwerk: Loonpremie
- compenseren extra kosten of lagere productiviteit door arbeidsbeperking - tussenkomst in de loonkosten : degressief systeem - verhoogde loonpremie : als de VDAB oordeelt dat de arbeidsbeperking een behoorlijke impact zal hebben op het arbeidsmatig functioneren van de werknemer vb. bij mucoviscidose
38
Individueel maatwerk: Begeleidingspremie
- professionele begeleiding op de werkvloer van werknemer, leidinggevende en team
39
Individueel maatwerk, Tewerkstelling met begeleidingspremie:
COACH Intern --> collega of leidinggevende - integratie werknemer - Coachen bij dagdagelijks functioneren - eerste aanspreekpunt bij moeilijkheden - signaleren moeilijkheden en mogelijkheden GEKWALIFICEERD BEGELEIDER intern of extern - coaching en begeleiding - ondersteuningsplan - dagdagelijks bereikbaar - uiterlijk binnen 5 werkdagen beschikbaar op de werkvloer volgt iedere 2 weken de TW van de werknemer op
40
Individueel maatwerk, gekwalificeerd begeleider:
Vb. iemand van de HR-dienst of van de sociale dienst OF externe dienstverlener die erkend is door het DWSE vb. Emino,……… - Iemand met expertise in coaching en begeleiding (vb. Bachelor ergotherapie, bachelor sociaal werk) - Continue duurzame opvolging - Praktijkgerichte begeleiding op maat van WN én WG -> ondersteuningsplan - Coachen op de werkvloer - Preventieve aanpassingen en verbeteringen - Problemen buiten de arbeidscontext = werken op maat
41
STO
Een Sociale tewerkstellingsonderneming (STO) is een onderneming die zich voornamelijk richt op het bieden van werkgelegenheidskansen aan personen met een arbeidsbeperking binnen de sociale economie.
42
De sociale tewerkstellingsonderneming (STO):
- past op grotere schaal en met een specifieke sociale doelstelling individueel maatwerk toe; - ontvangt ondersteuning in de vorm van individueel maatwerk; - biedt hoogwaardige begeleiding op de werkvloer; - streeft ernaar de talenten van zijn werknemers te benutten en hun vaardigheden te versterken om duurzame loopbanen te bevorderen.
43
STO, welke ondernemingen?
Sociale tewerkstellingsondernemingen zijn ondernemingen die onder andere door het inzetten van individueel maatwerk aan sociaal ondernemen doen. Ze zijn door de Vlaamse regering erkend als ze aan deze voorwaarden voldoen:  - Hun doelstelling is om werknemers met een afstand tot de arbeidsmarkt kwaliteitsvol te begeleiden en inzetten op competentieversterking; - Op jaarbasis stellen ze op ondernemingsniveau minimaal 30% werknemers te werk met individueel maatwerk; - Ze kennen een beperking toe op het uitkeren van de winst in functie van hun sociale doelstellingen; sociale doel van de onderneming staat altijd voorop - Ze zijn geregistreerd als kwaliteitsvolle dienstverleners bij DWSE (=Departement Werk en Sociale economie - Op 1 januari 2025 fuseerde het Departement Werk en Sociale Economie met het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie tot het Departement Werk, Economie Wetenschap, Innovatie en Sociale Economie (WEWIS). Bv.: Vzw Poerderie is een sociale economie onderneming die aanvullende diensten levert, met kwetsbare medewerkers voor kwetsbare burgers, zodat wij voor beiden het verschil maken.  Bv.: Energiesnoeiers
44
Arbeidszorg, wat en voor wie?
- Arbeidsmatige activiteiten in een werkomgeving - Vrijwillig en onbetaald werk - Voor ‘onbepaalde duur’ met behoud van uitkering - Zonder arbeidscontract - Onder begeleiding De methodiek waarbij onbetaalde arbeid gecombineerd wordt met zorg op maat. 
45
Het werk- en zorgdecreet voorziet drie soorten ondersteuning voor mensen die niet, nog niet of niet meer betaald aan de slag kunnen:
- Activeringstrajecten - Onthaaltrajecten via het Geïntegreerd Breed Onthaal (GBO) - Arbeidsmatige activiteiten Voor mensen met een cognitieve, medische, psychische, psychiatrische of sociale belemmering (CMPPS)
46
Activeringstrajecten
voortrajecten voor mensen die op middellange termijn naar een baan kunnen evolueren in het NEC of in de sociale economie een casemanager Werk (VDAB) en een casemanager Zorg stippelen samen met de deelnemer een trajectplan uit casemanger Zorg = samenwerkingsverband van verschillende organisaties : CAW/OCMW/dienst MW ziekenfonds – geestelijke gezondheidszorg – VAPH-voorziening begeleiding naar en op de werkvloer en genoeg zorg om die arbeidsdeelname te ondersteunen
47
Onthaaltrajecten
traject binnen het Geïntegreerd Breed Onthaal (GBO = CAW samen met het OCMW en de diensten Maatschappelijk Werk van de ziekenfondsen) bedoeld voor werkzoekenden die vrijwel onmogelijk naar het reguliere of beschermde arbeidscircuit kunnen doorstromen worden begeleid naar passende ondersteuning op het vlak van zorg en welzijn – onderbescherming tegen gaan
48
Arbeidsmatige activiteiten (AMA)
onbetaalde activiteiten waarmee deelnemers functies van arbeid, zoals zingeving en structuur, kunnen ervaren AMA Welzijn AMA Sociale economie
49
AMA WSE
= Arbeidsmatige activiteiten in de sociale economie Onbetaalde activiteiten waarmee deelnemers de latente functies van arbeid, zoals zingeving en structuur, kunnen ervaren. *Via begeleiding worden er drempels afgebouwd op cognitief, medisch, psychisch, psychiatrisch of sociaal vlak. --> Hierdoor kunnen de deelnemers na afloop van hun traject starten in een maatwerkbedrijf of in het normale economische circuit.
50
AMA Welzijn
= Arbeidsmatige activiteiten – departement zorg Personen voor wie betaalde beroepsarbeid, met of zonder ondersteuning, op middellange termijn niet, nog niet of niet meer mogelijk is door een of meer belemmeringen van cognitieve, medische, psychische, psychiatrische of sociale problematiek (CMPPS). Het doel van het aanbod van arbeidsmatige activiteiten is: het bieden van een zinvolle bezigheid, zorgen voor structuur, het aanreiken van sociale contacten en de mogelijkheid tot zelfontplooiing.
51
Onderscheid AMA sociale economie – AMA welzijn
AMA sociale economie: - Bemiddelingsadvies AMA sociale economie  - Jaarlijkse opvolging met inschatting van criteria voor deelname - Een werkvloer die verbonden is aan een maatwerkbedrijf of een partner van een maatwerkbedrijf.  - Gericht op betaald werk - Vanuit Departement werk en sociale economie AMA welzijn: - Bemiddelingsadvies welzijn - Jaarlijkse opvolging - Kan op dezelfde werkvloer als AMA sociale economie georganiseerd worden.  - Gericht op participatie in de maatschappij, voorkomen van sociaal isolement - Vanuit Departement welzijn, volksgezondheid en gezin
52
Wat doet een sociaal werker in de sociale economie?
- Maatwerkbedrijven - Arbeidszorg - Sociale Tewerkstellingsondernemingen - VDAB – Arbeidstrajectbegeleidingsdiensten - Jobcoach - Lokale overheden (OCMW, stad)
53
Wat doet een sociaal werker in de sociale economie? Maatwerkbedrijven
Maatwerkbedrijven (vroeger beschutte en sociale werkplaatsen), voorbeelden: Kringwinkel De Waak Mobiel Mariasteen De Oesterbank …
54
Wat doet een sociaal werker in de sociale economie? Arbeidszorg
Arbeidszorg Bijvoorbeeld: Het andere geschenk De bokes De Kruiderie
55
Wat doet een sociaal werker in de sociale economie? Sociale Tewerkstellingsondernemingen
bijvoorbeeld vzw Poerderie, sociale kruidenier De KABA, de buurtgerichte kinderopvang, de Energiesnoeiers, Buurtsport
56
Wat doet een sociaal werker in de sociale economie? Jobcoach
vb. taalcoaching, communicatie en samenwerking, impact op het werk bij specifieke drempels (ADHD, hoogbegaafdheid, autisme…), begeleiding bij re-integratie en werkhervatting, disbalans draagkracht/draaglast, aanvraag/verhoging/verlenging van tewerkstellingsondersteunende
57
Wat is je taak?
Arbeidstrajectbegeleiding (ATB): methode om een werkzoekende via een intensief, gefaseerd en planmatig traject naar werk te begeleiden. De arbeidstrajectbegeleider houdt rekening met de mogelijkheden en de beperkingen van de werkzoekende. Gespecialiseerd Team Begeleiding (GTB): bemiddeling van mensen met een arbeidsbeperking of gezondheidsproblemen naar een gepaste job. Vorming geven Opmaken en evalueren persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) Bemiddelen met werkgevers ifv doorstroming