SOCIAL SCHEMAS AND CATEGORIES Flashcards
Wat is een schema volgens Fiske en Taylor (1991)?
Een schema is een cognitieve structuur die kennis over een concept of stimulus vertegenwoordigt, inclusief de attributen en de relaties tussen die attributen.
Het is een set van onderling verbonden cognities (zoals gedachten, overtuigingen, attitudes) die ons helpen om snel betekenis te geven aan een persoon, situatie, gebeurtenis of locatie op basis van beperkte informatie.
Hoe worden schema’s geactiveerd en wat gebeurt er daarna?
Bepaalde aanwijzingen activeren een schema.
Het schema vult vervolgens ontbrekende details in, waardoor we situaties beter kunnen begrijpen en ons gedrag kunnen sturen.
Hoe werkt een plaats-schema aan de hand van Parijs als voorbeeld?
en schema over Parijs bevat bijvoorbeeld kennis over activiteiten zoals wandelen langs boulevards, koffie drinken op terrassen en dineren in restaurants.
Dit schema helpt je om gebeurtenissen te interpreteren en keuzes te maken, ook al is de realiteit complexer.
Wat is een script en hoe hangt dit samen met schema’s?
Een script is een specifiek soort gebeurtenis-schema dat beschrijft wat er in een bepaalde situatie zou moeten gebeuren (bijvoorbeeld in een restaurant: zitten, bestellen, eten, betalen).
Een schema over een sociale groep, vooral als het breed gedeeld wordt, wordt een stereotype genoemd.
Wat voor type verwerking faciliteren schema’s?
Schema’s faciliteren top-down, conceptgestuurde of theoriegestuurde verwerking.
We vullen gaten in met eerdere kennis en aannames in plaats van alleen informatie uit de directe context te gebruiken.
Waar komt het concept van cognitieve schema’s vandaan?
Het concept werd geïntroduceerd door Bartlett (1932) in onderzoek naar niet-sociale geheugenprocessen.
Het heeft ook wortels in Asch’s (1946) configural model van indrukvorming, Heider’s (1958) balans-theorie en gestaltpsychologie (Brunswik, 1956; Koffka, 1935).
Wat is een alternatief voor de schema-benadering?
Een benadering die waarneming ziet als een ongefilterde en waarheidsgetrouwe weergave van de realiteit (bijvoorbeeld Mill, 1869).
Indrukvorming wordt dan gezien als een cognitieve algebra van het combineren van eigenschappen (Anderson, 1981).
Geheugen wordt passief vastgelegd door herhaalde associatie van stimuli (Ebbinghaus, 1885).
Welke rol spelen motivaties en gevoelens bij top-down verwerking?
Top-down verwerking kan worden beïnvloed door motivaties en gevoelens in plaats van alleen door cognitieve schema’s (Firestone & Scholl, 2016).
TYPES OF SCHEMAS
Wat zijn de verschillende types van schema’s?
Persoonschema’s
Rolschema’s
Gebeurtenisschema’s of scripts
Inhoudsloze schema’s
Zelfschema’s
Wat zijn persoonschema’s?
Persoonschema’s zijn kennisstructuren over specifieke individuen.
Voorbeeld: Je hebt een persoonschema over je beste vriend(in), bijvoorbeeld dat zij vriendelijk en intelligent is, maar stil in gezelschap en liever cafés bezoekt dan mountainbiken.
Wat zijn rol-schema’s?
Rol-schema’s zijn kennisstructuren over rolbezetters, bijvoorbeeld:
- Luchtvaartpiloten (zij vliegen het vliegtuig en moeten niet gezien worden met whisky in de cabine).
- Artsen (zij kunnen persoonlijke vragen stellen en vragen je je uit te kleden, ondanks dat je ze vaak nog niet kent).
Hoe kunnen rol-schema’s worden gezien als sociale stereotypen?
Hoewel rol-schema’s specifiek zijn voor rollen binnen een groep (bijvoorbeeld een arts of piloot), kunnen ze ook als schema’s over sociale groepen worden begrepen.
Als rol-schema’s gedeeld worden, worden ze sociale stereotypen.
Wat is een script en hoe werkt het in ons dagelijks leven?
Scripts zijn schema’s over gebeurtenissen (Abelson, 1981; Schank & Abelson, 1977).
Ze beschrijven de typische volgorde van gebeurtenissen voor specifieke situaties, zoals het bijwonen van een lezing, naar de bioscoop gaan, een feestje houden of uit eten gaan.
Voorbeeld: Mensen die vaak naar voetbalwedstrijden gaan, hebben een duidelijk script voor wat er op en naast het veld gebeurt, wat de betekenis van het evenement helpt begrijpen.
Hoe beïnvloedt het gebrek aan relevante scripts gevoelens van desoriëntatie?
Het gebrek aan relevante scripts kan leiden tot gevoelens van desoriëntatie, frustratie en een gebrek aan effectiviteit.
Dit wordt vaak ervaren door mensen die zich in een nieuwe cultuur bevinden, zoals nieuwe immigranten, die niet bekend zijn met de lokale scripts en culturele verwachtingen.
Wat zijn inhoudsloze schema’s en hoe werken ze?
Inhoudsloze schema’s bevatten geen gedetailleerde informatie over een specifieke categorie, maar bieden in plaats daarvan een beperkt aantal regels voor het verwerken van informatie.
Voorbeeld: Een inhoudsloos schema kan aangeven dat als Harry Leo leuk vindt, je Leo ook zou moeten leuk vinden om balans te behouden (volgens de balans theorie van Heider, 1958).
Wat zijn causale schema’s volgens Kelley?
Causale schema’s (Kelley, 1972b) helpen ons te begrijpen hoe we de oorzaak van iemands gedrag toeschrijven. Dit is een voorbeeld van een inhoudsloos schema dat bepaalt hoe we informatie verwerken in een sociale context.
Wat zijn zelfschema’s en hoe verschillen ze van andere schema’s?
Zelfschema’s zijn schema’s die informatie over onszelf representeren en opslaan.
Ze zijn complexer en gevarieerder dan de schema’s die we over anderen hebben. Zelfschema’s vormen een onderdeel van ons zelfconcept, dat de manier beschrijft hoe we onszelf begrijpen.
Zelfschema’s worden verder besproken in hoofdstuk 4, dat zich richt op het zelf en identiteit.
CATEGORIES AND PROTOTYPES
Hoe categoriseren mensen gebeurtenissen, mensen of situaties volgens cognitieve psychologen?
Mensen categoriseren objecten, mensen of situaties cognitief door ze in een bepaalde schema te plaatsen.
Categorieën worden vaak als vage sets van kenmerken gezien, waarbij de elementen binnen de categorie een zekere gelijkenis vertonen met elkaar en met een prototype.
Categorieën zoals ‘concert’ zijn divers, maar hebben gemeenschappelijke kenmerken zoals muziek, een locatie en een publiek.
Wat is een prototype en hoe verschilt het van een gemiddelde categorie?
Een prototype is een vage representatie van een categorie, vaak gebaseerd op het typische lid van die categorie.
Prototypes kunnen het gemiddelde of typische lid vertegenwoordigen, maar dit is niet altijd het geval. In sommige situaties kan het prototype zelfs een extreem lid zijn, zoals een radicale milieubewuste persoon wanneer sociale categorieën in competitie staan.
Hoe worden categorieën georganiseerd en welk type categorie gebruiken mensen het vaakst?
Categorieën zijn hiërarchisch georganiseerd: minder inclusieve categorieën (weinig leden en kenmerken) bevinden zich binnen meer inclusieve categorieën (meer leden en kenmerken).
Mensen gebruiken vaak basisniveau-categorieën, die ‘optimale distinctiviteit’ hebben: ze zijn niet te breed (bijv. ‘voertuig’) of te exclusief (bijv. ‘BMW cabriolet’). Bijvoorbeeld, ‘auto’ is waarschijnlijker dan ‘voertuig’ of ‘BMW cabriolet’.
Wat is het verschil tussen prototypes en exemplaren bij het representeren van categorieën?
Prototypes zijn abstracte, vage representaties van een categorie.
Exemplaren zijn specifieke, concrete voorbeelden van een categorie die iemand in het verleden heeft ontmoet, zoals Barack Obama of Donald Trump als exemplaren van de categorie ‘Amerikaan’.
Naarmate mensen meer bekend raken met een categorie, verschuiven ze van prototype-representatie naar exemplaren.
Hoe gebruiken mensen prototypes en exemplaren voor eigen groepen versus uitgroepen?
Mensen gebruiken zowel prototypes als exemplaren om groepen waartoe ze behoren te representeren, maar gebruiken vaak alleen exemplaren voor uitgroepen.
Dit kan leiden tot een verschuiving in hoe mensen categorieën waarnemen en beoordelen, afhankelijk van of de groep als ‘eigen’ of ‘uit’ wordt beschouwd.
Wat zijn associatieve netwerken bij het representeren van categorieën?
Categorieën kunnen ook worden gerepresenteerd als netwerken van eigenschappen die emotioneel, causaal of associatief verbonden zijn, zoals gedragingen, overtuigingen of karaktertrekken.
Deze netwerken helpen om meer complexe en genuanceerde representaties van categorieën te vormen.
Hoe verschillen schema’s van prototypes?
Prototypes zijn vage en niet-georganiseerde representaties van een categorie, terwijl schema’s meer georganiseerde specificaties zijn van kenmerken en hun onderlinge relaties.
Prototypes worden vaak gezien als meer abstract, terwijl schema’s een gedetailleerd overzicht van een categorie bieden.
BOX 2.1: YOUR LIFE
