Sindirim salgıları

Question 1

tükürük bezleri

Answer 1

Parotis bezi en büyük ve saf seröz (alfa-amilaz) salgısı yapar.
diğerlerinin ki mukusla karışıktır.
Bukkal bezlerde ise saf mukus salgılanır.
En fazla salgı Submandibular bezde
1-1,5 L salgının pH I 6,5-7,4 arasıdır (7ye yakındır.)

Question 2

tükürük içeriği

Answer 2

pityalin(a-amilaz)–a(1,4)
Müsin (glikoprotein yapı. su ile birleşince mukus olur)
lizozim (bakteri duvarı harabiyeti)
ribonükleaz
laktoperoksidaz
lingual lipaz
kallikrein (bradikinini oluşturur/ vazodilatasyona sebep olur)- alfa-2-globulinden bradikinini oluşturur
IgA(bakteri duvarını sarar ve sınırlandırıcı)
Epideermal büyüme faktörü (yenileyici)
Laktoferrin (demiri bağlayıp bakterileri yoksun bırakır.)
Bikarbonat

Question 3

tükürük salgısı

Answer 3

acinüslerde başlar. Plazma ile izotonik birincil salgı salgılanır.
Ara kanalları Burdan büyük kanallara daha büyük olan çizgili kanallara oradan da boşaltım kanallarına aktarır.
Salgı kanallardan geçerken kanal hücreleri tarafından iyon içeriğinde değişiklikler meydana gelir.

birincil salgı daki protein miktarı salgılanma hızı uyaranın türü ve düzeyine göre değişsede elektrolit içeriği oldukça sabittir.

Kanallardan Na ve Cl emilimi HCO³- ve K emilimin den fazla olduğundan çözelti hipotonik olur.
Bu işlem sırasında bileşim değişir ama hacim değişmez

akım hızı arttıkça çözelti izotonikliye doğru Kayar.

Question 4

asinüs hücrelerinde iyon taşıma

Answer 4

hücrede Cl Lümenden daha çoktur.

lümene K ve Cl-HCO3- (aynı yöne dışarı)kanalları açılır.
Cl-HCO3 kanalı Na geçişini tetikler. (hücreler arası bağlantıdan)

bazolateralde Na-K pompası
K dışarı pompası
Na-H pompası
Na-K-2Cl pompası

Ca hücre içinde artınca(özellikle Ca) K dışarılara kaçar.
Na kuvvetlice girer içeri. Cl de Na ya yapışık gibi
dışarı pompalarla K ve Cl-HCO3- atılır. Na da hücreler arası bağlantıdan atılır. Bunlara ek olarak şu da atılır

Question 5

kanal hücresinde taşınma

Answer 5

cAMP (özellikle) ve Ca artmasıyla iyon geçirgenlikleri değişir. (agonist etki)

lümene bakan Na(içeri), Cl-HCO3- (zıt), Na-H, H-K (i-d)

bazolateral de Na-K pompası, K ve Cl dışarı yönlü pompaları, Na-H pompası

Na-K pompa aktivitesi ile içeride Na az.
Lümende Na girer. 
Cl içeriye HCO3 dışarıya
Bazala Cl pompasıyla geçiş.
Lümene K-H pompasıyla K verilir.
İki tarafa da Na-H pompası

Question 6

tükürük salgı kontrolü

Answer 6

nöroepinefrin B reseptörle cAMP düzeyini arttırır ve seröz ağırlıklı salgı yaptırır. (VİP de aynı etki)
A reseptörle IP3 ve Ca kanalıyla Ca miktarını arttırır. Sıvı ağırlıklı salgı.

ACh(M3) , P maddesi de A reseptörüyle aynı etkiyi gösterir.

Parasempatik > smptk ve daha sıvı salgı.

Question 7

alfa-amilaz

Answer 7

nişastanın sindiriminin ağızda başlamasına sebep olur. uygun pH 7dir.
midede asit salgılanıncaya kadar hidrolize devam eder.
sadece alfa 1-4 bağını kırar.
Pankreas taki kadar etkin değil (%5ini sindirir.)

Question 8

mide

Answer 8

3 Anatomik bölge (fundus-corpus-antrum)
2 fonksiyonel bölge (pylorik-oksintik mukoza)

Corpus ve fundus ta kas tabakası daha ince
pilora gittikçe kalınlaşır.

Midein %80i (fun-corpus) oksintik mukoza ya sahiptir.
pilorik bezlerin olduğu pilorik mukoza ise antrum da yer alır.

Question 9

Corpus ve fundus taki gastrik çukurcuk bez/hücreleri

oksintik bez

Answer 9

müköz boyun hücresi yaygın ve mukus salgılar.

seyrek yerleşen pariyetal/oksintik hücreler HCl-intinsik faktör salgılar. Aynı zamanda TGF-a, amfiregulin, HB-EGF, leptin de sekreter edilir.

tabandaki esas hücreler pepsinojen-lipaz-leptin salgılar.

enteroendokrin hücre tabanda ve histamin, gastrin salgılar.

enterokromafin(EC) hücre seratonin. ANP

ECL (EC benzeri)hücresi kromogranin A, histamin, gastrokalsin. En fazla bu

D hücreleri somatostain (SST) ve amilin salgılar.

somatostain gastrin salgısını parakrin etkiyle kontrol eder.

Orta kısımdaki Gr(GHRL) hücreleri Ghrelin ve obestatin salgılar. Ghrelin besin alımını uyaran leptinle zıt etkili bir hormondur.

Question 10

antrumdaki pilorik bezler (%20)

Answer 10

Gastrin salgılanan G hücreleri, kardiya ve pilor bezleri aynı ve nötr Müsin üreten bezler olmasına rağmen sadece Pilorda bulunur! Diğer yerlerde de var

D hücreleri somatostain salgılar.

esas, EC, Gr, enteroendokrin hücreler bulunur.

Question 11

yüzey müköz hücreleri

Answer 11

bezlere ek olarak yüzeyde mukus-Bikarbonat ve bunu stabize eden treofil peptit ler salgılar.

Question 12

tükürük salgısı uyarıldığıda kanalda

Answer 12

Bikarbonat Plazmadan daha fazla. Optimum hıza kadar Tükürükte artacak. Bir hızdan sonra Maxta sabit kalacak.

Cl hız arttıkça salgıda artacak Na (ilk başta daha hızlı artış) da aynı şekilde

K hız arttıkça salgıda azalacak.

Question 13

tükürük sekrasyonu nasıl arttırılır.

Answer 13

Parasempatik etki miyoepitalyal hücreleri kasarak

vasodilatasyonla

metabizma artmasını ve bezin büyümesini sağlar

Question 14

tükürük üzerinde etkili sempatik ve Parasempatik sinirler

Answer 14

Parasempatik 7 ve 9. KS.
vazodilatasyon(VİP ile)

Sempatik T1 / ganglion cervikale süperior (çok fazla etkilemez…çünkü damarı kasar kan Akımı azalır)

Mide bulantısı-kusma-tat-görme-çiğnemek arttırır.

uyku-korku-susuz kalma yorgunken azalır.

Bezlere gelen kan arttıkça salgı artar.

(lokal kontrol)
CO2 ve H gibi metabolizma sonucu oluşan maddeler vazodilatasyon sağlar.

kallikrein, bradikidin üretir. Bradikinini vazodialatördür.
çok fazla artarsa akciğerde ödem oluşur

Question 15

mide salgısı

Answer 15

1,5 L günde

hızlı salgılalanırsa pH<1 olabilir. Hızlı salgılanınca H yoğunluğu artar, yavaş s. ise H yoğ. azalır Na artar.
Mide lümeni her zaman K açısından daha zengindir. (kusma hipokalemi oluşturabilir.)

HCl pepsinojen pepsine dönüştürür.
Proteinlerin parçalanmasına direkt etkisi de var
mikroorganizmaları inaktive eder.

pepsinojen (vagal uyarı, gastrin ve CCK ile artar.)
Proteinlerin sindirimi
pH<3,5 proteolik hale geçer (pepsine dönüşür)

intrensek faktör.

mukus (mukozal bariyer)
kayganlaştırma, zarar engelleme,yumuşatma
alkeli(HCO3)
glikoprotein ve mukopolisakkarit içerr.

Question 16

HCl salgılanması

Answer 16

pariyetal hücrelerin bazolateral kısımlarında reseptörler bulunur. G protein eşlenikli etki gösterirler.

Histamin (H2) uyaran en güçlü uyarandır. Parakrin etkidir. adenil siklaz-cAMP miktarını arttırır.

asetilkolin (M3) fosfolipaz c (PLC) -IP3 ve DAG üzerinden etki gösterir. Zardan Ca geçişi de artar.**

Gastrin CCK reseptör 2 ye bağlanır. Bu reseptöre CCKyla aynı afinite gösterir. CCK ise reseptör 1e daha fazla afinite gösterir. PLC- IP3 üzerinden etki gösterir.
Aynı zamanda ECL(enterokromafin benzeri)
hücrelerinden) histamin salgısını tetkler. Bu yolla daha güçlü etkiler.

antrum(düşük pH uyarılır) ve korpustaki (gastrin+ vagal- etkiler) D hücreleri tarafından salgılanan somatostain dolaylı ve direkt baskılama yapar.
Blde resptörüne bağlanıp doğrudan inhibe,
G ve ECL hücrelerinden gastrin ve histamin salgılanmasını baskılayarak dolaylı inhibe eder. öğünler arasında etkilidir.

prostaglandin (PGE2), duodenumda besin olması ve CCK, Sekretin, VİP, GİP inhibe etmektedir.

Question 17

intramural

Answer 17

organ duvarının içinde bulunan

Question 18

midede etkileyici sinirler

Answer 18

Parasempatik vagus (DMÇ) direkt sinaps yapmaz. ESS postgangliyonik nöronlarıyla sinaps yapar.
ESS ise dolaylı ve direkt etki göstermektedir.

Question 19

besin alımına bağlı mide salgısı 3faz

Answer 19

beyin (sefalik)-%20 ; (diğer duyguların etkisiyle )-dil yanak burunda yerleşmiş Kemoreseptör ve mekanoreseptörlerle vagus un DMÇ aktive olur. Parietal hücrelerden HCl, post sinaptik nöronda GRF salgılanıp antrumdaki G hücrelerinden Gastrin, pepsinojen, histamin salınımına sebep olur. Histamin H3 reseptörleri ne bağlanıp D hücrelerini inhibe eder Somatostatin salgısını azaltır.
– vagotomi tamamen engeller

gastrik %50-70; besin içeriği gastrin, germe(distansiyon) etkisi mekanoreseptörleri ve lokal reflekslerle vago vagal refleksleri uyarır. Sonuç olarak salgı artar. Distansiyon hem vagal eferntle başlar DMÇ den eferentleri tetikler. Hem de ESS aktive ederek ACh salgıssıyla pariyetal hücre Aktivasyon una sebep olur. Aa ve kısmen sindirilmiş proteinler antrumda G ve pariyetal hücrelerini uyarır. Sonrasında oluşan aa de uyarır. (pozitif geribildirim). Kh ve yağ etkisi yok. Kahve ve alkol de uyarır.
Antrumda pH düşmesiyle D hücreleri Somatostatin salgılar. –hem vago vagal hem lokal sinirlerle kontrol edilir

bağırsak (intestinal)%5-10; kısmen sindirilmiş peptid ler 1)G hücrelerini aktifler. 2)endokrin bir hücreden enterooksintin salgı etkisiyle gastrin salgılanır. 3)emilen aa ler asit salgısını arttırır.
kimus duedonuma girince yağlı besinler nedeniyle CCK salınır. asit salgısını ve mide motilitesini azaltır.
asidik kimusun pH<4,5 (HCl)olması halinde S hücrelerinden sekretin salgılanır. Bu da asit ve hareketi azaltıp pepsinojen miktarını arttırır.
Duodenumda Kh ise (GİP ve GLP-1) salgısına sebep olur. Asit ve hareket azaltılır.

Question 20

Parietal hücreler

Answer 20

Salgı yapmıyorken yapısında özelleşmiş dar kanallar gözükür.
Bu dar kanallar lümene doğru uzanan mikrovilluslar ile kaplıdır.
Hücrelerin lamina tarafında tübül ve veziküler membranlar bulunmaktadır. (Tübülovezikuler sistem) Bu membranlarda lümen içinde hidrojen ve klor sekresyonu ndan sorumlu taşıyıcı proteinler bulunur.
Karakteristik büyük mitokondrileri bulunmaktadır.

uyarıcı ajanlar ortadan kalkınca kanalikül yüzeyi kolebe olarak sitoplazmadaki tübülo vezikül formuna geri dönülür.
Tübülo veziküller de mide proton pompası olarak tanımlanan
H/K -ATPaz yüksek miktarda bulunur.
Bu pompalar sadece luminal membranla birleştiğinde aktiftir.

tübülo veziküler sistem ve kanalikül lerin birleşmesi için kalsiyuma ihtiyaç vardır. Bu sistemin aktifleştirilmesi için agonist uyarıcı hücreler tarafından cAMP artması ve kalsiyum bağımlı sinyal yolakları nın aktivasyonu gerçekleştirilir.
Veziküller kanal dar kanalla birleştiğinde, dar kanalın üstündeki proton ve diğer kanallar yüzey alanında artar.

Question 21

Pepsinojen sekresyonu

Answer 21

Esas olarak gastrik çukurlarda ki esas zimojen hücrelerden salınır. Muköz boyun hücrelerinden de salınır.
Pepsinojen bir aktif olmayan proenzimdir.
N terminal peptidi’nin ayrılması ile pepsine dönüşerek aktifleşir.
3 grup olarak sınıflandırılmıştır.

Grup 1 pepsinojen ler esas hücrelerden salınır. En etkili budur.

grup 2 pepsinojen ler hem esas hücrelerden hem de kardiya korpus ve antrum bölgelerindeki müköz boyun hücrelerinden sallınırlar

Pepsinojen salınımı ekzositoz ile olur.

Parietal hücreleri uyaran maddelerin çoğu esas hücrelerin pepsinojen salgılamasını da uyarır.

Question 22

Esas hücrelerden pepsinojen salınımı

Answer 22

Sekretin, VİP, PGE, B agonistler cAMP yolla üzerinden agonist etki gösterir.
Sekretin duedonum da asit varlığında sentezlenir ve pepsinojen salınımını uyarır.
PGE gerektiğinden az olması durumunda inhibisyon yapar.

Gastrin asetilkolin kolesistokinin ve GİP IP3ü arttırıp kalsiyum depolarından serbestlenmesi sağlayarak agonist etki gösterir.
Kolesistokinin CCK1 reseptörüne bağlanır.

Pepsinojen 7.2 pH üzerinde geri dönüşümsüz olarak inaktifleşir
En uygun pH aralığı 3 buçuğun altındadır.
Pepsin oluştukça pepsinojenin aktifleşmesini uyarır.

Question 23

Lipitlerin midede sindirimi

Answer 23

Mide ve dil lipazı ile yapılır

Lingual lipaz çok az etkisi vardır özellikle kısa ve orta uzunluktaki yağ asitlerini sindirebilir. Yenidoğanlarda önemlidir çünkü sütün yapısındaki yağ asitleri bu türdendir.

Question 24

Mide epitel hücrelerinin kendilerini koruma mekanizmaları

Answer 24

50 ila 200 mikron arasında mukus jel tabakası bulunur

Hücre yakınlarından bir karbonat salgılanıp asit nötralize edilir

Hücreler arası bağlantılar sayesinde koruma sağlar

Question 25

Mukus tabakasının içeriği

Answer 25

Müsin
Fosfolipit
Elektrolit
Su

Müsin bir glikoprotein olup hücreler tarafından salgılanır. Suyla hidrate olduğunda mukus oluşturur mide mukozasının üzerinde koruyucu bir tabaka oluşumuna katkıda bulunur.

Mide müsini disülfit bağları ile bağlı 4 peptitten oluşan bir tetramerdir. Peptit polisakkaritler ile bağlantılıdır. Bu onun yoğun olmasını sağlar.

3 farklı mukoz hücre tarafından üretilir
Müköz yüzey hücreleri
Miköz boyun hücreleri
Antrunlar’daki bezlerde yer alan glandüler müköz hücreleri

Mukus belirli bir hızla sürekli salgılanır.
Vagal stimülasyon ve besinlerin midemi korpusında fiziksel ve kimyasal irritasyonu mukus sekresyonunu uyarır.**
Vagal uyarı asetilkolin ile h. İçi kalsiyum artışına sebep olacak mukus ve HCO3- salgısını stimüle eder
cAMP kontrolü yoktur.
Sadece asitten değil aynı zamanda pepsinden de koruma sağlar.

Question 26

Pankreas salgıları

Answer 26

Karbonhidrat sindiriminde görevli amilaz, yağ sindiriminde görevli lipaz Bir protein sindiriminde görevli proteazlar salgılanır. Proteazlar inaktif olarak salgılanır.
Tripsinojen kimotripsinojen karboksipeptidaz enzimleri ilk olarak duedonum tarafından salgılanan enteropeptidaz tarafından tripsinojenin tripsine dönüşmesi ile sırasıyla aktiflenir.

pankreas kendisine zarar vermemesi için enzimlerini aktif olmayan formda ve inhibitörleri ile birlikte tutar. Tripsin inhibitörü…

Bu koruma yeterli kalmadığında hızla seyreden pankreas sindirilme durumu AKUT pankreatit olarak adlandırılır.

Question 27

Pankreas kanal hücrelerinin salgıları

Answer 27

İzotonik çözelti içerisinde klor ve bikarbonat içeriği arttırılarak ilerler. Eğer akım uyarılırsa bikarbonat konsantrasyonu yükselirken klor konsantrasyonunu azalır. Bir karbonat konsantrasyonu yaklaşık 5 katına kadar çıkabilir plazmanın.

Question 28

Safra yapımı ve salgısı

Answer 28

Karaciğer günde 600ml ila 1 litre safra salgılar
yağların sindirilmesinde önemli görevi olan ve kolesterolden hepatositler tarafından sentezlenen bir maddedir.

Kolesterol ilk başta kolik asit ve Kenodeoksikolik asite dönüşür.
Bunlar birincil safra asitleri dir.

Ardından kanaldaki bakteriler aracılığıyla bu asitler glisin ve taurin ile birleşir ve tuzlar oluşur. Tuzlar daha amfipatiktir.

Safrada hem birincil hem ikincil safra asitleri bulunur.

safra asitleri kimyasal olarak hidrofilik ve hidrofobik bölümler içerir. Bu onları amfipatik yapar ve çözelti içinde miçeller olarak adlandırılan kümeler oluşturabilmelerini sağlar.
Miçeller yağların sindiriminde ve emiliminde önemli role sahiptir.

Safra tuzlarının Büyük bir kısmı enterohepatik dolaşım ile bağırsaktan(ileum) geri emilir ve hepatositlerce tekrar salgılanır.