Sedma Lekcija Flashcards
Jesu li svi eukarioti aerobni organizmi?
Jesu, jer su se razvili nakon pojave kisika u atmosferi što je bila osnova za njihov razvoj.
Kako dijelimo eukariote?
Dijelimo ih na jednostanične organizme ( carstvo protoktisti)m i na višestanične organizme (neki organizmi iz carstva protoktista, carstvo gljiva, biljaka i životinja)
Kako je nastala jezgra i eukariotski predak?
Jezgra se razvila u prokariotu (bakteriji) tako što se dio stanične membrane otkinuo u citoplazmu i potom okružio nasljednu tvar.
Kako se prema endosimbiontskoj teoriji razvio mitohondriji?
Kada je veći eukariotski predak progutao aerobnu bakteriju, aerobna bakterija je obavljala stanično disanje i postala mitohondrij.
Kako se prema endosimbiontskoj teoriji razvio kloroplast?
Veći eukariotski predak progutao je fotosintetsku bakteriju, tj. ciijanobakteriju. Kakva stanica je endosimbiozom dobila mogućnost fotosinteze koja se događala u cijenobakterijama koje su postale kloroplasti.
Čemu služi citomembranski ili membranski sustav?
Njegova zadaća je prijenos tvari: bjelančevina, ugljikohidrata i lipida unutar stanice.
Koja je zadaća staničnog kostura ili citoskeleta?
Njega čine bjelančevine organizirane u cjevčice (mikrotubuli) i vlakanca (mikrofilamenti); koji su raspoređeni u citoplazmi. Raspored citoskeletnih bjelančevina određuje oblik stanice koji je važan za njenu zadaću. Npr. Crvena krvna stanica čija je zadaća donijeti kisik svim stanicama i tkivima je spljoštenog oblika zbog posebnog rasporeda citoskeletnih bjelančevina, a takav im je oblik potreban kako bi se mogle lako provlačiti kroz najmanje krvne kapilare u tkivima. Raspored citoskeletnih bjelančevina također omogućava kretanje struktura i organela u citoplazmi.
Od koje vrste bjelančevina su građani bičevi i trepetljike?
One su u eukariota izgrađene od citoskeletnih bjelančevina.
Što je to citosol?
Dio citoplazme bez organela i struktura.
Kolike su veličine ribosomi u eukariotskoj stanici?
80S
Opiši građu eukariotske jezgre.
Omeđena je dvostrukom ovojnicom, a u njenoj unutrašnjosti nalazi se nasljedna tvar molekula DNA, koja je dvolančana linearna molekula i sadrži čak do 1000 puta više gena od prokariotske DNA.
Kolika je debljina stanična membrana eukariotske stanice?
8nm
Od čega je građena stanična membrana?
Građana je od fosfolipidnog dvosloja. Fosfolipidi su građani od hidrofilne glave i hidrofobnog repa i okrenuti su glavama prema van.
Što omogućava staničnoj membrani savitljivost?
Kretanje molekula fosfolipida osigurava membrani fluidnost pa su stoga membrane savitljive i elastične. Fosfolipidne molekule mogu se kretati u dvosloju ali samo premještati bočno unutar dvosloja. Zapravo fosfolipidi mogu zamjenjivati mjesta bočnim premještanjem unutar jednog sloja. S druge strane premještanje fosfolipida iz jednog sloja u drugi događa se sporo, otprilike svakih nekoliko sati, dok se kretanje unutar jednog sloja događa neprestano i brzo. Zbog kretanja u samo dvije dimenzije kažemo da je membrana dvodimenzionalna struktura za razliku od prave tekućine gdje se molekule kreću u tri dimenzije.
Od čega je građena stanična membrana?
Građena je od membranskih lipida (fosfolipida i kolesterola), bjelančevina i ugljikohidrata. Kolesterol čini čak 20% membrana životinjskih stanica, a važan je kako se membrane ne bi raspale na visokim ili niskim temperaturama. Kada stanicama prijeti smrzavanje, kolesterol održava membranu pokretljivom povećavajući pokretljivost fosfolipidnih molekula u dvosloju. Dok na visokim temperaturama smanjuje pokretljivost fosfolipida i propusnost membrane.
Koje vrste bjelančevina postoje u staničnoj membrani?
Periferne bjelančevine (glikoproteini- ako povezani s ugljikohidratima) nisu uronjene u hidrofobni dio membrane nego su vezane s vanjske i unutrašnje strane dvosloja gdje služe za prepoznavanje između stanica jer mnoge od njih imaju vezane ugljikohidrate na sebi, a kako su okrenute prema citoplazmi ili prema izvanstaničnoj tekućini znači da su topljive u vodi.
Integralne bjelančevine nisu topljive u vodi jer su uronjene u fosfolipidni dvosloj, a čine 70-80% svih membranskih bjelančevina. Mogu biti uronjene ili u jedan dio dvosloja ili prolaziti kroz cijeli dvosloj.
Transmembranske bjelančevine su integralne bjelančevine povezuju citoplazmatski i izvanstanični prostor te imaju ulogu u prijenosu tvari kroz staničnu membranu.
Koje vrste ugljikohidrata nalazimo na staničnoj membrani?
Brane sadrže svega od 5-10% ugljikohidrata koji su smješteni iz vanjske strane fosfolipidnog dvosloja (prema izvanstaničnoj tekućini), a prema kemijskoj građi su to većinom oligosaharidi. Mogu biti vezani na bjelančevine tvoreći glikoproteine gdje imaju važnu ulogu u prepoznavanju i komunikaciji među stanicama. Mogu se vezati i s lipidima tvoreći glikolipide.
Koliko su slične građe membrane u stanici i stanična membrana?
Sve su membrane u stanici jednako kemijskog sastava kao i stanična membrana, pa to znači da su građene kao fosfolipidni dvosloj u koji su uronjene bjelančevine.
Koja je razlika između pasivnog i aktivnog transporta membrane?
Pasivni prijenos se odvija bez utroška energije jer se molekule prenose iz otopine gdje ih ima više u otopinu gdje ih ima manje, dok se aktivnim prijenosom molekula troši energija i molekule putuju obrnuto, iz smjera niže koncentracije prema otopini više koncentracije.
Objasni pasivni transport ili prijenos molekula kroz membranu.
Molekule putuje u niz koncentracijski gradijent a dvije su vrste pasivnog prijenosa: jednostavna (pasivna) difuzija i olakšana difuzija.
Jednostavnom difuzijom kroz membranu prolaze plinovi (kisik i ugljikov dioksid), male nenabijene polarne molekule (voda,etanol) i hidrofobne molekule ( benzen).
Olakšanom difuzijom kroz membranu putuju ugljikohidrati (glukoza), aminokiseline, nukleotidi i ioni.
Ako se stanica nađe u posudi s hipotoničnom otopinom gdje će smjer difundiranja vode biti brži?
Voda će brže difundirati iz posude u stanicu, jer se tamo nalazi veća koncentracija otopljenih tvari nego u otapalu.
Što je to plazmoliza?
Plazmoliza je proces kojim će gubitkom vode u biljnoj stanici doći do odvajanja stanične membrane od stanične stijenke jer će se volumen citoplazme smanjiti.
Što je deplazmoliza?
Ako plazmoliziranu stanicu listića stavimo u običnu vodu, voda će ulaziti u stanicu jer je hipotonična u odnosu na citoplazmu. Plazme vratit će se u prvobitno stanje.
Navedi primjera aktivnog prijenosa kroz staničnu membranu?
Natrij/kalijeva crpka, kojom će se suprotno koncentracijskom gradijentu u stanicu ubacivati to jest ulaziti i oni kalija kojih u stanici i onako ima više nego izvan stanice, a i oni natrija će se izbacivati iz stanice u izvan staničnu tekućinu iako ih iznad stanice ima više nego u stanici i zato je to suprotno koncentracijskom gradijentu.
Endositoza jest proces ulaska makromolekula u stanicu, prenošenjem makromolekula u mjehuriću koji se oblikuje od same stanične membrane (membranski mjehurić). U nazivu endocitoza objedinjena su u dva procesa: fagocitoza i pinocitoza. Fagocitoza je stanično proždiranje jer tim procesom stanica proždire velike čestice kao što su bakterije, ostaci mrtvih stanica itd. Pinocitozu zovemo i stanično napajanje jer se pinocitozom u stanicu unosi tekućina.
Egzocitoza je izlaženje molekule iz stanice pomoću mjehurića koji se na kraju stapa s membranom i van izbacuje samo svoj sadržaj.
