Samenvatting boek Flashcards

1
Q

Mediation

A

methode waarbij een formele derde partij intervenieert in een conflict tussen twee of meerdere partijen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Mediator

A

een formele derde in de mediation, een professioneel opgeleide, neutrale persoon, die betrokken is als communicatie- en onderhandelingsdeskundige

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Waarom bestaan er verschillende visies op de doelen en het proces van mediation?

A

de beroepsachtergrond van mediators is divers

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Positioneel onderhandelen

A

een manier van onderhandelen waarbij elke partij haar wensen omzet in standpunten, posities en eisen + dit doordrukken bij de ander

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Principieel handelen volgens de Harvard-methode

A

subtiele en complexe benadering van onderhandelen, gericht op win-winsituatie waarbij de belangen van alle partijen worden erkend en waarde wordt gecreëerd door samenwerking

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Vier geboden van principieel handelen (Harvard-methode)

A
  1. mensen scheiden van problemen
  2. richten op belangen, niet op posities
  3. zoeken naar opties voor wederzijds voordeel
  4. gebruik objectieve criteria
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Essentiële kenmerken van mediation

A
  • zelfbeschikking
  • vrijwilligheid
  • vertrouwelijkheid
  • neutraliteit
  • onpartijdigheid
  • onafhankelijkheid
  • relaties
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Zelfbeschikking in mediation

A

partijen hebben zelf de controle over het onderhandelingsproces en zijn zelf verantwoordelijk

de mediator begeleidt slechts

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Wat is een knelpunt met rechtspraak, waarom is mediation daarom een voordeel?

A

rechtspraak is soms ontoereikend: tijdrovend, kostbaar, niet altijd voorspelbaar en veelal belastend voor de betrokkenen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Van welke twee disciplines is mediation een combinatie

A

sociaalpsychologie en juridisch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Drie varianten van de relatie tussen mediation en rechtspraak:

A
  • mediation naast rechtspraak
  • mediation en rechtspraak
  • bemiddelende rol rechter
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Voordeel mediation in strafzaken en herstelbemiddeling

A

lagere kans op recidive

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

De psychologische uitkomsten uit onderzoek naar mediation zijn:

A
  • tevredenheid
  • houden aan afspraken
  • verbeterde relaties
  • welzijn
  • verantwoordelijkheid nemen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Fasen mediationproces

A
  1. voorbereidingsfase
  2. plenaire mediationfase
  3. afsluitingsfase
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Plenaire mediationfase, subfasen:

A
  1. openingsfase
  2. exploratiefase
  3. draai- en categoriesatiefase
  4. onderhandelingsfase
  5. besluitvormingsfase
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Voordelen van verkennende gesprekken met deelnemers apart voor de plenaire sessies

A
  • vooraf toetsen of mediation geschikt is en of deelnemers voldoende gemotiveerd zijn (commitment)
  • beter kunnen voorbereiden vervolggesprekken
  • eerste beeld bij belangen die een rol spelen
  • minder spanning voor deelnemers bij afzonderlijk gesprek; ze kunnen beter verhaal doen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Nadelen van verkennende gesprekken met deelnemers apart voor de plenaire sessies

A
  • open mind mediator kan beïnvloed worden, wat effect heeft op neutraliteit en onafhankelijkheid
  • vertrouwelijke informatie gegeven in de intake kan de mediation bemoeilijken
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Einddoel voorbereidingsfase

A

mediator heeft kennisgenomen van alle informatie die de deelnemers hebben verstrekt

deelnemers hebben kennisgenomen van informatie over het proces e.d. hebben ontvangen, wat het gaat kosten en wat het proces inhoudt

locatie is geregeld

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Mogelijke complicaties voor mediation

A
  • onvoldoende commitment
  • mediator kent één van partijen
  • onduidelijkheid kosten
  • etc.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Openingsfase; plenaire mediation

A

deelnemers kunnen hun verhaal kwijt, spelregels zijn duidelijk, formaliteiten zijn afgehandeld

mediator verifieert commitment, vertrouwelijkheid en mandaten

mediator biedt structuur door tijdsduur, verwachte aantal bijeenkomsten, wijze communicatie, etc. door te nemen met partijen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Exploratiefase; plenaire mediation

A

deelnemers mogen hun versie van conflict vertellen terwijl mediation vragen stelt; hele conflict komt op tafel

mediator gaat ook in op relatie tussen partijen + intenties achter inhoudelijke boodschap

mediator de-escaleert waar nodig en probeert onnuttige info waar mogelijk te vertalen naar nuttige info

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Draai-en categorisatiefase

A

korte fase; mediator doet verslag van hetgeen in de exploratiefase gehoord. legt belagen op tafel, toetst of dit alles is

vervolgens worden belangen gecategoriseerd; belangenclusters worden gemaakt

wordt gekeken of we doorkunnen naar onderhandelingsfase, perspectief van verleden naar toekomst, verkennen bereidheid nadenken gevolgen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Onderscheid belangenclusters

A
  • gezamenlijke belangen
  • verenigbare belangen
  • tegenstrijdige belangen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Gezamenlijke belangen

A

beide deelnemers willen dat een oplossing dit belang moet bieden, i.e. goede buurrelatie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Verenigbare belangen
lijken op eerste oog tegenstrijdig, maar bevatten verenigbare elementen (denk aan sinaasappel)
26
Tegenstrijdige belangen
belangen staan min of meer lijnrecht tegenover elkaar
27
Onderhandelingsfase; plenaire mediation
opties worden gegenereerd die een oplossing zouden kunnen vormen mediator begeleidt partijen (niet terug te vallen in oude onderhandelingspatroon) tijdens deze fase worden objectieve criteria gehanteerd, zoals taxaties, deskundigenrapporten, prijslijsten, etc.
28
Besluitvormingsfase; plenaire mediation
totale afronding / slotafronding mediation; er worden beslissingen genomen, oplossingen en afspraken gemaakt en dit wordt op papier gezet
29
Afsluitingsfase
het laatste gesprek, alles afgesloten, schriftelijke afspraken zijn ondertekend afsluitingsrituelen mediation laat schriftelijk weten dat traject is beëindigd (aan partijen)
30
Totaal conflict
onoplosbaar conflict, enkel tegenstrijdige belangen komt weinig voor
31
Positieve functionele kanten conflict
- verandering - vernieuwing - bewustwording van problemen en waar communicatie tekortschiet - kennis vergroten van zichzelf en andere partij - bevestigen identiteit
32
Twee soorten conflicten:
- zakelijke / taalinhoudelijke conflicten - relationele of persoonlijke conflicten
33
Zakelijke / taalinhoudelijke conflicten
- niet persoonlijk - materiële en structurele aspecten - rationeel bv: machtsconflicten, waardenconflicten, belangenconflicten (bv. over schaarse bronnen)
34
Relationele of persoonlijke conflicten
- persoonlijke kwesties - onderlinge relatie, gedrag en communicatie centraal - psychologische aspecten
35
Appelsituatie
emoties ontstaan niet zomaar, maar doordat er iets gebeurt dat je 'raakt' of waarbij je belang in geding komt
36
Affectieve gewaarwording
emotie wordt echt, krijgt een 'gezicht'
37
Twee soorten emoties:
- positief (vreugde en liefde) - negatief (afgewezen / in de steek gelaten, geagiteerd, gefrustreerd)
38
Vijf basisemoties
1. vreugde (blijdschap, opwinding, trots) 2. liefde (affectie, compassie, lust) 3. afgewezen / in de steek gelaten voelen (schaamte, schuld, verdriet, hopeloos, machteloos, depressief) 4. geagiteerd (angstig, bevreesd) 5. gefrustreerd (jaloers, afgunstig, boos, woedend, wraakzuchtig, minachtend)
39
Drie groepen escalatiemechanismen:
- cognitieve beperkingen - afschuiven van verantwoordelijkheid - behoefte aan consistentie
40
Fases in escalatiemodel Glasl
Hoofdfase 1: conflict als probleem (dat gezamenlijk opgelost kan worden) Hoofdfase 2: conflict als strijd (die gewonnen moet worden; winnen of verliezen) Hoofdfase 3: conflict als totale oorlog (verlies - verlies)
41
Interveniëren
een complexe sociale vaardigheid die bestaat uit een serie onderling samenhangende, op de situatie afgestemde en doelgerichte handelingen die een mediator gedegen moet beheersen
42
Gesprekstechnieken
- open en actief luisteren - spiegelen - parafraseren - gevoelsreflectie - samenvatten - positief heretiketteren
43
Process control
zeggenschap over hoe beslissingen tot stand komen
44
Outcome control
zeggenschap over wat er beslist wordt, dus over de inhoudelijke beslissing die wordt genomen
45
Evaluatieve mediation
- directief - inhoudelijk gericht - weinig ruimte zelfbeschikking deelnemers - kosten-en-risicotechniek - zo veel mogelijk overeenkomsten krijgen
46
Faciliterende mediation
- meer ingespeeld op verscheidenheid conflicten, capaciteiten partijen en behoeftes en doelen van partijen - culturele context - meer gericht op interactieproces, minder op inhoud - cliëntgericht en communicatiegericht - gericht op onderlinge belangen, toekomstgericht - deelnemers mogen hun verhaal uiten, mediator luistert actief
47
Mogelijk nadeel faciliterende mediation
sterke processturing kan autonomie deelnemers in gevaar brengen
48
Transformatieve mediation
- fundamentele verandering in behoeften en belangen partijen, onderlinge relatie en interactie en zo nodig structuur van maatschappij - mensbeeld: iedereen wil autonomie en heeft behoeften, maar in werkelijkheid is niemand daar echt gelukkig mee en wil iedereen grip op gang van zaken - mediator luistert intensief
49
Narratieve mediation
- verhalende mediation - taal beschrijft de werkelijkheid niet, maar creëert het - conflict is een botsing van twee verschillende constructies van de werkelijkheid
50
Vijf hoofdtaken mediator
1. vertrouwenwekkende, professionele werkrelatie opbouwen 2. deelnemers motiveren voor mediation 3. kwaliteit van onderlinge communicatie verbeteren 4. mediationproces reguleren 5. conflictkwesties behandelen
51
Kenmerken onderhandelen
- sociaal proces (minimaal twee partijen) - belangenstrengeling - partijen zoeken elkaar actief en zijn gericht op overeenstemming - wat partijen willen bereiken kan alleen met medewerking van de ander - spanningsveld tussen geven en nemen / coöperatie en competitie
52
Psychologische barrières voor onderhandelen
1. metaconflict 2. conflictasymmetrie 3. machtsongelijkheid
53
Gedragsperspectieven bij onderhandelen
- forceren - vermijden - toegeven - probleem oplossen middenweg: compromis
54
Soorten onderhandelen
distributief en integratief onderhandelen
55
Distributief onderhandelen
eigen positie effectief forceren
56
Integratief onderhandelen
onderhandelen naar win-winuitkomst (denk aan sinaasappel)
57
Partij
de entiteit die een belang heeft in het conflict dat binnen mediation speelt en die deelneemt aan mediation kan gaan om meerdere personen
58
Soorten arbeidsconflicten
- taakconflicten en relatieconflicten - individuele en collectieve arbeidsconflicten
59
Hoe verschilt arbeidsmediation van zakelijke mediation
bij arbeidsmediation ligt er een arbeidsovereenkomst ten grondslag
60
Waar moet een arbeidsmediator kennis van hebben?
- gedrag van mensen - arbeidsrecht - organisatorische systemen en structuren
61
Waar wordt niet altijd aan voldaan bij arbeidsmediation?
vrijwilligheid arboarts verwijst soms zieke partij, kan gedwongen voelen mee te werken (want anders weigering pva re-integratie, UWV loonsanctie) werkgevers kunnen zich verplicht voelen door risico op nadelige uitkomst (hogere transitievergoeding)
62
Kenmerken van een geschil tussen burger en overheid:
- machtsverschil - dominante rol wet- en regelgeving - juridisering van contact en conflict - overheidscultuur gaat om inhoud - burgercultuur
63
Kenmerken van scheidingsmediation
- partijen hebben een emotionele band - scheidingsmelding - positie kinderen - juridisch kader
64
Scheidingsmelding
kantelpunt tussen emotionele afscheid van elkaar en zakelijke afspraken gaan maken
65
Kenmerken omgangsmediation
- van partners naar ouders - gevolgen aanhoudend conflict = loyaliteitsproblemen, vervreemden ouder, etc. - belang en stem kind
66
Uitgangspunt bij herstelrecht (restorative justice)
zowel direct belanghebbenden (slachtoffers en daders) als degenen die dichtbij hen staan en vertegenwoordigers van de maatschappij kunnen betrokken zijn bij de herstelacties
67
Uitgangspunten herstelbemiddeling
- erkennen rol in ingrijpende gebeurtenis - vrijwilligheid - beide partijen kunnen herstelbemiddeling aanvragen - neutraliteit, meerpartijdigheid en vertrouwelijkheid mediator - geen rol in strafrechtelijke procedure
68
Herstelbemiddeling
partijen gaan onder begeleiding van een professionele bemiddelaar toewerken naar een vrijwillig eenmalig dialoog gericht op (emotioneel) herstel
69
Doel herstelbemiddeling
deelnemers kunnen door het dialoog een stap zetten in hun herstel na een ingrijpende gebeurtenis
70
Mediationclausule
clausule die partijen overeen zijn gekomen waarin zij afspreken dat ze eerst het één en ander proberen op te lossen via de mediator voordat ze naar de rechter gaan
71
Afdwingen mediationclausule mogelijk?
nee, staat haaks op vrijwilligheid mediationproces gespannen voet vrijwilligheid en juridische grondslag clausule
72
Kernwaarden mediation
- integriteit - transparantie - partijautonomie - onafhankelijkheid - onpartijdigheid - vertrouwelijkheid - competentie