Samenvatting Blok 1

Question 1

Wat zijn de 5 indicaties voor het geven van vloeistoftherapie?

Answer 1

1. Intravasculair volume vervangen
2. Vervanging van hydratie tekort
3. Elektrolyten supplementatie en correctie
4. Correctie van de zuurbase balans
5. Toediening voedingsstoffen

Question 2

Wat is het verschil tussen hypovolemie en hydratatie?

Answer 2

Bij hypovolemie heb je een tekort aan circulerend volume. De vloeistof verdwijnt uit het vaatbed maar blijft behouden in de extracellulaire compartimenten. Bij >30% krijg je een sterke vermindering van de weefselperfusie en als deze shock voor langere tijd bestaat kan irreversibele celschade en multipele orgaan falen opgreden. Spoed, directe behandeling nodig.

Dehydratie: meer waterverlies dan het dier opneemt en dus een te weinig totaal. Er is vooral te weinig vloeistof in de interstitiële en extracellulaire compartimenten. Bij ernstige dehydratie >12% kun je verschijnselen van hypovolemie krijgen. Supplementatie binnen 6-24 uur.

Een patiënt kan last hebben van beide.

Question 3

Hoeveel vloeistof zit waar?

Answer 3

Ongeveer 60% van het lichaamsgewicht bestaat uit water. Intravasculair is slechts 7-9% van het lichaamsgewicht, waarvan 70% veneus. Extravasculair is 53% lichaamsgewicht

Question 4

Starling krachten

Answer 4

Water is vrij permeabel en reageert op hydrostatische druk en oncotische druk. Elektrolyten hebben actieve bewegingen tussen intracellulaire vloeistof en extracellulaire vloeistof

Question 5

Waar vraag je naar en wat onderzoek je bij hypovolemie en dehydratie?

Answer 5

Anorexie, adipsie, overgeven, diarree, polyurie, hijgen, bloedverlies.

Lichamelijk onderzoek: hartslag, perifere pols, slijmvliezen, CRT, perifere temperatuur, mentale status

Question 6

Hoe toont een kat in shock?

Answer 6

Tachycardie (>220 bpm) of ongepaste bradycardie (<140 bpm) met bleke slijmvliezen, hypotensie en hypotermie

Question 7

Honden met hypovolemische shock

Answer 7

Hyperdynamische fase: hartslag is 120-150 bpm met een snappy/bounding pols, rode slijmvliezen, een super snelle CRT en normale mentatie en temperatuur extremiteiten.

Hypodynamisch: tachycard, zwakke pols, witte slijmvliezen, CRT >2 seconden, heel sloom, koude extremiteiten

Question 8

Wat onderzoek je bij dehydratie? 4 dingen

Answer 8

1. Turgor
2. Vochtigheid slijmvliezen
3. Positie oogbollen in orbita
4. lichaamsgewicht

Question 9

Wat is turgor?

Answer 9

Een semi-kwantitatieve meting van dehydratie. Pas vanaf 7-8% dehydratie merk je dit op en pas vanaf 10% is het echt duidelijk

Question 10

Welke vloeistoffen zijner?

Answer 10

Kristalloïd (elektrolyten, isotoon, hypertoon, hypotoon), colloïden (synthetisch) en bloedproducten

Question 11

Bloedvolume kat

Answer 11

40-60 ml/kg

Question 12

Waarom geen grote hoeveelheden vloeistof bij de kat?

Answer 12

Reageren ze niet goed op, omdat ze een overhydratie kunnen krijgen zeker als ze hypotherm zijn. Geef kleine volumes per keer (10-20 ml/kg als bolus in 15-30 min) en start met opwarmen van de kat

Question 13

Hypertoon…

Answer 13

Effect duurt zo’n 30 minuten, geef een bolus in 15-20 minuten. Bij honden 4-7 ml/kg, bij katten 2-4 ml/kg. Het heeft een groot effect en daarom geven we dit bij grote dieren met MDV soms ook hoofdtrauma.

• Verhoogt cardiac output
• Verbetert hersen perfusie
• Vermindert hersenoedeem

Contra-indicaties
- Sterk gedehydreerde patiënten
- Hypernatremie
- Niet gestelpte bloeding
- Risico van hypervolemie (hart- en nieraandoeningen)

Question 14

Hoe snel zijn kristalloïden weg

Answer 14

Na één uur nog maar 30-35% in de intravasculaire ruimte.

Question 15

Colloïden

Answer 15

Kristalloid met macromolecuul die voor oncotische druk zorgt. <67 kD heeft een snelle renale extretie (50% in 6 uur) en >67 kD heeft opslag in lichaam en langzame afbraak in lever of plasma.

Hydroxyl starch (HES) bijna niet meer te krijgen. Het zijn polymeren van amylopectine

Question 16

Indicaties voor colloïden

Answer 16

Veel vraagtekens.. De dagelijkse dosis mag niet hoger dan 20-30 ml/kg zijn en daarnaast moet je letten op coagulopathie (verminderde aggregatie van bloedplaatjes, verminderde activiteit van factor VIII en von Willebrand factor), nierfalen, interferentie met labtesten (TE/SG urine)

Question 17

Waar kan je een intra-osseus naald in stoppen?

Answer 17

Kop van de femur, tibia of humerus en kan bij kittens of puppy’s. Het kan met alle vloeistoffen.

Question 18

Wat zijn end points bij hypovolemie?

Answer 18

Correctie van de hypovolemie en shock door toediening vloeistoffen, normalisatie cardiovasculaire parameters en verbetering mentale status

Question 19

Dehydratie los je op in hoeveel tijd?

Answer 19

12024 uur

Question 20

Dehydratie vs ongoing verlies

Answer 20

Hydratie tekort: er is een vloeistof verlies voordat er therapie is. Het wordt uitgedrukt als percentage van het lichaamsgewicht. Het is altijd een educated guess.

Bij tijdelijke vloeistoftekorten heb je extra verliezen tijdens de vloeistoftherapie en het kan worden uitgedrukt in ml, vaak een educated guess maar dat hoeft niet.

Question 21

Wat is de snelheid van een IV onderhoudsinfuus?

Answer 21

Volwassen dier: 2-3 ml/kg/u
Pediatrie: 4-6 ml/kg/uur

Question 22

Wat is de snelheid van een IV dehydratie infuus?

Answer 22

% dehydratie x lichaamsgewicht x 10 = ml

Question 23

Op welke 4 punten beoordeel je een bloeduitstrijkje?

Answer 23

1. Thrombocyten aggregaten. Zoek met een lage vergroting (40x)
2. Rode bloedbeeld: grootte, vorm, kleur, insluitsels
3. Geschat aantal thrombocyten. Tel aantal thrombo’s in veld en vermenigvuldig met 20*10^9 L. Kijk of er macrothrombocyten zijn > 1/4 ery
4. Witte bloedbeeld. Gemiddeld aantal van 2 leuko’s per olieimmersieveld passen bij normaal. Leuko diff kun je ook uitvoeren.

Question 24

Geef de grote lijnen DDx is van eosinofelie

Answer 24

1. Immuungemedieerd (atopie, feline astma, vlooienallergie, voedselallergie, eosinofiele gastroenteritis, eosinofiel granuloom complex)
2. Infectieus (bacterieel, parasitair)
3. Hormonaal (oestrus in sommige teven)
4. Neoplastisch (eosinofiele leukemie, tumor geassocieerde eosinofilie)

NB: hartworm kan ook eosinofilie geven, kijk bij lage vergroting door microscoop

Question 25

DDX anemie en trombocytopenie in hoofdlijnen

Answer 25

1. Verhoogd verbruik (DIS) 2. Verminderde aanmaak (beenmergproblemen, infectie, medicijnen) 3. Verhoogde afbraak (primair, secundair, medicijnen, toxines) 4. sequestratie (hepatomegalie, sepsis, splenomegalie)

Question 26

DDx leukocytose in hoofdlijnen

Answer 26

1. Chronische ontsteking 2. Stress leukogram door corticosteroïden/adrenaline 3. Fysiologisch 4. Neuplasie (leukemie) > blasten geven hier een goede aanwijzing op

Question 27

Waar kan Anaplasma (Ehrlichia) phagocytophilia in zitten?

Answer 27

In granulocyten! PMKs. Meestal wordt PCR gedaan omdat het lastig is het in een bloeduitstrijkje te vinden

Question 28

Hoe corrigeer je het reticulocytenpercentage?

Answer 28

Reticulocyten % (Ht patiënt / Ht gezond dier) = gecorrigeerd reticulocyten %

Question 29

Anisocytose bloedbeeld kat

Answer 29

Katten hebben soms het centrale deel van hun ery toch wel helemaal rond en kan dus normaal zijn

Question 30

DDx puntbloedingen

Answer 30

1. Trombocytopenie 2. Trombocytopathie 3. Vaatwandafwijkingen 4. Ziekte van Von Willebrand

Question 31

Typisch in bloeduitstrijkje voor ijzergebreksanemie

Answer 31

Anisocytose, hypogchrome microcyten

Question 32

Hoe zien ery's eruit als ze worden opgegeten door het immuunsysteem?

Answer 32

Sferocyten!

Question 33

Groot MCV?

Answer 33

Misschien wel veel jonge cellen in het bloed!

Question 34

Correctie maturatietijd reticulocyten

Answer 34

Ongeveer 3 dagen

Question 35

Waardoor icterus bij immuungemedieerde hemolytische anemie?

Answer 35

Dit is een cominatie van hypoxie van de lever en het moeten verwerke nvan grote hoeveelheden hemoglobine. In de lever is de necrose vervolgens soms zo uitgebreid dat dit onmogelijk is.

Question 36

Wat is evan's syndroom?

Answer 36

Een immuun-gemedieerde trombocytopenie in combinatie met een immuun-gemedieerde anemie. Het heeft een minder goede prognose dan ITP of IHA die op zichzelf staan

Question 37

Waar wijst een neutrofilie met linksverschuiving op?

Answer 37

De segmentkernige granulocyten en de staven zijn verhoogd. Dit doet denken dat er een actief onstrekingsproces aanwezig is

Question 38

Wat is er belangrijk bij DIS in het verloop

Answer 38

Meestal wijken de stollingstijden op dag 1 slechts marginaal af. Het trombocyten getal gaat eerst omlaag en daarna pas stollingsfactoren en fibrinogeen. Daarom is het belangrijk de boel in de tijd op te volgen.

Question 39

Wat zijn Döhle boeies

Answer 39

Dit zijn dingen in neutrofiele granulocyten die je ziet als teken van ernstige toxiciteit en die zie je vaak bij een ernstige systemische ontsteking.

Question 40

Waarom maken cavia's makkelijker bruggen?

Answer 40

De kiezen groeien in een hoek t.o.v. de mondholte. Daarom bij cavia's makkelijker bruggen en bij konijnen eerder haken

Question 41

Waarom geen kiezen trekken bij cavia (als je niet een specialist bent?)

Answer 41

Dit komt door de kromming van de kiezen

Question 42

Typische presentatie van een kat met diabetes mellitus

Answer 42

Pu/PD, afgevallen, sloom, slechte vachtkwaliteit, standsafwijkingen achterpoten

Question 43

Waarom DM diagnose niet te stellen op glucose in bloed?

Answer 43

Bij katten kan de glucoseconcentratie o.i.v. cortisol door stress omhoog gaan, maar daalt daarna snel ook weer. Wanneer glucose in het bloed voor langere tijd verhoogd is vormen er fructosamines (geglycocyleerde eiwitten). Deze kunnen niet door stress worden beïnvloed.

Question 44

Diabetes type 1

Answer 44

Insuline afhankelijk. Er is een absoluut tekort aan insuline door (auto-immuun) destructie van bèta cellen

Question 45

Diabetes type 2

Answer 45

Dit zien we vooral bij katten. Eerst is er een relatief insuline tekort, maar dit kan op den duur leiden tot een absoluut insuline tekort dor uitputting en hydropische degeneratie bèta-cellen. Diabetes type 2 kan komen door insuline resistentie ten gevolge van lifestyle factors: obesitas, inactiviteit. Kan ook door islet amyloïd.

Question 46

Diabetes type 3

Answer 46

Door medicijnen of andere ziektes. Medicijnen: corticosteroïden, progestagenen Andere ziektes: acromegalie, hyperadrenocortisisme, pancreatitis, leververvetting NB: 1/3 van de katten heeft hypersomatotropisme door een hypofysetumor!

Question 47

Diabetes type 4

Answer 47

Bestaat niet bij dieren! Er bestaat wel een soortgelijke vorm bij de hond; progesteron blijft gedurende minimaal 2 maanden hoog, ongeacht dracht of niet/ Hierdoor krijg je in de melkklieren de productie van groeihormoon en dit gaat naar het bloed wat leidt tot insuline-resistentie

Question 48

Insulinesubstitutie bij katten

Answer 48

Caninsulin en prozinc Rechtop in koelkast bewaren, beschermen tegen licht, schudden voor gebruik en werkt maximaal 12 uur daarom 2dd toedienen. Begin met 0,25 IE/kg 2dd. Dien na de maaltijd toe en controleer op laagste glucose moment (+/- 4 uur na de insulinegift) Verminder daarnaast de insulineresistentie door stimulering van lichamelijke activiteit en gewichtsverlies (pas op voor leververvetting). Daarnaast laag koolhydraat/hoog eiwit voor geven (royal canin diabetic, Hills M/D). Monitor de kat welke 2-4 maanden.

Question 49

Verschijnselen van hypoglykemie bij de kat

Answer 49

Verstoppen, spierzwakte, trillingen, ataxie, epilepsie, convulsies, coma. behandelen met eten of met dextro/suiker/stroop in de bek. Je kan ook glucose IV geven. Onafhankelijk van de mate van hypo gaat de dosering insuline met 50% omlaag.

Question 50

Wanneer dagcurve maken bij kat met DM?

Answer 50

Als je meer geeft dan 1 IE/kg.

Question 51

Glargine..

Answer 51

Dit is niet geregistreerd, je moet eerst prozinc en caninsulin hebben geprobeerd.

Question 52

Waarom geen glipzide bij katten?

Answer 52

Heeft niet zoveel zin om de insulinesecretie te stimuleren. het doel van de behandeling van DM is om de bèta-cellenrust te geven en te laten herstellen, zodat de kat hopelijk in remissie gaat. Je wilt dan niet juist die bèta cellen gaan stimuleren. Door stimuleren kunnen ze kapot gaan

Question 53

DDx hypoglycemie hond

Answer 53

1. Verhoogd glucoseverbruik (vraag hypoglycemie) - Insulinoom - Te hoge insulinegift bij DM - Sepsis (BELANGRIJK) - IGF-2 producerende tumoren 2. Verminderde beschikbaarheid van glucose (aanbod hypoglycemie) - Te weinig opname - Leveraandoeningen (afname gluconeogenese, glycogenolyse) - Gekort aan glucocorticoïden (afname gluconeogenese) - Te lang vasten of negatieve energiebalans (jonge dieren, dracht)

Question 54

Wat zijn de verschijnselen van hypoglycemie?

Answer 54

Dit beperkt zich vooral tot het centrale zenuwstelsel, omdat deze eigenlijk volledig afhankelijk is van glucose (of in nood ketonlichamen)

Question 55

Hoe stel je de diagnose insulinoom?

Answer 55

Bloedonderzoek. Als een dier hypoglycemie heeft, zou insuline heel laag moeten zijn. Op het moment dat je dus een laag glucose hebt met normaal of hoog insuline is dat abnormaal. Dit geldt wel voor plasma, want in volbloed kunnen de ery's het glucose verbruiken. Een alternatief is dat je een NaF buis gebruikt want dit zorgt ervoor dat de ery's het glucose niet kunnen verbruiken. CT kan ook helpen bij de diagnose

Question 56

Prognose van insulinoom

Answer 56

Een insulinoom is meestal maligne. Een hond kan in een relatief goede voedingstoestand zijn doordat de hoge spiegels insuline de glycogenese en lipogenese stimuleren

Question 57

Hoe behandel je insulinoom?

Answer 57

Indien er sprake is van een inoperabel gemetastaseerd insuloom kan met diazoxide en/of glucocorticoïden het optreden van hypoglycemische aanvallen worden beteugeld. Diazoxide remt de secretie van insuline door stimulatie van ATP-afhankelijke kaliumkanalen. Daarnaast stimuleert het de catecholamine afgifte en gluconeogenese. Glucocorticoïden stimuleren de gluconeogenese, glycogeen afbraak en lipolyse. Ook Palladia (tyrosine kinase remmer) kan worden gebruikt maar niet evidence based. Euthanasie is ook een serieuze overweging.

Question 58

ESBL en AmpC bèta lactamase

Answer 58

Extended spectrum bèta lactamase. Vele types (200) en productie door met name enterobacteriacae (e. coli). Ze kunnen bèta-lactam antibiotica (penicillines en cefalosporines) afbreken en hebben vaak ook resistentie voor andere antibiotica (aminoglycosiden, fluoroquinolonen) doordat de genen dicht bij elkaar liggen. Mens-mens en dier-dier contact is de belangrijkste uitwisseling, niet zozeer mens-dier contact. Wel als je intensief met dieren omgaat: dan draag je vaak dezelfde bacteriën

Question 59

Het oude en het nieuwe formularium

Answer 59

Oud (t/m 2011) ging op basis van spectrumbreedte (smal, breed, zeer potent). Vanaf 2011 hebben we op basis van selectie op ESBL: wel of geen selectie en last resort

Question 60

1e keus antibiotica

Answer 60

Geen effect op selectie, ongeacht de breedte van het spectrum

Question 61

2e keus antibiotica

Answer 61

Selectie op AmpC/ESBL: nee tenzij, aanvullend onderzoek nodig

Question 62

3e keus antibiotica

Answer 62

Kritisch voor humane geneeskunde: alleen voor individuele dieren mits er aantoonbaar (BO en ABG) geen andere mogelijkheid is

Question 63

Antibiotica verboden voor GD toepassing

Answer 63

Carbapenems, glycopeptiden, oxazolidonen, daptomycine, mupirocine en tigecycline

Question 64

3e keuze en off-label use

Answer 64

Dit moet je niet verwarren. Van het laatste is sprake als je gebruik maakt van een middel wat voor die diersoort niet is geregistreerd en dan dus volgens de cascade wordt gebruikt.

Question 65

Cide versus statisch antibiotica

Answer 65

Cide: - Levensbegreigende aandoening - Zeer beperkte afweer - Infectie in vitale organen (CZS, hart en vaten) Statisch: - Goed werkend immuunsysteem Dit is natuurlijk niet zwart-wit! Sommige statische antibiotica zijn in hoge concentraties cide. Denk om farmacokinetische eigenschappen

Question 66

Behandelplan infectieziekten

Answer 66

Therapie: Behandel niet alleen de bacterie want antibiotica genezen niet. Zorg voor rehydratie, voeding (essentiële bouwstenen), hygiëne/afvoer debris, adviezen voor eigenaar Therapie evaluatie: bekijk de patiënt en het verloop van herstel en denk om therapietrouw eigenaar

Question 67

Anemie vs shock

Answer 67

Anemie: - Bleke slijmvliezen - CRT<1 - Extremiteiten warm - Steile pols Shock: - Bleke slijmvliezen - CRT >1 - Extremiteiten koud - Zwakke pols

Question 68

Wat is anemie en wat zijn de referentiewaarden?

Answer 68

Te weinig rode bloedcellen in het lichaam. Bevestig met hematocriet Referentie hond: 0.42-0.61 L/L Referentie kat: 0.28-0.47 L/L

Question 69

Waarom direct Ht aflezen?

Answer 69

Als je pas afleest na 30 minuten zal de hematocriet waarde hoger zijn. Het plasma zal namelijk weer tussen de rode bloedcellen vloeien.

Question 70

Factoren die testuitslagen beïnvloeden

Answer 70

Biologische variatie: fysiologische variatie tussen individuen en binnen een individu (bijvoorbeeld ochtend en avondmeting) Analytische variatie - Pre-analytisch (juiste buis, juiste patiënt, verwerking, opslag) - Analytisch: juiste testmethode, kalibratie, reagentia, temperatuur - Post-analytisch: administratie

Question 71

Accuraat en precies

Answer 71

Precies: kleine random fout, gemiddelde klopt niet Accuraat/juist: grote random fout, gemiddelde is juist Stel eisen aan maximale toelaatbare fout!

Question 72

DDx donkerrode urine

Answer 72

- Hematurie: bloeding ergens in nieren of urinewegen - Hemoglobinurie: intravasale hemolyse, hemoglobine vrij in bloedbaan en dan uitgescheiden door nier - Myoglobinurie: ernstige spierafbraak/-schade waarbij myoglobine in de bloedbaan komt en door de nier wordt uitgescheiden

Question 73

DDx ascites

Answer 73

- Bloed - Urine - Chylus - Transsudaat - Gemodificeerd transsudaat - Exsudaat

Question 74

Wanneer word je icterisch?

Answer 74

Wanneer het eigen lichaam erytrocyten afbreekt, bijvoorbeeld bij immuungemedieerde hemolytische anemie, kan icterus ontstaan. Erytrocyten bevatten hemoglobine wat weer bestaat uit heem en globine (eiwit). Bilirubine is het eindproduct van heemafbraak. Heem wordt afgebroken tot biliverdine, dat wordt door biliverdine reductase omgezet in bilirubine. Dit wordt als niet-geconjugeerde lipofiele vorm in het bloed uitgescheiden en gebonden aan albumine vervoerd naar de lever. De lever is normaal gesproken zeer efficiënt in het klaren van bilirubine uit het bloed. Pas bij hypoxie van de lever (door bijvoorbeeld ernstige anemie) zal het dier icterisch worden.

Question 75

Regeneratieve vs non-regeneratieve anemie

Answer 75

Wel of geen jonge ery's in het bloed door productie in beenmerg. Je ziet dan normoblasten (met kern) of reticulocyt (paarsere grote ery) in het bloed.

Question 76

Kwalitatieve vs kwantitatieve beoordeling rood bloedbeeld

Answer 76

Kwalitatief is beoordeling in een bloeduitstrijkje waarbij je let op grootte (anisocytose, macrocyten, microcyten), vorm, kleur en insluitsels Vormen: - Echinocyten: doornappelcellen, meestal artefact van te lang staan maar kan ook door medicatie, intoxicatie of onderliggende ziekte (nierfalen, elekrolyten tekort) - Schistocyten: fragmenten van ery. Mechanische schade bijvoorbeeld bij DIS - Sferocyten: bolvormige hyperchrome ery. Ontstaat door partiële fagocytose door macrofaag - Eccentrocyten: maanvormig gebied op een zijde, kan door overmatige oxiderende stres Kleuren: Normochromasie, hypochromasie, hyperchromasie, polychromasie (reticulocyten, blauw door restanten RNA) Insluitsels - Babesia canis protozoa in ery - Mycoplasma haemofelis: aan erytrocytaire membraan - Howel jolly: kleine fragmenten niet-functionele kern - Heinz bodies: meestal aan rand, gedegenereerd hemoglobine

Question 77

Welke kleuring wordt gebruikt voor bloeduitstrijkje?

Answer 77

Romanowsky kleuring, Wright of Giemsa kleeuring. Diff-Quik en Haemacolor kunnen een gemodificeerde Romanowsky doen. Nadeel: structuren in het cytoplasma en kernstructuur minder duidelijk

Question 78

Reticulocytentelling

Answer 78

Aantal per 1000 rode bloedcellen. Tel in een kwart van het gezichtsveld het aantal RBCs en vermenigvuldig met 4 voor het hele gezichtsveld. Tel nu in het hele gezichtsveld het aantal ery's. herhaal op andere gezichtsvelden tot 1000 rode bloedcellen zijn geteld.

Question 79

Referentiewaarden reticulocyten hond en kat

Answer 79

Hond <2% , Kat <1% afhankelijk van laboratorium

Question 80

Wat is de latentietijd van nieuwe ery's?

Answer 80

4-5 dagen tussen start verhoogde aanmaak en verschijnen in perifere bloedbaan

Question 81

Mean Cell Volume

Answer 81

Ht/RBC. Als er zowel macrocyten als microcyten aanwezig zijn kan MCV binnen de referenties vallen.

Question 82

Mean cell hemoglobin (MCH)

Answer 82

Gemiddelde hemoglobine gehalte per erytrocyt MCH = Hb/Rbc

Question 83

Mean Cell hemoglobin concentration

Answer 83

Gemiddeld hemoglobine gehalte per volume-eenheid rode bloedcellen MCHC = Hb/ Ht mmol/L

Question 84

Red cell distribution with (RDW)

Answer 84

Dit is een index van de variatie in celvolume binnen de populatie rode bloedcellen. Dit is de kwantitatieve equivalent van anisocytose.

Question 85

Monocyt vs lymfocyt

Answer 85

Monocyt heeft meer plasma dan een lymfocyt??

Question 86

DDx leukocytose

Answer 86

Fysiologisch - adrenaline: leidt tot centralisatie van leukocyten uit de marginale pool. Van katten is die pool relatief groot, met als gevolg dat dit kan leiden tot grote veranderingen in de leuko diff - Glucocorticoïden Inflammatoir - Linksverschuifing, eosinofilie, lymfocytose Leukemie

Question 87

DDx leukopenie

Answer 87

- Onvoldoende aanmaak - Verbruik (linksverschuifing, parasitair cave Anaplasma phagocytophilia) - Afraab

Question 88

DDx trombocytopenie

Answer 88

- Artefact - Verminderde aanmaak - Sequestratie (hemangiosarcomen) - Verbruik (DIS, trombose) - Verlies - Afrbaak (<15 10^9 /L

Question 89

Primaire en secundaire hemostase

Answer 89

De primaire hemostase is het hechten van de trombocyten aan de beschadigde vaatwand e nde vorming van de trombocytenplus. De secundaire hemostase is de vorming van een fibrinenetwerk en de retractie van trombocyten, waardoor het een stevige prop wordt.

Question 90

DDx hemorragische diathese

Answer 90

Primaire hemostase problemen: petechiën, ecchymosen - Trombocytopenie - Trombocytopathie - Vaatafwijkingen (congenitaal of verkregen) - Ziekte van von willebrand Secundaire hemostase: suggulaties, hematomen, hemothorax/-abdomen - Congenitale stollingsfactordeficiënties (hemofilie) - Verkregen stollingsstoornssen zoals onvoldoende productie in de lever, vitamine K deficiëntie/antagonisme Combinatie - Verbruikscoagulopathie (DIS)

Question 91

Wat merk je bij verminderde trombocyten in stollingstijden?

Answer 91

Minder trombo's en verlengde mucosal bleading time

Question 92

Wat merk je bij trombopathie in stollingstijden

Answer 92

Verlengde mucosal bleading time. hetzelfde geldt voor vaatafwijkingen en soms VWF

Question 93

Wat merk je bij erfelijke afwijkingen aan stollingsfactoren in de stollingstijden?

Answer 93

Meestal bijvoorbeeld alleen PT of alleen APTT verhoogd, kan in theorie ook allebei

Question 94

Wat merk je bij leverafwijkingen aan de stollingstijden

Answer 94

Kan verlengde APTT en PT geven en verlaagde Fibrinogeen

Question 95

Wat merk je bij vitamine K tekort in de stollingstijden?

Answer 95

PT en APTT verlengd, de rest normaal

Question 96

Wat merk je bij DIS in het stollingsonderzoek?

Answer 96

Trombo's omlaag, PT en APTT verlengd, fibrinogeen verlaagd, BMBT verlengd

Question 97

De kat eet niet en verstopt zich. Wanneer ga je hem zien?

Answer 97

Niet direct maar wel dezelfde dag. Als een kat niet eet kan leververvetting optreden wat tot irreversibele schade aan de lever kan leiden.

Question 98

Meest voor de hand liggende oorzaak van icterus bij de kat

Answer 98

Hepatische lipidose en chronische cholangiohepatitis

Question 99

Welke onderzoeken voer je uit bij een kat met icterus

Answer 99

Urineonderzoek: bilirubine en lipidurie Bloedonderzoek: Ht, albumine, totaal bilirubine, leverenzymen (AF, ALT, GGT), galzuren, NH3 en kalium Echografie: DNAB van de lever

Question 100

Brakende slome kat met anorexie. Met welke metabole- en elektrolytenafwijkingen moet je rekening houden?

Answer 100

- Dehydratie - Hypokalemie - Hypomagnesemie/hypofosfatemie - Initiele hyperglycemie (langdurig vasten kan perifere insulineresistentie geven) Behandel met infuustherapie, kaliumcorrectie en voedingstherapie (dit zal hypomagnesemie en hypofosfatemie regularen)

Question 101

Brakende slome anorectische kat met hepatische lipidose. Wat is het nutritioneel plan?

Answer 101

Doel: Minimaliseren van katabole effect op spierweefsel (hartspier), opheffen nutritionele deficiënties en disbalansen, ondersteuning wondheling en weefselherstel. Start pas als de patiënt hemodynamisch stabiel is! Inschatten mate ondervoeding: - Recent gewichtverlies van >10% - Slechte vachtconditie - Verlies spiermassa - Slechte wondheling - Hypoalbuminemie - Lymfopenie Bereken RER met 70 x LG^0,75 Welke voeding je kiest is afhankelijk van de toedieningsroute. Je mag prima vet geven. Aan koolhydraten hebben ze niet zoveel door perifere insuline resistentie dus het liefst vet + eiwit met vitamine, mineralen, spoorelementen De eerste dag geef je de helft van de totale hoeveelheid of je gebruikt een ander opbouwschema. De maag heeft een maximumcapaciteit van 45-90 ml/kg Als de kat braakt kun je ook continue voeding via een infuuspomp geven. Geef voeding niet te snel (minimaal 1minuut doen over een bolus) zodat de maag kan expanderen. Houdt rekening met een verminderde maagcapaciteit na anorexie (5-10 ml/kg) Naso-oesofagale tube: <5 dagen. Anders slokdarmsonde, maagsonde, jejuostomie. Indicaties voor stoppen: eetlust, algemene indruk, gewicht, vachtconditie. Monitor gewicht elke dag. Stop pas als de patiënt zijn RER zelf kan eten.

Question 102

Welke medicijnen kun je geven bij een dier dat niet eet

Answer 102

- Eetlust opwekkende medicatie. De vraag is of dit wenselijk is. De echte eetlust wordt dan namelijk gemaskeerd. - Anti-emetica (afhankelijk van braken) - Maatregelen tegen stress (zylkene, feromonen, calm diet) hepatische lipidose is áltijd secundair dus onderzoek onderliggende oorzaken

Question 103

Mogelijke complicaties van dwangvoeren

Answer 103

Verslikpneumonie Uitbraken sonde Recidief Refeeding syndrome Elektrolyten verstoringen Hyperglycemie Volume-overload GI verschijnselen (braken, diarree, buikpijn, gas)

Question 104

Wat is refeeding syndrome?

Answer 104

Door de toevoeging van koolhydraten na lang vasten schiet het insuline omhoog. In sterk ondervoedde katten is het insuline extreem laag en de ATP synthese minimaal. Door de sterke stijging van het insuline na de voeding treedt er een verschuiving op in de elektrolytenbalans en synthese van ATP. Dit leidt tot uitputting van fosfor (hypofosfatemie) wat in ernstige gevallen kan leiden tot spierzwakte, hemolyse, hypoventilatie, hartfalen en dood. Voorkomen door: - Voeding met voldoende kalium, magnesium en fosfor - Energie- en ewitrijk product, laag in koolhydraten - Bouw voeding langzaam op - Monitor kalium, fosfor en glucose in kritieke fase - Zorg voor voldoende B-vitaminen

Question 105

Hoe zorg je dat een dier gaat afvallen?

Answer 105

Laat de eigenaren 0,8xRER geven en check elke 2 wegen door gewicht te wegen op de kliniek

Question 106

Therapietrouw.. Hoe goed gaat dat?

Answer 106

Slechts 30% van de eigenaren geven de goede hoeveelheid. De rest geeft vaak minder door het vergeten van een gift. Het is bekend dat hoe langer je de kuur moet geven, hoe lager de therapietrouw is. Bij humane geneeskunde is dit ook zo! Risico's - Onduidelijk etiket - Vaak veranderen van doseringen - Zeer veel medicijnen. Max ligt zo rond de 3 - Onverwachte trage respons - Negatieve houding t.o.v. medicatie - Aanpassen levensstijl/gebrek aan motivatie

Question 107

Welke positief inotrope middelen zijn er?

Answer 107

Fosfodiesterase remmers Pimobendan. Verhoogt het intracellulaire cAMP waardoor er meer calcium beschikbaar komt en de myocardcellen worden ook gevoeliger voor calcium --> betere contractiekracht. Dit is een veilig middel met brede therapeutische breedte. De dosering hoeft niet helemaal nauw op het gewicht. Hartglycosiden Zoals digozine. Blokkeert de Na/K-ATPase in de celmembraan van de hartspier. Dit verhoogt de intracellulaire natriumconcentratie waardoor de uitstroom van intracellulair calcium wordt geremd. Verder verlaagd het de hartfrequentie door verhoging van de vagotonus. Veel minder veilig middel, nauwe therapeutische breedte. Dopamine receptor agonisten Zoals dopamine of dobutamine (synthetisch). Werkt als bèta1-agonist en is geïndiceerd in acute situaties waarbij een snelle inotrope werking is vereist. Toediening alleen IV

Question 108

Digoxine correct doseren

Answer 108

De adviesdosering is 0,005-0,01 mg/kg 2dd Houd rekening met gewicht: dit middel gaat in het spierweefsel (en niet in het vetweefsel) zitten. Als je een heel dik dier hebt moet je daarom corrigeren voor het streefgewicht. Bij een erg mager dier moet je dit ook doen want dan heb je juist minder spier. Let ook op bij ascites want dan moet je corrigeren voor het gewicht van het vloeistof in de buik; even kijken wat het dier de vorige keer (zonder ascites) woog In het bloed: Kalium. Dit middel gaat op de bindingsplaats van kalium. Bij een hypokalemie is er minder bezet door kalium en daardoor meer aangrijpingspunten voor het middel --> sterkere werking. Calcium. Meer contractie bij hypercalcemie Nierwaarden: eliminatie Je kan het oraal geven, OBB is wisselend (60-75%). Hoeft niet met eten te worden gegeven. Je gaat op zoek naar steady state. Pgp-inductoren zoals rifampicine en sint-janskruid kunnen de digoxidespiegel verlagen Metocloperamide, colestyramine, sulfasalazine, bulk laxantia en antacida verminderen resorptie en daarom plasmaconcentraties Eliminatie via nieren. Honden hebben een T1/2 van 23-39 uur en katten 25-78u. Door ange halfwaardetijd treedt bij toediening accumulatie op. Steady state wordt na een aantal dagen bereikt ( na +/- 5x de T1/2). Je kan geen oplaaddosis geven omdat je dan buiten de therapeutische breedte komt.

Question 109

Bijwerkingen van digoxide?

Answer 109

MDK klachten, algehele malaise, aritmieën.

Question 110

Furosemide

Answer 110

Lisdiureticum, remt Na+/K+/2CL- co-transport (dikke opstijgende deel lis van Henle) en daarmee passief transport van natrium. De toniciteit van de medulla neemt af en daarmee het vermogen van de nier om urine te corrigeren. Het bevordert indirect de uitscheiding van kalium door het hogere aanbod van natrium in de distale tubulus. Verhoogde kalium- en magnesiumexcretie kan leiden tot het eerder bereiken van de toxische grens van digoxide en van geneesmiddelen die het Q-T interval verlengen. Digoxide en furosemide worden beide tubulair uitgescheiden, affiniteit voor furosemide is hoger en wordt dus eerder uitgescheiden

Question 111

Thiazide

Answer 111

Distale tubulus diuretica. Remt het NaCl symport systeem waardoor actieve natrium (en chloride) resorptie wordt geremd. Je krijgt natriurese gepaard met verlies van chloride en vocht. Er kan een hypokaliëmie ontstaan waardoor de werking van hartglycosiden wordt versterkt. Je verliest ook indirect kalium

Question 112

Spironolacton

Answer 112

Kaliumsparend diureticum. Aldosteron antagonist. Renale uitscheiding van digoxide en lithium kan afnemen.

Question 113

Prodrugs

Answer 113

Bijvoorbeeld enalapril, benazepril, rimipril. Deze worden nog in het lichaam gemetaboliseerd op een actieve stof te worden.

Question 114

Hoe vaak is fenobarbital effectief bij het behandelen van aanvallen?

Answer 114

60-90%

Question 115

Wat is het doel van behandeling met fenobarbital

Answer 115

Verminderen van de frequentie van de aanvallen. Verder wil je clusters en status voorkomen. Meestal verdwijnen niet alle aanvallen en therapie is vaak levenslang.

Question 116

Waat zijn de fases van epilepsi?

Answer 116

Prodromi: voorafgaande verschijnselen zoals onrust. Ictus: echte aanval zelf. Dit wil je zo kort mogelijk houden omdat er kans is op hypoxie Post-ictale fase: herstelperiode. Kan heel erg verschillen en als deze heel lang duurt kan dat een reden zijn om therapie te starten

Question 117

Wat is het werkingsmechanisme van fenobarbital?

Answer 117

Verlaging van de monosynaptische transmissie, toename in de drempel van de motorische cortex voor elektrische stimulatie, remming afgifste acetylcholine, noradrenline en glutamaag. Effect op gaba: potentiërend. Je krijgt hyperpolarisatie waardoor een cel tijdelijk niet geprikkeld kan worden. Hoge doseringen remmen ook de opname van calcium. De seizure threshold wordt verhoogd.

Question 118

Wanneer plateau bij fenobarbital?

Answer 118

Op gemiddeld 8-15,5 dagen na aanvang van de behandeling. De waarde zit dan tussen de 20 - 40 ug/ml. Vertel de eigenaar dus dat er pas na minimaal een week effect kan worden verwacht. Dosering mag nooit zonder overleg worden verhoogd.

Question 119

Wat zijn bijwerkingen van fenobarbital?

Answer 119

Bij begin van de therapie: ataxie, slaperigheid, loomheid, duizelig. Dit kan soms door de hele behandeling blijven bestaan. Polyurie, polydipsie en polyfagie kunnen ook optreden. Sedatie en ataxie zie je meestal bij hogere serumconcentraties. Bij langdurig gebruik kun je hepatotoxiciteit zien (> 30-40 ug/ml. Let op andere medicatie ivm leverfunctie en fenobarbital!

Question 120

Langdurig gebruik van fenobarbital en de lever

Answer 120

Langdurig gebruik leidt tot upregulatie van CYP enzymen waardoor je bij langdurig gebruik snellere afbraak van fenobarbital ziet. Ook andere medicatie kan sneller worden afgebroken.

Question 121

Wat zijn alternatieven voor fenobarbital?

Answer 121

- Imepitoïne (pexion), partiële GABA agonist met minder bijwerkingen - Kaliumbromide, vaak als co-medicatie - levetiracetam - Gabapentine

Question 122

Rare voeten konijnen

Answer 122

Ze hebben geen voetzooltjes maar dikke vacht op die plek

Question 123

Konijnen tepels

Answer 123

Ze hebben geen mammapakket maar tepelklieren

Question 124

Cavia's klieren

Answer 124

Talgklieren op de rug en rond de anus (stuitklier)

Question 125

Goudhamsters en klieren

Answer 125

Flankklieren: duidelijker bij mannelijke dieren, bruine plekken bilateraal in lumbale regio

Question 126

Ratten klieren

Answer 126

De klier van Harder achter het oog. Produceert rode kleurstof: bij stress of ziekte gaat de productie omhoog en kun je rode uitvloeiing zien. Met lamp onderscheid maken met bloed

Question 127

Waar neem je bloed af bij een konijn?

Answer 127

v. jugularis, v. cephalica, v. saphena lateralis, v. auricularis lateralis/medialis

Question 128

Waar neem je bloed af bij een cavia

Answer 128

V. jugularis, v. cephalica, v. saphena laterali

Question 129

waar neem je bloed af bij een hamster?

Answer 129

V. jugularis externa of v. saphena lateralis

Question 130

Waar neem je bloed af bij een rat?

Answer 130

V. saphena lateralis, v. caudalis lateralis

Question 131

Waar neem je bloed af bij een fret?

Answer 131

V. jugularis, v. cephalica, v. caudalis lateralis, v. cava cranialis

Question 132

Cavia's en stolling

Answer 132

Cavia's hebben een langere stollingstijd

Question 133

Man vs vrouw cavia

Answer 133

Vrouwen hebben een Y vormige opening, mannen rond. Je kan penis uitschachten

Question 134

Man vs vrouw rat en hamster

Answer 134

Kijk naar de anogenitale afstand en het haarloze streepje. Mannen hebben een grote anogenitale afstand en vrouwen klein met haarloos streepje

Question 135

Man vs vrouw fret

Answer 135

Mannen hebben penis halverwege de buik, vrouwen hebben vulva vlak onder anus

Question 136

Konijn castreren man

Answer 136

Penis ligt caudaal van de testis, geen scrotum en gene os penis. Het lieskanaal wordt niet gesloten en dus kunnen de testes worden opgetrokken. Daarom moet je oppassen voor inguinale hernia

Question 137

Konijnen castreren vrouw

Answer 137

Hebben geen corpus uteri. Er zijn twee uterushoornen met elk hun eigen cervix. Bij keizersnede moeten er dus twee uterushoornen worden geopend. Veel vet in het mesometrium maakt ligeren moeilijk. Konijnen worden niet oestrisch en ovulatie komt door dekking. Ovaria liggen meer caudaal dan bij honden en katten.

Question 138

Cavia castreren vrouw

Answer 138

Twee uterushoornen en klein corpus uteri met één cervix. Veel vet in broad ligament, waardoor ovaria nogal eens moeilijk te vinden zijn. Er is een vaginaal membraan dat de vaginale opening afdicht behalve bij copulatie en bevalling. Cavia's hebben één paar inguinale mammapakketten

Question 139

Ratten castreren vrouw

Answer 139

Twee uterushoornen, monden uit in een klein corpus uteri met beiden een eigen cervix. Linker ovarium ligt dichter bij de middenlijn dan de rechter.

Question 140

Nieren van konijnen en knaagdieren

Answer 140

Unipapillair, in tegenstelling tot andere zoogdieren. Het nierbekken is daarom een directe verlenging van de ureter. Rechter nier meer craniaal dan linker.

Question 141

DDx petechiën fret

Answer 141

Primair hemostase probleem - Trombocytopenie (afbraak, aanmaak, verbruik) - Trombocytopathie - VW factor - Vaatwandafwikingen

Question 142

Fret met petechiën eerste gedachte

Answer 142

Kijk naar de vulva: gezwollen? loops. Kale buik? Oestrogeen intoxicatie! Hierdoor beenmergdepressie wat leidt tot pancytopenie (met tromocytopenie). Diagnose met bloedonderzoek bevestigen, maar neem niet af uit de v. cava cranialis door verhoogde bloedingsneiging. Therapie? Niet opereren vanwege verhoogde bloedingsneiging en mogelijke anemie. Mogelijkheden: hCG 00 IE/kg IM (ovulatie inductie). Dit heeft LH activiteit Bloedtransfusie: Fretten hebben geen bloedgroepen, dus elke fret kan donor zijn. Helpt niet tegen trombocytopenie. Ovariëctomie: niet doen. Geeft hogere kans op bijniertumoren: hyperadrenocorticisme bij de fret is LH afhankelijk. De negatieve feedback valt weg waardoor je een continue toename hebt van LH en FSH afgifte. Dit stimuleert de bijnier continu en je krijgt hyperplasie/adenoom GnRH agonist (zoals suprelorin). Hierdoor krijg je eerste een LH piek en dus ovulatie. Daarna houdt het de receptoren bezet waardoor de rest van de cyclus wordt onderdrukt. Je krijgt niet continu LH pieken omdat je daarvoor een GnRH puls nodig hebt en die is er niet. GnRH agonist is de beste optie. Prognose? probleem in het beenmerg kan zo erg zijn dat het beenmerg niet meer wil functioneren. Dan is de prognose matig tot slecht

Question 143

DDx cavia met ernstige jeuk

Answer 143

Schimmels (95% van de gevallen trichophyton en microsporum) Mijten (trixacarus caviae (graafmijt) en chirodiscoïdes caviae (vachtmijt)) Schimmels kun je diagnosticeren met een fungassay (sluit niet helemaal uit), laboratorium kweek, trichogram of PCR. NIET met een Woodse lamp omdat dit alleen bepaalde microsporum stammen aankleurt, maar ook bijvoorbeeld huidschilvers. Voor mijten kun je een afkrabsel nemen

Question 144

Behandeling trixacarus caviae

Answer 144

Ivermectine 0,2-0,5 mg/kg SC, 3-5 maal steeds met 1 week tussentijd. Goede progmose

Question 145

Trichophyton mentagrophytes bij cavia behandelen

Answer 145

Griseofulvine 25 mg/kg 1dd PO gedurende één maand, omgeving met anti-schimmelshampoo behandelen

Question 146

Konijn met dichte ogen op de straat gevonden, korsten bij anus, 6 weken oud

Answer 146

Past bij myxomatose (voor syfilis passen de ogen er niet bij en is het konijn wel erg jong). Myxomatose wordt overgebracht door vectoren (konijnenvlo is drager) en bij meer individuen heb je dus meer kans op overdracht. Er is geen behandeling, behalve ondersteuning. Prognose is infaust. Preventie is vaccinatie 1x per jaar (ook voor rabbit haemorragic disease)

Question 147

Rabbit haemorragic disease

Answer 147

Zeer dodelijke en besmettelijke ziekte onder konijnen met bloedingen in allerlei organen. Vaak zijn er geen symptomen en is het konijn ineens dood.

Question 148

DDx konijn met laesies aan de neus en ano-genitale regio

Answer 148

- Syfilis (treponema paraluis cuniculi) - (myxomatose) - (schimmels) Diagnose via bloedonderzoek. Behandel konijn en zijn hokgenoten. Behandelen met antibiotica gedurende 4 weken. Geef penicillines NIET oraal in verband met dysbacteriose.

Question 149

Tumor met rat

Answer 149

Er zijn 4 plekken waar de rat geen mammaweefsel kan hebben: poten, kop, staart en midden op de rug. Op alle andere plekken kan dus wel! Over het algemeen dan benigne. Behandeling Liefst zo snel mogelijk operatie in verband met snelle groei.

Question 150

Konijn met plakpoep

Answer 150

De belangrijkste oorzaak voor diarree bij een jong (<6 maanden) konijn is coccidiose. Behandeling met toltrazuril of ESB3. De prognose is matig, afhankelijk van de mate van diarree. De belangrijkste oorzaak voor diarree bij het volwassen konijn is slechte voeding: te weinig structuur en teveel eiwitten en suikers. Voeding hoort maximaal 20g/kg LG krachtvoer te zijn en volop ruwvoer (hooi, groente). Een belangrijke complicatie bij plakpoep bij konijnen die buiten worden gehouden is myasis.

Question 151

Behandeling myasis konijn

Answer 151

Prognose is best redelijk zolang ze nog niet in het lichaam gekropen zijn Behandeling: - Maden verwijderen. Je weet dat je alles verwijderd hebt als je niets meer hoort knagen - Ivermectine (0,4 mg/kg SC eenmalig) - TMPS (30 mg/kg 2dd PO). Dit komt op de plaats waar de bacterie zit (dringt goed door in de huid), geeft geen negatieve reactie bij konijnen, is breedspectrum en is -cide!

Question 152

Welke ziektes kun je krijgen van honden en katten door bijten en krabben en exsudaat?

Answer 152

1. Bartonella spp (henselae = kattenkrabziekte) door hondenen katten. Kán dodelijk zijn 2. Capnocytophaga canimorsus door hond en kat. Komt in 35% van orale microflora voor en kan via beet worden overgebracht. Sterfte dan 33%. 3. Dermatophyten via hond en kat. Gevaarlijk voor IC pactienten door neutropenie en leukopenie 4. Rabies, hond en kat, in Nederland niet in gezelschapsdieren 5. Pasteurella spp. Hoge prevalentie Francisella tularensis, sporothrix, Yersinia pestis

Question 153

Welke ziektes kun je krijgen van honden en katten via feco-orale route?

Answer 153

1. Lintwormen, hoge kans in NL 2. Bacteriën zoals E. coli, Salmonella, Campylobacter. Salmonella veel bij reptielen. Risico op campylobacter groter bij eten dan bij aaien van dieren 3. Protozoa Toxoplasma gondii door katten maar laag door juiste voorzorgsmaatregelen 4. Cryptosporidium en giardia, hoog door goede overleving in omgeving

Question 154

Welke zaken kun je uro-genitaal krijgen van honden en katten

Answer 154

Brucella canis en leptospira door de hond, coxiella burnetii door de kat

Question 155

Wat kun je van katten krijgen via vlooien?

Answer 155

De belangrijkste is Bartonelle spp van honden en katten. Daarnaast ook Rickettsia felis en Yersenia Pestis (niet in NL)

Question 156

Wat kun je krijgen via teken van honden en katten

Answer 156

De belangrijkste is anaplasma phagocytophilum bij honden en katten, bij 1% van de teken op honden en katten dus de kans is niet zo groot. Verder Borrellia burgdoferi en Ehrlichia spp, beide via honden

Question 157

Reductie risico's zoönose hond/kat

Answer 157

Regelmatig handen wassen Niet aan gezicht laten likken Controleren op teken Preventief teken en vlooien behandelen Geen jonge dieren nemen Geen rauw vlees voeren Niet in bed laten slapen Extra voor de kat: Binnen houden Kattenbak door ander laten verschonen Bijt- en krabwonden voorkomen en anders goede wondhygiëne en verzorging.

Question 158

Brucella canis

Answer 158

Overdracht via zuivel, speeksel of urine. Zelden in NL. Koorts, hoofdpijn, gewrichtsklachten, zweten, vermoeidheid. Behandelen met AB

Question 159

Echinococcose (granulosus)

Answer 159

Eten van ongewassen bosvruchten, tuingroente of fruit met lintwormeneitjes die voorkomen in darmen van vossen en honden. Zelden, zelden krachten maar eventueel buikpijn, misselijk, hoesten, benauwd, verlamming

Question 160

Leptospirose

Answer 160

Kun je krijgen als je zwemt in besmet water (bacterie in urine van ratten) of met contact besmet bloed/urine/speeksel van honden.

Question 161

Toxocara canis

Answer 161

Hondenspoelworm (rondworm). In de mens kan de worm zich niet voortplanten

Question 162

Koepokken zoönose

Answer 162

Cowpox virus. Door de kat! Wilde knaagdieren kunnen het virus bij zich hebben en aan katten overdragen. Mensen krijgen blaasjes met vochtophopingen in gezicht en arm.

Question 163

Kattenkrabziekte

Answer 163

Door bartonella henselae. Overdracht via krab of beet en dan ontstaan blaasjes die weer verdwijnen en daarna koorts, opgezette lymfeknopen

Question 164

Pathogenese van rabiës

Answer 164

Overdracht via niet-intacte huid of slijmvliezen. Vervolgens volgt een inoculatie periode in bindweefsel/spierweefsel. UIteindelijk gaat het naar het CZS via de motorische eindplaat waardoor motorische en sensorische vezels worden aangetast. Dan krijg je virusreplicatie. Via hersenzenuwen gaat het vervolgens in speekselklieren zitten en dan is de cyclus compleet. Koorts, hoofdpijn, braken, hyperactiviteit, nekstijfheid, spierkrampen, verlamming Dood door slik- en ademhalingsproblemen

Question 165

Humane diagnostiek rabiës

Answer 165

Tijdens de incubatietijd is er geen detectie mogelijk, dus kan alleen bij symptomen. - RT-PCR - Viraal RNA detectie in nekhuid, speeksel en cerebrospinale vloeistof - Antistof detectie: niet aanbevolen voor diagnostiek maar vaak wel als monitoring: productie van antistoffen beïnvloed het ziekteverloop positief

Question 166

Post-expositie behandeling rabiës

Answer 166

Wondverzorging: grondig reinigen met water en zeep gedurende minimaal 15 minuten Desinfecteren met 70% alcohol of jodium Post-expositie vaccinatie en eventueel menselijk anti-rabiës immuunglobuline MARIG = menselijk anti-rabiës immunoglobuline

Question 167

Advies voor eigenaar wanneer de kat met een dode vleermuis thuiskomt

Answer 167

Voor de eigenaar: - Contact met de dode vleermuis vermijden - Kijken om welke vleermuissoort het gaat en dierenambulance laten komen - Cleermuis afschermen in bakje - Bij beet of krabwond of likken direct wond wassen met water en zeep en desinfecteren met 70% alcohol - Huisarts bellen voor afspraak en verwijzing naar de GGD - Kat in de gaten houden voor rabiës gerelateerde klachten Voor de kat - Seroprevalentie is laag - Het in de bek houden is niet van bekend of dit een transmissieroute is - Kat laten controleren op krab- en bijtwonden die door de vleermuis kunnen zijn veroorzaakt - Bij verdenking krab- of bijtwonden vaccineren

Question 168

Wat is kattenkrabziekte?

Answer 168

Wordt veroorzaakt door Bartonella henselae (gramnegatief). 22% van Nederlandse katten heeft de bacterie maar het is asymptomatisch. Onderlinge besmetting en misschien ook naar de mens kan via vlo. Mensen krijgen het meestal via krab, beet of speekselcontact. Het wordt namelijk via de nagelriemen (daar ook vlooienpoepjes) uitgescheiden. Tussen mensen is het niet onderling overdraagbaar en YOPI's hebben een verhoogd risico, zeker kinderen en jongvolwassenen

Question 169

Pathogenese kattenkrabziekte

Answer 169

Na transmissie in CD34+ voorlopercellen in de mens Bij katten speelt de kattenvlo (Ctenocephalides felis) en hun poepjes een belangrijke rol. Katten kunnen 2-12 maanden na besmetting nog bacterie uitscheiden. Vaak asymptomatisch, tenzij verminderde weerstand (koorts, lymfadenopathie, gingivitis, oogontsteking, endocarditis, anemie)

Question 170

Klachten bij mens met kattenkrabziekte

Answer 170

Na 3-5 dagen rode papels, vesicles, crustae en dan verdwijning van de laesie. Bij 30% van de mensen ook koorts, hoofdpijn, algehele malaise Na 1-3 weken ontstaat regionale lymfadenopathie in 90% van de gevallen, meestal aan de bovenste extremiteiten, kaak en nek. Bij mensen met een verminderde weerstand mogelijk ook hersenvliesontsteking, knobbeltjes en bloedingen in huid, lever, milt. Soms de dood. Behandeling voor de mens met antibiotica Bij de kat behandelen we niet

Question 171

Preventie van kattenkrabziekte

Answer 171

Kat het hele jaar door ontvlooien. Hygiëne na krab en beet. Nagels van de kat knippen. Yopi's kunnen beter niet met jonge, speelse katten omgaan

Question 172

Antimycotica voor otitis externa door mallasezia pahydermatitis bij de hond

Answer 172

Clotrimazol (triazolen) , meestal met dexamethasonacetaat en marbofloxacine

Question 173

Dermatomycose bij de hond behandelen

Answer 173

Met enilconazol (imidazol) lokaal. Werkt voor Microsporum, trichopyton Met ketoconazol (imdizaol) oraal. Er is ook een oorpreparaat voor honden en katten bij otitis externa, hier zit wel enroflox in en triamcinolon

Question 174

Schimmelinfectie van luchtwegen bij siervogel behandelen

Answer 174

Met itraconazol (tegen aspergillose en candidase)

Question 175

Dermatofytose door microspurom canis behandelen bij katten

Answer 175

Met itraconazol, oraal or miconazol cutaan

Question 176

Otitis externa bij de hond en kat behandelen (niet specifiek mallasezia)

Answer 176

Miconazol (imidazol) vaak met polymyxine en prednisolon of gentamicine

Question 177

Dermatitis bij hond en kat door mallasezia of staphylococcus aureus/intermedius (hond) of ringworm door microsporum kat

Answer 177

Miconazol (imidazol) vaak met choolhexidine of polymyxine.prednisolon

Question 178

Nystatine

Answer 178

Humaan! Oraal gebruik voor oppervlakkige infecties door candida

Question 179

Griseofulvine

Answer 179

Geregistreerd voor hond en kat, oraal gebruik bij schimmelinfecties door Microsporum en Trichophyton

Question 180

Resistentie bij antimycotica

Answer 180

Dit is mogelijk: verminderde opname, efflux pompen, verminderde affiniteit voor target enzym. er is geen uitwisseling van DNA en er is een langzame verspreiding van resistentie. Aspergillus fumigatus is nu echt upcoming. Vanuit de omgeving wordt je bloodgesteld aan antimycotica (bijvoorbeeld via gewassen) dus je kan resistent zijn zonder dat je ooit eerder behandeld bent

Question 181

Ergosterol

Answer 181

Dit is essentieel voor de aerobe groei van de meeste fungi. Het wordt niet alleen door schimmels maar ook door gisten en protozoa zoals ook leishmania en plasmodium (malaria) gesynthetiseerd. Het is nodig voor de opbouw van celmembranen, vergelijkbaar aan cholesterol. Ergosterol en cholesterol verschillen iets van eelkaar maar niet heel veel.

Question 182

De azolen

Answer 182

Dit is de belangrijkste groep antimycotica. Azolen zijn C14-demethylase remmers en zijn werkzaam tegen schimmelgroei omdat ze de synthese van ergosterol verhinderen. Het C14-demethylase is één avn de CYP450 enzymen. Zoogdieren hebben die natuurlijk ook, maar gelukkig blijken azolen meer affiniteit te hebben voor mycotica en daarom selectief toxisch voor schimmels. Sommige azolen kunnen je ook voor andere doeleinden zoals vermindering van de cortisolsynthese toepassen. Azolen verdeel je onder in imidazolen en triazolen. Verschil: imidazolen 2N-verbindingen en triazolen 3. De N verbindingen zijn een soort magneten: triazolen dus sterkere binding. De positie is ook bepalend. In lage concentraties zijn azolen fungistisch, in hogere concentratisch fungicide. De statische- of cide concentratie is afhankelijk avn de schimmel of het azol. Bij het geven van azolen worden andere medicatie die door CYP450 worden omgezet minder snel omgezet en daardoor blijven ze langer actief en dus moet je de dosering aanpassen. Daarnaast interfereren ze met andere medicatie door inhibitie van P-glycoproteïne efflux pompen in darm, lever, nier, oog en CZS. Hierdoor wordt meer van de stof opgenomen, is er meer weefseldistributie in het lichaam en gaat er meer door de bloed-hersen barrière en bloed-retina barrière. OBB kan worden bevorderd door het geven van (zuur) voedsel. Azolen zijn namelijk oplosbaar in zure stoffen en door het eten komt de maagzuurproductie op gang. Daarom beter met voedsel geven.

Question 183

Subcutis en orale toediening anti-mycotica

Answer 183

De subcutis van het doeldier (hond, kat) wordt bij uitstek goed bereikt door oraal toe te dienen azolen. Azolen zijn lipofiele stoffen, waardoor het goed uit de bloedbaan treedt en in het onderhuidse vet terecht komt. Dit is ook precies wat je wilt met deze indicatie, aangezien je een huidschimmel wilt behandelen. De meeste azolen gaan niet over de BHB maar wel over de bloed-placenta en bloed-melk barrières. Houdt rekening met zogende pups

Question 184

Bijwerkingen van ketaconazol bij hond en kat

Answer 184

Misselijk, braken, anorexie, feminisatie door inhibitie van geslachtshormonen: zwelling melkklieren (ook bij mannelijke dieren) tot aan melk geven aan toe. Meer bij katten dan honden. Daarnaast teratogeen en kan cataract geven Voornamelijk hond: bij langdurige therapie pruritis, alopecia, depigmentatie van de vacht, drogere vacht, gewichtsverlies Kat: idiopatische hepatitis en licht tot mild verhoogde leverenzymen

Question 185

Doseringsschema itraconazol kat

Answer 185

1 week wel en dan 1 week niet, in totaal 6 weken. Afhankelijk van het type schimmel moet je bepaalde plasmaconcentraties behalen. Voor sommige schimmels heb je best een hoge dosering nodig om ook in de huid deze concentratie te halen. De kat kan dit echter niet aan, omdat hij de stof niet goed kan metaboliseren. Hierdoor gaat het stapelen, ook in weefsels waar het schade kan geven (zoals lever). Daarom kan je niet dagelijks zo'n hoge concentratie geven en wordt dit alternerende schema aangehouden

Question 186

Werkkingsspectrum azolen

Answer 186

Trichofyton, microsporum en aspergillus vallen allemaal onder het werkingsspectrum van de azolen, maar ze zijn niet voor alle soorten even gevoelig. In principe kun je ze allemaal met een azol behandelen

Question 187

Wat zijn allylamines?

Answer 187

Waaronder terbinafine. Anti-schimmelmiddelen die de omzetting van squaleen remmen. Weinig ervaring bij gebruik voor honden en katten. Bij vogels wordt het middels verneveling gegeven. In de VS wordt het bij GD bij aspergillose gegeven.

Question 188

Hoe werken allylamines?

Answer 188

Remt het ERG1 enzym, maar het is niet bekend waar en hoe. Werkt tegen trichofyton, microsporum en aspergillus Je kan het topicaal toedienen (Osurnia)

Question 189

Polyeenantibiotica

Answer 189

Deze kun je inzetten als anti-schimmel middel. Bijvoorbeeld amfotericine B. Veterinaire toepassing is terughoudend. Er kan nefrotoxiciteit optreden, afhankelijk van formulering. Bij lokale toepassing geen ernstige bijwerkingen. Heeft een lipofiel en hydrofiel deel. Het lipofiele deel kan worden ingebouwd in ergosterol en dan krijg je een porie in de membraan waardoor de schimmel dood gaat. Daarmee lijkt het erg op het antibiotica polymyxine Dit zijn vaak instabiele stoffen, vervallen onder invloed van licht en zuustof. Het is niet zinvol om polyeen-antibiotica te combineren met azol-therapie. Azolen remmen namelijk de ergosterol synthese en polyeen-antibiotica moeten juist aan ergosterol binden Trichofyton, microsporum en aspergillus zijn allemaal gevoelig. Het wordt meestal gebruikt voor systemische infecties (amfoteracine B). Natamycine en nistatine worden wel weer vaker lokaal gebruikt omdat de OBB ongeveer 0% is. Parenteraal spuiten is heel erg toxisch!!!

Question 190

Griseovulvine

Answer 190

Deze stof is afkomstig van de schimmel Penicillium griseofulvum. De schimmel maakt het om andere schimmels weg te houden. Selectieve toxiciteit doordat het gebaseerd is op een energie afhankelijke uptake in gevoelige schimmels. Na opname is er verstoring van de mitotische spoelfiguur, waardoor mitose in de metafase wordt geremd. Fungistatische werking vooral bij jonge cellen omdat het dus de mitose remt en daarom het meeste effect heeft op sneldelende cellen. Daarom mag je het ook niet aan drachtige dieren geven omdat het afwijkingen in het embryo kan geven. Bij jonge dieren kun je het wel gebruiken. Trichofyton en microsporum zijn gevoelig, aspergillus niet en daarom dus selevtiever Je dient het oraal toe. Bijwerkingen bij hond en kat: bloed- en neurotoxisch. Teratogeen, icterus, pruritis, braken op lege maag Bijwerkingen kat: leukopenie, verhoogde leverenzymen (hepatotoxisch) en neurotoxiciteit

Question 191

Noorse boskat met kale plekken zonder jeuk, blijkt positief voor microsporum

Answer 191

Medicatie die je kan geven: Azolen: miconazol (shampoo bijvoorbeeld) of itraconazol (systemisch of topicaal, niet geregistreerd) Griseofulvine: oraal, wel risico op hepatotoxiciteit Vertel de eigenaren dat het een zoönose is, behandel omgeving en andere dieren mee. Scheer of knip de randen van de plekken. Veel katten kunnen asymptomatische dragers zijn

Question 192

Hond met aspergillose

Answer 192

Lokale toediening??? Systemische toediening: ketoconazol, itraconazol, fluconazol, voriconazol Systemische toediening geeft vaak onvoldoende hoge concentraties in de neus. Tot voor kort werd het middel lokaal in de neus ingebracht via een gat in het bot. Tegenwoordig gaat het via een canule richting de sinus en dan onder sedatie spoelen

Question 193

Kat met cryptococcose, wat ga je geven (gruwelijke blaren op de neus en wangen)

Answer 193

Lokale toediening: clotrimazole of enilconazole Systemische toediening: itraconazole, fluconazole, terbinafine, posaconazole, amphotericine B

Question 194

De schoudergordel van vogels

Answer 194

Clavicula, coracoïd, humerus en scapula. Scapula zit overigens vast aan de vertebrae en kan dus niet worden bewogen, waardoor er altijd een vaste afstand tussen de schouderbladen blijft

Question 195

Gefuseerde wervels vogel

Answer 195

Notarium: fusie thoracale wervels (alleen duiven en hoenders) Synsacrum: fusie sacrum Pygostyl: fusie staartwervels

Question 196

Proccessi uncinati

Answer 196

Vogels. Dwarsverbindingen tussen de ribben voor stabiliteit. Op deze processi kunnen spieren en pezen anahechten. Dit is nodig omdat er minder ribben aanwezig zijn

Question 197

Struisvogels..

Answer 197

Hebben wel een bekken symphisis om de hoge massa van het dier te kunnen dragen. Daarnaast geen carina en minder ontwikkelde borstspieren

Question 198

Pinnen en vogels

Answer 198

Dit kan niet bij vogels in de orthopedie

Question 199

Tibiotarsus

Answer 199

Fusie van de tibia met de tarsale elementen. Langer dan de femur. Dit is bij vogels. Zo heb je ook de tarsometatarsus.

Question 200

Spoor van haan.

Answer 200

Op caudomediale oppervlak poot, is geossificeerd en kan las wapen worden gebruikt. Lengte van de spoor en groeiringen kunnen worden gebruikt voor het bepalen van de leeftijd

Question 201

Knieslot vogel

Answer 201

Trochanter articuleert met antitrochanter op het ilium. Hierdoor is het heupgewricht zeer stabiel en kan er passief op het been worden gestaan.

Question 202

Draaien hoofd vogel

Answer 202

Ze hebben geen oogspieren en moeten hun nek draaien om iets anders te kunnen zien, daarom zoveel nekwervel

Question 203

Rode en witte spieren vogel

Answer 203

Rode spieren bevatten grote hoeveelheden myoglobine, zijn sterker gevasculariseerd en hebben meer mitochondria en vet in hun vezels. Vogels gebruiken bij voorkeur vet omdat vet per gewichtseenheid meer energie levert dan koolhydraten. Witte spieren zijn krachtiger, maar hebben minder uithoudingsvermogen. Vogels die veel vliegen hebben rode spieren en bijvoorbeeld kippen en kalkoenen hebben wite spieren

Question 204

Diverticulum vitellinae

Answer 204

Dit zit halverwege de darm van vogels. Het is het restant van de aanhechting van de dooierzak.

Question 205

Compartimenten cloaca

Answer 205

Coprodeum: extensie colon, urine wordt retrograad naar coprodeum getransporteerd en daar geresorbeerd Urodeum: uitmonding ureteren en genitale afvoergangen Proctodeum: bursa van fabricius (aanwezig bij kleine vogels)

Question 206

Hoe raakt vogel overtollige warmte kwijt?

Answer 206

Vogel heeft geen zweetklieren, dus ze moeten sneller ademen. Ook kunnen ze met onbevederde delen op koele oppervlakten gaan liggen en de vleugels spreiden om warmte kwijt te raken

Question 207

Hoe houdt vogel warmte vast?

Answer 207

Door opzetten van de veren en bol zitten Bol zitten: insluiten van meer lucht, verhouding warmteafgevend oppervlak verminderen, slecht geïsoleerde lichaamsdelen beter bedekken. Ze verstoppen dan vaak ook bek of poten in verenkleed.

Question 208

Oviduct vogels

Answer 208

Meestal links, bij sommige roofvogels rechts en bij kiwi beiderzijds.

Question 209

Phallus

Answer 209

Bij eenden, ganzen en hanen. Dit is een glijbaan voor sperma.

Question 210

Hart vogel

Answer 210

Juist de rechter aortaboog is blijven bestaan

Question 211

Nier poortader systeem.

Answer 211

Dit komt aan in de v. cava caudalis. Bloed kan via de a. mes caudalis en v./ porta extra langs de lever om het nogmaals te metaboliseren. Dit is lastig op het moment dat je medicatie via de poot toedient, omdat door de extra metabolisatie de werkingsduur onvoorspelbaar is. Het nier poortader systeem heeft weinig connectie met de niervenen. Het bloed loopt dus niet nog extra door de nieren.

Question 212

Bloedafname

Answer 212

Dit doe je bij vogels uit de v. subclavia of de v. jugularis

Question 213

Ademhaling vogels

Answer 213

Dit is éénrichtingsverkeer en loopt in 2 cycli. Daardoor loopt er altijd verse lucht langs de longen en is er geen residuale ruimte. Daarnaast luchtzakken, maar die doen niet mee in gasuitwisseling. De luchtzakken kun je in caudaal en craniaal verdelen.

Question 214

Amazone papegaai met rode ontlasting (8 jr oud, plotseling sloom)

Answer 214

Wanneer er sprake is van rode ontlasting wil je eerst weten of het echt ontlasting is of dat het vanuit de urinewegen of uterus is. Eigenlijk is er nog een optie: de cloaca zelf. Je komt erachter dat het bloed is door microscopie: kernhoudende erytrocyten Volgende vragen stellen: - Produceert de vogel nog gewone ontlasting? - Zit het door de ontlasting heen? - Zit het op de ontlasting. Stel het komt uit de darm, dan moet het wel vanuit het einde van het MDK komen anders zou je zwarte ontlasting verwachten. DDx rode ontlasting Digestie apparaat - Infectieus (clostridium, salmonella, coccidiose) - Ontsteking/tumor Uro/genitaal - Legnood - Ontsteking/tumor - Loodvergiftiging Cloaca - Tumor (papilloom) Uit het lichamelijk onderzoek komen gene afwijkingen en de vogel wordt verdacht van een loodintoxicatie. Dit bevesti je door: Bloedonderzoek op lood: volbloed van lood zit in ery's (ref < 2 umol Bloedonderzoek: ernst van anemie: acuut bloedverlies heeft weinig effect op de Ht omdat er te weinig tijd is om dit te corrigeren. Het kan dus zijn dat het dier ernstiger anemisch is dan het lijkt Bloedonderzoek: urinezuur: meten van urinezuur is equivalent van creatinine. Door hemoglobine uitscheiding door nieren kan de glomerulus beschadigen. Röntgen: is er lood zichtbaar? Hiervoor hoeft de vogel niet gelijk onder anesthesie want hij hoeft niet perfect gepositioneerd Grind bevat calciumcarbonaat. Zet de deeltjes af tegen bot (ook calcium). Metaal zal veel witter zijn dan bot. Dan heb je niet de absolute diagnose maar wel een goede suggestie

Question 215

Wat is de behandeling van loodintoxicatie bij vogels?

Answer 215

Ca-EDTA (-versenaat) 30-50 mg/kg 2dd IM (sc) Laxeren (lactulose eventueel met pindakaas, parafine, bariumsulfaat) SC vocht (om nierschade te beperken) (Penicillamine 55 mg/kg 2dd PO)

Question 216

Duiven met dunne mest van beide geslachten en alle leeftijden

Answer 216

Dunne mest kan zijn: - Diarree - Polyurie Uraten zijn onoplosbaar zout van urinezuur. Wanneer er sprake is van polyurie neemt het percentage uraten in de urine af, maar de totale hoeveelheid blijft gelijk. DDx diarree - Salmonella/E.coli - Hexamita (meestal <1 jr) - Wormen - Adenovirus infectie Verschil hexamita en trichomonas onder de microscoop: hexamita gaat snel en recht, trichomonas cirkelt in rondjes. De meeste pathogeven in de ontlasting zijn staven, vaak gram-negatief. Uitzonderingen zijn campylobacter en clostridium) DDx polyurie duif - Paramyxo type 1 (typeren ivm vaccineren, NCD bij kippen) - Overgangsdiarree als jongen1 week oud zijn

Question 217

Salmonellose bij duiven

Answer 217

Wordt veroorzaakt door Salmonella typhimurium var Copenhagen. Dit is geen zoönose. 4 vormen: darm, inwendig, gewrichten en hersenen. De duivenmelker noemt het geen salmonella maar paratyfus. Neem een monster van de bodem van het hok. Normaliter hoort er in een binnenhok geen salmonella te zitten. Therapie is vaccinatie Paramyxo: geen therapie, vaccinatie is verplicht

Question 218

Grasparkiet met witte korsten rond snavel en poten, 6 mndn oud

Answer 218

Dit is hetzelfde als kalkpoten bij de kip. Wordt veroorzaakt door knemidokoptes (graafmijt). Diagnostiek middels een afkrabsel. Therapie met ivermectine, celamectine, insmeren met vaseline: vet gaat in poriën van de mijt zitten waardoor hij niet meer kan ademen en dood gaat

Question 219

Agapornis met toegenomen buikomvang, 13 jr,

Answer 219

Vogel zit te staartwippen en knijpt na, heeft matige borstbespiering, bolle buik en mogelijk wat gespannen DDx - Vocht - Ei (voelen tenzij windei) - Tumor Wat doen? - Aanprikken voor vocht, vervolgens cytologie en BO + ABG

Question 220

CITES

Answer 220

Reguleert de handel van uitheemse dieren- en plantensoorten, maar zegt niets over het houden ervan. Als je Oma sterft en jij erft de grijze roodstaart dan mag dit eigenlijk niet omdat het wordt gezien als handel en dan zou de vogel naar een speciale opvang moeten gaan. Een dier met een gesloten voetring is per definitie nakweek. Als je kan aantonen dat je het dier al eerder had is de kans klein dat de NVWA hem inneemt. De wet is niet om individuele houders te pakken, maar om illegale handel te stoppen. Er is zoiets als patiënt-dierenarts vertrouwelijkheid. Als eigenaar mag je er vanuit gaan dat de info vertrouwelijk moet worden behandeld. Maar als je als dierenarts twijfels hebt over het welzijn moet je er natuurlijk op ingrijpen. Qua medicatie is er bijna niets geregistreerd voor bijzondere dieren. Er is daardoor zelden of nooit een beperking om medicatie in te zetten als er een indicatie voor is. Welzijn garanderen zou beter zijn via houdersvoorschriften dan positieflijst

Question 221

Geen pootring bij vogel?

Answer 221

- Geïmporteerd - Te kleine ring eraf --> te oud voor nieuwe ring. Na 5-7 dagen krijg je niets meer over het gewricht - Per ongeluk eigen kweek - Probleem waarom ring eraf moet - Bij een jonge vogel echt illegaal Afdekken door chipdatum te noteren met alle info, eigenaar attenderen dat het gemeld moet worden anders ben je potentieel illegale handel legaal aan het maken

Question 222

Konijn welke orde?

Answer 222

Konijn is haasachtige (lagomorpha) en niet knaagdier (rodentia). Onderscheid door: - Stifttanden in de bovenkaak - Ligging van scotum (craniaal bij konijnen ,caudaal van penis bij knaagdieren) - Aanwezigheid van penisbotje (afwezig bij konijnen)

Question 223

Hoe herken je een raskonijn?

Answer 223

Oortatoeage: aan de hand van diverse cijfers en letters kan achterhaald worden wanneer konijn geboren en gefokt is

Question 224

Gemiddelde levensverwachting konijn

Answer 224

5-10 jaar, niet anders bij grote of kleine konijnen

Question 225

Geslacht vaststellen konijn

Answer 225

Bij jonge konijnen kan het soms lastig zijn om het geslacht vast te stellen. De testikels zijn niet altijd zichtbaar bij mannelijke individuen omdat ze in de lies opgetrokken kunnen worden. Het onderscheid is veelal wel te maken door druk uit te oefenen op de geslachtsdelen. Daarbij zal bij de rammelaar een kleine opening in het geslachtsdeel zichtbaar zijn die rond van vorm is (als een puntje), terwijl bij een voedster de opening langwerpig van vorm is (als een streepje). Op latere leeftijd zal dezelfde procedure ertoe leiden dat bij de voedster een schede zichtbaar wordt en bij een rammelaar een penis kan worden uitgeschacht.

Question 226

Geslacht vaststellen cavia

Answer 226

Vrouw is zeug en man is beer. Het onderscheid is te maken op basis van de vorm van de geslachtsopening, die direct ventraal van de anus ligt. Bij vrouwelijke dieren heeft de vulva een omgekeerde Y vorm, terwijl deze bij beertjes een ronde vorm heeft. Bovendien kan bij beertjes een penisbotje worden gepalpeerd en zijn testikels soms waar te nemen. Niet altijd omdat ze deze ook op kunnen trekken in het lieskanaal.

Question 227

Geslacht bepalen chinchilla

Answer 227

Om het geslacht te bepalen dien je te letten op de afstand tussen anus en urethra. Bij vrouwelijke dieren zitten anus en uretra vrijwel tegen elkaar met daartussen de vagina die meestal niet zichtbaar is. Bij mannelijke chinchilla's (bokje) is er een grotere afstand en kunnen soms testikels worden gezien.

Question 228

Geslacht bepalen fretten

Answer 228

Bij het fret is het makkelijk: mannen hebben een duidelijke penis met een penisbotje. Bij vrouwen (moertjes) is een vulva zichtbaar die soms lastig te zien is. In loopsheid is het wel makkelijk te herkennen.

Question 229

Geslacht bepalen woestijnratten

Answer 229

Bij ratten en andere kleine knaagdieren is het geslacht het makkelijkst vast te stellen door te kijken naar de afstand tussen de anus en de geslachtsopening: deze is groter bij de mannelijke dieren. Ook kan gekeken worden naar het aantal openingen. Vrouwen hebben er 3 (anus, vulva, urethra). Bij mannen is er slechts de anus en de urethra. Niet-gecastreerde volwassen mannen hebben grote testikels caudaal van de penis. In de penis zit een botje. Bij vrouwelijke dieren zie je ook vaak een haarloos streepje

Question 230

Wat is de gemiddelde draagtijd van een konijn?

Answer 230

31-32 dagen

Question 231

Draagtijd cavia

Answer 231

59-74 dagen (gemiddeld 68 dagen)

Question 232

Vanaf welke leeftijd zijn fretten geslachtsrijp?

Answer 232

4-10 maanden

Question 233

Wanneer is een fret (moertje) voor het eerst loops? En hoe herken je dit?

Answer 233

De eerste lente na de geboorte. Te herkennen aan zwellen van de vulva. Het moertje zal de gehele paartijd (tot aan het najaar) loops zijn als ze niet wordt gedekt. Moertjes kennen een seizoensgebonden oestrus waarbij ze vanaf het voorjaar (februari/maart) continu loops blijven tot ze ofwel worden gedekt of tot het seizoen is afgelopen (najaar).

Question 234

Rijnlander

Answer 234

Konijnenras uit Duitsland. Weegt 3-4 kg en heeft een witte vachtkleur met zwarte en roodgele aftekeningen of witte vachtkleur met blauwe en gele aftekeningen.

Question 235

Hoe zwaar weegt een Vlaamse reus?

Answer 235

Gemiddeld 6 -7,5 kg, maar kan wel 10 kilo of meer wegen

Question 236

Belgische haas

Answer 236

Komt uit Engeland, weegt gemiddeld 4 kg. Het is een konijnenras.

Question 237

Aftekeninglotharinger

Answer 237

Dwergras met stralend witte pels met tekening op de oren, oogringen, wangstippen, donkere vlek op de snuit. Op het lichaam een aalstreep van oren tot staart. Verschillende stippen op de zijkanten.

Question 238

Japanner konijn

Answer 238

Tweekleurig konijn in vier verschillende kleuren. De ene kleur is altijd geel tot geelrood en de contrasterende kleur zwart, bruin, blauw of lilac. Meestal 2,5-4 kg en dus middelgroot ros

Question 239

Voskonijn

Answer 239

Komt uit zwitserland en heeft een bijzondere haarstructuur/vacht (lang). De kleur die een beetje blauwgrijs met blauw/grijze ogen is heet Feh. De vacht is zeer dicht en fijn van structuur met veel onderwol. De l

Question 240

Van Beveren

Answer 240

Dit is een erg oud konijnenras die zijn naam dankt aan de stad waar de dieren vandaan komen: Beveren. Het heeft een typische lichaamsbouw met de achterhand behoorlijk hoger dan de voorhand en breder en gespierder. Er zijn 5 kleuren: blauw, zwart, wit, lilac, bruin

Question 241

Nieuw Zeelander

Answer 241

Konijnenras met drie kleuren: wit, zwart en blauw. De rode nieuwzeelander is een ander ras hoewel ze wel dezelfde naam hebben. Ze komen uit de VS (niet uit Nieuw zeeland) en behoren tot de middelgrote rassen

Question 242

Havana konijn

Answer 242

Typische vachtkleur: egale, diepe chocolate bruine kleur. Middelgroot (2,5 - 4 kg)

Question 243

Engels hangoor

Answer 243

Dit is het oudste hangoorras. Het komt echt uit Engeland en bestond al in de 18e eeuw. Middelgroot ras (3,5-5 kg)

Question 244

Angora konijn

Answer 244

Dit is een middelgroot konijnenras met een extreem lange vacht. Heeft daarom veel aandag en borstelen nodig om gezondheidsproblemen te voorkomen. Hij is er in albino (wit met rode ogen) en in andere kleuren. 3-4 kg (middelgroot)

Question 245

Leeuwenkop

Answer 245

Nog geen officieel ras. Nederlandse Hangoor Dwerm maar dan met kraag en manen en een rokje bij de staart

Question 246

Pooltje

Answer 246

Konijnenras uit Duitsland, weegt maximaal 1 kg, witte vachtkleur (vorm van leukisme door afwezigheid van pigment). Heeft dwergfactor (genetisch). Individuen zijn heterozygoot. Homozygotie is lethaal. Komt in rood- en blauwoog. Blauwoog is leucistische dwerg, roodoog (albino) heeft nog een vorm van kleurvorming. Pooltjes hebben een korte, gedrongen en halsloze bouw. Kleine fijne oortjes mogen maximaal 5,5 cm zijn.

Question 247

Tan konijn

Answer 247

Komt uit Engeland en is herkenbaar aan donkere vacht op rugzijde met lichte (gele) vacht aan de buikzijde. Er bestaan 3 erkende kleurslagen: zwart, blauw en bruin met tan op de buik, ogen, neugsgaten. Gemiddeld 2-3 kg

Question 248

Witte van Hoton

Answer 248

Frans ras, middelgroot, Naam door dorp (Hotot enAuge). Zuiver wit met donkerbruine ogen en zwarte oogkringen. Waarschijnlijk Papillon of Lotharinger in stamboom

Question 249

Ekterkonijn

Answer 249

Bestaat nog niet zo long. Ook wel bekend als Magpie door aftekening die vergelijking met Japanner heeft maar hier is de ene kleur altijd zilverwit en de andere kleur zwart, bruin (havana), blauw of lilac. Middelgroot

Question 250

Rex konijn

Answer 250

Komt uit frankrijk door mutatie. Kortharig met typische vachtstructuur: loodrecht op de huid. Dit komt door rijke onderwol die zeer dicht en gelijkmatig is. Voelt daardoor fluweelachtig. Veel kleuren en aftekeningen

Question 251

Frans hangoor

Answer 251

Voor vleesproductie gevokt. 4,5-6 kg dus groot konijn. Oren staan eerst overeind en gaan na 4 weken hangen. Grootste onder de hangoorrassen. Veel kleuren

Question 252

Californian konijn

Answer 252

Komt uit Amerika maar is ontstaan door kruisingen van Chinchilla, rus en witte nieuw-zeelander. 4 - 4,5 kg. Kleur alleen op poten, oren, snuit

Question 253

Klein chinchilla konijn

Answer 253

Komt uit frankrijk, gefokt voor bont, iets langere vacht en peper-en-zout tekening. Klein ras (2-3 kg)

Question 254

Thuringer

Answer 254

Konijnenras uit 19e eeuw, alleen in madagascar kleuring. Middelgroot.

Question 255

Papillon, rijnlander en lotharing

Answer 255

Lijken sterk op elkaar. Rijnlander is te onderscheiden door dubbele aftekeningen (zwart met roodgeel of blauw met geel). Papillon vs Lotharinger door stippen: papillon heeft een ketting van dubbele rij stippen vanaf hals naar beneden. Lotharinger wordt zwaarder (minimum 5 kg) terwijl papillon meestal 2,5-3,5 weegt.

Question 256

Satijncavia

Answer 256

Gepredisponeerd voor kreupelheid als gevolg van osteodystrofie (satijnziekte) waarschijnlijk door een genetisch defect dat leidt tot problemen in de calcium- en botstofwisseling. Speciale holle haarstructuur waardoor het licht weerkaatst wordt en een aparte glans ontstaat. Dit is niet echt een ras maar eerder een haarstructuur die in alle rassen en kleuren kan voorkomen: de satijnfactor. Vererft recessief. Eerste symptomen meestal tijdens 1e of 2e levensjaar: pijnlijk bij lopen en eten als gevolg van ontkalken en verbindweefselen van bot (osteodystrofie). Vaststellen met röntgenfoto. Slechte prognose.

Question 257

Skinny cavia

Answer 257

Bijna compleet haarloos. Vaak wel haren rond snuit en poten, maar verder helemaal kaal. Dit in tegenstelling tot de Baldwin waarbij het haar na de geboorte uitvalt en de cavia's na 1-2 maanden leeftijd helemaal kaal zijn. Sommige skinny's hebben een kleine hoeveelheid donzig haar op de rug. Er zijn skinny pigs in allerlei kleuren. Het is niet een erkend ras en daarom is er nog geen standaard.

Question 258

Zwitserse Teddy

Answer 258

In tegenstelling tot de Amerikaanse Teddy nog geen officieel cavia ras in NL. Het zijn beide ruwharige caviarassen. De Zwitserse teddy is meer pluizig

Question 259

Peruvian cavia

Answer 259

Eerste erkende langharige caviasoort in Nederland. Net zo lang als dat van een Sheltie, maar dan met twee kruinen op de achterhand en op het voorhoofd waardoor het haar niet naar achteren groeit (zoals bij een sheltie) maar naar voren valt als een pony

Question 260

Cuy cavia

Answer 260

Spreek uit als koe. Het is een reuzencavia (3 kg) uit Zuid-Amerika die gefokt werd voor zijn vlees. Reguliere cavia weegt 1 kg

Question 261

Borstelcavia

Answer 261

Her en der wat kruinen. Driekleur: rood, zwart en wit.

Question 262

Degoe

Answer 262

Octodon degus. Knaagdier uit Chili. Lijkt veel op chinchilla. Doorgroeiende kiezen en tanden en kan daardoor aangeboden worden met kiesproblemen. 200-300 gram en gemiddeld 5-8 jaar oud

Question 263

Chinchilla

Answer 263

Komt uit Zuid-Amerika/andes/peru en geliefd voor pels. ca 40-50 haren per haarzakje. Daarom zandbad nodig. Door dichte beharing minder gevoelig voor parasitaire infecties. Gemiddeld 540-700 gram en 10-15 jaar. Pink White is niet albino: roze oren, rode ogen

Question 264

Egyptische stekelmuis

Answer 264

Of Nijlstekelmuis of Caïromuis is een stekelmuis (acomys) uit Libië en Egypte. Schemerdier met stekels tussen de lichtbruine tot zwarte haren op de rug. Kunnen staart afwerpen (net als gerbil) om te ontsnappen van belager. Groeit niet meer aan

Question 265

Russische vs Campbelli dwerghamster

Answer 265

1. De Russische dwerghamster komt slechts in een beperkt aantal kleuren voor en heeft altijd een witte buig, bogen in zijn zij en is nooit gevlekt. Sommige Campbelli-kleuren hebben ook bogen in de zij maar die zijn minder scherp 2. Russische dwerghamsters hebben een brede dikke aalstreep en Campbelli's een dunne 3. Russische dwerghamster heeft vloeiende neus, Campbelli heeft bolletje 4. Campbelli is een 8-vorm, Russisch is eivorm (breed achter) Russische en Campbelli dwerghamsters zijn de enige hamsterrassen die onderling gekruist kunnen worden 1,5-2 jaar, 20-40 gr

Question 266

Dumo rat

Answer 266

Variant van de tamme rat met een mutatie voor de oren: groter en ronder. Zeer zacht temperatment. Dumbo mutatie is recessief: beide ouders moeten het dragen om dumbo voort te kunnen brengen.

Question 267

Ratten en rassen

Answer 267

Er wordt geen echt onderscheid gemaakt. Alle tamme ratten zijn afstammelingen van de bruine rat. Er wordt wel onderscheid gemaakt in kleur: Himalayan met kleur agouti bijvoorbeeld. Himalayan: volledig witte vacht met uitzondering van uiteinden van pootjes, oren en snuit. Komt omdat het gen temperatuursafhankelijke is: alleen actief in koudere lichaamsdelen

Question 268

Marmot

Answer 268

Gelacht van de eekhoorns. Ongeschikt als huisdier

Question 269

Fretten en afstammeling

Answer 269

Het fret is een afstammeling vna de bunzing. Moertjes izjn kleiner dan mannelijke fretten. Worden 6-10 jaar oud maar meestal niet door ziektes als bijniertumoren en insulinomen

Question 270

Angorafret

Answer 270

Redelijk nieuw met lang haar (5-15 cm) en zonder ondervacht: uitzonderlijk voor een fret!

Question 271

zwartvoet bunzing

Answer 271

Komt uit Noord-amerika en is een fret. Deze leeft solitair! anders dan alle andere fretten. Hij is vrijwel uitgestorven in het wild en mag niet in gevangenschap gehouden worden

Question 272

Het is in Nederland verboden om met wilde roofvogels te vliegen behalve met..

Answer 272

Havik en slechtvalk. Hier mag je dus prooien mee vangen in het wild

Question 273

Imprinting

Answer 273

Roofvogels worden in gevangenschap gehouden en eieren worden uitgebroed door bloedmachines waarna de kuikens met de hand worden grootgebracht. Dit kan ertoe leiden dat de vogel de mens als een soortgenoot ziet. Imprinting leidt ertoe dat de jongen hun eigen soortgenoten niet meer als zodanig herkennen, maar daarentegen de mens als hun soortgenoot gaan zien. Behalve de problemen die kunnen optreden tijdens de handopfokperiode (kropverwarming door te warme pap bijvoorbeeld) heeft dit proces ook gevolgen op de lange termijn: gedragsproblemen zoals agressief of paren richting mensen. Daarnaast kan je ook problemen hebben met de kwekerij omdat de voels niet willen paren met soortgenoten. Bij het uitzetten van bepaalde vogelsoorten kunnen ook problemen ontstaan doordat de jongen niet of onvoldoende hebben geleerd hoe zij zelf voor hun voedsel kunnen zorgen waardoor ze doodhongeren

Question 274

Sierduiven

Answer 274

Er zijn veel verschillende soorten en de kweek heeft geleid tot ernstige gezondheidsproblemen. De meeuwduif heeft een korte snavel en kan problemen krijgen met de voeropname en het voeden van de jongen. De kropper heeft een grote krop met problemen met voedselopname: voer blijft in de krop steken. Er zijn 500 duivenrassen bekend. In ons land hebben we 250 rassen met een rasstandaard.

Question 275

Wat heb je naast postduiven allemaal voor vliegacties met duiven?

Answer 275

- Tilduiven - Vliegtippler - Roller - Hoogvlieger - Stijlvlieger - Duikvlieg - Tuimelaar Meest bekende is de postduif of de snelheidsduivensport

Question 276

Welke wilde papegaaien in australië?

Answer 276

Valkparkiet, grasparkiet, kaketoe, edelpapegaai en lorie (niet agapornis, ara, grijze roodstaart en amazone)

Question 277

Vaste voetring

Answer 277

De vaste voetring is de meest gebruikte manier om met zekerheid aan te tonen dat de vogel gekweekt is in gevangenschap. Een dergelijke voetring kan alleen om de poot worden aangebracht in de eerste paar levensdagen. Knijpringen of microchips kunnen ook op latere leeftijd worden aangebracht. Het kan echter zijn dat om een medische reden de vaste voetring verwijderd moet worden. In dit geval kan door de dierenarts een verklaring geschreven worden waarin wordt bevestigd dat de vogel een vaste voetring had (met specificatie van het nummer) en om medische redenen verwijderd is en vervangen is door een microchip (met gespecificeerd nummer). Een microchip kan daardoor als alternatief dienen. Daarnaast is het ook mogelijk om met DNA onderzoek een afstamming te bepalen en verwantschap tussen vogels vast te stellen.

Question 278

Waar selecteren kanariekwekers op?

Answer 278

Kleur, vorm en zangkwaliteit. Je hebt ze rood, geel, wit, bont. Daarnaast gekuifd. - Kleurkanarie - Zangkanarie - Postuurkanarie

Question 279

Welke internationale wetgeving is van kracht wanneer het gaat om het houden van en de handel in inheemse en exotische dier- en plantensoorten?

Answer 279

CITES: Convention on International Trade of Endangered Species. Dit is een internationale overeenkomst uit 1974 en gaat ook over planten. Door bijna 180 landen erkend Binnen eenzelfde diersoort kunnen verschillende populaties (die bijvoorbeeld in andere landen leven) op een andere lijst worden gezet met als gevolg daarvan andere regels

Question 280

Flora- en faunawet

Answer 280

Nederlandse wet die op 1 april 2002 in werking is getreden. Beschermt dier- en plantensoorten en bundelt daarmee een aantal bepalingen die voorheen in verschillende wetten waren opgenomen.

Question 281

Mevrouw met Molukkenkaketoe met vaste voetring wil emigreren

Answer 281

De regelgeving geeft aan dat deze vogel niet onder de CITES valt omdat het om een persoonlijk eigendom gaat en daardoor een dergelijke regelgeving niet van toepassing is/ De Molukkenkaketoe valt onder CITES 1 maar er is geen sprake van handel. Bij verkopen aan het buitenland zou dit wel van toepassing zijn. Echter zou in het geval van verkopen van de vogel naar het buitenland het niet over CITES I maar CITES II gaan omdat het ieen in gevangenschap gekweekte vogel betreft

Question 282

Grasparkiet en CITES

Answer 282

Geen CITES

Question 283

Slechtvalk en CITES

Answer 283

CITES I

Question 284

Nandoe en CITES

Answer 284

CITES II

Question 285

Roodborst toekan en CITES

Answer 285

CITES II

Question 286

Sexchromosomen vogels

Answer 286

Mannelijk is ZZ en vrouwelijk is ZW. Een uitzondering is de loopvogel waarbij het vrouwelijke individu genoteerd wordt als Z0. Bij vogels is de verdeling van geslachtschromosomen precies omgekeerd ten opzichte van zoodieren: mannelijke vogel heeft 2 ZZ chromosomen en vrouwelijk ZW. Bij loopvogels (nandoe is uitzondering) ontbreekt het W-chromosoom en dus Z0 voor vrouw. Geslachtsgebonden overerving vindt bij vogels plaats via het Z-chromosoom

Question 287

Ovotestis bij kip

Answer 287

Bij kippen komt een verschijnsel voor waarbij normale eierleggende kippen als gevolg van aanwezigheid van een ovariumtumor destructie van het ovariele weefsel plaatsvindt. Als gevolg daarvan kan zich aan de contralaterale (rechterzijde) een ovotestis ontwikkelen en kunnen de kippen secundaire geslachtskenmerken van het mannelijk dier gaan vertonen en zelfs spermatogenese optreden. Dit heet Pseudohermafrodiet

Question 288

Welke 3 pigmentkleuren zijn bij vogels te onderscheiden?

Answer 288

Melanine, porfyrine en carotenen Melanine bevindt zich in granulae in de huid en veren en behoren tot de meest voorkomende pigmenten: eumelanie is zwart, phaemelanie is bruin, erythromelanine is roodbruin. Carotenen worde ngevonden bij de helft van de vogelsoorten en is verantwoordelijk voor rood oranje tinten. Porfyrinen worden door vogels zelf gemaakt

Question 289

Waarom is flamingo roze

Answer 289

En waarom is de ibis rood? Dit komt door carotenen en die zijn afkomstig uit de voeding. Indien de opname van dergelijke kleurstoffen verminderd is zal de vogels fletser van kleur worden. Vooral in gevangenschap is het nodig om speciale carotenen bevattende voedersoorten te verstrekken. Dit moet gebeuren ten tijde van de veerontwikkeling; buiten deze periode heeft het geen zin. Carotenisme is ook in de kanariefokkerij een belangrijk fenomeen. Ten behoeve van de tentoonstelling worden de rode kanaries op kleur gebracht met cantaaxanthine. Bij chronische toediening kan dat leverstoornissen geven.

Question 290

De structuurkleuren van vogels

Answer 290

Absorptie, reflectie, verstrooiing en iriscentie. Iriscentie wordt gezien bij de contourveren bij pauwen en daarom zie je een soort zeepbel effect. Kleuren als hemelsblauw, sneeuwwit worden zo veroorzaakt en niet door pigmenten

Question 291

Wat is schizochroisme

Answer 291

Benaming voor het verschijnsel waarbij een pigmentkleur verdwijnt, waardoor een nieuwe kleurvariant ontstaat/ Denk aan lutino's

Question 292

Albino's en leucistische dieren

Answer 292

Er is altijd sprake van een volledig wit verenkleed

Question 293

Welke 3 basiskleuren hebben postduiven en hoe erven ze over?

Answer 293

Blauw, rood, bruin. Geslachtsgebonden aan het Z chromosoom

Question 294

Wat is griseofulvine?

Answer 294

Stof afkomstig uit de schimmel Penicillium griseofulvum. Hij gebruikt het om andere schimmels weg te houden. Selectieve toxiciteit is gebaseerd op een energie afhankelijke uptake in gevoelige schimmels dat vooral optreedt bij schimmeldieren. Na opname door de schimmelcel verstoort griseofulvine de werking van de mitotische spoelfiguur door interactie met gepolymeriseerde micro