Romeinse tijd, colleges Flashcards
Eerste historische bronnen ons gebied
Begin ROM
Stichting rome: 21 april 753 vChr
Romulus en remus.
Koningstijd Rome
753-509 v.Chr.
Namen niet nodig te kennen voor tentamen
509-27 v.Chr
Nieuw staatsbestel: republiek
- senaat: vertegenwoordiging van het volk
- 2 consuls (jaarlijks gekozen)
Het volk voelt zich niet meer vertegenwoordigd: secessio plebis. Daarom staking, dreiging verlaten stad. Wetten afgedwonnen. wens voor volkstribunen.
J. Caesar
Op een gegeven moment een consul
Expansie romeinse rijk, caesar succesvol in verovering gallia
Verovering caesar
Eigen boek geschreven
Overwonnen volken moesten onder andere graan leveren
Eburonen
54 v.Chr: eburonen vallen romeinen aan vanwege slechte ookgst was belasting niet te betalen.
52 v.Chr.: wraak: eburonen uitgeroeid.
Gallie over t algemeen
niet veroverd, meer oneerlijke afsprraken. (geen aanval/uitroeiing als belasting wordt betaald)
SPQR
Senatus Populusque Romanus
Dood van caesar
door uitbreiding rijk voldoet senaat minder goed
caesar wil dictator worden
lukt
dit herrinnert republikeinen aan oude koningstijd, willen ze niet.
15 maart 44: moord op caesar
na moord caesar
machtstrijd tussen antonius en cotavianus
O. wint, krijgt meer macht van senaat
Senaat verkiest O. als eerste alleenheerser
bevelhebber alle legioenen
45 jaar regereing met omvorming republiek naar keizerrijk + veel nieuwe gebieden
titels voor Octavianus
Augustus de verhevene
Princeps
Consul
Keizertijd
Keizer was de baas, werd als god gezien. Het was nog steeds officieel een senaat (ook al had deze weinig invloed). Pas na splitsing RR werd invloed ‘nagenoeg verwaarloosbaar’
Eerste Romeinse veldtochten door..
Caesar
Veldtochten Caesar in…
58-50 v. Chr.
Velttochten Caesar, waar?
Strijd tegen Eburonen (1 opstand, 2 uitmoording)
Kamp bij maastricht
Na uitroeiing Eburonen komen de bataven in het gebied
Rol van het (Nederlandse) landschap voor RR
Geen rechtstreekse route van oosten naar kust in belgie om naar engeland te gaan. Dus via nederland.
Na moord op eburonen…
Dan komen de bataven. Zij hoefden geen belasting te betalen, alleen soldaten leveren
Belgie en romeinse rijk
38v.Chr: bouw stad in keulen
12vChr: bouw altaar Lyon in opdracht van augustus: Gallia hoort officieel bij keizerrijk
Veroveringstochten in ons gebied, geleid door…
Generaal Drusus
Doel Drusus:
germania veroveren. Vanuit castra Nijmegen en Xanten
Nijmegen: eerste legerkamp in Nederland
In gebruik vanaf 12 v.Chr. Dit is ook de ABR-benadering.
Logistieke steunpunten langs de Noordkust:
Velsen (Noord holland), Winsum-Bruggeburum (Friesland) en Bentumersiel (Duitsland)
Varusslag: datering
9 na Christus
Varusslag: geschiedenis
Leger dacht in vredestijd te rijden, terug naar winterkamp in xanten.
Arminius: plan samen met andere stammen voor hinderlaag. Aanval gericht op uitschakelen ruiters en uiteendrijven en opdelen colonne
3 Legioenen verslagen bij Osnabruck in duitsland
Varusslag: archeologisch bewijs
Sporen van een wal op de helling
menselijke botten, sporen van geweld
militaria. gezichtsmasker van bataven uit romeinse leger.
Geen enkele munt na augustus gevonden.
Na de varusslag
Generaal Germanicus met 8 legioenen.
Tacitus: 15 na christus bezoek aan slagveld: ‘tegen de bomen waren schedels vastgespijkerd’
Na de varusslag: verovering germania
Verovering Germania te kostbaar en moeilijk: keizer stopt de verovering. Sommige gebieden wel onder controle
Friese opstand: datering
28 na christus
Friese opstand: oorzaak
Meer runderhuiden gevraagd dan te doen was.
Uiteindelijk friesen teruggedreven
Friese opstand: bewijs
Belastinggaarder vlucht naar fort
Slingerkogels
Lijken en paard in waterputten
Menselijk bot in haven
Veroveringen britannia
Forten langs de rijn als verzamelpunt
Keizer Caligua en Claudius
Limes: wanneer definitief
47nChr. definitieve vastlegging rijn als grens romeinse rijk.
Gebied ten noorden van de rijn, opgegeven door claudius. Onderdelen: forten, wachttorens, weg.
Wegen in Romeinse rijk
aangelegd door het leger
Keizer traianus en hadrianus hebben hier veel mee geholpen
limespalen in katwijk.
Bataafse opstand: datering
69-70n.chr.
Bataafse opstand: oorzaak
Alle jongens moesten het leger in. behoefte aan zelfstandigheid. Lokale lijfwacht onstlagen zonder reden. Lokale elite wilde macht niet delen.
Bataafse opstand: organisatie
Start opstand door cananefaten. daarna sluitten stammen aan, zoals friesen. Civilus pakt door en valt fort bij Xanten aan. Sommige romeinse hulptroepen lopen over. diverse steden en legerplaatsen afgebrand.
Troepen vespasianus maken er een einde aan.
Na einde bataafse opstand:
Pax Romana
Provincie Germania inferior:
82-90 stichting.
Daarvoor nog onder militair bestuur, hoorde toen nog bij gallia belgica.
Stammen worden sivitates.
Keulen hoofdstad germania inferior
Vanaf 2e eeuw.
civiele veranderingen in bestuur, religie, cultuur, etc.
Romeinen richten het land in.
- drususdamn en drususkanaal in de 1e eeuw.
2e eeuw en later: gebruik landschap intensiever. Houtkap, bossen verdwijnen/nemen af.
Landschap wordt kaler, bodem daalt vanwege houtkap
Vanaf 180:
Verstening castella
Na 235:
Chaos door burgeroorlogen en troonstrijd.
troepen worden van grens onttrokken
240-250:
Grens doorbroken
260-284:
gallische rijk neemt tijdelijk macht over .
grens gaat een tijdje heen en weer.
eind 3e en 4e eeuw:
Steeds verdere opsplitsing romeinse rijk
455:
keulen bezet door franken (alle ‘vrije mensen).
Eigenlijk einde romeinse tijd in nederland.
ABR: 450.
