Materiaalkennis Flashcards
Datering romeinse tijd ABR
12 v. Chr. tot 450.
muntvondst van 19 v.Chr. maar abr is oud
Terminus post quem voorbeeld
munten
Terminus ante quem voorbeeld
pompeii
Seratie
Populariteitscurve
Dateringshorizont
‘Het moet gebeurd zijn tussen […] en […]’
IA
Ic
1e helft 1e eeuw
3e kwart 1e eeuw.
keramiek ROM vs PRE
veel materiaal, veel variatie
gedraaid.
massaproductie: industrie
lokaal handgevormd.
herkomst verschilt
in een korte tijd veel typologische veranderingen
Typisch romeins materiaal
Beton
Bronsgieten
Draaischijf
Glasblazen
Baksteenproductie
Hypocaustra (heteluchtverwarming)
Waterleidingen
Grote ovens
paarden
gereedschap
key sites productie ROM
Italie: monte testaccio: haven, olijfkruiken
NL: woerden. gelijk aan m. testaccio.
herkomst materiaal ROM
glas: keulen
baksteen: nijmegen
Metaal: lokaal
Terra sig. : gallie
amforen: spanje.
Leer, bot, AW; lokale productie
Belangrijke vragen voor archeologen
Hoe komt het in de bodem terecht?
hoe is het geproduceerd
is de depositie bewust
waarom deze vondst op deze locatie
ROM KER- productie
- Verkrijgen grondstof
- vormen pot (draaischijf)
- drogen
- bakken
Oxiderend vs. reducerend
Oxiderend: zuurstofrijk, licht.
Reducerend: zuurstofarm: donker.
Soms lokale kleurverschillen
Handgevormd AW
ROM: komt niet veel voor, neemt af in populariteit. ook omdat de productie van gedraaid sneller en goedkoper was.
Niet versierd. Enkel vingerindrukken tegen rand.
Terr. Sig.
Betekenis naam: bestempelde aarde.
Typologie op basis van randen.
Geen glazuur, maar klei op klei
Hoog ijzergehalte
Retrograde naam van pottenbakker
Grootste afnemer terra sig
Romeinse leger. Daarom komen de productiecentra mee naar gallie als de romeinen daar komen. Geen productiecentra in NL. er was geen ijzerhoudende klei in omgeving.
ROML kwaliteit terr. sig
Kwaliteit AW achteruit
Gladwandig aw
Voornamelijk kruiken
rookschaaltjes
honingpotten
Ruwwandig aw
Voelt ruw aan
Grove magering
geen tafelwaar
Dikwandig
Groot:
Amforen
Dolia
Wrijfschalen
Belgische waar
Gebied belgie
Terra rubra, nigra en kurkurn
vreemde vormen
Geverfd aardewerk
Gladwandig + verf en versieringen
4 mogelijkheden:
A. rood op wit
B. zwart op wit
C. zwart op rood
D. glanzend zwart op rood
pompeiaans rood
idk heb niks opgeschreven
Lowlandsware
Verouderde namen: waaslands, kustwaardewerk etc.
2 soorten: blauwgrijs en rood.
Glazuur
in de romeinse tijd al aanwezig maar in NL heel zeldzaam
Glas: eigenschappen
Combinatie soda/sillica (smeltmiddel, zand (70%) en kalk.
Standaardkleur is groen.
Andere en ontkleuren is mogelijk
Oudste glasvondst NL
Bronstijd, glazen kraal uit irak. was er dus voor de ROM
Maken van glas.
Smelten in een oven: 900-1500 gC.
Mogelijkheden:
1. Stukjes glas aan elkaar smelten (duizendbloemenglas)
2. blazen (vrij of in mal)
3. gieten in mal
Stappen glasproductie
- klomp glas uit oven hol blazen en uitrollen
- voet uitknijpen
- voet vastplakken aan stang
- hals afbreken
- hals en rand afwerken
- evt. versieren
- aftikken
- langzaam afkoelen
Romeinse glasovens
Verschillende olielampjes met afbeelding van romeinse glasovens
Versiering glas
Uitknijpen van wand (stekels, ribben)
deuken
brokjes glas opbrengen (noppen)
applicatie gelkeurd glas
glasdraden
slijpen
graveren (laat romeins, vakmanschap). spreukbeker: goedkopere imitatie
Glas in de bodem
vaak niet volledig
Bloklichten
Glascorrosie, irisatie en ‘suikerglas’
Veel glas verdwenen. Waarom?
corrosie en irisatie
Cultureel: omsmelten
Indeling romeins glas
Tafelwaar
Huishoudwaar (opslag, transport, keuken)
Olieflesjes, zalfflesjes. ‘tranenvangers’
Vensterglas
Speciale vormen
