Rola witamin Flashcards
1
Q
Czym są witaminy?
A
Są to związki organiczne, które organizm nie wytwarza lub wytwarza w niewystarczającej ilości. Są wykorzystywane w różnych reakcjach biochemicznych i procesach fizjologicznych, zwykle jako substancje o znaczeniu regulacyjnym
2
Q
Jak dzielimy witaminy?
A
- rozpuszczalne w tłuszczach
- rozpuszczalne w wodzie
3
Q
Jak się nazywa niedobór witamin?
A
awitaminoza
4
Q
Jak nazywa się nadmiar witamin?
A
hiperwitaminoza
5
Q
Przyczyny niedoboru witamin
A
- niewłaściwa dieta
- zwiększone zapotrzebowanie na witaminy
- trudności w przyswajaniu witamin
6
Q
Przyczyny nadmiaru witamin?
A
- nadużycie suplementacji i leków zawierających witaminy
7
Q
Których witamin częściej jest nadmiar i dlaczego?
A
Rozpuszczalnych w tłuszczach. Są one magazynowane w wątrobie i mięśniach, kumulowane w tkance tłuszczowej. Za to nadmiar witamin rozpuszczalnych w wodzie jest wydalany jako skłądnik moczu
8
Q
Jakie są witaminy rozpuszczalne w wodzie?
A
- witaminy z grupy B
- witamina C
9
Q
Ogólne funkcje i źródła witamin z grupy B
A
- wpływają na działanie układu nerwowego
- produkty zbożowe, nasiona, orzechy, drożdże, rośliny strączkowe, jaja, mięso, wątroba
10
Q
Witamina B1
A
- uczestnicy w oddychaniu tlenowym
- choroba beri-beri objawiająca się zaburzenia funkcjonowania układów nerwowego i mięśniowego
11
Q
Witamina B2
A
- uczestniczy w oddychaniu tlenowym, niezbędna do funkcjonowania oczu, układu nerwowego i odpornościowego
12
Q
Witamina B3
A
- uczestniczy w oddychaniu tlenowym, , prawidłowe funkcjonowanie układów nerwowego i pokarmowego
- pelagra objawiająca się zapaleniem skóry, zaburzeniami psychicznymi i biegunką
13
Q
Witamina B6
A
- oddcyhaniu tlenowym i produkcji hemoglobiny
- drgawki, apatia, obniżenie nastroju, anemia
14
Q
Witamina B12
A
- reguluje proces powstawania krwinek, uczestniczy w biosyntezie kwasów nukleinowych
- anemia złośliwa, uszkodzenie układu nerowego
15
Q
Kwas foliowy
A
- uczestniczy w syntezie nukleotydów i kwasów nukleinowych
- większe prawdopodbieństwo urodzenia dziecka z wadą układu nerwowego, niedokrwistość
16
Q
Witamina H
A
- synteza kwasów tłuszczowych, prawidłowy stan skóry
- wypadanie włosów, łuszczenie się skóry, bóle mięśni
17
Q
Kwas pantotenowy
A
- uczestniczy w przemianach węglowodanów i tłuszczów. Jest składnikiem koenzymu A, który bierze udział w wielu procesach metabolicznych, np. w oddychaniu tlenowym
- uszkodzenie kory nadnerczy, zaburzenia w funkcjonowaniu układu mięśniowego i nerwowego, zmiany skórne, wypadanie włosów
18
Q
Witamina C (występowanie, funkcje, skutki niedoboru)
A
- pokarmy pochodzenia roślinnego, owoce cytrusowe, jagody, nać pietruszki, warzywa kapustne, ziemniaki, chrzan
- wzmacnia odporność, ułatwia gojenie się ran, ułatwia wchłanianie żelaza
- szkorbut - owrzodzenie, krwawienie dziąseł, wypadanie zębów, obniżona odpornosc
19
Q
Witamina A (funkcje, skutki niedoboru, źródła)
A
- prawidłowe widzenie, funkcjonowanie nabłonków, rozwój i wzrost
- kurza ślepota, łuszczenie się nabłonków, zaburzenia wzroku
- czerwone i żółye warzywa i owoce, nabiał, ciemnozielone warzywa, wątroba, tran
20
Q
Witamina D3 (funkcje, skutki niedoboru, źródła)
A
- nasila wchłanianie wapnia i fosforu z przewodu pokarmowego, powoduje odkładanie się ich w kościach i zębach
- u dzieci krzywica, dorosłych osteoporoza
- tran, jaja, tłuste ryby, wątroba, mleko, wytwarzana
21
Q
Witamina E (funkcje, skutki niedoboru, źródła)
A
- zmniejsza ryzyko zachorować na nowotwór, chroni ściany naczyń krwionośnych, prawidłowa praca mięśni, wpływa na płodność
- wczesne starzenie się skóry, zaburzenia płodności, niedokrwistość, osłabienie mięśni
- oleje roślinne, awokado, jaja, orzechy, nasiona
22
Q
Witamina K (funkcje, skutki niedoboru, źródła)
A
- bierze udział w procesie krzepnięcia krwi
- krwawienie
- wątroba, zielone warzywa, wytwarzane przez bakterie jelitowe
23
Q
Jakie są witaminy rozpuszczalne w tłuszczach
A
A, D, E, K
24
Q
Czym są składniki mineralne
A
Pierwiastki chemiczne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, są one dostarczane z pożywieniem
25
Za co odpowiadają składniki mineralne?
regulacje czynności fizjologicznych (regulacja ciśnienia osmotycznego, ph środowiska wewnętrznego, przepuszczalność i polaryzację błon komórkowych, przewodzenie impulsów nerwowych, krzepliwość krwi
26
Co należy do składników mineralnych?
- makroelementy
- mikroelementy
27
Czym się charakteryzują makroelementy?
- stanowią 0,01% lub więcej suchej masy ciała
- pierwiastki biogenne
- wapń, magnes, potas, sód, chlor
28
Czym się charakteryzują mikroelementy?
- stanowią mniej niż 0,01% suchej masy ciała
- żelazo, miedź, kobalt, jod, fluor
29
Jakie jest dzienne zapotrzebowanie na makro i mikroelementy?
makro powyżej 100mg, mikro poniżej 100mg
30
Co powoduje nadmiar sodu?
zwiększa ryzyko nadciśnienia tętniczego
31
Co powoduje nadmiar magnezu?
może powodować problemy z pracą serca, zaburzenia oddychania, nudności, osłabienie, zawroty i bóle głowy
32
Wapń (Funkcje, skutki niedoboru, źródła)
- buduje kości i zęby, potrzebny do skurczów mięśni, przewodzenia impulsów nerwowych i krzepnięcia krwi
- próchnica, krzywica, osteoporoza, zaburzenia krzepnięcia krwi, układów mięśniowego i nerwowego
- nabiał, ryby, migdały, fasola, zielone warzywa liściaste
33
Magnez (Funkcje, skutki, niedoboru, źródła)
- niezbędny do prawidłowego działania komórek nerwowych i mięśniowych, aktywator wielu enzymów
- zaburzenia pracy serca, mięśni i układu nerwowego
- produkty zbożowe, rośliny strączkowe, orzechy, kakao
34
Potas (Funkcje, skutki niedoboru, źródła)
- bierze udział w przewodzeniu impulsów nerwowych, wpływa na stopień uwodnienia tkanek, ciśnienie krwi i pracę serca
- zaparcia, utrata apetytu, zmęczenie, skurcze jelit i mięśni szkieletowych, zaburzenia pracy serca
- pomidory, orzechy, rośliny strączkowe, suszone owoce, banany
35
Sód i chlor (Funkcje, skutki niedoboru, źródła)
- uczestniczą w regulowaniu stopnia uwodnienia tkanek i ciśnienia krwi, biorą udział w przewodzeniu impulsów nerwowych. Chlor znajduje się w soku żołądkowym
- niedobór zwykle nie występuje
- sól kuchenna
36
Żelazo (Funkcje, skutki niedoboru, źródła)
- składnik hemoglobiny i wielu enzymów
- anemia, osłabienia, zawroty głowy
- mięso, wątroba, zielone warzywa
37
Jod (Funkcje, skutki niedoboru, źródła)
- jest potrzebny do produkcji hormonów tarczycy
- zaburzenia funkcjonowania tarczycy
- ryby morskie, owoce morza, sól jodowana
38
Fluor (Funkcje, skutki niedoboru, źródła)
- buduje kości i zęby, chroni zęby przed próchnicą
- zwiększa podatność zębów na próchnice
- ryby, herbata, woda mineralna, produkty zbożowe
39
Funkcje wody w organizmie
- strukturalny składnik wszystkich komórek i tkanek
- doskonały rozpuszczalnik związków hydrofilowych
- bierze udział w niektórych reakcjach biochemicznych
- zapobiega kumulacji ciepła
- chroni przed przegrzaniem
- ułatwia krążenie krwi i limfy w naczyniach włosowatych
40
W skład czego wchodzi woda?
- cytozolu i organelli (2/3)
- poza obrębem komórek głownie w płynach ustrojowych (1/3)
41
Jaka tkanka jest najmniej uwodniona, a jaka najbardziej?
najmniej tłuszczowa, a najbardziej mięsniowa
42
Gdzie znajduje się najwięcej wody?
owoce, warzywa, mleko i jego przetwory
43
Jak może być usuwana woda z organizmu?
- układ moczowy - składnik moczu
- układ pokarmowy - składnik kału
- układ oddechowy - składnik wydychanego powietrza
- skóra - składnik potu
44
Jakie są objawy odwodnienia?
- uczucie pragnienia i suchość w ustach
- po uszczypnięciu skóry bardzo wolno się wygładza
- trudności w mówieniu
- bóle mięśnii
- utraty sił fizycznych i przytomności
45
Co reguluje zapotrzebowanie na wodę?
Ośrodek pragnienia znajdujący się w podwzgórzu
46
Jak jest regulowana woda?
- wzrost temperatury, ciśnienia osmotycznego powoduje wzmożone zapotrzebowanie na wodę
- jeśli nie zostanie ona dostarczona wchłanianie zwrotne w nerkach zwiększa się i zostaje zredukowana ilość powstającego moczu
