Procesy trawienia i wchłaniania Flashcards
1
Q
Procesy trawienia
A
- fizyczna obróbka pokarmu
- trawienie chemiczne
- wchłanianie do krwi lub limfu
2
Q
Jak zachodzi trawienie sacharydów?
A
- zachodzi z udziałem enzymów, rozkładają one wiązania glikozydowe łączące reszty cukrów prostych
3
Q
Jakie są enzymy trawiące sacharydy?
A
- amylaza ślinowa - rozkłada skrobię do dekstryn i maltozy (działa w jamie ustnej)
- amylaza trzustkowa - rozkłada dekstryny do maltozy (działa w świetle jelita cienkiego)
- maltaza - rozkłada maltozę do glukozy (w rąbku szczoteczkowym jelita cienkiego)
- sacharaza - rozkłada sacharozę do glukozy i fruktozy (w rąbku szczoteczkowym jelita cienkiego)
- laktaza - hydrolizuje laktozę do glukozy i galaktozy (w rąbku szczoteczkowym jelita cienkiego)
4
Q
Jak zachodzi trawienie białek
A
- zachodzi z udziałem enzymów proteolitycznych
- rozkładają wiązania peptydowe łączące reszty aminokwasów
- powstają wolne aminokwasy, które są następnie wchłaniane do krwi
5
Q
Jak dzielimy enzymy proteolityczne
A
- endopeptydazy - hydrolizują wiązania peptydowe wewnątrz cząsteczki białka
- egzopeptydazy - odłączają skrajne aminokwasy z końców łańcucha peptydowego
6
Q
Przykłady enzymów proteolitycznych
A
- pepsyna - rozkłada białka do peptydów (żołądek)
- trypsyna - rozkłada białka do peptydów (światło jelita cienkiego)
- chymotrypsyna - rozkłada białka do peptydów ( światło jelita cienkiego)
- karboksypeptazy - odłączają skrajne aminokwasy od końca karboksylowego peptydów (światło jelita cienkiego)
- aminopeptydazy - odłączają skrajne aminokwasy od końca aminowego peptydów (rąbek szczoteczkowy jelita cienkiego)
- dipeptydazy - rozkładają dipeptydy do wolnych aminokwasów (rąbek szczoteczkowy jelita cienkiego)
7
Q
Jak działa trawienie tłuszczów?
A
- ze względu na hydrofobowość tłuszcze są skomplikowane do strawienia
- Enzymy lipolityczne rozkładają wiązania estrowe łączące glicerol z resztami kwasów tłuszczowych, ale są hydrofilowymi białkami działającymi wyłącznie w środowisku wodnym
- funkcjonują one na powierzchni kropel tłuszczu, nie wnikając do wnętrza
- dlatego podczas trawienia najważniejsze jest zwiększenie powierzchni styku lipaz z trawionymi związkami, poprzez emulgację tłuszczu. Krople tłuszczu zostają rozbite na mniejsze fragmenty, tworzy się zawiesina- emulsja
- zasadniczy etap emulgacji zachodzi w dwunastnicy, pod wpływem żółci. Dopiero po emulgacji następuje właściwe trawienie chemiczne tych związków
- w świetle jelita glicerol i kwasy tłuszczowe tworzą kompleksy z solami żółciowymi, w takiej formie są transportowane do komórek nabłonka jelit. Zachodzi tam resynteza tłuszczów właściwych, które po połączeniu z fosfolipidami i białkami tworzą struktury zwane chymikronami. W tej postacie tłuszcze przechodzą do limfy
8
Q
Lipazy trawiące tłuszcze:
A
- lipaza ślinowa - rozkłada tłuszcze występujące w postaci naturalnej emulsji do glicerolu i kwasów tłuszczowych (jama ustna)
- lipaza żołądkowa - rozkłada tłuszcze występujące w postaci naturalnej emulsji do glicerolu i kwasów tłuszczowych (żołądek)
- lipaza trzustkowa - rozkłada tłuszcze zemulgowane przez żółć do glicerolu i kwasów tłuszczowych (światło jelita cienkiego)
9
Q
Jak przebiega trawienie skrobi?
A
- w jamie ustnej amylaza ślinowa rozkłada skrobię do dekstryn i maltozy
- w świetle jelita amylaza trzustkowa rozkłada dekstryny do maltozy
- w rąbku szczoteczkowym maltaza rozkłada maltozę do glukozy
- ze światła jelita cząsteczki glukozy są wchłaniane do wnętrza enterocytów
- z enterocytów cząsteczki glukozy przenikają do żylnych naczyń krwionośnych
10
Q
Jak przebiega trawienie białek?
A
- w żołądku pepsyna wstępnie rozkłada białka do peptydów
- w świetle jelita trypsyna i chymotrypsyna rozkładają białka do peptydów, a karboksypeptydazy odłączają aminokwasy od końca -COOH peptydów
- w rąbku szczoteczkowym aminopeptydazy odłączają wolne aminokwasy od końca -NH2 peptydów, dipeptydazy rozkładają dipeptydy do wolnych aminokwasów
- ze światła jelita aminokwasy są wchłaniane do wnętrza enterocytów
- z enterocytów aminokwasy przenikają do żylnych naczyń krwionośnych
11
Q
Jak przebiega trawienie tłuszczy?
A
- w jamie ustnej lipaza ślinowa rozkłada tłuszcze występujące w postaci naturalnej emulsji
- w żołądka lipaza żołądkowa rozkłada tłuszcze występujące w postaci naturalnej emulsji
- w dwunastnicy lipaza trzustkowa rozkłada tłuszcze zemulgowane przez żółć
- ze światła jelita glicerol i wolne kwasy tłuszczowe są wchłaniane do wnętrza enterocytów
- w enterocytach zachodzi synteza tłuszczów i tworzenie chylomikronów
- z enterocytów chylomikrony przenikają do naczyń limfatycznych
12
Q
Wchłanianie polisacharydów
A
- produktem trawienia polisacharydów jest najczęściej glukoza, wchłaniana w jelicie cienkim do krwi, a następnie transportowana żyłą wrotną do wątroby
- z wątroby część glukozy wraz z krwią trafia do komórek ciała, gdzie zostaje wykorzystana jako źródło energii w oddychaniu komórkowym
- nadmiar glukozy jest przekształcany w glikogen i magazynowany w wątrobie lub mięśniach, pozostałe nadwyżki są zamieniane w tłuszcze i gromadzone w tkance tłuszczowej
13
Q
Wchłanianie białek
A
- produktem trawienia białek są aminokwasy, wchłaniane w jelicie cienkim do krwi, a następnie transportowane żyłą wrotną do wątroby
- z wątroby aminokwasy wraz z krwią trafiają do komórek ciała, gdzie zostają wykorzystane jako substraty do syntezy białek własnych organizmu
- w przypadku gdy aminokwasów jest za dużo, lub organizm odczuwa długotrwały głód, mogą być wykorzystane jako źródło energii
14
Q
Wchłanianie tłuszczy
A
- produktami trawienia tłuszczy właściwych są glicerol i kwasy tłuszczowe
- w komórkach nabłonka jelita cienkiego zachodzi resynteza tłuszczów, a następnie tworzenie chylomikronów. Są one wchłaniane w jelicie cienkim do naczyń limfatycznych po czym z limfą trafiają do krwi. Z krwią są transportowane do komórek ciała, gdzie służą do np. budowy błon biologiczny, źródła energii
- nadmiar tłuszczy jest gromadzony w tkance tłuszczowej
15
Q
Transport glukozy i aminokwasów przez błony enterocytu
A
- ze światła jelit do wnętrza enterocytu
- transport czynny, odbywający się za przez białka nośnikowe symportowe wraz z jonami sodu
- nie wymaga bezpośredniego nakładu energii, ale wykorzystuje różnicę stężeń jonów sodu po obu stronach błony enterocytu. Różnica ta jest wytwarzana przez pompę sodowo-potasową
- Transport glukozy i aminokwasów z wnętrza enterocytu do płynu zewnątrzkomórkowego jest transportem biernym, zachodzącym na zasadzie dyfuzji ułatwionej
16
Q
Transport glicerolu i kwasów tłuszczowych przez błony enterocytu
A
- Glicerol i kwasy tłuszczowe w formie kompleksów z solami żółciowymi dyfundują do komórek nabłonka jelit. W cytozolu łączą się z białkami i przechodzą do kanalików siateczki śródplazmatycznej gładkiej, gdzie zachodzi resynteza triglicerydów
- Triglicerydy są następnie transportowane do aparatu Golgiego, gdzie otaczają się hydrofilową otoczką zewnętrzną i tworzą chylomikrony
- Chylomikrony są usuwane z komórki do przestrzeni zewnątrzkomórkowej na drodze egzocytozy
17
Q
Co reguluje układ jelitowy
A
np. motorykę przewodu pokarmowego, wydzielanie soków trawiennych
18
Q
Od czego zależy prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego?
A
od układu jelitowego i ośrodkowego układu nerwowego
19
Q
Przykład regulacji przez ośrodkowy układ nerwowy
A
wydzielanie soku trawiennego regulowane przez ośrodek nerwowy znajdujący się w rdzeniu przedłużonym. Kontrolowany jest on przez kore. Pobudzi on soki w reakcji na widok lub zapach pokarmu
20
Q
Przykład regulacji przez układ jelitowy
A
wydzielanie soków trawiennych w odpowiedzi na pobudzenie chemoreceptorów znajdujących się w ścianach jelita
21
Q
Jakie hormony są wytwarzane w ścianie przewodu pokarmowego
A
Gastryna - produkowana przez gruczoły błony śluzowej, w odpowiedzi na pobudzenie chemoreceptorów przez składniki pokarmowe, stymuluje wydzielanie soku trawiennego - samatostatyna - produkowana przez gruczoły błony śluzowej żołądka w odpowiedzi na obecność kwasu solnego, hamuje wydzielanie soku żołądkowego
