odżywianie się zwierząt Flashcards
Jakie są sposoby pobierania pokarmu stałego?
- połykanie w całości
- rozdrabnianie
U jakich zwierząy zachodzi połykanie pokarmu w całości
- filtratory (małże, ryby, ptaki wodne)
- możliwość szerokiego otwierania się otworu gębowego (węże)
Przystosowanie do rozdrabniania pokarmu na małe fragmenty
- zęby (ryby, gady, ssaki)
- dzioby (ptaki, głowonogi)
- tarki (ślimaki)
- żuwaczki czy szczęki (owady)
- płytki tnące (pierścienice, nicienie)
Przystosowanie do pobierania pokarmu płynnego
- ssawki (motyle)
- kłujki (komary)
- ryjki ssąco-liżące (muchy)
Rodzaje trawienia
- wewnątrzkomórkowe
- trawienie zewnątrzkomórkowe
- trawienie zewnętrzne
Przebieg trawienia wewnątrzkomórkowego
- rozkład pokarmu w komórkach za pomocą enzymów hydrolitycznych, znajdujących się w lizosomach
- Usprawnia to przyswajanie pokarmu, ale pozwala na pobieranie wyłącznie małych cząsteczek
- u gąbek i wirkokształtnych
Przebieg trawienia zewnątrzkomórkowego
- mogą być pobierane duże porcje pokarmu
- odbywa się w przewodzie pokarmowym
- zachodzi pod wpływem enzymów przewodu pokarmowego wydzielanych przez gruczoły układu pokarmowego (śliniaki, wątroba, trzustka)
- produkty trawienia są wchłaniane do krwi lub limfy i dostarczane do komórek
- tam zachodzi trawienie wewnątrzkomórkowego, polegające na ostatecznym rozkładzie pokarmu
Przebieg trawienia zewnętrznego
- wprowadzenie soków trawiennych do ciała ofiary
- wyssanie z niego drobnocząsteczkowych produktów trawienia
- u pajęczaków
podział zwierząt ze względu na wielkość i stan skupienia spożywanego pokarmu
- makrofagi
- mikrofagi
- płynożercy
Charakterystyka makrofagów
- np. węże
- połykanie w całości ofiar dzięki specyficznej budowie czaszki
Charakterystyka mikrofagów
- np. małże
- pokarm stanowią drobne cząstki organiczne - dostają się one wraz z wodą do jamy płaszczowej i osiadają na skrzelach. Stamtąd trafiają do otworu gębowego
Charakterystyka płynożerców
- np. motyle
- pobierają płynny pokarm za pomocą długiej i cienkiej ssawki
- Zawisaki w trakcie pobierania pokarmu zawisają w locie nad kwiatem
Układ pokarmowy u zwierząt acelomatycznych
- w postaci ślepo zakończonej, często rozgałęzionej rurki
- resztki pokarmu są usuwane przez otwór gębowy
- nowa porcja pokarmu może być pobrana dopiero po strawieniu pierwszej
- rozprowadzenie substancji pokarmowych odbywa się za pośrednictwem parenchymy
- np. płazińce
Układ pokarmy u zwierząt pseudocelomatycznych
- w postaci drożnego przewodu pokarmowego, który rozpoczyna się otworem gębowym, a kończy się otworem odbytowym
- nowa porcja pokarmu może być pobrana przed strawieniem poprzedniej
- umożliwia sprawniejszą niż u płazińców obróbkę pokarmu
- rozprowadzenie substancji pokarmowych odbywa się za pośrednictwem płynu jamy ciała
- u np. wrotek i nicieni
układ pokarmowy zwierząt celomatycznych
- drożny, umięśniony układ pokarmowy
- treść pokarmowa jest przesuwana dzięki ruchom perystaltycznym
- u większości w skład układu pokarmowego wchodzą: jama gębowa, gardziel, przełyk, żołądek i jelito
- rozprowadzanie substancji pokarmowych odbywa się za pomocą układu krążenia
Ze względu na rodzaj spożywanego pokarmu dzielimy zwierzęta na:
- roślinożerne
- mięsożerne
- wszystkożerne
- saprofagi
Dlaczego pokarm roślinny jest trudny do strawienia?
zawiera dużo celulozy
przystosowania do roślinożerstwa
- jama gębowa zaopatrzona w struktury o dużych powierzchniach trących
- wole, w których zachodzi rozmiękczanie pokarmu
- mikrobiom rozkładający celulozę, znajdujący się w różnych odcinkach przewodu pokarmowego. u np. termitów w jego skład wchodzą mikroorganizmy zdolne do trawienia ligniny, co umożliwia im odżywiane się drewnem
Przystosowania do mięsożerstwa
- rozdrabianie pokarmu za pomocą zębów lub dziobów
- kły służące do zabijania i przytrzymywania ofiary
- łamacze służące do cięcia tkanej miękkich i łamania kości
- jednokomorowy żołądek służący do wstępnego trawienia białek
Przystosowania do spożywania pokarmu mieszanego (wszystkożercy)
adaptacje charakterystyczne zarówna dla mięsożerców i roślinożerców
Przystosowania do spożywania martwej materii organicznej (saprofagi)
- u dżdżownic występują uchodzące do przełyku gruczoły wapienne, których wydzielina zobojętnia treść pokarmową
Przystosowania do spożywania tkanek i płynów ustrojowych
- silnie uwstecznione układy pokarmowe
