Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

FIL101-WIKA AT KULTURA SA MAPAYAPANG LIPUNAN > REPORTER 1: ANG MGA KULTURA NG LUMAD AT MORO > Flashcards

REPORTER 1: ANG MGA KULTURA NG LUMAD AT MORO Flashcards

1
Q

Ano-ano ang mga Pangkat Etniko ang nabanggit sa Report ng Group 1:

A
  1. Maguindanaon
  2. Illonggo o Hiligaynon
  3. Cebuano
  4. Blaan
  5. Tboli
  6. Tagakaulo
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ang isang kilalang grupo ng mga Muslim sa Mindanao, partikular sa mga lalawigan ng Maguindanao at Cotabato.

A

Maguindanaon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

isa sa mga pangunahing etnolinggwistikong grupo sa South Cotabato at General Santos City. Nagmigrate sa Mindanao noong kalagitnaan ng 1900s ay nagdala ng kanilang mga kaugalian at tradisyon sa lugar, na may malaking epekto sa kultura ng Kanlurang Visayas sa kanilang pamumuhay.

A

Ilonggo o Hiligaynon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Ang kultura at tradisyon ng mga Maguindanaon ay malalim na nakaugat sa Islam, na nagsimula sa pagdating ng mga _______________ noong ika-14 na siglo.

A

Arabong misyonaryo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Karaniwang sinasalita ang ___________, ang kanilang wika, sa Kanlurang Visayas, partikular sa mga lalawigan ng Iloilo at Negros Occidental.

A

Hiligaynon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Kilala ang mga Ilonggo sa kanilang ________, pagiging ___________, at ang kanilang kakaibang pagkain ay kilala bilang _____________

A

-kagalakan
-magalang
-La Paz Batchoy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Nagawa itatag ng mga Maguindanaon ang ____________ ng Maguindanao, na naging isang mahalagang sentro ng kapangyarihan sa lugar.

A

Sultanato

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

isa sa pinakamalaking etnolinggwistikong grupo na matatagpuan sa General Santos City, South Cotabato, at Sarangani.

A

Cebuano

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Ang mga Cebuano ay nagsasalita ng Cebuano, isang pangunahing wika sa Mindanao at Visayas. Ang kanilang kultura at wika ay may malalim na koneksyon sa mga pangkat mula sa Central Visayas, partikular sa _________, ____________, at _________________

A

-Cebu
-Bohol
-Negros Oriental

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Kilala ang mga Cebuano sa pagiging __________, ________________, at sa mga kaugaliang malapit sa Visayan traditions, tulad ng mga ____________at __________________.

A

-masipag
-magalang
-piyesta
-relihiyosong pagdiriwang

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

isang katutubong grupo sa kabundukan ng South Cotabato at
Sarangani, kilala sa kanilang makulay na kasuotan at masalimuot na burda. Sa larangan
ng etnolinggwistika, ang kanilang wika ay mahalagang daluyan ng kanilang kultura,
kaugalian, at pananaw sa mundo.

A

Blaan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Ang tradisyunal na sining ng mga Blaan tulad ng ________________ at mga simbolikong disenyo ay nagpapakita ng malalim na koneksyon sa kanilang mga ninuno at kalikasan.

A

tabih (katutubong tela)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

isang katutubong pangkat na matatagpuan sa South Cotabato, partikular sa bayan ng Lake Sebu. . Kilala sila sa kanilang mayamang tradisyon sa sining, musika, at sayaw, pati na rin sa paggawa ng T’nalak, isang espesyal na hinabing tela na may simbolikong kahulugan.

A

Tboli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ang ____________ ay karaniwang ginagamit sa mga seremonya at pagdiriwang, na sumasalamin sa kanilang kultura at pagkakakilanlan

A

T’nalak

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

isang katutubong komunidad na matatagpuan sa Sarangani at Sultan Kudarat. Kilala sila sa kanilang pagsisikap na mapanatili ang
kanilang tradisyonal na pamumuhay at mga kaugalian, na nagbibigay-diin sa kanilang
koneksyon sa kalikasan at kanilang mga ninuno. Ang kanilang mga ritwal, kasanayan
sa agrikultura, at mga lokal na sining ay nagpapakita ng kanilang mayamang kultura

A

Tagakaulo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

kilala sa kanilang masining na handog na mga habi at masalimuot o komplikadong ritwal

A

Blaan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

ang mga ________ naman ay tanyag sa kanilang mga makukulay na kasuotan at malikhaing sining

A

Tboli

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Sino ang nagsabi na ang mga Lumad ay tinutukoy bilang mga katutubong komunidad
sa Mindanao na may sariling mga wika, kultura, at tradisyon, na hiwalay sa mga Kristiyano at Muslim sa rehiyon.

A

Cristobal (Talas: Interdisiplinaryong Journal sa Edukasyong Pangkultura (Tomo 5) (2020))

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Ang LUMAD ay isang terminong Bisaya na nangangahulugang

A

“isinilang mula sa lupa”

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

ang paggamit ng salitang “Lumad” ay unang
tinanggap ng mga miyembro ng ___________________________ noong _____________sa kanilang Unang Kongreso na ginanap sa ________________

A

-Lumad Mindanao Peoples Federation (LMPF)
-Hunyo 26, 1986
-Kidapawan, Cotabato

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Ang lumad ay ginamit upang tukuyin ang mga ____________________ at ________________

A

-Indigenous Cultural Communities (ICCs)
-Indigenous Peoples (IPs).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Porsyento ng mga lumad sa bahagi ng Mindanao at CAR

A

Mindanao: 61%
CAR: 33%
Visayas: 6% (not stated sa docs pero 61+33 = 94 lang man so naa pay 6)

23
Q

Noong 1997, ipinasa ang _________________ upang protektahan ang mga karapatan ng mga katutubo at ang kanilang mga ninunong lupain

A

“Indigenous Peoples Rights Act” (IPRA)

24
Q

Dahil sa patuloy na kahirapat at diskriminasyon itinuturing ang mga Lumad bilang _______________________ sa mundo.

A

pinakamahihirap na minoryang grupo

25
Q

Ang mga Tboli ay matatagpuan at ang kanilang pangunahing tirahan ay nasa paligid ng _____________, _______________ at ________________

A

-Lawa Siluton
-Lawa Sebu
-Lawa Lahit

26
Q

Lawa Siluton

A

pinakamalalim

27
Q

Lawa Sebu

A

pinakamalaki

28
Q

Lawa Lahit

A

pinakamaliit

29
Q

Bilang bahagi ng mga Austronesian, ang T’boli ay may kaugnayan sa lahi ng Proto-Malay na dumating sa Mindanao sa pamamagitan ng mga sinaunang sasakyang pandagat na
kilala bilang “_____________.”

A

balangay

30
Q

Ang pangalang “T’boli” ay nagmula sa mga salitang “___________”

A

Tau bi/bil

31
Q

Tau

A

Tao

32
Q

Bil

A

Burol o Dalisdis

33
Q

Ang pangalang “T’boli” ay nangangahulugang __________________________

A

mga taong naninirahan sa mga burol

34
Q

Ano-ano ang pangunahing hanap-hanap buhay ng mga Tboli

A

-pagsasaka,
-pangingisda,
-pangangaso
-Paghahabi (T’nalak)

35
Q

Ang T’nalak ay gawa sa tela na nagmula sa ___________ na may mga disenyo batay sa mga pangarap ng mga gumagawa nito

A

Abaka

36
Q

Ang mga T’boli ng Lake Sebu sa Timog Cotabato ay bantog sa kanilang
sinaunang sining ng paghahabi ng t’nalak, isang abaka na tela na may mga disenyo na
pinaniniwalaang nagmumula sa mga panaginip ng mga tagahabi, kaya sila ay
tinaguriang “______________.”

A

dreamweavers

37
Q

Ang mga telang t’nalak ay ginagawa sa pamamagitan ng ________, na nangangahulugang “itali” o “gawing buhol” sa wikang Indones, kung saan ang mga hibla ng abaka ay tinatahi at binubuhol upang makabuo ng masalimuot na disenyo bago
pa man ito habiin.

A

Ikat

38
Q

Ikat

A

Itali o Gawing buhol

39
Q

Ang disenyo ay nagpapakita ng kanilang malalim na koneksyon sa
mga espiritu, lalo na kay __________

A

Fu Dalu

40
Q

Fu Dalu

A

espiritu ng abaka

41
Q

nagbibigay ng gabay sa paggawa ng disenyo ng T’nalak sa pamamagitan ng mga panaginip

A

Fu Dalu

42
Q

Ang kabuuang proseso ng paghahabi ng t’nalak ay maaaring abutin ng ___________________ at bawat piraso ay sumasalamin sa tradisyon, kasanayan, at
kasagraduhan.

A

dalawa hanggang anim na linggo,

43
Q

Ang wikang ___________ ay mahalaga sa pagkakakilanlan ng mga T’boli, isang
katutubong grupo sa Mindanao.

A

Tboli

44
Q

Ang T’boli ay bahagi ng ________________, na may malawak na saklaw sa rehiyon ng Timog-Silangang Asya at Pasipiko, na may higit sa _________iba’t ibang wika. Ang wika ay kabilang sa ____________, kasama ang mga wikang Tiruray at B’laan, na may natatanging lingguwistikong tampok tulad ng isang sistema ng _________

A

-Austronesian language family
-1,000
-Bilic subgroup
-pitong patinig

45
Q

Isa sa natatanging katangian ng wikang T’boli ay ang paggamit ng salitang
“__________,”

A

“nawa” (hininga)

46
Q

Tboli: Ang matalinhagang gamit ng “nawa” ay
nagpapahayag ng iba’t ibang emosyon tulad ng kalungkutan at kasiyahan, nagpapakita
ng malalim na kahulugan ng “______” at “__________” sa kanilang kultura

A

buhay at espiritu

47
Q

Tboli: pinakamakapangyarihang diyos, kumakatawan sa araw at itinuturing bilang
pinakamahalaga sa kanilang mga diyos,

A

Kadaw La Sambad

48
Q

Tboli: diyosa ng buwan, sumisimbolo sa kalikasan ng gabi at kadalisayan.

A

Bulon La Mogoaw

49
Q

Tboli: ang ibong ________ay itinuturing din na sagrado dahil ang awit nito ay
pinaniniwalaang nagdadala ng kamalasan.

A

muhen

50
Q

Ang mga T’boli ay may malakas na paniniwala sa ________________ kung
saan bawat bagay sa kanilang kapaligiran ay may sariling espiritu na dapat pangalagaan
upang magtagumpay sa buhay

A

esperitu ng kalikasan,

51
Q

Isa pang makabuluhang aspeto ng kultura ng T’boli ay ang ______________, na hindi
lamang para sa kagandahan ngunit nagdadala rin ng espiritwal na kahulugan.

A

pagpapatatu

52
Q

Disenyong Simbolismo ng kanilang mga tattoo

A

-Bakong (Serpentine Patterns)
- Hakang, blata at ligo bed (mga masalimuot na patern)

53
Q

Tboli: Para sa kanila, ang mga tatu ay magsisilbing gabay sa kabilang buhay dahil magliliwanag ito upang magsilbing ilaw sa kanilang daan patungo sa “___________________” matapos ang
kamatayan buuan

A

lupa ng mga ninuno

54
Q

Kultura ng Tboli patungkol sa panganganak

A

1.Una, ang lalaki ay dapat na
nakabantay sa pintuan habang nanganganak ang kanyang asawa. Kapag
nahihirapan ang babae, ang asawa naman ang inaasahang magbabaliktad ng
kanyang kasuotang pambaba sa harapan niya para magbigay-lakas.

  1. Upang
    mapadali ang panganganak, ang lalaki ay inirerekomenda na umupo sa likuran
    ng kanyang asawa, upang maging alalay at magbigay-lakas sa oras ng
    panganganak.
  2. Pagkalabas ng sanggol, ang pusod nito ay pinuputol, tinatalian,
    at ibinibitay sa bubong upang maiwasan ang posibleng bisitahin ng busaw o
    aswang.
  3. Pagkatapos ng panganganak, mahalaga rin para sa mga T’boli na ilibing
    ng maayos ang inunan ng sanggol, at kailangang sundan ito ng isang ritwal.

FIL101-WIKA AT KULTURA SA MAPAYAPANG LIPUNAN (7 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions