Rak płuca Flashcards

1
Q

Rak płuca - etiologia i czynniki ryzyka

A
  • palenie papierosów (87% raków płuca)
  • palenie bierne (wzrost ryzyka o 30%)
  • narażenie na azbest (papierosy + azbest = wzrost ryzyka 90x)
  • pył radioaktywny - górnicy z kopalni uranu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Skryning w raku płuca

A

obecnie u bezobjawowych osóļ z podwyższyonym ryzykiem (palacze/narażenie zawodowe) nie jest zalecany

spiralna TK wykazała zmniejszenie ryzyka ale jest droga i się jej nie stosuje

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Diagnostyka raka płuca

A
  • wywiad + badanie fizykalne
  • RTG klatki piersiowej (1sze badanie w diagnostyce)
  • TK od dolnego poziomu szyi do poziomu nerek (wątroba i nadnercza)
  • PET - wyższa skuteczność niż TK w ocenie ww chł śródpiersia; ocena resekcyjności guza (przerzuty odległe)
  • pobranie materiału tkankowego
    • guzy centralne - bronchoskopia (biopsja, popłuczyny, wymaz), bronchoskopia fluoresecenzyjna (wyższa czułość)
    • guzy obwodowe - biopsja pod kontrolą USG, TK; w wielu przypadkach śródoperacyjnie
  • mediatinoskopia - biopsja ww chł śródpiersia (raki st. N2 mogą odnosić korzyści z leczenia neodajuwantowego)
  • EBUS (usg dooskrzelowe) i EUS (usg doprzełykowe) - pozwala na ocenę guza oraz biopsję przeztchawiczą, przezprzełykowa i przezoskrzelową ww chł
  • torakoskopia i torakocenteza - gry rozsiew na opłucną, wysięk w jamie opłucnowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Rak płuca - staging T

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Rak płuca - staging N

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Rak płuca - staging M

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Stopień zaawansowania raka płuca na podstawie TNM

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Kiedy w raku płuca możliwe jest wykonanie radykalnej resekcji?

A

T1-3 N0-1

T4 kontrowersyjne, ale wykonuje się (jeśli N0 i M0)

czyli stopnie: IA, IB, IIA, IIB, IIIA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kiedy nieoperacyjny rak płuca?

A

T4 N3 lub M1

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Rak płuca - podział histologiczny

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Gruczolakorak

A
  • najczęstszy typ NDRP
  • najczęstszy u kobiet
  • najszczęstszy typ NDRP u niepalących i byłych palaczy
  • zazwyczaj guzy obwodowe
  • często brak objawów
  • duża tendencja do przerzutowania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Gruczolakorak - typ oskrzelikowo-pęcherzykowy

A
  • szerzy się naczyniami limfatycznymi i przestrzeniami powietrznymi - wzrost wieloogniskowy
  • podtypy:
    • śluzowy (zaburzenia oddychania, elektrolitowe)
    • bez produkcji śluzu (mutacje aktywujące EGFR)
    • mieszany
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Rak płaskonabłonkowy

A
  • zlokalizowany centralnie
  • przerzutuje droga regionalnych ww chłonnych
  • tendencja do rozwoju lokoregionalnego
  • rozpad - jamy wewnątrz guza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Rak wielkokomórkowy

A
  • duże zmiany obwodowe
  • przerzuty do reg ww chłonnych i odległe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Zasady leczenia NRDP

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

NRDP - leczenie chirurgiczne

A
  • resekcja anatomiczna = lobektomia (usunięcie całego płata)
  • niekiedy bilobektomia, pneumonektomia (całe płuco)
  • VATS - video-assisted thoracoscopic surgery - guzy obwodowe 4-6 cm, bez adenopatii wnękowej i śródpiersiowej
  • standardowa operacja raka płuca obejmuje sampling lub usunięcie ww chł śródpiersiowych (N2, N3)
17
Q

Zasady leczenia NDRP w stopniu IIIB i IV

A

sa to zmiany NIEOPERACYJNE

  • IIIB
    • pacjenci w dobrym stanie ogólnym, bez znacznego spadku masy ciała: równoczestna CTH-RTH
    • pacjenci w gorszym stanie ogólnym: sekwencyjna CTH-RTH
    • wykątkowo leczenie operacyjne (T4N0-1)
  • IV
    • leczenie paliatywne - chemioterapia
18
Q

Główny schemat leczenia CHTH w NDRP

A

cisplatyna + etopozyd

19
Q

NDRP - paliatywne leczenie

A
  • CP - cisplatyna + pemetreksed (niepłaskonabłonkowe)
  • CG - cisplatyna + gemcytabina (płaskonabłonkowe)
20
Q

NDRP - terapia celowana

A
  • bewacyzumab
  • cetuksymab
  • gefitynib i erlotynib
21
Q

gefitynib i erlotynib - co to i jakie kliniczne czyniki predykcyjne odpowiedzi

A

Drobnocząsteczkowe inhibitory kinazy tyrozynowej (TKIs: Tyrosine Kinase Inhibitors) Wykazują aktywność w NDRP posiadającym tzw. mutacje aktywujące w EGFR (delecja w egzonie 19 i mutacja punktowa L858R w egzonie 21; 10% w populacji kaukaskiej, ok. 40% w populacji wschodnioazjatyckiej)

Stosowane w II linii monoterapii (erlotynib także III linii)

Kliniczne czynniki predykcyjne odpowiedzi:

  • kobiety
  • azjatki
  • niepalące
  • histologia niepłaskonabłonkowa (gruczolakorak)
22
Q

Gen fuzyjny EML4-ALK

A
  • gen fuzyjny EML4-ALK - koduje chimeryczne białko cytoplazmatyczne o konstytutywnej aktywności kinazy tyrozynowej
  • mutacja taka dotyczy 2-7% chorych z NDRP, głównie niepalących oraz z podtypem histologicznym gruczolakoraka
  • Kryzotynib jest doustnym, selektywnym inhibitorem kinazy ALK
  • badania wskazują, iż rearanżacja ALK i mutacje aktywujące w genie EGFR wzajemnie się wykluczają
23
Q

Schemat postępowania paliatywnego w NDRP

A
24
Q

Rak drobnokomórkowy płuca DRP - charakterystyka

A
  • częstośc zachorowań spada (aktualnie ok. 13% raków płuca)
  • pochodzenie neuroendokrynne: dodatnie barwienie na chromograninie, synaptofizunę i inne białka
  • komórki DRP zawierają ziarnistości a wnich system APUD - mogą wydzielać hormony np. ADH, ACTH -> zespoły paraneoplastyczne
25
Q

DRP - klinicznie

A
  • zazwyczaj duża zmiana centralna, z masywną adenopatią wnękową i piersiową
  • bardzo szybko przerzutuje - ok 2/3 pacjentów ma objawowe przerzuty w momencie diagnozy -> u większości chorych choroba pierwotnie uogólniona
26
Q

DRP - staging

A

W przypadku raka drobnokomórkowego płuc, ze względu na dużą dynamikę rozwoju choroby, przydatność klasyfikacji TNM w planowaniu leczenia może być ograniczona. W celu ujednolicenia poszczególnych stopni zaawansowania w odniesieniu do możliwości terapeutycznych wprowadzono pojęcie choroby ograniczonej (limited disease – LD) i choroby uogólnionej (extensive disease – ED).

Choroba ograniczona (LD): zmiany nieprzekraczające połowy klatki piersiowej z wysiękiem opłucnej po jednej stronie i zajętymi węzłami chłonnymi wnęki oraz nadobojczykowymi po tej samej stronie (30% chorych).

Choroba uogólniona (ED): wszystkie zmiany nie mieszczące się w definicji choroby ograniczonej (około 70% chorych).

27
Q

Dodatkowe badania w DRP

A
  • konieczne dodatkowe badania:
    • TK lub MRI mózgu - zawsze
    • Trepanobiopsja szpiku - planowane leczenie skojarzone (CTH-RTH); nie jest konieczne w przypadku prawidłowego wyniku scyntygrafii kości, prawidłowego wyniku LDH oraz bez małopłytkowości
28
Q

Jakie leczenie w DRP ograniczonym?

A
  • nie-operacyjne!!! (w 5-10% histpat pooperacyjny okazał się bycie DRP) - bardzo rzadko jeśli nie ma meta i jest ograniczony można pokusić się o operacyjne (lobektomia/pneumonektomia + usunięcie ww chł piersiowych)
  • Równoczesna CTH-RTH - najlepsze wyniki leczenia
    • cisplatyna + etopozyd
  • sekwencyjna CTH i RTH - dla chorych w gorszym stanie ogólnym, dla których równoczesna CTH-RTH jest zbyt toksyczna
  • operacyjnie jeśli nawrót NDRP po DRP
29
Q

Co zawsze trzeba zrobić przy DRP?

A
  • profilaktyczne napromienianie mózgowia (PCI - prophylactic cranial irradiation)
    • po zakończeniu CTH-RTH
    • wyraźna regresja zmiany npl w płucu
    • zachowany stan ogólny
    • 3-5 tygodni od ostatnie cyklu CTH

metaanaliza wykazała znamienną poprawę 3-letnich przeżyć u pacjentów leczonych PCI

30
Q

Leczenie DRO uogólnionego

A
  • ok 2/3 chorych
  • leczenie samą chemioterapią: cisplatyna + etopozyd
  • jeśli odpowiedź na leczenie - PCI (profilaktyczne napromienianie mózgowia)
31
Q

DRP - leczenie w II linii

A
32
Q

Międzybłoniak opłucnej (mesothelioma) - charakterystyka

A
  • rzadki nowotwór z komórek submezotelialnych wyścielający opłucną, osierdzie i otrzewną
  • ETIOLOGIA: azbest
  • asbest - 2 grupy: serpentynowe i amfibolowe (gorsze bo zawierają krokidolit - najbardziej kancerogenna postać)
  • fagocytoza włókien azbestowych przez makrofagi -> nie mogą zostać strawione włókna -> produkcja wolnych rodników -> karcynogeneza
  • średnia przeżycia 9-21 miesiecy
  • przerzuty odległe u 50% chorych
  • śmierć głównie z powodu rozrostu lokoregionalnego guza
33
Q

Międzybłoniak opłucnej (mesothelioma) - hist-pat

A
  • typ nabłonkowaty (55%) - najlepsze rokowanie
  • typ mieszany (30%)
  • typ mięsakowaty (15%) - najgorsze rokowanie
34
Q

Diagnostyka Międzybłoniaka opłucnej (mesothelioma)

A
  • RTG i TK kl. p.
  • torakocenteza, torakoskopia, biopsja opłucnej
35
Q

Międzybłoniak opłucnej (mesothelioma) - leczenie

A
  • rzadko prowadzi do wyleczenia => raczej paliatywne
  • leczenie agresywne: st I i II - zewnątrzopłucnowa pneumonektomia z usunięciem przeponu i osierdzia lub pleurektomia i dekortykacja z uzupełniająca CTH(?) i RTH (?)
  • postępowanie paliatywne: pleurodeza (zahamowanie gromadzenia się wysięku opłucnowego)
  • chemioterapia: cisplatyna + pemetreksed
36
Q

Główny schemat leczenia CHTH NDRP

A

cisplatyna + etopozyd