Rak płuca Flashcards
Rak płuca - etiologia i czynniki ryzyka
- palenie papierosów (87% raków płuca)
- palenie bierne (wzrost ryzyka o 30%)
- narażenie na azbest (papierosy + azbest = wzrost ryzyka 90x)
- pył radioaktywny - górnicy z kopalni uranu
Skryning w raku płuca
obecnie u bezobjawowych osóļ z podwyższyonym ryzykiem (palacze/narażenie zawodowe) nie jest zalecany
spiralna TK wykazała zmniejszenie ryzyka ale jest droga i się jej nie stosuje
Diagnostyka raka płuca
- wywiad + badanie fizykalne
- RTG klatki piersiowej (1sze badanie w diagnostyce)
- TK od dolnego poziomu szyi do poziomu nerek (wątroba i nadnercza)
- PET - wyższa skuteczność niż TK w ocenie ww chł śródpiersia; ocena resekcyjności guza (przerzuty odległe)
-
pobranie materiału tkankowego
- guzy centralne - bronchoskopia (biopsja, popłuczyny, wymaz), bronchoskopia fluoresecenzyjna (wyższa czułość)
- guzy obwodowe - biopsja pod kontrolą USG, TK; w wielu przypadkach śródoperacyjnie
- mediatinoskopia - biopsja ww chł śródpiersia (raki st. N2 mogą odnosić korzyści z leczenia neodajuwantowego)
- EBUS (usg dooskrzelowe) i EUS (usg doprzełykowe) - pozwala na ocenę guza oraz biopsję przeztchawiczą, przezprzełykowa i przezoskrzelową ww chł
- torakoskopia i torakocenteza - gry rozsiew na opłucną, wysięk w jamie opłucnowej
Rak płuca - staging T
Rak płuca - staging N
Rak płuca - staging M
Stopień zaawansowania raka płuca na podstawie TNM
Kiedy w raku płuca możliwe jest wykonanie radykalnej resekcji?
T1-3 N0-1
T4 kontrowersyjne, ale wykonuje się (jeśli N0 i M0)
czyli stopnie: IA, IB, IIA, IIB, IIIA
Kiedy nieoperacyjny rak płuca?
T4 N3 lub M1
Rak płuca - podział histologiczny
Gruczolakorak
- najczęstszy typ NDRP
- najczęstszy u kobiet
- najszczęstszy typ NDRP u niepalących i byłych palaczy
- zazwyczaj guzy obwodowe
- często brak objawów
- duża tendencja do przerzutowania
Gruczolakorak - typ oskrzelikowo-pęcherzykowy
- szerzy się naczyniami limfatycznymi i przestrzeniami powietrznymi - wzrost wieloogniskowy
- podtypy:
- śluzowy (zaburzenia oddychania, elektrolitowe)
- bez produkcji śluzu (mutacje aktywujące EGFR)
- mieszany
Rak płaskonabłonkowy
- zlokalizowany centralnie
- przerzutuje droga regionalnych ww chłonnych
- tendencja do rozwoju lokoregionalnego
- rozpad - jamy wewnątrz guza
Rak wielkokomórkowy
- duże zmiany obwodowe
- przerzuty do reg ww chłonnych i odległe
Zasady leczenia NRDP