Rak jelita grubego Flashcards

1
Q

Epidemiologia raka jelita grubego

A
  • drugi pod względem zapadalności neo złośliwy u obu płci
  • zapadalność rośnie
  • ok. 10% u mężczyzn i kobiet
  • wysoki wskaźnik umieralności
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Najczęstsza lokalizacja

A
  • 45% odbytnica
  • 30% esica
  • 3-5% guzy mnogie
  • w ostatnich latach trend przesuwania się zmian do prawej połowy okrężnicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Etiologia raka jelita grubego - czynniki środowiskowe

A
  • dieta wysokoenergetyczna, bogata w tłuszcze zwierzęce i czerwone mięso (zwł. smażone)
  • niskie spożycie warzyw i owoców
  • niska aktywność fizyczna
  • palenie tytoniu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Etiologia raka jelita grubego - czynniki wewnętrzne

A
  • wrzodziejące zapalenie jelita grubego (ryzyko x20)
  • zespół Crohna (ryzyko 5-6x)
  • gruczolaki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Etiologia raka jelita grubego - czynniki genetyczne

A
  • wrodzony niepolipowaty rak jelita grubego - zespół LYNCH I i II (mutacja MSH-2, MLH-1)
  • polipowatość rodzinna (mutacja genu APC)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Czynniki protekcyjne w raku jelita geubego

A
  • spożywanie czerwonego mięsa w niewielkich ilościach
  • białko: rośliny strączkowe, drób, ryby (omega-3 w rybach morskich)
  • oliwa z oliwek (NNKT)
  • duże ilości owoców i warzyw (bogate w błonnik i witaminy)
  • czerwone wino: 1-2 kieliszki dziennie
  • aktywność fizyczna
  • preparaty wapnia
  • NLPZ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Gruczolaki

A
  • cewkowe -75% ogólnie/5% ulega transformacji nowotworowej
  • kosmkowe - 10% ogólnie/40% ulega transformacji nowotworowej
  • cewkowo-kosmkowe - 15% ogólnie/20% ulega transformacji nowotworowej

Cecha wspólna gruczolaków - dysplazja nabłonka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Gruczolaki ryzyko transformacji

A

zależy od średnicy:

  • <1 cm - do 5% raków przedinwazyjnych i 1% raków inwazyjnych
  • >2 cm - do 18% raków przedinwazyjnych, 10-50% zmian inwazyjnych

Wszystkie stwierdzone w badaniu endoskopowym gruczolaki powinny być USUNIĘTE.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zespól Lyncha

A

większość raków jelita grubego charakteryzuje umiejscowienie w proksymalnej części okrężnicy, niski stopień zróżnicowania, szybki wzrost miejscowy z jednoczesną niewielką tendencją do tworzenia przerzutów odległych, niewrażliwośc na 5 FU i lepsze rokowanie

Kliniczna diagnoza zespołu Lyncha - kryteria AMSTERDAMSKIE

  • kolonoskopia z endoskopowym usuwaniem zmian zmniejsza ryzyko zachorowania na raka jelita grubego o 50%
  • prawdopodobieństo zachorowania u nosiciela mutacji: 70%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Zespół gruczolakowatej polipowatości rodzinnej - FAP

A
  • mutacja genu APC (białka blokującego aktywność B-kateniny pobudzającej proliferację)
  • u części polipy w młodości
  • u nosicieli mutacji zwiększone ryzyko zachorowania na raka żołądka i jelita cienkiego
  • pozajelitowe manifestacje:
    • guzy desmoidalne
    • wątrobiak płodowy
    • rak tarczycy
    • rdzeniak płodowy
    • charakterystyczne wyrośla kostne
    • zmiany w siatkówce oka
  • prawdopodobieństwo rozwoju raka przed 40 rż - 100%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Objawy raka jelita grubego:

A
  • zależą od umiejscowienia nowotworu
  • zmiany w charakterze wypróżnień
  • biegunka/zaparcie/niepełne wypróżnienie
  • obecność krwi w stolcu/na stolcu
  • stolce cieńsze niż normalnie
  • ogólny dyskomfort w jamie brzusnej (wzdęcia, poczucie pełności, bóle)
  • spadek wagi bez uchwytnej przyczyny
  • wymioty
  • stałe zmęczenie

Rak we wczesnym stadium zaawansowania jest zwykle bezobjawowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jak się stawia diagnozę w raku jelita grubego?

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Klasyfikacja patomorfologiczna - informacje

A
  • 95% to raki gruczołowe
  • 5% to raki płaskonabłonkowe, mieszane gruczołowo-płaskonabłonkowe i niezróżnicowane
  • raki odbytu najczęśniej płaskonabłonkowe (ALE TO NIE JEST RAK JELITA GRUBEGO I ODBYTNICY - TO INNA JEDNOSTKA CHOROBOWA!!!)
  • 3 stopnie zróżnicowania
    • G1 - wysoki (25%)
    • G2 - średni (60%)
    • G3 - niski (15%)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Klasyfikacja Astler-Collera w czym?

A

W raku jelita grubego i odbytnicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Klasyfikacja Astler-Collera

A
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Podstawowa metoda leczenia raka jelita grubego to:

A

CHIRURGIA

17
Q

Leczenie chirurgiczne raka odbytnicy na wysokości lub poniżej załamka otrzewnej (<10CM od odbytu) - stopnie

A
  • stopień 0 - wycięcie miejscowe (przez odbyt)
  • stopień 1 - resekcja tylna m. Kraske; resekcja przednia; resekcja brzuszno-kroczowa
  • stopień 2 - radioterapia-resekcja przednia;amputacja brzuszno-kroczowa - ewentualnie chth
  • stopień 3 - rth, rth+chth - resekcja przednia; amputacja brzuszno-kroczowa - ewentualnie chth
  • stopień 4 - operacje paliatywne (resekcja przednia; ampuitacja brzuszno-kroczowa); kolostomia; radykalne leczenie zmian przeczutowych/rth/chth
18
Q

Leczenie chirurgiczne raka odbytnicy powyżej załamka otrzewnej (>10CM od odbytu) - stopnie

A
  • stopień 0 - wycięcie metodą endoskopową
  • stopień 1 - resekcja przednia
  • stopień 2 - resekcja przednia, ewentualnie chth
  • stopień 3 - resekcja przednia, chemioterapia
  • stopień 4 - operacje paliatywne (resekcja przednia, kolostomia), radykalne leczenie zmian przerzutowych/rth/chth
19
Q

Radioterapia w raku jelita grubego

A
20
Q

Badania kontrolne po leczeniu raka jelita grubego

A
  • Regularne oznaczanie CEA
    • co 3 mc w ciągu pierwszych 36 mc
  • w przypadku wzrostu CEA wykonać kolonoskopię oraz badanie TK jamy brzusznej i miednicy i rtk lub TK klatki piersiowej
  • czułość badania 50-60% (większa jeśli przerzuty do wątroby i przestrzeni zaotrzewnowej niż do otrzewnej, płuc i innych)
  • CEA > 20ng/ml - podejrzenie meta do wątroby
  • TK + USH jamy brzusznej + oznaczanie CEA - 96% czułość wykrywania zmian w wątrobie
21
Q

Rak kanału i brzegu odbytu

A
  • rak brzegu odbytu i rak kanału odbytu
  • 1,5% raków ppok
  • infekcja HPV bardzo często czynnikiem. etiologicznym - rak brzegu odbytu powstaje na podłożu kłykcin kończystych
22
Q

Rak brzegu odbytu

A
  • neo skóry (TNM jak w raku skóry)
  • leczenie - wycięcie miejscowe
  • dodatkowo radykalna radiochemioterapia
23
Q

Rak kanału odbytu

A
  • radiochemioterapia jest leczeniem z wyboru u każdego z rakiem płaskonabłonkowym kanału odbytu
  • NIE WOLNO WYKONAĆ AMPUTACJI BRZUSZNO-KRZYŻOWEJ - to błąd
  • nowotwór promienioczuły - skutecznośc radiochemioterapii 70%
24
Q

Co w systemowym leczeniu raka jelita grubego?

A
  • bewacizumab
  • panitumumab
  • cetuximab
25
Q

CETUXIMAB

A

Występują w nim toksyczności skórne!! - wzrasta OS (całkowite przeżycie) wraz z obecnością toksyczności skórnych, ale:

  • toksyczności skórne występują także u chorych bez efektów leczenia
  • u 20% chorych bez toksyczności skórnych są widoczne korzyści z leczenia
26
Q

BEVACIZUMAB

A
27
Q

Linie leczenia przerzutów raka jelita grubego

A
28
Q

Schematy w leczeniu raka jelita grubego:

A
    1. linia
      * FOLFOX ± cetuksymab
      * FOLFIRI ± cetuksymab
      * CTH/bewacyzumab ± panitimumab
      * kapecytabina/oksaliplatyna/bewacyzumab ± cetuksymab
      * FOLFOX/CAPOX ± cetuksymab
      * FOLFOX ±panitumumab
      * FLOX ± cetuksymab
29
Q

Coś nowego w raku jelita grubego?

A

REGORAFENIB