Rak jajnika Flashcards
największa śmiertelność wśród nowotworów narządów płciowych w
raku jajnika
czynniki rozwoju raka jajnika (co najm 10)
nosicielstwo mutacji genów BRCA1 i BRCA2 zespół Lyncha II wiek niepłodność wczesna pierwsza miesiączka późna menopauza otyłość endometrioza estrogenowa terapia zastępcza palenie talk i azbest zapalenie narządów miednicy mniejszej tłuszcze zwierzęce, alkohol
czynniki zmniejszające ryzyko raka jajnika (5)
doustna antykoncepcja hormonalna co najmniej 5 letnia wczesna menopauza kaermienie piersią pierwsza ciąża w młodym wieku obustronne usunięcie jajnikó i jajowodów
uwzględniając czynniki biologiczne, molekularne i prognostyczne ile jest typów raka jajnika? i który częściej?
2, 2 typ częściej
typ I raka jajnika- cechy(6)
obejmuje nowotwory nabłonkowe o powolnym przebiegu i dobrym rokowaniu
wysoki stopień dojrzałości komórkowej (G1,-G2) o typie endometrialnym, jasnokomórkowym lub śluzowym
stanami poprzedzającymi mogą być guzy łągodnem guzy graniczne oraz endometrioza
typowe mutacje: K-RAS, PTEN, BRAF
niska wrażliwość na chemię i rzadsze nawroty
mogą się rozwijać z nabłonka pokrywającego jajnik, torbieli inkluzyjnych, na podłożu endometriozy jajnikowej, komórek które uległy uszkodzeniu w trakcie owulacji
typ 2 raka jajnika-cechy (5)
szybko rosnące o złym rokowaniu
do tego typu należą nowotwory surowicze niskozróżnicowane(G3), endometrialne G3, niezróżnicowane oraz mięsakoraki
mogą rozwijać się ze strzępek jajowodu lub torbieli inkluzyjnych
większość guzów wykazuje mutacje genu TP53
mają dobrą odpowiedź na chemię oraz wczesne nawroty
najczęstszy typ histologiczny?
surowiczy
większość raków rozpoznawana w którym stopniu zaawansowania?
III lub IV
podejrzenie raka jajnika jakie objawy? (9)
wzdęcia i uczucie pełności w brzuchu zaspół jelita drażliwego bóle brzucha i różnym nasileniu zwiększenie obwodu brzucha spowodowane wodobrzuszem częstomocz, parcia naglące dyspareunia utrata masy ciała rzadko nieprawidłowe krwawienia maciczne objawy płynu w jamie otrzewnej lub opłucnej
w celu potwierdzenia obecności guza i oceny cech złosliwości
USG przezpochwowe i USG jamu brzusznej
do oceny wielkości guza i ww chł oraz uwidocznienie przerzutów, ogniska pierwotnego przerzutu do jajnika, a także wykrywanie nawrotów
TK jamy brzusznej oraz miednicy mniejszej
umożliwia wykrycie przerzutów do płuc lub wysięku do jamy opłucnej
RTG klatki piersiowej
w poszukiwaniu ogniska pierwotnego nowotworu, który dał przerzuty do jajnika, albo przy podejrzeniu nawrotu i ujemnym wyniku innych badań obrazowych
PET/TK
markery nowotworowe w raku jajnika (6)
CA-125 HE4 CEA CA 19-9 AFP hCG
algorytmy do oceny ryzyka zmiany złośliwej w przydatkach (2)
algorytm ROMA
wskaźnik RMI
co bierze pod uwagę algorytm ROMA? (3)
CA-125
HE4
status menopauzalny pacjentki
co bierze pod uwagę wskaźnik RMI? (3)
wynik badania USG
status menopauzalny pacjetnki
stężenie CA-125
najczęściej w raku jajnika przerzuty jakich nowotworów? (4)
żołądka
piersi
endometrium
jelita grubego
co to guz Krukenberga?
przerzut do jajnika, w którego obrazie mikroskopowym stwierdza się obecność komórek śluzowych sygnetowatych, najczęsciej ogniskiem pierwotnym takiego nowotworu jest nowotwór rozwijający się w żołądku lub okrężnicy
najczęstszy typ histologiczny
surowiczy
leczenie raka polega na leczeniu skojarzonym….
operacja +chemioterapia
cele operacji(2)
staging
cytoredukcja
co się usuwa w stadiach I i II? (5)
macica przydatki sieć większa ww chł miedniczne i okołoaortalne wyrostek robaczkowy(czasem)
co wycinamy w stadium III IV?
wszystkie widoczne zmiany nowotworowe
kiedy stosuje się radioterapię?
w nowotworach endometrialnych i śluzowych w rakach typu I, które nie reagują na leczenie systemowe
oraz w leczeniu przerzutów do OUN, układu kostnego lub ww chł
co jest pomocne w obserwacji po leczeniu?
poziom CA-125
podstawowe leki w tarepii raka jajnika?
karboplatyna lub cisplatyna
z czym stosuje się głównie pochodne platyny?
paklitaksel
4 kategorie pacjentek w zależności od wrażliwości na pierwotne leczenie chemią?
platynowrażliwość
częściowa platynowrażliwość
platynooporność
platynoniewrażliwość
co to platynowrażliwość?
nawrót pojawił się po 12msc
co to częściowa platynowrażliwość?
nawrót w ciągu 6-12msc
co to platynooporność?
zawrót w ciągu 6msc
co to platynoniewrażliwość?
doszło do progresji choroby w trakcie leczenia
obserwacja po leczeniu raka jajnika? (3)
co 3msc przez pierwsze 2 lata
co 6msc do 5 lat od zakończenia leczenia
co 12msc po upływie 5lat
cechy charakterystyczne guzów granicznych jajnika? (2)
brak naciekania podścieliska
występowanie wszczepów w otrzewnej i sieci inwazyjnych lub nieinwazyjnych
