Publieke economie

Question 1

Wat is consequentialisme?

Answer 1

Een actie wordt beoordeeld enkel op basis van de gevolgen die ze heeft -> iets is moreel goed of slecht als het goede of slechte gevolgen heeft

Question 2

Wat is intentionalistisme/deontologie

Answer 2

Een actie wordt beoordeeld op basis van de intenties waarmee ze is gerealiseerd

Question 3

Wat is een Pareto-verbetering?

Answer 3

Een verandering die ertoe leidt dat één individu erop vooruit gaan zonder dat er iemand anders erop achteruitgaat

Question 4

Wat is de Pareto efficiënte allocatie

Answer 4

Een toestand in de economie of de samenleving is Pareto-efficiënt indien het niet mogelijk is Paretoverbeteringen door te voeren

Question 5

Verschil tussen een positieve en normatieve analyse

Answer 5

• Positief: oorzaak-gevolg, vaak model nodig
• Normatief: gebaseerd op positieve analyse ‘dit zou moeten gebeuren’

Question 6

Waarom heeft men vaak een model nodig bij een positieve analyse?

Answer 6

• Experimenteren niet mogelijk/wenselijk
• Verleden is soms niet betrouwbaar
• Economisch systeem is groot en complex
• Model laat toe ‘logisch en consistent’ te redeneren

Question 7

Wat is het eerste welvaartstheorema?

Answer 7

Als er geen marktmacht is e er is een markt voor alle goederen en diensten, dan is het evenwicht Pareto-efficiënt –> competitief evenwicht leidt automatisch tot efficiëntie, zonder OH ingreep

Question 8

Wat zegt het tweede welvaartstheorema?

Answer 8

Als voorkeuren en technologie convex zijn, dan kan elke Pareto efficiënte allocatie bereikt worden na herverdeling van endowments/resources (=decentralisatie), waarna de markt kan werken

Question 9

Hoe kan men decentraliseren?

Answer 9

• Startsituaties/endowments aanpassen
• Lump-sum transfers

Question 10

Voorwaarden waaronder de markt de beste uitkomst levert:

Answer 10

• Afwezigheid van marktfaling (geen marktmacht, geen externe effecten, geen pg-
• Perfecte en symmetrische informatie
• Rationaliteit (behavioural)

Question 11

Twee manieren om externaliteiten te analyseren

Answer 11

1. Pigou
2. Een markt voor de ‘externaliteit’

Question 12

Wat zijn Marginale Externe Kosten?

Answer 12

Externe kost geleden door de gedupeerden van extra eenheid vervuiling: stijgt naarmate er meer schade is

Question 13

Wat zijn Marginale ReductieKosten?

Answer 13

Kost voor vervuiler om extra eenheid vervuiling te reduceren: stijgt naarmate meer vervuiling wordt gereduceerd

Question 14

Verschil effectiviteit en efficiëntie?

Answer 14

Effectiviteit: wordt het doel (V) bereikt?
Efficiëntie: wordt vervuiling gereduceerd aan minimale kost?

Question 15

Wat is ‘command an control’?

Answer 15

De OH legt een norm op waaraan men zich moet houden

Question 16

Wat is ‘cap and trade’?

Answer 16

Een recht om een bepaalde hoeveelheid te mogen uitstoten. Het is verboden meer dan deze hoeveelheid uit te stoten

Question 17

Voordelen ‘cap and trade’?

Answer 17

• Hoeveelheid vervuiling wordt beperkt
• De markt bepaalt de prijs

Question 18

Waarom EU Emission Trading System?

Answer 18

Om een prijskaartje op vervuilde lucht te plakken zodat de markt wordt gestimuleerd om emissiereducties te realiseren waar dat het goedkoopst is

Question 19

Wat zijn alternatieven om externaliteiten op te lossen?

Answer 19

• Ze zijn van alle tijden: OH niet noodzakelijk
• Morele en sociale normen
• Vrijwilligers en liefdadigheid
• Patenten en Octrooien
• Coase theorema

Question 20

Wat zegt het Coase-theorema?

Answer 20

Ken eigendomsrechten toe over het milieu; op voorwaarde :
- eigendomsrechten zijn goed omschreven
- er kan onderhandeld worden zonder transactiekosten
- schade moet meetbaar zijn, transactie moet waardeerbaar zijn
- aantal partijen is beperkt

Question 21

Wat zijn ‘internaliteiten’?

Answer 21

5 kenmerken: beslissingen met kleine tijdsintervallen, gevolgen zijn klein, ver weg in de tijd en vandaag nog vermijdbaar

Question 22

Het verschil tussen merite en demeritegoederen?

Answer 22

• Meritegoederen: verdienstegoederen, consument onderschat de waarde
• Demeritegoederen: onverdienstegoederen, consument overschat de waarde

Question 23

2 kenmerken van goederen + betekenis

Answer 23

Rivaliteit: als de consumptie v/h ene individu de consumptie v/e ander individu vermindert
Uitsluitbaarheid: als een consument kan uitgesloten worden v/d consumptie v/e goed

Question 24

Wat is het probleem bij publieke goederen?

Answer 24

Vrijbuitergedrag: niet-uitsluitbaarheid zorgt ervoor dat het niet mogelijk is iemand uit te sluiten (free-riding)

Question 25

Onder welke voorwaarden werken sociale normen het best als oplossing?

Answer 25

• Bij lokale PG
• Als de bijdagers elkaar kennen
• Als de bijdragers kunnen communiceren
• Als vrijbuiters bestraft kunnen worden

Question 26

Probleem bij common pool goederen

Answer 26

Rivaliteit -> vrijbuitersgedrag: incentive tot gebruik zo lang winstmogelijkheid -> overgebruik

Question 27

Wat is de ‘tragedy of the commons’?

Answer 27

Bij gemeenschappelijk eigendom is er een tendens tot overgebruik -> individueel belang <-> collectief belang

Question 28

Bijdrage van Elinor Ostrom aan de tragedy of the commons?

Answer 28

Publiek en privaat beheer zijn uitersten op een continuüm -> polycentrisch beheer van gemeenschappelijke bronnen - vertrouwen en reciprociteit!

Question 29

Hoe beslissen tot voorziening van een publiek goed?

Answer 29

• Kosteneffectiviteitsanalyse
• Maatschappelijke kosten baten analyse (MKBA)

Question 30

Wat is de kosteneffectiviteitsanalyse?

Answer 30

Voer die projecten uit die een bepaald doel aan minimale kost bereiken

Question 31

Wat is de maatschappelijke kosten baten analyse?

Answer 31

Een analyse van een publiek goed waarbij de monetaire kosten vergeleken worden met de monetaire baten (voor de maatschappij)
-> voer die projecten uit waar het verschil tussen maatschappelijke baten en kosten het grootst is

Question 32

Twee manieren om naar kosteneffectiviteit te kijken:

Answer 32

• Nagaan hoe hetzelfde niveau kan bereikt worden op een goedkopere wijze
• Nagaan hoe met dezelfde middelen meer bereikt kan worden

Question 33

Voor- en nadelen v/d kosteneffectiviteitsanalyse:

Answer 33

+ Goed toepasbaar principe: minder informatie vereist dan voor MKBA, enkel vereist: effect van bestedingen op de doelstelling
- Moeilijk uitlegbaar
- Politiek soms gevoelig
- Vergelijking over sectoren/bedrijven/beleidsniveaus… heen

Question 34

4 criteria voor het stijgen van de sociale welvaart:

Answer 34

• Pareto criterium
• Kaldor-Hicks compensatiecriterium (utilitarisme)
• Gewogen Kaldor-Hicks m
• Rawl’s criterium

Question 35

Wat is het Kaldor-Hicks compensatiecriterium?

Answer 35

Het is beter als de begunstigden ‘in principe’ de benadeelden kunnen vergoeden - som van nutsniveaus

Question 36

Wat is het gewogen Kaldor-Hicks compensatiecriterium?

Answer 36

Idem als gewone maar met gewichten voor bepaalde groepen
- Gewogen som van nutsniveaus