Przestępstwo jako przedmiot badań kryminologicznych

Question 1

Czym jest przestępstwo - prawny (normatywny) punkt widzenia

Answer 1

art. 1 KK
- czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia (kryterium formalne)
- czyn społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż nieznaczny (kryterium materialne)

• przyczyny kryminalizacji pewnych zachowań
• stanowisko obiektywistyczne i subiektywistycznie

Question 2

Czym jest przestępstwo - stanowisko obiektywistyczne

Answer 2

istnieją takie czyny (zachowania), które same przez się, obiektywnie, niezależnie od oceny, miejsca, czasu, okoliczności, są złe, niemoralne, przestępne, a więc „ze swej natury” stanowią przestępstwa (prawo naturalne)

Question 3

mala in se

Answer 3

zło samo w sobie (np. zabójstwo)

Question 4

mala prohibita

Answer 4

zło zabronione (np. przestępstwo podatkowe)

Question 5

koncepcja przestępstwa naturalnego

Answer 5

R. Garofalo

• pewne przestępstwa ze swej natury nimi są ze względu na swe obiektywne cechy
• skala litości (powstrzymywanie się od zadawania cierpienia innym—> uczucia altruistyczne) i uczciwości (poszanowanie cudzej własności)

Question 6

socjologiczna koncepcja przestępstwa

Answer 6

E. Sutherland

• przestępstwa gospodarcze należały do grupy czynów zabronionych w prawie cywilnym, nie były one przestępstwami—> lata 20. i 30. XX w.
• pojęcie white collar crime—> przestępstwo w białym kołnierzyku (biznesmeni)
• próba oderwania przestępstwa od kryteriów czysto normatywnych

Question 7

Krytyka stanowiska obiektywistycznego przestępstwa (stanowisko subiektywistyczne)

Answer 7

a) żadne zachowanie nie jest przestępstwem „samo przez się”
b) pojęcie przestępstwa nie istnieje w oderwaniu od kryteriów normatywnych, a tym samym w oderwaniu od określonych wartości i ocen leżących u podłoża danej normy
c) pojęcie przestępstwa jest czymś niezwykle relatywnym w czasie i przestrzeni

Question 8

Polska—> zamiar

Answer 8

bezpośredni (dolus directus)

ewentualny (dolus eventualis)

Question 9

Systemy prawa romańskiego—> zamiar

Answer 9

brak dolus eventualis (co najwyżej nieumyślne spowodowanie śmierci)

Question 10

Zakaz kazirodztwa

Answer 10

każdy kodeks karny na świecie (tabu kulturowe)—> Polska posiada system patriarchatu

Question 11

Stanowisko relatywistycznego przestępstwa

Answer 11

• nie ma takich czynów (zachowań), które same przez się stanowiłyby przestępstwa, a przestępczość czynu (zachowania) jest zawsze wynikiem nadania mu pewnej zewnętrznej oceny
• symboliczny interakcjonizm

Question 12

deklaratoryjny charakter aktu kryminalizacji

Answer 12

Stanowisko obiektywistyczne przestępstwa

• coś jest już przestępstwem niezależnie od ustawodawcy —> wykonanie „woli natury”

Question 13

konstytutywny charakter kryminalizacji

Answer 13

Stanowisko relatywistyczne

• ustawodawca odgrywa rolę twórczą, żadne przestępstwo nie istnieje poza normą