Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

kryminologia > Kryminologia jako dyscyplina nauki > Flashcards

Kryminologia jako dyscyplina nauki Flashcards

1
Q

Kryminologia jako dyscyplina nauki

A

nauka o przestępstwie—> crimen (łac.) + logos (gr.)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Twórcy kryminologii (początki teoretycznie u Platona)

A

Cesare Lombroso
Paul Topinard
Rafaele Garofalo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Cesare Lombroso (1836-1909)

A
  • antropologia kryminalna

- Włoch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Paul Topinard (1830-1911)

A
  • 1879—> pierwszy użył terminu kryminologia

- Francuz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Rafaele Garofalo (1851-1934)

A

-1885—> pierwszy podręcznik pod tym tytułem: „Criminologia: Studio sul Delitto, sulle
sue Cause e sui Mezzi di Repressione”
-Włoch, prawnik

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Definicja kryminologii (lata 20-te)

A

David Cressey
E. Sutherland

kryminologia obejmuje badanie procesów tworzenia prawa, naruszania prawa oraz reakcji
na owe naruszenia prawa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Przedmiot kryminologii

A

a) przestępstwo - przestępczość - przestępca
(nauki społeczne)

b) ofiara przestępstwa - kontrola społeczna (lata 60-te, 70-te, 80-te), (socjologia, mechanizmy społeczne reagujące na przestępstwo)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Definicja kryminologii

A

a) nauka społeczna (nie jest to nauka normatywna)
b) charakter teoretyczny i empiryczny
c) opis, wyjaśnianie oraz prognozowanie

  • przestępstwa jako pewnej szczegółowej formy zachowania człowieka
  • przestępczości jako pewnego zjawiska społecznego
  • zachowania osoby sprawcy przestępstwa
  • ofiary przestępstwa
  • funkcjonowania instytucji i mechanizmów kontrolnych jakie tworzą społeczeństwa w celu przeciwdziałania przestępczości
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Zachowanie dewiacyjne

A

naruszające pewne normy (jakiekolwiek) np. karne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Przestępczość jako przedmiot badań kryminologicznych

A
  1. Przestępstwo jako szczególna forma zachowania człowieka

2. Przestępczość jako zjawisko społeczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Przestępstwo jako szczególna forma zachowania człowieka

A

a) kategoria moralno-etyczna (normatywne pojęcie przestępstwa)
b) kategoria prawna (normatywne pojęcie przestępstwa)
c) kategoria społeczna (behawioralne pojęcie przestępstwa)
- specyficzna forma zachowania

Przestępstwo to kategoria zmienna w czasie i przestrzeni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Przestępczość jako zjawisko społeczne

Fenomenologia (symptomatologia) przestępczości

A

a) aspekty ilościowe: pomiar ilościowy zjawiska przestępczości

b) aspekty jakościowe: charakterystyka opisowa zjawiska przestępczości oraz sprawców
przestępstw

c) badania kryminologiczne w celach poznawczo-badawczych
d) problem z przestępczością ujawnioną i nieujawnioną
e) gromadzenie wiedzy naukowej oraz tworzenie opisów danych zjawisk opartych o sprawdzone dane za pomocą metod, które odpowiadają danym standardom—> polityka przeciwdziałania przestępczości w krajach wysoko rozwiniętych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

aspekty ilościowe: pomiar ilościowy zjawiska przestępczości

A
  • rozmiary przestępczości (ile przestępstw występuje) —> liczba całkowita bezwzględna
  • nasilenie przestępczości (jak wysokie jest nasycenie danej zbiorowości ludzkiej przestępstwami)—> im niższe tym lepiej
  • dynamika przestępczości (czy przestępczość rośnie czy maleje)
  • struktura przestępczości (co składa się na przestępczość, np. w danej społeczności głównie dochodzi do kradzieży)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

aspekty jakościowe: charakterystyka opisowa zjawiska przestępczości oraz sprawców
przestępstw

A
  • płeć—> głównie mężczyźni między 15, a 25 rokiem życia popełniają przestępstwa
  • wiek
  • status społeczno-ekonomiczny (różne przestępstwa w zależności od statusu osoby)
  • koncentracja przestępstw w określonych grupach demograficznych
  • stopień urbanizacji (przestępczość to fenomen przede wszystkim miejski)
  • charakterystyka psychologiczna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Polska—> działania intuicyjne w kwestii

A

polityki przeciwdziałania przestępczości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Przestępca jako przedmiot badań kryminologicznych

Przestępstwo jako indywidualne zachowanie

A

a) etiologia przestępstwa

b) etiologia przestępczości

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

etiologia przestępstwa

A
  • wyjaśnianie przyczyn zachowania przestępnego
  • teoria zachowania przestępnego
  • nauka o przestępcy: nurt indywidualistyczny w kryminologii

• przyczyny przestępstwa —> tłumaczenie indywidualnego zachowania -pytanie lombrozjańskie (etiologiczne)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

etiologia przestępczości

A
  • wyjaśnianie prawidłowości rządzących zjawiskiem społecznym przestępczości
  • teoria przestępczości
  • nauka o przestępczości: nurt socjologiczny w kryminologii
  • pytanie queteletowskie
  • kryminologia amerykańska
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

pytanie lombrozjańskie (etiologiczne)

A

Dlaczego jedni ludzie popełniają przestępstwa,a inni nie?

  • Cesare Lombroso (1836-1909)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

pytanie queteletowskie

A

Dlaczego nasilenie przestępczości jest różne w ramach różnych grup społecznych?

  • Adolphe Quetelet (1796-1874)
  • Gabriel Tarde (1843-1904)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

kryminologia amerykańska

A

Dlaczego nasilenie przestępczości jest różne w ramach różnych grup etnicznych?

  • Adolphe Quetelet (1796-1874)
  • Gabriel Tarde (1843-1904)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Ofiara jako przedmiot badań kryminologicznych

Wiktymologia (nauka o ofierze)—> victima (łac.) + logos (gr.)

A

a) przestępstwo
b) fenomenologia ofiary
c) etiologia wiktymizacji
d) badania wiktymizacyjne
e) lęk i strach przed przestępczością
f) postawy wobec przestępczości i sprawcy przestępstwa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

przestępstwo

A

—> interakcja między sprawcą, a ofiarą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

fenomenologia ofiary

A
  • predestynacja pewnych kategorii osób do bycia ofiarami przestępstwa
  • typologia ofiar przestępstwa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
etiologia wiktymizacji
- czynniki wiktymogenne - osoby starsze i kobiety są bardziej narażone na wiktymizację jednakże próbują one tego uniknąć
26
badania wiktymizacyjne
- ofiary przestępczości to źródło informacji pomagające zrozumieć przestępczość
27
lęk i strach przed przestępczością
- obawa wiktymizacji
28
postawy wobec przestępczości i sprawcy przestępstwa
- tworzenie prawa karnego i systemu sankcji m.in. poparcie kary śmierci
29
Instytucje kontroli społecznej i społeczna reakcja na przestępczość jako przedmiot badań kryminologicznych
1. Kryminologia tradycyjna | 2. Kryminologia współczesna
30
Kryminologia tradycyjna
a) penologia i polityka kryminalna | b) prawo w ustawach a prawo w działaniu
31
Kryminologia współczesna
a) nurt socjologii prawa karnego i kontroli społecznej b) pytanie reaktywne (reactive question) - proces kryminalizacji - mechanizmy funkcji kontroli społecznej np. dyskryminacja
32
penologia i polityka kryminalna
- efektywność reakcji społeczeństwa na przestępczość - skuteczność posługiwania się sankcjami karnymi m.in. kara śmierci (marginalny lub żaden wpływ na odstraszanie przestępców)
33
prawo w ustawach a prawo w działaniu
law in books vs law in action
34
pytanie reaktywne (reactive question)
Dlaczego pewne zachowania uznawane są za | przestępstwa i pewni ludzie za przestępców, a inne zachowania i inni ludzie nie?
35
Umorzenie absorpcyjne
polega na możliwości umorzenia lub zawieszenia postępowania wobec oskarżonego o względnie nieszkodliwy czyn, gdy został on skazany prawomocnie za popełnienie innego, poważniejszego przestępstwa lub postępowanie w sprawie o to poważniejsze przestępstwo wciąż się toczy
36
Kryminologia a medycyna i biologia
Cesare Lombroso —> II poł. XIX w.
37
Kryminologia a psychologia - kryminologia kliniczna
- kryminologia kliniczna (indywidualne cechy zwane psychiką jednostki np. osobowość, postawy) —> praktyczne zastosowanie dorobku psychologii do zwalczania przestępców
38
Kryminologia a pedagogika -pedagogika resocjalizacyjna
-pedagogika resocjalizacyjna —> psychologia rozwojowa * resocjalizacja sprawcy przestępstwa—> pozbawianie cech stanowiących podstawę zachowań przestępnych * polityka więzienna
39
Kryminologia a statystyka - statystyka kryminalna
* tworzenie systemu gromadzenia danych statystycznych m.in. ilościowych na temat przestępczości * interpretacja danych statystycznych dotyczących przestępczości * analiza matematyczna wykorzystywana w badaniach empirycznych (medycyna, psychologia etc.) * mały udział statystyki w prawie
40
EUROSTAT
gromadzenie danych statystycznych wszystkich krajów UE -Belgia lata 30. XIX w.
41
Kryminologia a ekonomia (lata 80. XX w.) - ekonomiczna teoria przestępstwa i przestępczości
Gary S. Becker * proces związków pomiędzy przestępstwem, a biedą * proces związków pomiędzy przestępczością, a cyklem koniunkturalnym (kryzysy gospodarcze, okres prosperity) * wykorzystywanie metod ekonomicznych i ekonometrycznych stosowanych m.in. do badania zjawisk rynkowych * badanie indywidualnych decyzji do popełnienia przestępstwa —> koszty i zyski
42
Kryminologia a historia (lata 20. XX w.) - kryminologia historyczna
* historia społeczna * historia wymiaru sprawiedliwości * nawiązywanie do współczesności
43
Kryminologia a socjologia -szkoła socjologiczna prawa karnego
* Franz von Liszt (1851-1919) * Enrico Ferri (1856-1929) * Rafaele Garofalo (1851-1934) * przestępstwo jako zjawisko społeczne * odejście od czysto indywidualistycznego patrzenia na przestępcę będącego sprawcą przestępstwa
44
Kryminologia a socjologia -socjologia kryminalna
* Adolpe Quetelet (1796-1874) * Gabriel Tarde (1843-1904) * Emile Durkheim (1858-1917)—> „ojciec założyciel” socjologii, praca o samobójstwie
45
kształtowanie badań socjologicznych w USA
problem z bardzo rozwiniętą przestępczością mimo zaawansowanej kryminologii
46
socjologia zachowań dewiacyjnych
naruszenie pewnych norm
47
patologia społeczna
badanie negatywnych zjawisk społecznych wpływających na prawidłowe funkcjonowanie społeczeństwa
48
socjologia problemów społecznych
bezrobocie i przestępczość
49
kształtowanie „socjologizacji" w kryminologii w USA, a następnie w UK i na kontynencie europejskim
Edwin Sutherland 1863-1950, | Robert Merton 1910-2003
50
Japonia
kraj z bardzo niskim współczynnikiem przestępczości
51
Typy rozważań socjologicznych w kryminologii
a) społeczne uwarunkowanie zachowań przestępnych znajdujące się poza jednostką, w jej środowisku społecznym, na pewnym poziomie b) społeczne uwarunkowanie zjawiska społecznego jakim jest przestępczość c) społeczne mechanizmy kontroli przestępczości
52
Społeczne uwarunkowanie zachowań przestępnych znajdujące się poza jednostką, w jej środowisku społecznym, na pewnym poziomie
- zjawisko na poziomie mikrostruktur społecznych (np. rodzina, grupa rówieśnicza) - zjawisko na poziomie struktur pośrednich (np. sąsiedztwo, zbiorowość lokalna) - zjawisko na poziomie makrostruktur społecznych (np. władza, panowanie)
53
społeczne uwarunkowanie zjawiska społecznego jakim jest przestępczość
- w każdym społeczeństwie istnieją czynniki, które wpływają na to jak przestępczość wygląda - uwarunkowania społeczne
54
RFN i NRD—> przeciętny współczynnik nasilenia przestępczości
RFN - 7000 przestępstw/100 000 mieszkańców | NRD - 700/100 tys.
55
społeczne mechanizmy kontroli przestępczości
- przebieg procesów społecznej reakcji na przestępczość —> np. prawo karne -socjologia kontroli społecznej
56
relacja pomiędzy kryminologią a dyscyplinami stricte prawnymi (dogmatyka prawa karnego)
-nauki empiryczne—> ich przedmiotem są fakty —> kryminologia (przestępczość jako fakt i element społecznej rzeczywistości) • byt materialny • jak jest? (opisanie i wyjaśnienie istniejącej rzeczywistości) -nauki normatywne —> ich przedmiotem są normy i oceny —> prawo karne • nauki prawne • sfera powinności (jak powinny być tworzone i interpretowane normy prawa karnego i jakie powinności z nich wynikają)
57
W przeciwieństwie do dogmatycznych nauk prawnych, kryminologia jest
nauką empiryczną
58
Rola i funkcja kryminologii jako nauki (opis, wyjaśnianie, prognozowanie)
a) kryminologia jako nauka stosowana (nauka pomocnicza prawa karnego) b) kryminologia, jako nauka teoretyczna (samodzielna i niezależna dyscyplina naukowa) -np. psychologia
59
kryminologia jako nauka stosowana
- koncentrowanie się przede wszystkim na szukaniu odpowiedzi na czysto praktyczne pytania (np. wiedza biologiczna, medyczna)—> znalezienie efektywniejszych metod przeciwdziałania przestępczości - uzyskiwanie wiedzy wykorzystywanej w praktyce (problem ze zbyt dużym skoncentrowaniem się na praktyce)—> patrzenie wyłącznie na praktykę bywa zgubne dla każdej nauki
60
kryminologia, jako nauka teoretyczna (samodzielna i niezależna dyscyplina naukowa) - np. psychologia
- niezależna od potrzeb wymiaru sprawiedliwości
61
nurt indywidualistyczny w kryminologii
nauka o przestępcy
62
nurt socjologiczny w kryminologii
nauka o przestępczości

kryminologia (5 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions